Tíminn - 11.08.1959, Blaðsíða 7

Tíminn - 11.08.1959, Blaðsíða 7
T í iVI I N N, þriðjudaginn II. ágiist 1959. 7 LjóshærS fríðleiksstúlka, með blíðleg, dökk augu, er nýlega tekin að starfa á teiknistofu húsameist- ara ríkisins. Hún heitir Guðrún - Ingveidur Jónsdóttir og lauk í vor námi sem innanhúss arkitekt við Frederiksbergs Tekniske Skole í Kaupmannahöfn. Eg veit eKki betur en ég sé fyrsta íslenzka stúlkan, sem lýltur þessu >námi í Danmörku, sagði Guð- rún. Þær tvær stúlkur, sem ég veit að lokið hafa prófi í þessari grein, numu báðar í Bandaríkjun- um. Voru margar stúlkur samtímis þér í .skólanum? Já, þær voru í meiri hluta í rnm- um bekk. Af ellefu, sem náminu luku, voru aðeins tveir piltar, en á námstímabilinu heltust fimmtán memendur úr lestinni. Um tíma voru þar nemendur frá öllum Norðurlöndunum. Bjóst þú i heimavist? ■Nei, það er engin heimavist við skólann, .svo ég bjó hjá góðri fjöl- skyldu utarlega í borginni og leið þar vel. Var sérlega yndislegt þar á vorm. r.rnar mínar, en þegar til kom.hélt skólinn eftir öllum beztu teikning um nemendanna, sagði Guðrún, en faðir hennar er Jón Benjamínsson, húsgagnasmiður. Er enn í tizku að hafa misniun- andi liti á veggjum í herbergjum? Nei, alls ekki. Stundum eru not- uð litils háttar blæbrigði, svo sem að mála gluggavegg dálítið dekkri, en með sama litblæ. Um algera lita- skiptingu er naumast að ræða nema þegar arkítekt hefur teiknað herbergi þannig, að beinlínis á að draga athygli að sérkenni á lög- un þess. En litaval fer fyrst og fremst eftir því til Iwaða starfs- semi húsnæðið á að vera, hvort lit irnir eiga að vera róandi eða örv- andi. í barnaheimili máttum við til dæmis nota eins marga liti og við vildum. Ekki stæla Fenguð þið að sjá nokkuð af teikningum ykkar og tillögum kom ■ast lengra en á pappírinn? iNei, þetta voru allt æfingar, en miðaðar við margháttaðar aðstæð- ur. Okkur var til dæmis sagt að inn rétta íbúð og búa húsgögnum og Fjölbreytt verkefni í hverju er námið aðallega fólg- ið? AlLs konar teikningum og upp- imæling«.m. Kennd er listasaga, sitt hvað um vefnað og listiðnað al- menrtL Við teiknuðum húsgögn og fleiri húsbúnað, innréttingar í alls konar húsnseði, íbúðir, barnaheim- áli gistihús o. fl., eldhúsinnrétt- ingar og hvað eina. Við fengum margs konar viðfangsefni til úr- lausnar og vorum send í verksmiðj- ur og verzlanir til þess að kynnast efnum og munum, læra að gera greinamiun á vönduðum og óvönd uðum gripum. EidhúsiS opið í miðju húsi? Þú hefur efalaust haft tækifæri fil að kynnast því fyrirkomulagi 'að hafa’ eldhúsin sem opnust að öðrum frerbergjum. Hverni.g leizt þér á það? Eg' held að það fyrirkomulag verðf ekki vinsæit meðal húst- mæðra. Þær þurfa að geta unnið eldhússtörfin i næði og ekki fram- Við vorum minnt á að láta hlutina mótast af nútímanum Sigríður Thorlacius ræðir við Guð- rúnu I. Jónsdótíur, innanhúss arkitekt an í gestum og gangandi. Þær reglur, sem einkum voru brýndar fyrir okkur í sambandi við eldhús- innréttingar var að staðsetja vinnu stöðvar í réttri afstöðu inbyrðis til að spara húsmæðrum sporin sem mest. Aðalreglurnar voru að reyna að staðsetja vask undir glugga og hafa sem skemmst frá honum að eldavél og vinnuborði, hafa ísskáp við vinnuborð og pottaskáp við eldavél. Að sumu leyti fundust mér Dan- Ávarp frá Styrktarfélagi vangefinna Eins og mörgum er kunnu.gt, var fyrir nokkru stofnað Styrktar félag rangefinna. Heimili þess er í Reykjavík. Tilgangur félagsins ■er að vinna að því: 1) að komið verði upp nægi- legum og viðunandi hælum fyrir vangefið fólk, á öllum aldri, sem nauðsynlega þarf á hælisvist að halda. 