Tíminn - 16.02.1960, Síða 8

8
T f MIN N, þriSjudaginn 16. febrúar 1960.
\
Mjólkurstöðln i dag.
Mikill vöxtur i mjólkur-
framleiðslu
Á þeim uma, sem Mjólkursam-
salan hefur starfað, hefur orðið
gífurlegur vöxtur á mjólkurfram-
leiðslunni á samlagssvæðinu og
jafnframt mjólkurneyzlunni, sem
bæði stafar af mikilli fólksfjölgun
og einnig nokkuð af því að mjók-
urneyzla hefur aujdzt mikið á
hvern íbúa
I þessu sambandi er fróðlegt að
geta þess, að mjólk er nú tiltölu-
lega miklu ódýrari fyrir neytend-
ur en þegar Mjólkursamsalan tók
til starfa. Ef miðað er við tíma-
kaup verkamanns, fær hann nú 0,2
lítrum meiri mjólk fyrir vinnu-
sfundina en þá. Er þá miðað við
sð mjólkin væri óniðurgreidd.
Þegar Mjólkursamsalan tók til
starfa var framleiðslan á svæði
hennar fyrsta árið 9,9 millj. lítrar,
fimm árum seinna, 1940 var árs-
Geta heimili keypt mjðlk til hálfs mánaðar í einu?
Rætt vi'ÍS Stefán Bjöimsson, forstjóra, í tilefni
af 25 ára afmæli Mjólkursamsölunnar
minni en 20% og mjög algengt að
þau væru 25% af verði mjólkur-
innar. Heildarskipulag var þá ekk-
ert á sölunni og voru þess meðal
arnars dæmi, að tvær mjólkur-
búðir voru í einu og sama húsinu.
En framleiðendur áttu ekki í ann-
að hús að venda með dreifingu.
Til samanburðar með skipan
þessara máia nú má geta þess, að
framleiðendur greiða nú aðeins
7,8—9,6% fyrir þann dreifingar-
kostnað, sero tekið var 20—25%
fyrir.áður en Mjólkursamsaln tók
tij starfa. s, :r
Stórt samlagssvæöi
unnar á hendi, en árið 1943 var
kosin fyrir hana sérstök stjórn
og hlutu þá kosningu Sveinbjörn
Högnason, formaður, sem gegnt
hefur því starfi alla tíð síðan, Eg-
ill Thorarensen, Ólafur Bjarna-
son, Einar Ólafsson og Jón Hann-
esson. Við fráfall Jóns kom í
stjórnina Sverrir Gíslason en að
öðru leyti er stjórnin óbreytt
| síðan.
i Framkvæmdastjórar hafa verið
þeir Arnþór Þorsteinsson, Halldór
Eiríksson, Árni Benediktsson og
Stefán 'Björtisson.
Stefán Björnsson
Séra Benjamín Kristjánsson:
Söngvar sakleysisins
ijóð lífsreynslunnar
Mjólkursamsalan hefur um
þessar mundir starfað í aldar-
fjórðung. Hóf hún starfsemi
15. janúar 1935, samkvæmt
nýjum lögum um afurðasölu,
sem Framsóknarflokkurinn
beitti sér fyrir undir forystu
Hermanns Jónassonar þáver-
andi forsætisráðherra. Um fá
framfaramál hefur staðið jafn
grimmileg deila. íhaldsöflin í
landinu ætluðu bókstaflega af
góflunum að ganga. Nú eru
hins vegar flestir landsmenn
sammála um það, að einmitt
með setníngu þessarar fram-
faralöggjaíar um afurðasölu-
málin var stigið stórt spor til
fi-amfara og betra skipulags,
sem í senn hefur fært neyt-
endum tryggingu fyrir vöru-
gæðum og öruggri þjónustu
og stórbætt kjör þeirra, sem
að framleíðslu neyzluvaranna
vinna.
í tilefni þessara tímamóta átti
blaðamaður frá Tímanum tal við
Stefán Björnsson forstjóra Mjólk-
ursamsölunnar og aflaði sér hjá í
honum þeirra upplýsinga um starf
semi stofnunarinnar, sem eftirfar-
andi frásögn er byggð á.
Meir en helmingi hærri
sölulaun en nú
Áður en Mjólkursamsalan tók
ti! starfa var mjólk að mestu seld
í umboðssölu, bæði fyrir bændur
og samlög. Sölulaun voru ekki
Þegar Mjólkursamsalan tók til
starfa samkvæmt ákvæðum afurða-
sölulöggjafarinnar voru aðilar að j
slofnun hennar fjórir; Mjólkur- •
srmlag Kjalarnessþings, Mjólkur-
samlag Kaupfélags Borgfirðinga,
Mjólkurbú Flóamanna og Mjólkur-
bú Hafnarfjarðar. Síðan hefur
Mjólkurbú Hafnarfjarðar verið
I lagt niður. Starfsemi Samsölunnar
nær nú yfir svæðið austan frá
Kúðafljóti og vestur að Hvamms-
firði í Dalasýslu. Mjólkursamsalan
rekur sjálí mjólkurstöðina íj
Reykjavík og tilheyrandi bílaút-1
gerð, brauðgerð og mjólkurbúðir.
