Tíminn - 13.08.1961, Qupperneq 7

TÍMINN, sunnudaginn 13. ágúst 1961.
7
— SKRIFAÐ OG SKRAFAD
Stjómarblöðin geta ekki með neinu móti réttlætt gengislækkunma - í staðinn grípa þau
til stórfelldustu ósanninda og blekkingastarfsemi - Með bráðabirgðalögunum var stigið
stórt spor í einræðisátt - Austrænt þinghald og íslenzkt - Misnotkun ríkisútvarpsins
- Sterkt almenningsálit getur stöðvað frekari ofbeldisverk af hálfu ríkisstjómarinnar
Blöð stjórnarinnar hafa
verið ömurlegt dæmi þess
undanfarna daga, hve óaf-
sakanlega og óréttlátlega
rikisstjórnin hefur farið að
ráðu sínu, er hún falldi gengi
islenzku krónunnar um 13%
um mánaðamótin seinustu.
Stjórnarblöðin hafa hvorki
getað fært frambærilegar af-
sakanir fyrir gengislækkun-
inni né þeim ólýðræðislegu
aðferðum, sem beitt var við
að koma henni fram. í stað-
inn hafa þau grlpið til fals-
ana og brígsla í mifclu stór-
kostlegri mæli en áður eru
dæmi til á íslandi.
Hér skulu aðeins nefnd
nokkur sýnishorn:
Stjórnarblöðin segja, að
kauphækkunin, sem hafi
orðið hjá verkamönnum í
sumar, sé yfirleitt 20%. Þó
vita blöðin vel, að hver ein-
asti maður, sem fær kaup
sitt greitt samkv. hinum nýju
samningum, sér það á eigin
pyngjuv að þetta er fullkom-
lega ósatt, — að hér er næst-
um logið um helming. Samt
hamra stjórnarblöðin á þessu
dag eftir dag til réttlæting-
ar gengisráninu. j
Stjórnarblöðin halda því|
fram, aðallega þó Morgun-|
blaðið, að kaupgreiðslur séu
50% af útgjöldum frystihús-
anna, og því sé kauphækkun
þeim svo þungbær. Skýrsl-
ur sjálfra frystihúsanna sýna
hins vegar, að kaupgreiðslur
hafa verið um og innan við
20% af rekstrarkostnaði
þeirra. Hér er logið um meira
erj helming til þess að reyna
að réttlæta gengisfellinguna.
Stjórnarblöðin reyna að j
skrifa alla kauphækkunina á
reikning samvinnufélaganna.
Því er sleppt, að ríkisstjórnin
siálf taldi atvinnuvegina geta
ri«ið undir 6% kauphækkun
nú og 4% til viðbótar á næsta1
ári. Samvinnufélögin sömdu
aðeins um 5% meiri kaup-
hækkun en þetta. Það getur
hver sagt sér sjálfur, að 5%
kauphækkun getur ekki rétt-
lætt 13% gengislækkun.
Fyrirmyndin
Allur málflutningur stjórn-
arblaðanna um gengislækkun
ina er á framangreinda leið.,
Rakalausar lygar og rakalaus,
ar blekkingar. Almenningur
skal blindaður með ósannind
um og fölsunum, hvað sem
það kostar. Það er eina leið-
in til að afsaka gengislækk-
unina.
Vissulega mætti þetta sýna
öllu hugsandi fólki hve fjar-
stæð og óréttmæt ráöstöfun
gengisfellingin var. Til slíks
málflutnings væri ekki grip-
ið, ef rök væru fyrir hendi.
Það má og gjarnan rifja
Verðmæti síldaraflans, sem hefur borizt á land, nemur nú orðið mörgum hundruðum milljóna króna. Þessi
verðmæfi myndu hafa tapazt að mestu eða öllu, ef samvinnufélögin hefðu ekki leyst kaupdeiluna í sumar og
komið þannig í veg fyrir langt verkfall, sem rikisstjórnin hafði fyrirhugað.
