Tíminn - 16.12.1959, Blaðsíða 3

Genet - vandræðabarn
franskra bókmennta
TIMIN N, mlðvikudaginn 16. desember 1959,
Söngvarinn og kvikmyndaleikarinn Frank
„Héðan til eilífðar"
Þegar Frank skildi við Ava
Garner var tekið að halla undan
fæti fyrir honum. Hann var hor-
aður, röddin var hás og leiðinleg,
pJötur hans seldust ekki lengur og
skattheimtan rukkaði hann látlaust
án árangurs.
En hann r.áði sér brátt á strik
aftur og henti frá sér hl.ióðneman-
um og gerðist skapgerðarleikari.
Fyrir leik sinn í kvikmyndinni
„Héðan til eilífðar“ fékk hann
Oscarsverðlaun, og síðan hefrn-
stjarna hans sífellt farið hækk-
andi.
Sjálfur segir hann, að ef hann
hefði ekki haft jafn mlkinn áhuga
tónlistinni og raun ber vitni um,
hefði hann endað sem glæpamað-
,ur. Hann er hin.mesta eyðslukló.
Hann leigði eitt sinn stóra flugvél
írá Hollywood t'l Boston til að
rinir Judy Garland gætu heimsótt
hana á sjúkrahús.
Hamhleypa fil vinnu |
I Hann hefur alltaf ve,'ið stoltur
af hin ítalska ætterni í'inu. Hann
■tekur gjarnan málstað bjóðernis-
minnihluta og berzt skelegglega
'gegn kynþáttafordómum. Hann
.barði eitt sinn þión, sem neitaði
j að ganga um beina fyrir negra.
í annað sinn lenti hann í slagsmál-
um við ókunrugan mann sem hafði
látíð hnífilyrði falla í garð Gyð-
inga. Fáir kvikmyndaleikarar eiga
jafn marga óvini eins og hann.
Hann hefur móðgað . tiu þúsund
Ástralíubúa, farið í mál við fjölda
kvikmyndafrumleiðenda, gagnrýnt
Marlon Brando og móðgað hinn
fræga fréttamann Ed Sullivan.
Hann hefur þó heldur róas't hin
seinni ár. Hann er stórefnaður.
Hann á fimm hljómplötufyrirtæki,
tvö sjálfstæð kvikmyndafélög og á
„hlut í stóru hóteli í Las Vegas og
fjöldann allan af veitingahúsum og
næturklúbbum.
Frank Sinrtra er hamhleypa til
vinnu og sjálfur segir hann að
stritið sé sitt líf og yndi.
Nýjasta leikrit hans „Negrarnir“
vekur mikla athygli í París
Hinn 52 ára gamli Jean
Genet er vandræðabarn
franskra bókmennta. Sögu-
hetjur hans eru þjófar, ræn-
ingjar, portkonur og kynvill-
ingar og h.inn á marga and-
stæðinga, en hann á einnig
márga falsmenn, sem segja að
þessi lærisveinn Sade hafi frá-
bæran penna. Þegar hann var
dæmdur í ævilangt fangelsi ár-
ið 1948, tókst þeim Claudel,
Gide, Sartre og Coteau að fá
ríkisstjórnina til að náða
hann.
Sartre heíur tileinkað honum
bók upp á fimm hundruð síður.

kemur
Frank Sinatra fæddist í fá-
tækrahverfi :í :\Tew York 12.
desember árið 1917. Faðir
hans hét Martin Sinatra og var
brunavörður, barþjónn og
hnefaleikakappi, sem keppti
undir nafninu Marty O’Brien.
Móðir hans hét Dolly og var
af ítölskum ættum, hjúkrunar-
kona að menntun. Hún var
áhugasöm um stjórnmál og
studdi Demokrata
Frank Sinrtra hefur komizt svo
að orði um æsku sína: — Við byrj-
uðum á því að stela sælgæti úr
búðum, þar næst fórum v!ð að
stela smáhlulum úr Woolworth-
verzlununum og skiptimynt úr
peningakössum. Þetta voru strákar
af1 öllum þjóðernum og óaldar-
flokkarnir háðu götubardaga, þar
sem blóðið fossaði i striðum
straumi.
Frú Sinatra tók þá ákvörðun, að
Frank skyld. alast upp í betra um-
hverfi en hun hafði gert og fjöl-
skyldan fluttist í nýtt hverfi. En
clrengurinn túk engum sinnaskipt-
um og nú var honum vísað úr skóla
íyrir slæma hegðun.
