Tíminn - 16.12.1959, Blaðsíða 6

T í M I N N, miSvikudaginn 16. desember 1959.
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Ritstjári og ábm.: Þórarinn Þórarinsson.
Skrifstofur í Edduhúsinu við Lindargötu
Símar: 18 300, 18 301, 18 302, 18 303,18305 og
18 306 (skrifst., ritstjórnin og blaðamenn).
Auglýsingasími 19 523. • Afgreiðslan 12 323
Prentsm. Edda hf. Sími eftir kl. 18: 13 948
SamkomuIadS um afurðaverðiS
EINS OG skýrt var frá
í blsSinu í gær, hefur náðst
nýn samkomulag mi'lli fram
leiðenda og neytenda um
verðlagningu landbúnaSar-
afurða. Þetta nýja samkomu
lag er í meginaíriöum byggt
á sama grundvelli og þaö
fyrirkomulag, sem gilti fyrir
setníngu bráðabirgðalag-
anna á síðastliðnu hausti.
Sex manna nefnd, sem verð
nr skipuð þremur fulltrúum
írá hvorum aðila, mun
ákveða verðlagið, en nái hún
ekki samkomulagi, sker yfir-
dórrrjr úr ágreiningnum, en
hann er skipaður einum full
trúa frá hvorum aðila og
hagsxofustjóra sem odda-
manni. Það, sem breytist frá
hir.v; eldra fyrirkomulagi, er
aðakega það, að nefndin
fjailar nú ekki aðeins um
ákrörðun þess verðs, sem
bær.dur eiga að fá, heldur
einr.ig úm þjónustugjald
fyrir vinnslu og sölu var-
anná, en ákvörðun um þetta
heyrði áður undir fram-
Íeiðsiuráð landbúnaðarins.
Þá verður lagaákvæðið um
hvirriid framleiðsluráðs til
að ieggja á verðjöfnunar-
gjaid, er notað sé tú upp-
bóla á útfluttar afurðir,
feiit niður, en í staðinn tek-
ur rikið að sér að uppbæta
útífuttar afurðir, svo að
tryggt sé, að bændur fái
fyrir þær fullt framleiðslu-
verð,
M eru bændum tryggðar
fuliar skaðabætur fyrir það
tjór.. er bráðabirgðalögin
haía valdið þei'm.
pAÐ veröur ekki annað
sagf en að bændur megi vel
ure þessu samkomulagi eins
og komið var. Með bráða-
birgðalögunum voru þeir
tviptir allri aðild að ákvörð-
un afurðaverðsins, og það
bunáið fast, þótt þeim bæri
augiiós hækkun, ef þeir áttu
að r.jóta jafnréttis við aðrar
stéttir. Af hálfu annars
stjcrnarflokksins, Aiþýðu-
ílo'iiksins, hefur því verið
Lialdíð fram af miklu offorsi,
að cessi' hækkun mætti alls
Umfram fíjóðarefoaliag
Mtl. heldur áfram áð tala
iie „velfarnaöarríkið“ og
ter.gir þá gjarnan tilkomu
þrAí því skilyrði, að þjóðin
að liía um efni fram, fyrir
'Jten það, sem ekki gerizt
náttúrlega þörf að minna á:
a'ð Sjálfstæðisfiokkurinn
'verSi í ríkisstjórn og móti
steínu hennar.
Z'kki skal það dregið i efa,
að allir flokkar vi'lji koma
hér á „velfarnaðarríki". Hitt
er rr.eira álitamál, hvort allir
síjcrnmálaflokkarnir fallast
á rikishugmynd þeirra Mbl,-
manna eða þær lei’ðir, sem
þeír vilja fara ti'l myndun-
ss h-ins nýja ríkis.
HÉR í blaöinu hefur ver
m það bent, hversu fjarri
^glgiKigJiSirSítilg.E'lí K'K'vj:
IKJ ...
RITFREGNIR
;; k :;:::: k :: :::;:; ii.;: Kl
Draumurinn, skáldsaga eft-
ir Hafstein Sigurbjarnar-
son. Stærð 225 bls., verð
110 kr. Útgefandi Bóka-
forlag Odds Björnssonar.
Eftir Hafstein kom í fyrra út
hjá sama forlagi skáldsagan
Kjördóttirin á Iljarnarlæk, og
ekki eiga sér stað, því að
ella myndi hefjasí ný kaup-
hækkunaralda. Ætlun Al-
þýðufl. var að knýja fram,
að skipan bráðabirgðálag-
anna héldist áfram, og því
hótaði hann Sjálfstæðisfl.