það upp, að fyrir tuttugu ár’-'
um var uppi einræðisherra í
Þýzkalandi, sem hafði komizt
til valda með því að fylgja
kjörorðinu: Með lygum skal
land vinna. Margir fylgis-
menn núverandi ríkisstjórnar
voru hrifnir af þessum
manni. Vissulega getur þetta
verið vísbending um, hvaðan
þær aðferðir eru ættaðar sem
nú er mest beitt í málflutn-
ingi stjórnarblaðanna. Og
það er á fleiri sviðum, sem
fyrirmyndin er sú sama. eins
og verður vikið að.
Augljóst óhappaverk
í nokkrum seinustu blöðum|
Tímans, hefur Eysteinn Jóns-
son sýnt það með mjög aug-
ljósu dæmi, hve fjarstætt er
að halda því fram, að nú hafi
verið þörf 13% gengisfalls.
Frystihúsin eru þau fyrir-
tæki, sem talið hefur verið, að
verst þyldu kauphækkun. Þó
taldi ríkisstjórnin, að þau
þyldu 6% kauphækkun nú|
þegar og 4% kauphækkun tilj
viðbótar að ári. Samið var umj
5% meiri kauphækkun en j
þetta.
Eysteinn Jónson hefur sýntj
fram á. að bessj 5% kaup-
hækkun svari ekki til meira
en 1% breytingar á útfiutn-
ingsverðimt. Þetta er .byggt,
á bví, að kaupgreíðslur eru
ekki nema 20% af rekstrar-
koetnaði frvstibú'-anna.
13% gengi°]ækkun verður
því vissulega ekki rökstudd
með því. að hennar hafi ver-
ið þörf vegna frystibú<;'’^na.
Þau þurftu ekki nema 1%
hækkun á útflutningsverðinu
vegna þeirra kauphækkana,
sem stjórnin talar um. Og þá
uppbót mátti bæta þeim með
hóflegri vaxtalækkun og rif-
lega það.
Þannig er hægt að sanna
það tölulega, að gengislækk-
unar var nú engin þörf. Við
þetta bætast svo þær stað-
reyndir, að verð útflutnings-
vara hefur yfirleitt farið
hækkandi undanfarið og met
afli 'ærður á síiriveiðunum.
Á grundvelli þeirra hóf-
legu kaupsamninga. sem gerð
ir voru í sumar, mátti því vel
tryggja raunhæfar kjarabæt-
ur, stöðugt gengi, jafnvægi í
þjóöarbúskapnum og vinnu-
frið í þjóðfélaginu. í staðinn
er hleypt af stokkunum óða-
verðbólgu og stéttaátökum.
Meira óhappaverk er ekki
hægt að hugsa sér en það sem
hér hefur verið unnið.
í einræðisáttina
Aðferðin við að koma þessu
óhappaverki, gengislækkun-
inni, fram, er ekki.síður for-
dæmanleg en verkið sjálft.
Með bessari aðferð var stórt
spor stigið til einræðislegra
stjórnarhátta. Aldrei áður
hefur það verið gert með
bráðabirgðalögum að taka víð
tækt vald af Alþingi og færa
það í hendur stofnunar. er
lýtur alveg boði og banni rík-
isstjórnarinnar. Heimildin til
þessa er fengin á örstuttum.
leynilegum fundi þingmanna
stí órna r f lokkanna.
Allt minnir þetta á aust-
ræna bingræðishætti. Þar
standa bingin venjulega ekki
nema feinn dag og afgreiða
samt mörg stórmál, oftast áh
umræðna og með lófaklappi.
Hér er ekki haft svo mikið við
að kalla þingið saman til eins
dags fundar. Það er látið
nægja aö smala saman þing-
mönnum stjórnarflokkanna
til leynifundar, og þar eru
þeir á bak við þjóðina hand-
járnaðir og keflaðir til fylg-
is við geræðisverk stjórnar-
innar.
Ef slík vinnubrögð halda
áfram, verður þingræði á ís-
landi ekki nema nafnið eitt,
eins og austantjalds.