UmferSin stöðvaðist
Þegar har.n var sextán ára gam-
ail heyrði hann Bing Crosby
syngja á leiksýningu. „Þetta get ég
líka gert,“ saeði hann við foreldra
sína þegar Wann kom he'm. Þau
hlógu dátt, söngferill sonarins var
þar með haí:nn.
Árið 1939 heyrði hljómsveitar-
fctjórinn Harry James hann syngja
og réð hanrt til að syngja með
hljómsveit slrni.
Frá sjónarhóii Sartre er Genet hin
vonda samvizka borgarastéttarinn-
ar. Hann segir að borgarastéttin sé
ekki ánægð og hamingjusöm nema
öll fangelsi séu yfirfuli af þjófum,
morðingjum og siðferðisafbrota-
mönnum, borgarastéttin njóti
þeirrar gieði Fariseans að vera
ekki eins og hinir fordæmdu.
Fyrsta leikrit Genet var „Les
bonnes" sem hann skrifaði árið
1946. Annað verk hans var „Haute
Surveillance“. Það gerist í dauða-
klefa og persónur leiksins eru þrír
fangar.
Þriðja leikrit hans „Svalirnar"
hefur aðeins verið sýnt opinber-
iega í Berlin. Það gerist á bylt-
ingartímum og sviðið er hóruhús.
Síðasta leikrit hans, sem heitir
,,Negrarnir“ hefur nýiega verið
írumsýnt í París.
Það hefur vakið mikla athygli
og telja leiklistargagnrýnendur
það athyglisverðasta verk sem sýnt
hefur verið í París á þsss'u leikári.
Efni leiksins er slitið úr öllum
tengslum við veruleikann. Jafnvel
þeir, sem haf? séð leikinn á æfing-
um geta ekki skýrt frá því um
h'vað leikurinn fjallar. en þráður-
inn mun vera eitthvað á bessa leið:
Þrettán negrar, áhugaleikarar,
sýna á hverju kvöldi eitthvað sem
tr sambland af ýmsum tegundum
lista. Hvort fólkið skilur listina eð-
ur eigi er aukaatriði.
Þegar Gertrude Stein ''ar spurð
að því árið 1906, hvers vegna hún
keypti einkennileg máiverk af ó-
þekktum malara, sem hét Pablo
Picasso svaraði hún með þessari
frægu setningu: Af því að mér.lík-
ar vel við þau.
Roger Blim er leikstjóri, en
hann hefur staðið fyrir sýningum
á verkum Samuels Becketts.
Leikur Genet er samfelldur óður
til svarta kynstofnsins.
Litlu s'einna- réðst hann
bljómsveit l'omíny Dorsey. }
Frank S'natra varð brátt vinsæll1
sem * söngvan. Þegar hann hélt
söngfkemmtun í fyrsta sinn var að-
sókn'rn svo mikil að umferðin
stöðvaðist á Broadwny.
Langar biSraðir
Vins'ældir hans sem söngvara
jukust jafnt, og þétt. Plötur lians
seldust í milljónum eintaka og
ungar stúlkur stóðu í löngum bið-
röðum eftir að fá miða á söng-
.-kenimtan'r hans. Hann fékk 250
þ'úmnd bréí á ári frá aðdáer.dúm
sínurn.
Frank var demókrati eins og
rtióðir hans og s'tuddi Franklin D.
Roosevelt af alefli við forsetakosn-
irgar. Þegar frambjóðandi repu-
biikana, Tnomas Dewey. hélt fram-
boðsfund í New York hélt Sinatra
söngskemmlun í nágrenninu og
árangurinn varð sá, að það var
íullt hús hjá hor.um, en tómt hjá
Dewey.
Skrámaður og marinn
Frank g'fiist æskuvinkonu sinni.
Nancy og þau eignuðurt brjú börn.
Sagt var aó har.n væri í vinfengi
við ýmsar frægar konur eins og
I.önu Turner, Judy Garland, Mari-
iyn Maxwell og Gloriu Vanderbilt.
En hiónaband hans virFst reist á
traustum grunni og stóðst alla
storma, þangað til hann kynnt'st
Ava Garner. Hinn 7. nóvember 1950
gengu þessar frægu kvikmynda- -
stjörnur í ’neilagt hjónaband.
Þetta hjónaband s’tóð í tvö ár og •
endaði með þeim ósköpum, að
Frank var lagður inn á spítala í
New York og var þá skrámaður og
marinn eftir liina skapmiklu eigin-
1 konu sína.
Fimleikar á hjólaskautum
Hjónin Babs og Ravio sína listir sinar á hjólaskautum í London Palladium