Tíminn - 09.10.1958, Page 6

6
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjóri: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303, 18 304.
(ritstjórn og blaðamenn)
Auglýsingasími 19 523. Afgreiðslan 12323
Prentsmiðjan Edda hf.
Utanþingsírumv.
ÞAÐ ER góðra gjalda
Tert að flytja þjóðnýtar til-
tögyr og frumvörp á Alþingi.
Hafa ýmsir til þess orðið fyrr
og siðar, sem betur fer, en
fiökkar og þingmenn hafa
yfirteitt til þessa látið sér
næg'ja að flytja frumvörp sín
Mieðan Alþingi situr að störf
um, enda sá tími til þess ætl-
aSur. Það er því fremur fá-
*ítt, aö flokkar sýni svo mik-
inn dugnað í frumvarpaflutn
ingi, að þeir flytji þau milli
þinga, enda er starfstími Al-
þingis ár hvert að j.afnaði svo
langur, um eða yfir 200 dag-
ar, að töluverðu virðist mega
afkasta í því efni á þeim
tíma.
Það bregður því til nokk-
urrar nýlundu, að Sjálfstæð-
ismenn eru farnir að flytja
frumvörp nokkrum dögum
áður en þing kemur saman.
Liggur þeim augsýnilega mik
ið á aö þjóna góðum málum,
fyrst þeir geta ekki beðið
satnkomu þingsins.
Stórfyrirsagnir á forsíðu
Morgunblaðsins í gær flytja
þau tíðindi, að Sjálfstæðis-
metin muni þegar, er þing
kemur saman, flytja tillögu
um byggingu nýrra varð-
skipa og leigu á skipum til
rerndar bátaflotanum.
ÞETTA er mál, sem öli
þjóðin er að hugsa um þessa
dagana og ríkisstjórnin hefir
að sjálfsögðu til meðferðar,
og mun gera margvíslegar
ráðstafanir til þess að auka
eftir megni varðskipakost-
inn og varðgæzluna og alveg
sérstaklega mun það vera í at
hugun, hvernig bátaflotan-
um verði veitt bezt vernd á
komandi vertíð, því að öllum
er fyililega Ijóst, hve alvar-
legar hættur vofa yfir hon-
um, ef hernaöur Breta I ís-
lenzkri fiskveiðilandlielgi
heidur áfram. Hér er því
ekki um neina uppgötvun
Sjáifsteeðismanna að ræða,
og þótt gott sé til þess að
vita, að stuðningur þeirra sé
VLs við nauðsynlegar ráðstaf-
anir á þessum vettvangi,
hefði það engu breytt til hins
verra, þótt þeir hefðu beðið
m,eð að fljdja frumvarp sitt
þangað til þing kom saman.
Það skilar málinu satt að
segja harla lítið áfram, þó að
það sé flutt á forsíðu Morg-
unblaðsins. Það verður ekki
að Iögum fyrir það. Sjáif-
stæðismönnum er það líka
vei ljóst. Hér kemur annað
tií. og það innræti, sem í því
lýsír sér, sýnir gerla, að fagur
Eftirlit með
ÍSLENDINGAR kannast
við happdrættin. Sumir kalla
þau landsplágu, og sjaldan
hafa menn frið fyrir þeim.
Enginn vafi er þó á því, að
happdrættin og ýmsar aðrar
fjársafnanir skila mörgum
góðum málum áleiðis, og í
þvi formi koma fram samtök
manna til.þess að lyfta þung
um. steinum úr götu og
Sjálfstæðismanna
gjálfur Sjálfstæðismanna
um þjóðareiningu í land-
helgismálinu á sér ekki djúp
ar rætur á því heimili. Þarna
kemur fram, að Sjálfstæðis-
mönnum þykir mest um það
vert að geta notað landhelgis
málið í flokkspólitiskum til-
gangi. Hér kemur fram sama
viðleitnin og gert hefir vart
við sig hvað eftir annað í allt
sumar, t.d. þegar Ólafi Thors
var troðið með offorsi
í framsögu á stúdentafund-
inum.
ATRIÐI það, sem „utan-
þingsfrumvarp“ Sjálfstæðis-
manna fjallar um, er eítt
vandasamasta úrlausnarefni
landhelgismálsins í dag, og
því var við því að búast aö
raddir og tillögur kæmu
fram í því efni, þegar er þing
kæmi saman, þar sem vitaö
er, að ríkisstjórnin hefir það
til meðferðar. En til þess að
gera allt, sem unnt er, til
þess að þessi þáttur land-
helgismálsins gæti orðið
skrautfjöður í hatti íhalds-
ins, er gripið til þess ráðs aö
flytja þingtillögurnar á for-
síðu Mbl. nokkrum dögum
áður en þing kemur saman.
