Tíminn - 17.03.1960, Síða 3

Tíminn - 17.03.1960, Síða 3
TÍHINN, flmmtudaginn 17. marz 1960. 3 * Æviskrá Vestur-Islend inga kemur út í sumar Áætlaí er, aí um 50 þúsund manns af íslenzkum ættum sé vestanhafs Árni Bjarnason bóksali frá Akureyri ræddi við blaðamenn í gær og skýrði þeim frá fyrir- hugaðri útgáfu á Vestur- íslenzkum æviskrám Hefur hann ferðast um meginland Norður-Ameríku þvert og endilangt til að safna gögnum um Vestur-íslendinga en þeir munu vera um 50 þúsund að tölu. Fyrir tveimur árum var nefnd sett á laggirnar í því skyni að efla Verðhækk- anirnar Kandíssykur og púður- sykur hafa nú hækkað í verði. Fyrir verðhækkun kostaði kílóið af púður- sykri kr. 5,70, en kostar nú lcr. 8,35. Kandíssykur var seldur á kr. 10,00 pr. kg„ en hefur nú hækkað um kr. 4,90 og kostar 14,90. Ný pest? (Framh. af 1. síðu). á Suðurlandi, beinir Búnaðar- þing því til stjórnar Búnaðar- félags íslands, að hún hlutist til um við yfirdýralækni og- Rannsóknarstofu Háskólans við Barónsstíg, að sjúkdómur þessi verði rannsakaður ýtar lega og framleitt öruggt bólu efni gegn honum, ef unnt er" menningartengsl milli íslendinga og þeirra sem vestanhafs búa og eru af íslenzkum ættum. í þeirri nefnd eiga sæti Hall- grímur Haligrímsson ræðismaður, sr. Benjamín Kristjánsson pró- fastur, Steindór Steindórsson menntaskólakennari, Egill Bjarna- son auglýsingastjóri og Árni Bjarnason bóksali. Fer í haust Árni hefur tvisvar farið til Am- eríku til að safna upplýsingum í æviskrárnar. Fór hann ásamt sr. Benjamín og Gísla Ólafssyni yfirlögregluþjóni og hlutu þeir nokkurn styrk frá rikinu til farar- innar. í sumar er áætlað að komi út fyrsta bindi af æviskránum og eru þar rakin æviágrip um 800—1000 manna. Verður hún 500 síður í stóru broti. En alls er áætlað að komi út a. m. k. fimm bindi og næsta bindi að miklu leyti tilbúið. P’er Árni vestur í haust og heldur áfram söfnun sinnL Erfitt verk Árni sagði blaðamönnum að hann hefði fengið áhuga á Vestur- íslendingum er hann las Brasilíu- fara Jóhanns M. Bjarnasonar árið L940, en Árni hefur gefið út marg- ar bækur skáldsins. Hann sagðist hafa hugsað sig tvisvar um áður en hann hófst handa við útgáfu vestur-íslenzku æviskránna, ef hann hefði haft minnstu hugmynd um hvílíkt erfiði það yrði. — En hann kvaðst þó vona að þetta starf yrði til þess að efla tengslin landa á milli. Þá hefur Árni gengist fyr- ir því að nokkrum merkum Ves'tur- íslendingum yrði boðið heim til íslands. Er von á Richardi Beck prófessor í þeim erindum og síðar meir mun vestur-íslenzk fegurðar- dís sækja okkur heim, ungfrú Heather Sigurdson. Þessl mynd af þeim Guðmundi í. Guðmundssyni, utanríkisráSherra og Hermannl Jónassyni, fyrrverandi forsætisráðherra, var tekin á Reykja- vfkurflugveill þriSjudagskvöIdiS 15. þ. m., er þeir lögSu af stað með flug- vél LoftleiSa i fyrsta áfangann á leiSinni tU Genfar-ráðstefnunnar. Þúsund full- írúar í Genf Hafréttarráftstefnan hefst í dag og er ein sú fjölsóttasta alþjó'ðará'ðstefna sem hefur verið haldin mál er nú fjallaS og talið að torsótt muni að ná samkomu- lagi, sem allir uni vel við, enda koma ólíkir hagsmunir til greina. Á morgun, fimmtudag 17: marz, verður sett önnur haf- réttarráðstefna S.