öllu illu, ef hann felldi
bráðabirgðalögin á Alþi'ngi.
Stefna Alþýðuflokksins var
að láta framlengja bráða-
birgðalögin óbreytt, og átti
sú stefna einnig mikð fylgi
hjá forustuliði' Sjálfstæðis-
flokksins. Það, sem réði þó
úrslitum, var öflug samstaða
bænda í Stéttasambandinu
og hörð sókn Framsóknar-
ílokksins gegn bráðabirgða-
lögunum á Alþingi. Vegna
þessa treysti Sjálfstæðis-
flokkurinn sér ekki' til þess
að fallast á stefnu Alþýðu-
flokksins. heldur taldi ráö-
legra að fara samningaleið-
ina. Alþýðuflokkurinn þogn
aði svo þegar á reyndi.
FYRIR Framsóknarflokk
inn er ekki aðeins ástæða til
að fagna því, að barátta
hans hefur mjög stutt að
því að hrinda því ofbeldi
gegn bændum, er fóist í
bráðabirgðalögunum. Fyrir
hann er einnig sérstök
ástæða til að fagna því, að
deila þessi hefur verið leyst
með samkomulagi milli fram
leiðenda og neytenda. Það
hefur jafnan verið stefna
hans, að heppi'iegast væri
að leysa þessi mál með slík-
um hætti. Hann átti upp-
liafiega frumkvæði að þeirri
skipan og hefur viðhaldið
henni allan þann tima, er
hann hefur farið með stjórn
landbúnaðarmálanna.
Góðu hei'lli hefur nú of-
beldinu, er fólst í setningu
bráðabirgðaiaganna verið
hrundiö. Bændur mega vel
festa sér í minni, að þar
hefur tvennt ráðið mestu:
Góð samstaða í Stéttasam-
bandinu og öflug barátta
Framsóknarflokksins fyrir
jafnrétti bænda við aðrár
stétti'r. Þetta á að vera bænd
um lærdómsríkt í framtíð-
inni.
þriðja skáldsagan og nefnist:
Sárt er að unna. Þar segir frá
ungrj sveiitastúlku i Cornwall,
'sem ieiidir í bílslysi og skadd-
as-t svo mik'S, að 'henni verður
aðeins bjargað með mörgum og
miklum sikurSaðgerðum, og þá
er andlit hennar svo breytt, að
fólk þakkir hana ekki aftur.
Æskuunnus't'i hennar er horf-
i.nn og viróist hafa gleymt
'henni, en hún gefst ekki upp,
heldur le'tar á sióðir æskuástar
sinnar og telkst með viljastj'rk
og þrautsei'gju að enduiheimta
týnda hamingju og vinna bug
á rótgrónu ættarhatri og óbil-
girni.
Þessi saga verður ekki talin
til mi'killa skáldverka, en hún
er eigi að síður allvel rituð og
mjög sperunandi íkemmtisaga,
sem eir.kum mun falla konum
vel í geð.
Hafsteinn Sigurbjarnarson
varð vinsæl. Sú saga gerist í
sveit, og þessi saga, sem r.ú birt
ist- ei' að nokkru ieyti framhald
hennar og fiallar um sömu per-
sónur, en nýjar bætast við, og
raunar er sagan alveg sjálfstæð-
Sagan. segir frá æsku og ástum
Björns á Akri, stórbrot ns glæsi
mennis. Þetía er spehnandi frá
sögn og lýst sveitalífi á fyrri
tíð, liðlega rituð, en verður
varla talin t'l mikilla skáld-
verka. Óefað verður hún þó vin
sæl skemmtisaga eins og ís-
lenzkar sögur af þessu tagi eru
nú á dögum.
Sárt er að unna, skáldsaga
eftir Theresea Charles.
Andrés Khist.jánsson
þýddi. StærS 215 bls.,
verð 145 kr. Útgefandi
Skuggsjá.