2) að vangefnu fólki veitist á- kjósanl-eg skilyrði til þess að ná þeim þroska, sem hæfileikar þess leyfa. 3) að starfsorka vangefins fólks verði hagnýtt, 4) að eins'taklingar, sem kynnu að vilja afla sér menntunar, til þess að annast vangeíið fólk, njóti ríflegs .styrks í því skyni. Samkvæmt skýrslum, sem fyrir liggja, munu vera um eða yfir 400 einstaklingar vangefnir í landinu, og eru þó þessar skýrslur ekki tæmandi. Flestir þessara einstak- linga munu enn dvelja á heimil- um ættingja, þar sem vistheimili sem til eru í landinu, fyrir van- igefið fólk, geta ekki tekið til dval ar nema einn fjórða hluta þeirra, er áður voru nefndir. Þó mun ætl- unin sú, að viðbótarhúsnæði við Kópavogshæli, verði tekið til not- kunar á hausti komanda. I-Iækkar þá tala vistmanna eitthvað frá því sem nú er. Það er því augljóst. að mikið er enn ógert í þessum efnum, þörfin brýn til úrbóta og mikil eftirspurn um hælisvist, af hálfu aðstandenda hinna vangefnu. Vonir standa þó til, að fyrr en síðar verði hægt að hefjast handa um nýbyggingu hælis eða heimila fyrir vangefið fólk. En slíkar fram kvæmdir ko.sta mikið fé.. Mikið þarf því að vinna, ef duga skal, og framkvæmdir á þessu sviði eiga ei að þurfa að standa yfir, alltof mörg' ár, þar til markinu er náð, og fullkomið,. hæli, er rúm að gæti alla sem hælisvistar þyrftu nauðsynlega að njóta, er risið af grunni. Að vinna að því í orði og verki að þessi hugsjón geti orðið að veruleika, sem allra fyrst, er tilgangur og markmið Styrktarfélags vangcfinna. Jafn- framt því, sem félagið, eftir því, sem möguleikar eru fyrir hendi á hverjum tíma, vill aðstoða þá, sem hér eiga hlut að máli, hyggst það og verja kröftum sínum til fjársöfnunar ár hvert, til styrktar málefninu, og heitir á alla lands- menn íil samstarfs og samhjálpar. Félagið heíur á þessu ári efnt til happdrættis, og eru þegar fengnir umboðsmenn víða um landið, er sjá um sölu happdrættis miðanna. Er sala happdrættismið- anna þegar fyrir nokkru hafin. Ennfremur hefur félagið látið gera minningaspjöld, sem einnig er hægt að fá keypt hjá umboðs- mönnum happdrættisins. Merkja- sölu hefur félagið og haft með höndum, í Reykjavík og út um land, og mun gera eflirleiðis. •— Hefur sú reynsla orðið féla.ginu hagstæð. . Yfirleilt virðist starfsemi félags ins þegar hafa mætt velvild og skilningi landsmanna, og margir þegar sýnt fór.nfýsi í störfum. Fé lagið hefur opnað skrifstofu í Tjarnargötu 10C í Reykjavík, sem veitir allar mögulegar upplýsing- 1 ar um féiagið, svo og aðra fyrir greiðslu. Á skrifstofu félagsins i eru happdrættismiðar til sölu, svo l og minningarspjöld, sem einnig má fá keypt á eftirtöldum stöð- um í Reykjavik: Blaða- og sæl- gætisverzluninni Laugarvegi 8, — Bókaverzlun Braga Brynjólfssonar Hafnarstræti 22 og hjá Birni Stefánssyni Kvisthaga 9. Góðir landsmenn! (Framhald á 8. síðu). ir vera íhaldssamir í eldhúsinnrétt- ingum og ekki gerðu þeir ráð fyrir mörgum rafmagnstækjum — ekki einu sinni hrærivél. Þau eru líka inörg ljót og leiðinleg eldhúsin í gömlu leiguhjöllunum í Kaup- m.höfn. Leigjendurnir vil.ia ekk- ert leggja í kostnað við endurbæt- ur vegna þess, að þeir eiga ekki lnisnæðið sjálfir og