þ. í Genf. Hin fyrri var haldin í marz— apríl 1958 og þá tókst að af- greiða öll mál, er fyrir lágu, nefndir frá nær 90 ríkjum. Er nema víðáttu landhelgi tala fulltrúa °£ starfsmanna tal- Til Genfar eru nú komnar sendi fiskveiðilandhelgi. Um Fylgjendur ofstækisstsefnanna urðu að láta í minni pokann Og inn kringum 1 þús. og mun þetta þau ’ vera ein sú stærsta, ef ekki allra | f jölmennasta alþjóðaráðstefna, j tsem nokkru sinni hefur verið hald in. Á almennum og fjölmenn- um fundi háskólastúdenta í íyrrakvöld var tekið til með- ferðar frumvarp um breyting á lögum um kosningar til Stúdentaráðs. I stað hlutbund- inna kosninga af listum póli- tískra félaga skyldi taka upp einstaklingskjör í deildum há- skólans. Jafnframt skyldi Stúdentaráð svipt valdi til að gera samþykktir um pólitísk mál og slíkum málum vísað til almennra stúdentafunda Frumvarp þetta hafði verið vendilega undirbúið og marg yfir farið'af kunnáttumönnum. — Þeg ar ,sýnt þótti, að umræður myndu standa fram á rauða nótt, 20 menn á mælendaskrá og urmull breyt- ingartillagna frarn kominn, þá samþykkti fundurinn að loka mæl endaskrá og skera niður umræður. Tveir fundarstjórar voru á fund inum, Bjarni Beinteinsson stud. jur. og Ólafur Pálmason stud. mag. Þeir, sem hatrammast börðust gegn frumvarpinu, línukommúnist ar og Heimdellingar, trylltust á fundinum er þeim varð ljóst, að þeir voru í miklum minnihluta. Áttu kommúnistar nú eina rót með Heimdellingum, en helztu rök kommúnista gegn breyting- unni voru þau, að íhaldsmenn myndu græða á breytingunni, en Heimdellingar höfðu þau rök helzt fram að færa, að með breytingunni væri kommúnistum færður pálm- inn í hendur. Andófsmenn gerðu nú hverja tilraun eftir aðra til að tefja fund inn, báru fram hverja dagskrár- tillöguna eftir aðra og heimtuðu skriflegar atkvæðagreiðslur, sem voru mjög tafsamar vegna hins mikla fjölda á fundinum. — Fund arstjórar urðu ekki á eitt sáttir, hvort verða ætti við þessum óraun hæfu kröfum og fóru leikar þann- ig, að fundurinn kaus sér einn fundarstjóra, Ólaf Pálmason. — Var nú liðið að miðnætti og sam- þykkti fundurinn að ganga þegar til atkvæða um frumvarpið og vísa öllum breytingartillögum frá, þar sem þær væru flestar marklausar orðalagsbeytingar eða algerlega út í hött. Gengu nú Heimdellingar og kommúnistar af fundinum særðir en sáttir og samúðarfullir hvorir með öðrum. Var síðan geng ið til atkvæða um frumvarpið og það samþykkt nær einróma með 213 atkvæðum gegn 5. Frumvarpið vérður þó ekki að lögum nema það sé samþykkt á öðrum fundi til og að fjórðungur háskólastúðenta sé mættur á þeim fundi. Sá fundur verður annað kvöld kl. 9 og mun ofstækisbandalag kommúnista og Heimdellinga þá staðráðið í að berjast til þrautar. — Þeir voru í algerum minnihluta á þessum fundi og sýndi fundurinn greini- lega að stúdentar eru orðnir full- saddir af pólitískum deilum innan Stúdentaráðs og þeim dauða og doða í félags- og hagsmunamálum stúdenta, sem af pólitískum erjum á þeim vettvangi hefur leitt. Standi mánuð eða lengur Búizt er við löngu stappi og mál þófi á ráðstefnunni. Baktjalda- makk og samningar cmilli einstakra sendinefnda er þegar í fullum gangi, að þvi er fregnir hafa hermt undanfarna daga. Mun ráð- stefnan naumast standa skemur en einn mánuð, ef til vill lengur. Bretar hafa nú algerlega gefið 3 mílna ákvæðið upp á bátinn. Viðurkenna nú raunar 12 sjómílna fiskveiðilandhelgi, en heimta rétt til fiskveiða upp að 6 mílum fyrir þær þjóðir, sem lengi hafi sótt umrædd mið strandþjóðar. Yfirleitt er það álit kunnugra, að mesta hættan fyrir Breta nú sé I því fólgin að ekkert sam- komulag náist um alþjóðlega við urkenningu á stærð fiskveiðiland helffi. í