Tíminn - 08.06.1960, Qupperneq 9

i Tl MIN N, miSwkudagiim 8. júní 1960.
9
hans rausnarlegar og honum til
mikils sóma og kórmönnum til
ánægju. Um 'kvöldið, 18. maí, var
svo sungið í Ole Buil salnum og
tókst sá konsert mjög vel og dóm-
ar fr'ábærir. M. a. skrifaði einn
helzfi tónlistarmaður Noregs,
Valter Aamodt um konsertinn og
er ri-tdómur hans birtur hér á sið-
unni.
Vinir sóttir heim
Næsti viðkomustaður kórsins
var Álasund. Kórmenn biðu með
nokkurri eftirvæntingu komunnar
til þessa bæjar, J)ví þar áttu þei
magra vini, en Alasundarar voru
í söngferðalagi heima á íslandi
1957 og höfðu þá margir orðið
góðkunniiLgjar, bæði gegnum söng
og svo sérstaklega þeir sem voru
stélítarbræðujr og áttu gagngerð
heimboð í Álasundi. Sú varð lfka
raunin á við komuna til Álasunds
að þar var tekið á móti vinum,
kórinn var, ef svo má að orði
komast borinn á höndum þessa
tvo daga, sem staðið var við í
bænum.
Eins og á hinum stöðunum var
konsertnum afbragðsvel tekið. M.
a stóð upp, að konsert loknum,
íflenzk kona í peysufötum og á-
varpaði kórinn og færði honum
blómvönd • frá búsettum fslend-
ingum þar í bæ. Síðan var veizla
Frá Lillehammer var síðan haldj
ið til Osló með lest og annaðist|
móttökur þar karlakórasamband \
Oslóborgar. Kórinn söng fyrir i
framan ráðhúsið og í útvarpið. |
Haraldur Guðmundsson, ambass-
ador og frú, buðu kórnum heim til
sín og áttu kórmenn þar ánægju-
lega stund, ásarnt fleiri íslend-
ii.’gum búsettum í Osló.
I Os'ló lauk þar með Noregs-
förinni, og er það allra dómur að
hún hafi frá upphafi verið ein
sigurför og kórmönnum ógleym-
anlegt ævintýri.
Lofsamlegir dómar í Höfn
Ljósm.: Hrl. Vlgfúson.
ert þarna á sama stað, svo að auð
sjáanlega var þanna ekki boðið
upp á hljómleika af veiTi endan-
um. Fóstbræður voru því ákveðnir
að gera sitt bezta og sungu við
góðar undirtektir og fengu strax
daginn eftir lofsamlega dóma, m.
a í Berlingske Tidende, skrifaða
af prófessor Schörring, einum
þekktasta tónlistargagnrýnanda
Dana og eru dómar hans birtir
hér á síðunni.
í Kaupmannahöfn söng kórinn
inn á plötur og í útvarp. Ambass-
ador íslands, Stefán Jóh. Stefáns-
son, og frú buðu kómum heim og
einn af borgarstjórum Kaupmanna
hafnar bauð í kokteilboð í Ráð-
húsið. Einnig kallaði utanríkisráð
herra Ágúst Bjarnason á sinn
fund. Kórinn mætti og á fundi í ís-
lcndingafélaginu.
Söngstjóri heiöraöur
Þessari söngferð lauk svo með
því að kórmenn áttu s'ameiginlega
kvöldstund þann 29. og þar þakk-
aði fararstjórinn kórmönnum svo
og söngstjóra, einsöngvara og und
(Franihald á 11. síðu).
Annar kafli ferðarinnar hófst
með því að kórinn tók sér far
með veglegu skipi Sameinaða gufu
skipafélagsins, Prinsesse Margar-
ete, og nú var Kaupmannahöfn
framundan. Nokkur uggur var í
mönnum við að heimsækja Dani,
því að dómar um kórinn i Nor-
egi höfðu verið svo góðir, og var,
því brennandi spurning: hvað.
mundu Danir segja. Allir lögðust
kórmenn á eitt um að vera sem
bezt undir sönginn búnir og
standa sig. I
RAGNAR BJÖRNSSON
söngstjórl
Staðurinn fyrir konsertinn var
ekki valinn af lakara taginu, sem
sé Konsertsalurinn í Tívolí.