Eftir brezku skáldkonuna
Therase Charies, sem er mjag
vinsæl í heimalandi sínu, hafa
komið út tvær skáldscgur áður
hér á landi, Kulin fortíð og
Faiinn eldur. Urðu þær báðar
vinsælar hér. Þetta er því
' v íí : n :: U:: ■: x *; ;; :í :t :: ;r « :: :r ;
Annað mál er það, að ýms jl
ir íslendingar hefðu gott af k
að temja sér meiri gætni í |
meðferð fjármuna, en þeir §
tíðka. Hin nýrika stétt gróða g
manna kann sér ekkert hóf §
um eyðslu. Þessir menn reisa já
yfir sig og fjölskyldur sinar 1
hús, sem meir minna á herra
garða og hallir aðalsmanna
úti í heimi en byggingar yfir
venjulegt fólk. Hið innra eru
Hetja tii hinztu stundar,
sannar frásagnir af Önnu
Frank, skráðar af Ernst
Sclinabel. Stærð 200 bls.
verð 158 kr. Þýðandi
Jónas Rafnar. Útgeíandi
Kvöldútgáfan Akureyri.
Margir kannast við Dagbók
Önnu Frank cg leikritið, sem
gert var eftir henni og sýnt
hér fyrir .nokkru. Saga litiu
Gyðingastúlkunnar hefur geng-
ið möigum að hjarta, enda
spegiast þar hörmungar þær, er
á stríðsárunum . Ýmsir hafa
sagt, að saga Önnu Frank væri
áhr'farík&sta hugvekja friðar og
bræðr-alags á þessari öld.
í þessari hók er reynt að
gefa skýrari mynd af Önnu
Frar.k sjálfri, en fr&m hefur
komið. Höfundur'mi hefur far-
ið á heirna, ióðir hennar og
rætt við fólk þaS, sem þskkti
hana og lifði aneð henni í eld-
. raun'nni. Eftir þvi 'hefur hann
skráð sögur af Önnu, og þær
sögur stæ'kika en ekki minnka
þá persónu, sem við höfum
áður þekJkt með þassu nafni-
Þessari í-tenzku útgáfu fylgja
formálsorð eftir Kriitbjörgu
Kjeld, leikkoru, en hún fór
•með 'hlutverk Önnu hér í Þjóð-
leikhús'nu, og myndir úr leikn-
um eru í bókT'ii.
Þetta er <góð bók, sem vert
er að vekja a'thygli á.
rnaður, sem komst að raun um
það, að miklu betra til fjár og
auðveldara starf væri að.skrifa
framhaldsscg’úr fýrir hlöðin, en
berjast um í blaðamennsikunni.
Settist hann niður o,g samdi
eina, sem þegar sló í gsgn. Síð-
án hefur hann samið einar 3—4
■s-ögur á ári, og hafa þær gengið
sem gráir kettir í blöðum Norð-.
urlanda og -einnig lagt undir
sig fle'.ri lönd, hvartvetna við
■ geysLm'klar vinsældir, simkum
kvenþj'óðarinnar. Er Caviing
nú talinn vinsælli og fjöllssn-
ari en aðrir höfundar í Dan-
■mörku. Sögur hans eru skrifað-
ar eft'r h'nu eina sanna resepti
framhaldssagna. og hann kann
á þs:;u tckin. Bók sú, sem hér
birtist í íslenzkri þýðingu er
meðal vinsælurtu sagna hans og
heíur 'kcmið út í þremur útgáf-
um í Danmörku einni.
Sagan seg r írá ungu n lækni,
■sem S'SZt að í kauptúni á Jót-
landi, og síðan gerist sitt af
'hverju kringum hann. Segan er
g'cm&n'söm og auðvilað r.ó
áTaræv'ntýrum í henni. Útgáf-
an er óvenjulega snctur, þsgar
um revfara er að ræða.
m
ii
n
IKl
::
IK;
H
::
Kl
m
[Kj
B
::
::
n H
af S
' gj
H
::
il
5ystir læknisins eftir Ingi-
björgu Sigurðardóttur.
Stærð 140 bls. verð 95'
kr. Útgefandi Bókaforlag.
Odds Björnssonar. *
í fyrra kom . út fyrsta bóki
þessa höfundar, Haukur læknir,
og þótti vinsæl skemmtisaga,
LkI
[K
[K
:«1
-
:r
;r
:r
íií'.
;r
m
gi
:r
;r
HéraSslaeknirinn eftir Ib
Henrik Cavling, íslenzk-
að hafa Gísli Ólafsson og
Óskar Bergsson. Stærð
218 siður, verð 135 kr.
Útgefandi Bókaútgáfan
Hildur.
