Tíminn - 22.02.1958, Side 1

Sfmar TÍMANS eru
Ritstjórn og skrifsfofur
1 83 00
BlaSamenn eftlr ki, 19:
18301 — 18302 — 19303 — 18304
*
42. árgangur.
Reykjavík, laugarilaginn 22. febrúar 1958.
Efnisyfirlit: T
íþréttir, bls. 3.
Sýning á verkum Sigurðar málara,
bls. 4.
FríverzlunarmMið, bls. 5.
Erlent yfirlit, bls. 6. ]
44. blatf.
• .
t* ' vk( -,'5Sí'sW
; •. I -<
Samband ísl. samvinnufélaga endur-
greiddi kaupfélögum 6,5 millj. s.l. ár
Hfcildarendurgrei'ðsla til félaganna er nú oríin
32,7 millj. króna
riðu þau á vaðið með kjerbúða-
fyrirkomulagið, sem er einn þóit-
ur í því að auka þjónustuna við
neytendur. Frá því fyrstu kjfer-
búðirnar voru settar upp á veg-
samvinnufélaganna Bemni
Þessi mynd er frá Túnis, en þar hefir franskt setulið verið króað inni f
herbúðum sínum og fær ekki að fara út fyrir þær. Myndin sýnir tún-
isíska borgaar, sem hlaðið hafa grjótvígi yfir veg frá herbúðunum og
halda þar vopnaðan vörð. Þetta er við Kassar Said.
FBÍltrúar nær áttatín ríkja sit ja ráS-
stefnuna um landhelgismál í Genf
I greininni segir svo um þetta
efni: __
„í áramótagrein, sem ég skrif-
aði í fyrra, gaf ég nokkurt yfir-
lit yfir útlilutun tekjuafgangs
lijá Sambandinu og félögunum.
Á þessu ári hafa tölurnar liækk-
að enn. Sambandið útblutaði
tekjuafgangi frá 1956 til félag'
Ráísteínunnar bííur erfitt verkefni og mun
hún standa röska tvo mánu<Si
og vexlir af stofnfé á árinu sem
leið til Sambandsfélaganna kr.
G.557.000.
Tekjuafgangur, sem útlilutað
liefir verið til kaupfélagaima
síðan Sambandið var stofnað, er
nú orðinn kr. 32.755.000.
Ýmsir eru þeir, sem gera lítið
tekjuafgangi
og upphæð-
irnar eru ekki allar stórar, sem
fullírúar frá nær 80 ríkjum og er búizt við að ráðstefnan muni hinir ýmsu félagsmenn fá um ára-
standa i röska tvo mánuði. Er ætlunin að gera drög' að alþjóð- mótin. En þegar þessar tölur eru
komnar saman í eina heild, kem-
ur í Ijós, hve mikilis virði þessi
endurgreiðsla er. Þá eru upp-
höfum í samhandi við sighngar hæðirnar árlega orðnar að mörg-
skipa. Aðalverkefnið er þó álkvörð um milljónum króna, og á ára-
un um stærð lanöhelgi. Bretar lllgum að tugum meijóna.
halda sig við, að ekker.t riki skuli
Genf, 21. febrúar. - Svo sem kunnugt er, hefst. nú um ^vlnnufllT*
helgina albjóðaraðstefna um landhelgismal í Genf. Sitja hana
I yfirlitsgrein, sem Erlendur Einarsson forstjóri SIS, birt-
ir í Samvinnunni nú fyrir skemmstu um framkvæmdir og um
fjánnál samvinnuhreyfiiigarinnar í landinu, skýrir hann frá hLuta.f;rs 195f’ haía ,margar
þvi, að Sambandið hafi a s.l. an endurgreitt kaupfelogun- laganna og anna^a aðna. ..<•
um af viðskiptum ársins 1956 samtals 6,5 millj. króna og _______________________________
er heildarendurgreiðsla SÍS til kaupfélaganna þar með orðin
32,7 miHj. króna. End„tercMa á tekjuatgailgi Haraldur ríkisarfi
er eitt af grundvallaratriðunum -»-r ^
í starfsemi samvimiufélaganna JN OfOíllftntUl lUllVeOjíl
og endurgreiðslan, sem félögin
fa frá Sambandinu, gerir þeim
fært að úthluta enn meiru til
félagsmanna.
Það er mjög áberandi, þegar
gerður er samanburð'ur á kaupfé-
lögum, sem eru í SÍS, og þeim
anna, samtals að upphæð kr. fáu kaupfélögum, sem ekki eru
3.688.000. Við þetta bætast vextir innan Sambandsins, að Sambands-
af stofnsjóðsinnstæðum félag- félögin, sem starfa við svipaðar
anna að uppliæð kr. 2.730.000.1 aðstæður og hin, geta yfirleitt
Þannig nemur lieildarúthliitun endurgreitt meira til sinna félags-
manna heldur en hin félögin.