Er komið var á staðinn bar þar
fyrst fyrir augu ris'astórar auglýs-
ingar um hinn fræga fiðlusnilling
Ivan Oistrak. sem halda átti kons-
Við brottförina.
fyrir kórinn eftir konsert og stóð
hún langt fram eftir nóttu. Marg-
ar ræður voru og fluttar og lalaði
Larsen ræðismaður fyrir minni
íslands. Blaðadómar hér voru
mjög lofsamlegir.
Blómsveigur lagður á gröf
Anderssen-Rysst
20. maí var erfiðasti dagur ferð
arinnar. Kórinn fór frá Álasundi
kl. 7 að morgni með langferða-
bíl og s'íðan með járnbrautarlest
gegnum hinn fagra Guðbrandsdal
og kom um kvöldið til Lillehamm-
er og hélt þar konsert um kvöldið,
og var honum vel tekið og um-
sagnir blaðanna mjög á einn veg.
Kórinn söng á Maíhaugen, sem
er sérkennilegt fofnminjasafn, en
salurinn og húsið sem konsertinn
var haldinn í er nýbyggt. þess'
skal og getið að þarna fóru Fóst-
bræður út að gröf Anderssen-
Rysst fyrrv. ambassadors Norð-
manna á íslandi, og lagði Ágúst
Bjarnason blómsveig á leiði hans
að viðstaddri ekkjunni. Fóstbræð-
í kirkjugarðinum þjóð-
---------------------------------^
Berlfngske Tidende, 29/5:
Þrátt fyrlr sumarblíðuna urðu
, margir tll þess að leggja leið
sína í hljómleikasal Tivolís í gær
kveldi, og þeir urðu sannarlega
ekki fyrir vonbrigðum. íslenzk-
ur karlakórasöngur stendur á
háu stigi og Fóstbræður eru með
þeim beztu. Þeir eiga tenóra,
sem eru á góðum vegi með að
verða óperusöngvarar, góða bary-
tona og djúpa bassasöngvara. í
hlnni fjölbreyttu söngskrá verða
minnisstæðustu verkin eftir Sig-
fús Einarsson, 3ón Leifs, Grieg
og Schubert. Fóstbræður hafa
enn einu sinni sýnt það og sann-
að með söng sinum hér, að ís-
lenzkur karlakórasöngur er eitt
það bezta er heyrist á því sviðl,
S.
- ---------------------------- --'
ur kennt börnum slnum kyn
slóð eftir kynslóð: Margt er
gott í lömbunum, þegar þau
koma af fjöllunum, gollur-
inn og görnin, og vel stíga
börnin.
Er þetta ekki ljóðið um
matinn, Iiinn aldagamli
söngur um matarástina.
Hvort verður frekar sagt
með sanni, að maðurinn
virði og elski dýrin vegna
ástarinnar til þess, sem lífs
anda dregur, eða vonarinn-
ar um það, að hafa af þeim
ábata og gagn. Kynslóðir
hafa raulag um tilhlökk-
unina að fá hjarta lambs-
iiis í pottinn og á meðan
menn eru að melta folalda-
kjötið njóta þeir þess að
horfa á sprikklandi fjör
gæðinganna.
Skáldin hafa títt ymprað
á sambandinu milli manna
og dýra, tjáð ást sína á hús
dýrunum og lotningu fyrir
dýrum merkurinnar og
gróðri jarðar. Guðmundur
Ingi, skáld á Kirkjubóli,
þérar hrútana sína í virðu
legu kvæði. Valdimar Briem
ávarpar hestinn, sem leitar
í kjamgróður vallarins, og
bendir honum á, að. hann
verði að skilja, hversvegna
hann veröi að vera í hafti
í gróandanum fyrir utan
túnfótinn. Sigurður Breið-
fjörð minnir monsjör Torfa
á Eyri á eigingi'rnina: Til
hvers ertu, Torfi minn, tóf-
unni að blóta? Torfi og tóf-
an eiga sameiginlegt áhuga
efni gagnvart sauðfénu.
Guðm. Friðrjónsson lýsir for
ustusauðnum Golta og bar-
áttu hans fyrir frelsi sínu,
þar sem hann og félagar
hans eru reknir til skips og
seldir „að miklu lejrti fyrir
tollskyldar vörur“. Jónas
Hallgrimsson yrkir um feg-
ursta hross í haga og hrút-
inn sihn, sem hann veit að
eru að berjast úti í hríð-
inni, af því að „þetta var
allt, sem átti ungur dreng-
ur“. Hann ræðir þar ekki
um hjörðina alla, þetta var
hans, sem hann elskaði.