Ingibjörg Sigurðardóttir
en annað og meira varð varla
um hana sagt. Nú kemur önnur
bók Ingibjargar, og er hún lik
■hinni fyrri. Þetta er ájtarsaga
og drífur dtthvað á dvga. Sag-
•an er rituð á liðlegu máli og.
fellur vafalaust vel í geð ung-
uni stúi'kum. Saga.n ger'st að
rr.estu í í leozku kauptúni —
eða kaupstað — Djúpafirði.
fgalaus og reunss
öllum sanni það fer, að tvær
fjölmennustu stéttir þjóð-
féiagsins, bændur og verka-
menn, lifi um efni' fram.
Þótt þeir hefðu löngun til
slíkra lifnaðarhátta, hvað þó
ekki er, væri þeim ékki unnt
að fvillnægja henni, einfald-
lega vegna þess, að efnahags
ástæður þeirra leyfa það
ekki. Þetta má hverjum
manni vera ljóst, sem nennir
að kynna sér afkomu þess-
ara stétta. Það er áreiðan-
lega hollast fyrir stríðsmenn
íhaldsins að gera sér grein
fyrir því, að vegurinn inn í
„veJfarnaðarríkið“ verður
aldrei lagður yfiT rústir
þeirra heimila í sveit og við
sjó ,sem minnstan reka fá á
fjörur.
Cavling er danskur blaffa
þessi slot hlaðin húsbúnaði, feaiag«B«Ma«raai»!iÞBroa>tiw k x >i;;x"xiísx ik x xx x; x.x;x x;x
sem ímyndunarafl fó’ksins
í vmnufötunum hrekkur
hvergi til áð upphugsa. Þessu
fylgja svo gjarna tveir og
þrír bilar, því allt verður að
vera í stíl. Þegar þetta fólk
fær löngun til að fara út
fyrir pollinn, þá vekur það
hvarvetna á sér eftirtekt fyr
ir heimskulega eyðslu og
óspilunarsemi svo að jafn-
vel er um það rætt meðal
eríendra þjóða sem upp á
þetta horfa, að þar hljóti að
vera komnir auðkongar frá
öðrum hnöttum.
a
: X >: :: >: :::;:: >:;;>

ÞEIR menn, sem eyða í
eitt einbýlishús fjármunum,
sem nægja mundu til þess
að' byggja upp á heilli' jörð,
lifa umfram efni þjóðarinn-
ar, hvað sem efnahag þeirra
sjálfra líður. Þeir mættu
gjarnan taka til greina orð
heimilisblaðs síns, Mbl., og
sina i verki að þeir meti orð
þess einhvers.
Vesturfararnir, skáldsaga
eftir Vilheim Moberg, í þýð-
ingu Jóns Helgasonar. Útgef-
andi: Bókaútgáfan Norðri.
Prentverk: Prentsmið.ian Edda
h.f.
Enginn vafi getur á því leikið,
að Vilhelm Moherg er ekki ein-
'ungis einn hæfasti rifhöfundur,
sem frændur vorir Svíar hafa nú
á að skipa, heldur einnig í flokki
mestu garpa á ri'tvelli Norður-
landa. Skáldsaiga hans, Vesturfar-
arnir, sem nú er komin út í ís-
lenzkri þýðingu, mun sízt verða
til að draga úr gildi þeirrar full-
yrðingar, því segja má, ap í henni
komi flestir beztu ko-stir höfundar
í ljós. Hér er um að ræða öfga-
lausa, raunsæa lýsingu á lífi óbrot
ins, sæmks sveitafólks um miðja
'úðus'.u öld, sitrLti þess fyrir dag-
iegu brauði og barátlu við úreltar
og stlrðnaoar rezlur og siðvenjur
heima fyrir og för þess til nýja
heimsins vesían Atlantsáta, þeir
sem áður óþekktir möguleikar
tóku hverjum vöskum manni opn-
um örmum.
Ýmsum kann ef ,t;i vill að þykja
bókin klúr á köflum, en slík smá-
munasemi er ástæðulaus. Sagan
er fyrsí og fremst sönn. Fjöður er
ekki dregin yfir neift, hvorki hin-
ar broslegu né hannrænu hliðar
•tilverunnar. Moberg er sjáifur bor
inn undan brjóstum hinnar þrótt-
miklu sænsku alþýðu og ski'lur
heilbrig't eðli hennar öllum betur.
(Framhald á 11. síðu).