Þetta kemur greinilega í Ijós, þeg
ar gerður er samanburður á þeirn
félögum, s:em t.d. eru starfandi á
Suðurlandi. Þetíta er mjög eðli-
legt. Starfsemi Sambandsins er við
það miðuð að láta félögunum í
tó sem hagkvæmust viðskipti og
endur-greiða svo tekjuafgang, þeg-
ar um hann er að ræða.
legri reglugcrð um rétt ríkja til nota af sjónum og annað er
að þéirn máium lýtur.
Þe-ttí. ör fyrsta ráðstefnan, sem
ha-ldin er úm landhelgismál síðan
1930.
Viðfamgsefni ráðstefminnar.
Viðifangsefni ráðstefnunnar eru
mjög ftfó'kin og auk þess viðkvæm
deiluimál fyrir möng ríki, sem hags
muna eiga að gæta í sannbandi
við nytjar sævarins í kringum
strendjr iandanna. En einnig verð
ur fjál'iað um alþjóðareglur á út
„Könnuður” hefir
farið 262 sinnum
Washingto-n, 21. fehrúar. —
Könn. ður, gervitunglið handaríska
hQfir nú f'arið 262 snúninga um-
hyerfis jörðina og vegalengdin, er
hiinn 'hsfir farið er samtals um 3
ínflijó'n.ir míína eða nær 13 miil-
jónir kilómetra. — Sérfræðingar
skýra svo frá. að hraði, umferðar-
Rekstursafkoman 1957
Um rekstursafkomu Samhands-
ins á árinu 1957 er enn ekki vit
að. Gera má ráð fyrir einhvei'ri
tekjurýrnun vegna verðlagsá-
kvæða, svo og hækkandi reksturs-
kostnaðar. Þess ber þó að geta, að
verðlagsákvæðin, sem sett voru á
árinu, hafa eklci mikiá áhrif á
helztu nauðsynjavöruflökkana hjá
Sambandinu, þar sem álagning
var mjög lág fyrir. f sambandi við
verðlagsáfcvæðin er rótt að árétta,
að samvinnuhreyfingin er á móti
verðlagsákvæðum og telur að
sterk kaupfélög verði í reyndinni
bezta tryggingin fyrir hagstæðri
verzlun. Hitt er, annað mál’, að al-
menningur virðist ekld leggja
að hann væri eindregið fylgjandi °tns niikið upp úr hagsíæðu vöru-
fundi æðstu manna. Verkefni fund Výrýi °8 eðlilegt væri. Reynslan
arins ætti að vera bann við kjarn sýnh’, sérstaklega í þéttbýlinu, að
orkuvopnum og samfcomulag um ncytendur fara oft í næstu búð
afvopnun. Sagði Erlander, að rfkj t>ess gera innfcaup sín og
uim heims væri nær að eyða fjár f.iarlægðin skiptir þá meira máli
munium sínum í íbúðabyggingar og en ®jáht verðlagið. Annað hefir
saimgöngiUbæitur og itiil' annarra mikil áhriif á, hvar fólk kaupir
reglugerð um landhelgi og svglxng ,nienninrleera viðfamcsefna en neyzluvörur sínar, en það er þjon
ar á höfunum. Er sú reglugerð í frainlei|a st|ðugt öflug5 vigvólar, ustan, sem látin er x té í verzlun-
mega samkvæmt alþijóðaregluiiix
hafa stærri landhelgi. en sem svar
ar þrem sjórrxílum. Önnur ríki
krefjast 12 eða 16 mílna landheigi.
Ilafa sum þeirra framkvæmt slíka
landhelgisiáicvörð’un einhliða svo
sem Sovéitríkin.
1 sambandi við ákvörðun land-
helginnar, hversu hún skuli ná
langt út frá ströndum landanna,
kemur til greina verndun fiski-
stofna.
Undirbúningiir.
Mikil undirbixningsvinna hefir
farið fram. Meðal annai's hefir
nefnd S. þ., sem fjallar um alþjóð
alö'g, samið frumdrög að alþjóða
Erlander fylgjandi
fundi æðstu manna
NTB—Lixndúnum, 21. febrúar.
Tage Erlander forsætisráðheiTa
Svíþjóðar er staddur í Lundúnum.
Saigði hann við fróttamenn í dag',
NTB-Ósló, 21. febrúar. — Har-
aldur ríkisarfi Norðmanna varð
21 árs í dag og því myndngur
orðinn. Var þess minnzt með við
liöfn í norska þinginu og enn-
fremur barst krónprÍHsimun,
Ólafi konungi föður hans og rík-
isstjóniinnl mikill fjöldi he9Ia-
skeyta, bæði frá stofnunum, og
einstaklingum í Noregi og erientl
is frá. Af þessu tilefni hélt Ól-
afur konungur ræðu, einnig Ger
lxardsen forsætisráðherra og loks
llaraldur ríkisarfi sjálfur.