Þannig mætti halda áfram.
Það virðist því flókið að
greina sundur ástina og
eigingirnina, ekki síður á
þessum sviðum en öðrum.
Þannig er þetta um ástina
til jarðarinnar á sama hátt.
Það myndi hljóma sem öfug
mæli, ef heimaborinn íslend
ingur lýsti yfir því, að hann
elskaði Sviss eða Portúgal
heitar en íaland. Einstak-
lingurinn elskar landið sitt
og síðan í þrengri merk-
ingu hérað sitt, jörðina sína,
eina þúfu. f sambandi við
þetta hefur hann venju-
lega von um athvarf, ábata,
lífsöryggi. Sé ástin af hinum
betri toga spunnin, þá er
ei'gingirnin það einnig, því
að hún eykur manninum
þrótt til sjálfsbjargar og
dáða, þess vegna hlúir hann
fyrst og fremst að sér og
sínum nánustu. Og slíkt hef
ur verið kallað dyggð.
III.
Þessar hugleiðingar eru
sprottnar að loknum lestri
kvæðis eftir skagfirzka
skáldið Magnús Gíslason á
Vöglum. Kvæðið nefnist
Kolkuósför og er í ljóðabók-
innl: Ég kom norðan Kjöl.
Skáldið hefur orðið fyrir
þeim þungu búsifjum að
fjárstofn hans er dæmdur
til niðurskurðar og nú er
hann að reka allar ærnar
sínar til slátrunar.
Kvæði þetta stendur eitt
sér í íslenzkum bókmennt-
um. Það er ekki einungis, að
það er vel ort, heldur fjall-
ar það um djúpsár örlög, og
maðurinn ber sársauka
þeirra í hjarta til hinztu
stundar. Ljóðið er spurning
um ástina til jarðar og
hjarðar eða eigingirnina.
Það er tregaþungur seið-
ur í hverri ljóðlínu: Brim-
nesskógur lagður í læðing
þokunnar, haustfölvi yfir
mýri og móa, þögn í holti,
síðasti farfugl floginn í suð
ur, fjarlægt vængjablak. Þá
er hugsunin um það sem að
baki er: Hlíðarfjöllin og
blómskrýddir balar, en við
hvert fótmál, sem hin dauða
dæmda hjörð stígur, er „fast
ara spornað við“. Þá spyr
skáldið hvort hina dauða-
dæmdu hjörð muni gruna
hvað í vændum er, þar sem
hún fetar yfir móa og börð
— ef til vill. Og stundin er
dulmögnuð og heilög, — það
„skrjáfar í laufi og lyngi
sem línserk meyjar við
bænahald“. En þá tvístrað-
ist hópurinn skyndilega og
stuggast út um haglendin
víð og skáldið sér hina blæð
andi und, sem sker inn að
hjartarótum, því að bifreið
kemur þjótandi með háls-
skornar dilkær „í hópum á
heimleið í Blönduhlíð“. Þá
verður skáldinu svo við sem
það skynji ekki, hvort þar
sé ilmur úr grasi eða annar
legur eimur. Loftið er lævi
blandið á lyngskógaheiði,
blóðfórnir bænda í bikar
himinsins og eitur í and-
rúmslofti. Skáldið reikar því
hnípið með tárvot augu, því
að öll þessi hjörð er eins
og munaðarleysingjar án
verndar og athvarfs. Hann
nefnir hverja og eina kind
í hópnum með nafni, það er
eins og skrásetning í höfuð
bók dauðans, þaðan á enginn
afturkvæmt, hann er sjálf-
ur orðinn gamall á göng-
unni til grafar og veit og
finnur að enginn máttur
getur veitt houm endur-
heimt til þess, sem var.
Hann er örvona maður og
ráðþrota og reikar með
hnípna brá út með sjónum
meðan „haustsólin kyssir
kjarrið í mónum". Þá berj-
ast um í honum tvö öfl.
Hann gengur á hólm við líf
ið, og segir:
„Viljugur ei ég fór á fjörur
þínar,
fallvalta líf, að hirða skerf-
inn minn.
Set þú að lokum sök á hend-
ur mínar
svo skal ég jafna við þig
reikninginn“.
Þessi frýunarorð eru þó
aðeins stundar hughreyst-
ing því að þegar slátrararnir
á Kolkuósi hafa lokið verki
sínu fellur hann saman og
grætur eins „og barn til
(Framhald á 11. síðu).