norskum blöðum hefur sú skoðun komið fram, að óskertri 12 sjómílna fiskveiði- landhelgi hafi vaxið fylgi síðustu vikurnar. Kanadamenn hafa ver- ið nokkuð eindregnir talsmenn þeirrar stefnu og hingað til ekki látið neinn bilbug á sér finna gagnvart Bretum. I upphafi* þessarar ráðstefnu, sem sjálfsagt skiptir meira máli fyrir íslendinga en nokkur önn- ur, sem haldin hefur verið, má því segja að ekki horfi illa um okkar málstað. Rætt viS bfleigendur (Framh. af 16; síðu). ekki aðra varahluti í þá en flibba og gaddavír. — Flibba? — Já, venjulega skyrtuflibba. í þessum bílum er ekki gírkassi eins og nú tíðkast, heldur var að- eins um tvö hraðastig að ræða, „high og iow“. Utan á hjólunum sem stilltu hraðann voru eins kon- ar bremsuborðar og það vildi brenna við að þ'eir ónýttust. Þá var einfaldast að taka af sér flibbann eða sokkabandið og setja í staðinn. Þess vegna komu karlarnir oft flibbalausi,' úr ökuferðum í gamla daga. Ærðu beliur í svtitum »Ef fjöður hrökk i sundur var hægur vandmn að taka næsta girð- ingarstaur og setja í staðinn. Þeir þó'.tu mestir ökuþórar í gamla daga sem kunnu þá kúnst ao sprengja hljóðkútinn undan bílnum þegar minnst varði. Það þótti gífurlegt sport að þeytast um sveitir, sprengja allt í einu hljóð- kúinn og æra beljur í heilum sveitum. Já, þetta var mesta sómakerra, sagði Geir, ég minnist þess til dæmis þegar ég var staddur upp á Fæðingardeild og var að færa kvenmanni þar blóm. Þá kom þar maður og spurði hvort ég gæti dregið bílinn sinn í gang. Hann var á splunkufínum lúxusbíl af nýjustu tegund og var sá nú hnýtt- ur aftan í gamla Ford. Ég dró bíl- inn í gang og varð að fara talsverð- an spotta, það þótti mönnum furðuleg sjón. Nú er ég búinn að selja Bene- dikt á Vallá gamla bílinn, hann keypti hann fyrir nokkru þegar þurrð var á vörubílum og Gamii- Ford sómir sér vel í bílaflota Benedikts. Við hittum einnig að máli Bjarna Erlendsson á Víðistöð- um við Hafnarfjörð. Hann er búinn að eiga gamla Fordinn sinn í 30 ár og notar hann enn á sumrin þegar hann ber á túnið. Bjarni hefur nokkrar kýr og kindur og eitthvað af hænsnum. Bjarni tekur máli okkar strax vel en segist þó heldur vilja sýna okkur bílinn að sumarlagi þegar búið er að flikka upp á hann. „Enginn með Steindór" Bjarni telur að bíllinn muni vera frá árinu 1917 en sennilega er hann þó eitthvað yngri. Sjálfur er Bjarni orðinn 79 ára gamall og ber aldurinn vel, gengur að úti- verkum og er hinn sprækasti. — Upphaflega var þetta vöru- bíll, segir Bjarni on síðar var byggt yfir hann og hann notaður í farþegaflutningum milli Hafnar- fjarðar og Reykjavíkur. Þá hafði Steindór byrjað á þessum ferðum á nokkrum bílum en tók 3 krónur fyrir hvern mann. —' Þá tóku nokkrir menn sig til, byggðu yfir þessa vörubíla svo þeir tóku 13 farþega og lækkuðu fargjaldið niður í 75 aura. Þetta varð auð- vitað mikil sprenging. — En þegar jcg keypti bílinn árið 1930 þá var | aftur búið að breyta honum í vöru- bíl. Ég nota hann enn á sumrin við að bera á túnið Bjarni Erlendsson er Árnesing- ur að uppruna en hefur lengst af búið í Hafnarfirði. Hann var verk- stjóri enskra fiskikaupmanna á ár- unum 1912 til 1921 en þá varð fyr- irtækið gjaldþrota vegna verð- hruns. Síðan hefur hann stundað ýmsa atvinnu og lengi búið á Víði- stöðum. Þeir hafa lengi fylgst að, Bjarni og Gamli-Ford og eiga sam- merkt í því að bera aldur sinn vel. Jökull.

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.