Gerhardsen nvinntizt þess eink
um, að Haraldur er liinn fyrsti
ríkisai'fi um margra alda skeið i
Norcgi, sem fæddur er og ttppal-
inn í landiuu. Óskaði liann kon-
ungsefninu allrar blessunar og
gæfu. Kvað hann miklar og bjart
ar vonir við liann tengdar, því að
liann væri hinum beztu kostum
búinn.
73 greinum. Er hún og ýmsar grein
argerðir xinx nxálið, sem boi’izt haifa
frá einsitckiim stofnunum og rík
txíni og hæð tunglsins frá jörðu isstjórnum. það efni, sem ráð- Tveir varaþingmenn
hafi baildist nær óbreytt frá því stefnan vinnur úr og notar fyrir
að tunglinu var S’kotið upp. starfsgrundvöll.
unum. Neytendurnir rneta mikils
góða þjónustu. Þetta hafa sam-
vinnufélögin gei't sér ljóst. Þess
vegna hafa þau fx’á upphafi haft
Hásetahlutur við smásíldveiði á Eyja-
firði 40-50 þúsund kr.-í þrjá mánuði
Krossanesverksmiíjan hefir tekitS á móti
rösklega 28000 málum
, ■ i ]iaö á stefnxiskrá sinni að l'eggja
tnkn sæti á Alþin°iikapp a bælta Þjónustu °s m-a-
Akureyri: Lokið* er smásíld
arveiðinni á Akui'eyrarpolli og
irtnanverðum Eyjafirði, sem hófst
fýrir 3 mánuðum. AMs er aflinn
orðir.in röskleag 28000 mlál í
bræðsilra og auk iþess nokkurt
ma'gn til frjrstinigar og til sölrn
nýtt. AMmargir bátar stunduðu
veiðarnar um tíma- Þeir, sexn mest
öfiluðu og voru allan tíinann að
veiðum, fengu í hásetahlut í miUi
40 og 50 þítsund krónur.
Krossanesverksmiðjan hefir
Tveir varaþingmenn tóku sæti
á Alþingi í gær, vegna utanfarar
þeirra Lúðvíks Jósef'ssonar, sjávar
útvegsmiálaráðherra og Guðmund
ar í. Guðmundssonar utanríkis-
máilaráðherra. En þei.r eru farnir
utan til að sitja all)jóSlega ráð
stefnu varðandi ákvarðanir um
landhelgismál, senx haldin er í
Genf.
Annar þessara varaþingnnanna,
dr. Gunnlaugur Þórðarson hafði
áður tekxð sæti varamanns Alþýðu
Þorsteinn Sigurðsson forsetl B. í.
flytur setningarræðu búnaðarþlngs
brætt smlásEdiná, axxk þess hefir flokksins á Alþingi og þurfti því
Verksmiðjan xxnnið úr fiskúrgaiigi ekki að afgreiða að nýju kjör-
frá hraðfrystistöð Útgerðarfélag's bróf hans á þingfundi í gær.
Akureyringa og hefir mifcið magn
faliið til að undanförnu, enda hef
ir afli togaranna mjög glæðst o<g
þeir hafa ger.t nokkra ágæta túra
að undaniförnu.
Hinn varaþingmaðurinn, Helgi
Seljan Friðriksson hafði ekki tek
ið sæti varainanus áður og var
kjöi'hi’óf iians samþykkt á þing
fundinuin í gær.
Mál afgreidd til nefnda á fundi bún-
aðarþings í gær, næsti fundur í dag
Búnaðarþing hélt áfram í gær, og hófst fundur þar kl. 9,30
árdegis. Á fundinum fór fram kosning varaforseta, ritara og
fastanefnda, og Steingrímur Steinþórsson búnaðarmálastjóri
flutti r.kýrslu um starf Búnaðarfélags íslands á síðasta ári.
Steiniþórsson skýrsl'U um sfcörf B. í.
á síðasta ári, og verður sagt frá
nokikrum atriðum úr henni í næstu
blaði.
Fyrri varaforseti var kjörinn
Pétur Ottesen, og síðari varafor-
sefci Gunnar Þórðarson. Ritarar
voru kjörnir Hafsteinn Pétursson
og Páill Piálsson. Síðan voru liosnar
fastanefndir þingsins og lögð fram Nœsti fundur bxinaðarþings verð
málas'krá þess og málum vísað til ur kl. 9,30 árdegis í dag í sam-
nefnda. I komusal Templarahallarinnar Frí-
Eftir það flutti Steingrímur I kiikjuvegi 11.