Enn fremur sölu mjólkur í Vest-
mannaeyjum og kaupstöðunum á
Reykjanesskaga, Keflavíkurflug-
velli og á Akranesi, þar sem Mjólk
ursamsalan rekur enn fremur
tnjólkurstöð.
Fyrst framan af hafði Mjólkur-
sölunefndin stjórn Mjólkursamsöl-
Tveir ljóðaflokkar eftir
William Blake. Þóroddur
Guðmundsson þýddi og
annaðist útgáfuna. Út-
gefandi ísafoldarprent-
smiðja h. f. Reykjavík,
1959.
„Fáum hafa örlagadisirn-
ar sýnt meiri rausn við út-
hlutun náðargjafa sinna en
skáldinu og listamanninúm
William Blake. Hann fékk i
vöggugjöf einhverjar þær
fjölbreyttustu afburðagáf-
ur, sem um getur, náði frá-
bærum árangri í hverri list-
grein, sem hann lagði stund
á, var dýrlegt Jjóðskáld,
meistari óbundins máls,
álika snjall listmálari, teikn
ari og eirstungumaður, gerði
fagrar tréskurðarmyndir,
hafði góða söngrödd og
samdi lög við Ijóð sín, ef
honum bauð svo við að
horfa. Loks var hann
skyggni gæddur, sá inn í
heima, sem flestum voru
duldir, átti sér Heimdallar-
hlust, nam rödd guðs í blæn
um og cngla af himni, fann
til með öllu, sem þjáðist
Hann bar í brjósti hjart
dýrlings, hafði vit á við
kirkjufeður, spádómsanda
sem postuli."
Þannig kemst Þóroddur
Guðmundsson að orði i efn-
ismikilli og ágætri ritgerð
um höfund þessara ljóða-
flokka, og væri bókin metfé,
þó ekki væri annað en þessi
ritgerð um höfund, sem
flestum er ókunnugur á
þessu landi. En þegar henni
fylgir vönduð og snilldarlega
gerð þýðing á tveimur fræg-
ustu ljóðaflokkum þessa
skálds, sem Englendingar
telja nú með sínum dýrustu
Ijóðrænu perlum, má telja
útkomu bókarinnar með
helztu bókmenntaviðburð-
um síðast liðins árs.
Þau ljóð má telja á fingr-
um sér, sem áður hefur ver-
ið snúið á íslenzku eftir
William Blake, og er það
reyndar ekki að undra, þótt
menn hafi kunnað líti! skil
á honum hér, því að hundr-
að ár liðu, áður en Bretar
fóru að gefa honum svo sem
nokkurn gaum. En síðan
hefur frægð hans farið hrað
vaxandi, svo að aldrei hefur
verið meira um hann skrif-
að en nú í dag.
Ástæðurnar til þess, hversu
seint hann var kunnur og
/iðurkenndur, voru margar
en ein hin mesta sú, hve
ólíkur hann var öðrum skáld
framleiðslan 14,7 millj. lítra,
1945, 18,2 millj., 1950 23,9 millj.,
1955 36,3 millj. og 1958 var árs-
framleiðslan komin upp í 45,3
millj. lítra. Sést af þessu hversu
gifurleg mjólkurframleiðsluaukn-
ingin er á samlagssvæðinu, sem
siafar nokkuð af fjölgun búa, en
aðallega þó aukinni ræktun og
stækkuðum bústofni.
Átfi að nægja til aldamóta,
en er orðin of lítil nú
Mjólkursamsalan tók fyrst til
starfa í húsakynnum þeim, er
Mjólkurfélag Reykjavíkur hafði
rekið mjólkurs'töð sína í, en sam-
salan tók við rekstri þeirrar stöðv-
or og notaði hana þar til nýja
r.ijólkurstöðm við Laugaveg tók til
um ekki sízt á sviðl dulskynj
ana. Þegar hann var fjög-
urra ára, sá hann guð al-
máttugan líta inn um glugg
ann tll sín, og eftir það sá
hann álfa og engla sitja
eins og fugla á kvisti, hvert
sem augað horfði, en undir
greinum trjánna sátu alvar-
legir spámenn úr Gamla
testamentinu í áköfum sam-
ræðum. Lika gat það kom-
ið fyrir, er hann gekk á sjáv
arströndu, að hann mætti
þá Móse eða Dante, og eitt
sinn mætti hann sjálfum
fjandanum í stiganum heima
hjá sér. Oftar voru það þó
verur æðra kyns, sem hann
hafði samneyti við, stundum
herskarar himneskra sveita,
sem lofuðu guð og sögðu:
„Heilagur, heilagur, heilag-
ur er drottinn allsherjar,
og jörðin er full af hans
dýrð!“ Þessar eilífðarverur
voru svo handgengnar skynj
unum hans, að þær sátu iðu-
lega fyrir hjá honum, og
hann teiknaði þær eða mál-
aði af hjartans lyst, meðan
hann átti samræður við
þær.
Auðvitað héldu menn, að
hann væri brjálaður, og það
því heldur sem skoðanir
hans og siðalögmál fóru
enga almannavegi. Honum
gat jafnvel komið til hugar,
að enska kirkjan tilbæði
engan nema höfðingja þessa
heims, Satan. Því að hver,
sem boðar trú hefndarinn-
ar, er á bandi óvinarins, en
ekki hans, sem kenndi að