Furðulegt er, þegar stjórn-
arliðið er að bera bráðabirgða
lögin nú saman við afurða-
sölulögin 1934. Þau voru sett
að afstöðnum kosningum, þar
sem stjórnarflokkarnir höfðu
beðið um umboö til slíkrar lög
gjafar. Verk stjórnarinnar
væru afsakanlegri nú, ef hún
jhefði fyrst efnt til kosninga
og beðið þar um umboð til
slíkrar lagasetningar og þjóð
in veitt henni það.
Misnotkun
útvarpsins
En stjórnnin lætur sér ekki
nægja að traðka á þingræð-
inu, eins og lýst er hér að
framan. Ofriki hennar og of-
beldishneigð birtist á stöðugt
fleiri og fleiri sviðum.
Þannig er nú bersýnilegt,
að . stjórnarliðið hyggst að
nota ríkisútvarpið í sívaxandi
mæli til einhliða áróðurs fyr-
ir sig.
Sá siður hefur tíðkast um
nokkurt árabil, að ráðherrar
og embættismenn hafa öðru
hvoru flutt fréttaauka og
sagt þar frá ýmsum fréttnæm
um atburðum, einkum al-
þjóðaráðstefnum og lántök-
um, afkomu stofnana o.s.frv.
Seinustu misserin hefur það
færst stöðugt í vöxt, að slíkir
fréttaaukar væru notaðir til
áróðurs í stað frétta. Aldrei
hefur þetta þó gengið lengra
en nú í sambandi við gengis-
lækkunina, er bæði Ólafi
Thors og Jóni Maríussyni var
skákað fram til þess að flytja
hrein áróðurerindi til að rétt
læta hana.
f tilefni af þessu, óskaði
Framsóknarflokkurinn eftir
almennum útvarpsumræðum.
Þegar þeim var hafnað, ósk-
aði flokkurinn eftir að birt
yrði greinargerð frá honum,
sem væri bæði rökstuðningur
fyrir þingrofskröfu hans og
svar við áðurnefndum áróð-
urserindum. Þessu hefur líka
verið hafnað. Stjórnin skal
,hafa einkarétt til áróðurs í
útvarpinu, líkt og á sér stað
austantj alds.
Þannig eykst nú ofbeldi og
valdníðsla stjórnarherranna
á flestum sviðum.
Þjóðinni ber að
dæma
Framsóknarflokkurinn hef-
ur mótmælt gengislækkun-
inni sem algerlega óþarfrl og
stórhættulegri ráðstöfun. —
Framsóknarflokkurinn hefur
mótmælt þeim gerræðisfullu
og óþingræðislegu aðferðum,
sem beitt var við framkvæmd
hennar. Framsóknarflokkur-
inn hefur krafist þess, að þing
verði rofið og efnt til kosn-
inga. Þannig fengi þjóðin að
dæma strax um þessi verk
stjórnarinnar og fengi strax
tækifæri til að bjarga því,
sem bjargaö yrði.
Enn hefur ríkisstiórnin ekki
svarað þessari kröfu. En allt
bendir til, að hún meti mál-
stað sinn þannig, að hún
muni hafna henni.
En þjóðin getur samt dæmt,
þótt hún fái ekki strax tæki-
færi til þess í kosningum. Al-
menningur getur látið slíka
andúð í ljós, aö stiórnin missi
kjarkinn og dirfist ekki að
halda lengra áfram á of-
beldis- og óhappabrautinni.
Slíkt öflugt almenningsálit
er fyrsta skrefið til viðnáms
og framfara og verndar lúð-
ræðislegra stjórnarhátta á ís-
landi. Næsta skrefið er að
svipta núverandi stiórnar-
flokka meirihluta á Albingi og
tryggja þannig, að þeir geti
ekki framar beitt ofbeldi og
valdníðslu til að þrengja kjör
alménnings að barflausu og
grafa undan lúðræði og þing-
ræði á íslandi.