Á því sézt, að íhaldinu þykir
mest um vert að flytja þær
þar, nota þær til auglýsinga
á sjálfu sér, eigna sér þær,
fremur en að koma þeim
fram.
Ef Sj álfstæðismenn vildu
af heilum hug tryggja þjóðar
einingu um landhelgismálið
mundu þeir . löngu hættir
þessari flokkspólitísku beit-
ingu. Ef þeim væri það eitt
í hug að koma góðu máli
fram, mundu þeir í þessu til
íelli hafa fylgt algildri venju
sinni og annarra stjórnmála
flokka að flytja málið á Al-
þingi ,er það kemur saman
— og segja frá því í blaði
sínu um leið.
ÞAÐ má endurtaka það,
að gott er til þess að vita,
að þetta mál skuli eiga vísan
stuðning Sjálfstæðismanna;
því að til þess að leysa það
farsællega veitir ekki af full
um stuðningi og hraustlegu
átaki allrar þjóðarinnar, en
jafnframt er þaö hörmulegt,
að í svo að segja hverju ein-
asta eintaki Morgunblaðsins
skuli blasa við þjóðinni þessi
sleitulausa tilhneiging til
þess að nota landhelgismálið
til flokkspólitísks áróðurs,
auglýsingar á sjálfum sér,
yfirboðs og lýðskrums.
íjársöfnunum
byggja mannvirki framtíðar
innar. Slík samhjálp manna
er sízt of mikil. Engu að síður
er það augljóst mál, að slik
fjáröflun meðal almennings
verður að njóta eftirlits og
aðhalds af opinberri hálfu i
þjóðfélaginu.
Ríkisyfirvöld veita félögum
og ýmsum samtökum leyfi
til þess að leita með þessum
TIMIN N, fimmtudaginn 9. október 1958
Skoðanakönnun leiðir í ljós fylgi
við lækkun á starfsaldri manna
Núverandi ellistyrkir þykja óíullnægjandi
brýn nautísyn á aukningu þeirra
Mannsævin er alltaf að
lengjast vegna framfara
læknavísindanna og bættra
lífskjara. Þess vegna mætti
segja, að fóik. dag nái hærri [r stvrkor hins opinbera til aldraðs fólks nægurl
aldri en fólk fyrri kynslóða.
Þessar breytingar á fólks-
fjölda vegna hærri meðalald
urs hafa orsakað margs kon
ar vandamál og meðal þeirra
er vandamálið með gamla
fólkið. Höfuðatriðið er að
gamla fólkið, sem ekki hefir
tækifæri til að sjá um sig
!
míkilf
v«it eUki
Frakkland
sjálft, hafi einhvers staðar
höfði sínu að að halla og
einhvern tekjustofn, sem
það getur ráðstafað sjálft.
í löndum Norður-Evrópu er það
lalmennt viðurkennt, að menn
eigi að hætta störfum í kringum i
65 ára aldur. Þessi viðurkenning
á sjálfsögðum hámarksaldri á ó- j
efað rætur að rekja að minnsta!
kosti að einhverju leyti til þeirr- j
ar staðreyndar, að þetta er nú
orðið sá aldur, sem talinn er.
æskilegur, að menn dragi sig í
hlé. Nútíma reynsla rennir sýni-
lega stoðum undir þessa skoðun
og öfugt.
Til gamans má geta þess að i
rómversku löndunum — það er
að segja Frakklandi, ítalíu og i
Mexíkó — og auk þess Japan, er
almenningur hlynntur því, að
menn hætti fyrr störfum. í þrem-
ur þessara landa eru 60 ár skoðuð
sem hæfilegur aldur, en í Frakk-
landi er talið, að 57 ára ættu
menn að láta af störfum. .
Spurningin, sem lögð var fyrir*
fólk, var á þessa leið: j
„Hvenær teljið þér réttan ald-
ur til að fólk léti af störfum'?“,
Nú var búizt við þvi, að unga |
fólkið hefði aðra skoðun á málinu
er það eldra, en í ljós kom, að
allir aldursflokkar voru á sömu
skoðun.
Ófullnægjandi ellistyrkir
Ungir og gamlir eru á sama
máli um styrk hins opinbera til
gamals fólks. f fjórumi Evrópu-
löndum, þar sem greidd voru at-
kvæði, voru flestir ásáttir um, að
styrkur hins opinbera til aldur-
hragins fólks væri ekki nægilega
mikill. Þess skoðun er einkum
Franvhald á 11. síðu. |
hætti og öðrum, samskota
meðal almennings til nytja-
mála, og sömu aðilum ber
að sjálfsögðu nokkur skylda
til að vera umboðsaðili al-
mennings um gæzlu þess, að
fénu sé varið i yfirlýstum til-
gangi og af hagsýni, einnig
að koma í veg fyrir hugsan-
lega misnotkun.