eigendurnir vilja ekkert ,gera vegna þess, að þeir ætla sér aldrei að búa sjálfir í húsunum. Litlar íbúðir — vönduð og falieg húsgögn Hvernig leizt þér á þær íbúðir, sem byggðar eru fyrir almenning i Kaupmannahöfn? Þær eru að öllum jafnaði ákaf- lega litlar, svo næstum er óskilj- anlegt að heil fjölskylda rúmist í þeim. Algengustu stærðirnar eru það sem Danir kalla eitt og hálft og tvö og hálf herbergi, en þá er þetta sem kallað er hálft herbergi, skonsa sem rétt aðeins er hægt að sofa í. En húsgögnin? Eg held að Danir standi fremst allra Vestur-Evrópuþjóða í hús- gagnagerð, enda eru húsgögn og ýmis annar húsbúnaður orðin stór liður í útflutningi þeirra. Danskir húsgagnateiknarar hafa sýnt >mikið hugmyndaflug og fjölbreytni í störfum, enda eru þeir í miklu á- liti, sem skapað hafa góða nytja- gripi og er ekki síður hampað en öðrum listamönnum. Hvaða sælastar? Margir húsgagnaarkítektar byggja að nokkru á hinum gamla bænda- stíl, aðrir blanda japönskum áhrif um í stíl . sinn og nota stál msð viðnum. Aðal einkennin eru að reynt er að hafa húsgögnin sem léttust' og einföldust. Undanfarið hefur áklæði í upprunalegum ull- arlitum verið mikið notað, en nú er meira farið að blanda það litum eins og bláu og rauðgulu. Efni og iitaval Hvaða viðartegundir eru vin- sælastar? Undanfarið hefur teak verið afar vinsælt, en nú er fullt eins mikið farið að nota eik og finnst mér hún mjög skemmtileg. Oft er hún reyk- lituð eða kalkborin og segja má að alveg sé hætt að gljálakka hús- gögn. Þau eru aðeins olíuborin. í fínni húsgögn er allmikið farið að nota hinn dökka palisandervið. Eg var búin að hlakka til að sýna þabba beztu húsgagnateikning Guðrún I. Jónsdóttir miða þá við stþrf óg tekjur ákveð- inna þjóðféíagsstqtta, eða við átt- um að velja húsgögn fyrir ákveðna fjárhæð í tiltokna stærð íbúða. Yfir leitt vóru þessar æfihgar miðaðar við lífsskilyrði almennmgs, við fengum sjaldan að miða við ótak- mörkuð fjárráð qða aðra fjarstæðu. Eða við áttum að gera tillögur um húsgögn í herbergi, sem kennt er við Kömmu Rahbeck í safninu Bakkehuset.Við máttum ekki stæla húsgögn frá timum Kömmu Rah- beck, heldur finna nútímahúsgögn, sem væru í samræmi við þetta gamla hús. Við urðum að velja muni, sem eru svo einfaldir og hlut lausir, að þeir geta tilheyrt livaða tímabili sem vera skal, þó að okk- ur væri kennd saga hús-gagnagerð- ar, var okkur alltaf tekinn strang- ur vari fyrir eftirlíkingum stílteg- unda frá öðrum tímum, heldur minnt á að láta hlutina mótast af nútímanum — ekki fortiðinni. Framtíðin? Skólastjórinn fór með okkur í námsferð til Ítalíu lil að sýna okk- ur það .merkasta í fornri byggingar- list og vorum við m. a. viku í Róma borg og aðra viku í Flórenz o,g var margt að sjá hvar sem farið var. Og nú ert þú búin að fá starf hjá húsameistara ríkisins. Hvaða verkefni gerir þú aðallega ráð fyr- ir að þér verði falin þar? Ætli að það verði ekki fyrst og fremst að teikna innréttingar húsa, og kanske eitthvað af húsgögnum, sem fyigja innréttingunum hverju sinni. Eg held að þetta verði fjöl- breytt og skemmtilegt starf. En langar þig ekki til þess að fá tækifæri til að gera teikningar að nýtízkulegum húsgögnum fyrir al- menning? Víst langar mig til þess, en það verður að bíða síns tíma. Sigríður Thorlacíus. Á víðavaugi Sama ræða í 30 ár í hinum spaugilegu langloku- ræðum Einars Olgeirssonar á Al- þingi undanfarna daga kennir margra grasa, en þó væri synd að segja að nokkur ný blómstur yxu upp í þeim urtagarði. Einar hef- ur í raun og veru alltaf verið að flytja sömu ræðuna síðan 1930. Ósagt skal lá.tið, hvort hann gerir sér grein fyrir þessu sjálfur. En ef svo er, þá virðist hann trúa á máltækið sem segir að aldrei sé góð vísa of oft kveðin. Nú eru að sönnu fáar vísur svo góðar að ekki megi kveða þær svo oft' og lengi, að þær missi bragð. En þeg' ar þar við bætist, að yísan -er að fárra dómi góð nema kvæða- mannsins sjálfs, þá versnar í því. Augnablik syndarinnar Einari hefur alla tíð yerið lítið gefið um umbótastarfscmi' Frám- sóknarmanna. Orsaka til þess er að leita í hinum pólitíska strang- trúnaði mannsins. Ilann er bolse- viki af lífi og sál. Honum varð það á, „citt einasta syndar augna- ,blik“ að misstíga sig á hinum þrönga vegi komnninistíski;; fræðikenninga. Sennilega hefur Einar aldrei getað fyrirgefið sjálf um sér til fulls þá hrösuh.- Lik- legt má telja, að hún hafi. Kerfc hann í þeirri trú, að algjör póii- tískur meinlætalifnaður væri ör- uggasta leiðin til sáluhjálpar í þessum heiini viðsjálla freistinga. Það er þess vegna engin furða, þó að liann líti stefnu og starf Framsóknarmanna óhýru auga. Menn með fullu viti geta að vísu fundið upp á að stofna til stjórn- arbyltinga, enda liafa ýmsar. by.lt- ingar verið óhjákvæmileg nauð- syn þó að ávallt séu þær neyðar- úrræði. En það er ekki almcnnt liægt að fá fólk með óbrjálaða skynsemi til þess að talca' þátt í slíkum ævintýrum, nemá( því líði illa. Þetta skilja kommúnist- ar. Þess vegna hatast þeír af öll- um lífs og sálar kröftum við rót tæka lýðræðissinnaða umbóta- flokka. Samvinna við íhaldið er rökrétt stefna frá sjQnarmiði kommúnista. Andstaðan gegn vinstri stjórninni í ljósi þessara staðreynda verður að líta á afstöðu Einars og kommúnistahirðar hans til vinstri stjórnarinnar. Við myndun henn- ar tók höndum saman megih hluti þcss fólks í landinu, sem þjóðar búskapurinn byggist á. ísLenzkri alþýðu hefur aldrei géfizt gulln ara tækifæri en þá til þess að ráða ríkjum á landi liér. Og ef nokkur ríkisstjórn hefur haft ‘að- stöðu til þess að kippa í lag þvi sem úr skorðum hefur gengið í fjárhags- og atvinnulífi okkar itndanfarin ár, þá var það yinstri stjórnin. Kommúnistar sáu, að ef sam- starfið frá sumrinu 1956 heþþnað- ist vel, þá myndi þa!5 fjarlægja byltingadrauma þeirra að miklum mun. Þess vegna beittu þeir sér geg'n vinstra samstarfinu frá fyrsta degi. Þess vegna notuðu þeir hvert tækifæri sem gafst til þess að fella stjórnina, þó að það tækist ekki fyrr en á Alþýðusam- bandsþing'inu síðastliðið haust. Sáning og uppskera Þegar Hennann Jónasson bar fram tilmæli sín á Alþýðusam- bandsþinginu um frestuh á greiðslu fullrar vísitöluuppbótar þá. var ekkert auðveldara en að fá það samþykkt. Yfirguæfgndi meiri hluti f'ulltrúanna vildi að stjórnin sæti áfram. En foringja- lið Alþýðubandalagsins og AÍ- þýðuflokksins á þinginu var fyrst og fremst skipað andstæðingunt ríkisstjórnarinnar, konimúnistum og hæg'ri krötum. Þeir vildu stjórnina feiga. Ef vísitöluuppbóí in hefði verið gefin eftir þá þýddi það 6—8% knuplækkun, en jafn- framt tryggingu fyrir sömu lífs- kjörum og verkamemi höfðu í febrúar eða okt. fyrra ár og niunu þau beztu, sem sú stétt héfur nokkru sinni búið við á landi hcr. (Framhald á> -8. .siðuú..

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.