Slíkt eftirlit er i senn vörn
almennings, sem féð leggur
af mörkum, og hinna, sem
við því taka. Treysti almenn-
ingur ekki slíkum aðilum til
fulls, er hætta á tortryggni,
sem skaðað getur góð mál og
þá, sem fyrir þeim beiiast.
Þá er gott að geta vitnað til
trausts, opinbers eftirlits. —
Þetta eftirlit er framkvæmt,
en nokkuö mun á bresta, að
nægilega skýr lagaákvæði
eða reglur séu til um það.
Réttmætt virðist til dæmis
að gera þeim, sem fyrir al-
mennum fjársöfnunum
standa, að skyldu að birta
opinberlega skýrslu um,
hvernig fénu hefir verið var-
ið, ásamt vottorðum opin-
berra skoðunarmanna. Al-
menningur ú nokkra heimt-
ingu á slikum reikningsskil-
um á því fé, sem hann hefir
lagt fram.

Holland
Dartmork

Svlþjóð
57%
13%
Mexíkó
BreHand
Ferðamaður skrifar baðstofunni:
í mörgu er okkur áfátt um réttlæti
í framkvæmd almennra mann-
réttindamála. — Á flaggskipi
íslenzka flotans er t. d. svo búið
að lesendum, að þar fæst aðeins
blað stjórnarandstöðunnar, Morg-
unblaðið. Aðspurð sagði blaðsölu
stúlkan að forstöðumenn litgerð-
arinnar bæru ábyrgð á þeirri á-
kvörðun, og er þá nokkuð iangt
gengio, ef rétt er licrmt •— um
stjórn á „óskabarni þjóðarinnar".
Enn sannast hér máltækið „sjald
an launar kálfur ofeldi“. Krafa
farþega er: Hafið öll íslenzku
blöðin til sölu um borð.
H!S sama glidlr um flugfélögin. Þau
hafa oft ekki annað en Morgun-1
blaðið. Ef hér er um sofandahátt ■
útgefenda að ræða en ekki mis-
beitingu forstöðumanna viðkom-
andí fyrirtækja að ræða, þá taki
þeir rögg á sig og vinni betur
að dreifing blaðanna. Mér er
kunnugt um að Norðurlanda-
menn, margir sem skilja íslenzku
hafa kvartað yfir því, að fá ekki
í söiuturnum á Norðurlöndum
önnur blöð en stjórnarandstöð-
unnar í dag. Lesendum Tímans
ætti að vera kunnugt um hvað
slíkt þýðir — svo lágt sem Mbl.
hefir oft lotið í röngum frétta-
flutningi um mikilsverð stórmál
hér heima fyrir.“
Og þá er hér smáhugvekja frá
Bj. Bj.
Hér heima fara menn bjánalegar með
áfengi en sæmilegt má teljast'hjá
þjóð, sem telur sig sæmilega sið-
aða að öðru leyti. Fr hér ekki að
ræða um þekkingarleysi valdhafa
um það, að kenna íólki að um-
gangast áfengi eins og góðu fólki
sæmir. Dæmin um þ»‘ta eru svo
mörg að þau þekkja allir. Aðeins
örfá skulu hér nefnd. Á síðast-
liðnu sumri tóks-t tveim ungling-
um að stórskemma skemmtisam-
komu á íegursta stað islands, As-
byrgi, með ölæði og öskrum, á
meðan fram fóru almenn rœðu-
höld, söngur og guðsþjónusta.
Tveir lögreglumenn voru á staðn-
um og datt þeim ekki í hug að
fjarlægja sökudóigana. Þó til-
kynntu þeir öilum viðstöddum að
í bíl þeirra væru nægar birgðir,
40 flöskur af brennivíni og sitt
hvað fl'eira. Eg hélt. þó að vínsala
væri ekki heimil á svona stað.
En svipað mun eiga sér stað á
hverri samkomu um allt land.
Hér verður að koma breyting. Vín og
áfengi. Þetta tvennt er ekki hið
sama, nema að iitiu leyti. Hvernig
tækju aipingismenn þeirri hug-
mynd að leyfa vínverzlun rikisins
að selja borðvin í öllum matvöru-
búðum utan Reykjavikur með
þeim einu takmörkunum, sem eft
irspurn og framboð setja? Sterk
vín mætti gjarnan takmarka
meira en gert er, en sölu á mis-
munandi réttnr og aðstaða
manna hér, eftír þvi hvar þeir
Framhald á 11. síðu.