Tíminn - 15.10.1961, Blaðsíða 16

Norrænt þorp
frá 2-300 e. Kr.
Við uppgröft hefur fundixt
í Danmörku frumnorrænt
þorpsstæði, sem talið er, að
sé frá árunum 200—300. Þorp
stæðið er í Grönbjerg, sem er
á svæðinu milli Ringköping
og Holstebro. Er hér um mjög
merkilegan fund að ræða, sem
varpa mun Ijósi á margt í
merningu og samlífi manna
á þessum tímum.
Það hafa áður fundizt bæjar-
stæði í Danmörku, sem eru frá
járnöld, en þetta mun vera elzta
bæjarstæði, sem þar hefur fund-
izt. Það hefur ávallt veiið erfið-
leikum bundið, að komast að ör-
uggri niðurstöðu um það, hvernig
húsin í þeim bæjum, sem fundizt
hafa, hafa horft .hvert við öðru.
Stafar það af því, hve uppbygg-
ing bæjanna hefur náð yfir langt
tímabil. Þetta nýfundna þorp hef-
ur aftur á móti aðeins verið byggt
skammt tímabil. Það hefur ein-
hvern tíma eyðzt fullkomlega af
eldi, en verið byggt upp aftur.
Fundizt hafa einnig menjar garðs-
ins, sem liefur umlukið þorpið og
hefur hann ■ verið alltraustlega
gerður, og auðsjáanlega með það
fyrir augum, að hann yrði ekki
fluttur eða byggt fyrir utan hann.
Garðurinu umhverfis þorpið
fannst í fyrra, þegar bóndinn á
jörð þeirri, sem þorpið stendur á,
var að plægja akur sinn, en það
var ekki fyrr en í sumar, að byrj-
að var á uppgreftrinum. Búið er
að grafa á svæði, sem er 40x70
metrar að flatarmáli, og er annar
endi þorpsins kominn fram. Hafa
fundizt 18 býli. Eru það langhús,
sem eiu frá 8—18 metrar að lengd
og um fimm metra breið. Liggja
öll húsin frá austri til vesturs og
standa svo þélt saman, að ekki
er um neinar eiginlegar götur að
ræða á milli þeirra. í vestri enda
húsanna hefur fólkið haft sama-
stað, en skepnumar hafa verið
hafðar í austurendanum. Hvert
býli hefur haft rúm fyrir 10—20
dýr. Á þessum 18 bæjum, sem bú-
ið er að afhjúpa, hafa því verið
um það bii hundrað skepnur, og
er það furðumikið miðað við það,
að þessi landshluti hefur ávallt
verið ófrjósamur.
(Framhald á 2. síðu.)
Undanúrslit bikar-
keppninnar í dag
í dag kl. 14 leika Akurnes-
ingar og Keflvíkingar um,
hvort liðið leiki til úrslita í
Bikarkeppninni. Það liðið,
sem sigrar leikur n. k. sunnu-
dag í úrslitaleiknum gegn KR.
Leikið verður á Melavelli.
Eins og kunnugt cr komust
Keflvíkingar í úrslit í 2. deild, en
töpuðu fyrir ísfirðingum. Þeim
hefur gengið vel í Bikarkeppn-
inni, m. a. slegið út Þrótt og Ak-
ureyri, og munu hafa fullan hug
á að sýna, að það sé eftir allt
saman ekki svo mikill munur á
1. og 2. deild.
Akurnesingar hafa án efa einnig
fullan hug á að fá tækifæri til
þess að jafna um við KR-inga og
hefna ófaranna í úrslitum íslands-
mótsins.
Þá eru einnig nokkrir leikir í
yngri flokkunum: í 3. B leika
Fram og Valur á sunnudagsmorg-
un kl. 10.30 á Háskólavellinum, og
eftir hádegi fara á þeim velli
fram úrslitaleikir í 5. fl. A og 5.
fl. C. Kl. 1.4 leika Fram A og Vik-
íngur A og kl. 15 Víkingur C og'
KR C.
í 2. fl. A leika Fram og Vík-
ingur á Háskólavelli kl. 16 og á
Melavelli að loknum leik f.A. og
f.B.K. leika KR o^ Valur í 1.
flokki.
Údýrara
Efnafræðingar á efnarang-
sóknarstöðinni í Risö hafa
fundið upp kemíska aðferð til
þess að vinna úraníum, sem
getur haft í för með sér mikla
lækkun kostnaðar við úraní-
umvinnslu í Grænlandi.
Fullnaðarniðurstöður munu þó
ekki liggja fyrir um þessa aðferð,
og er tilraunum í sambandi við
hana haldið áfram. Þessi aðferð
varð til, þegar verið var að rann-
saka geislavirka steina, sem fund-
ust við Skovfjord 1958. Menn hafa
úraníum
ekki alið miklar vonir í brjósti um
það, að hægt væri að vinna úran-
íum á Grænlandi, svo að það
borgaði sig efnalega. En nú er
það von manna, að þessi nýja
vinnsluaðferð geri það að verkum
að hægt sé að vinna miklu meira
magn en áður var á miklu
skemmri tíma. Ekki mun vera
hægt að vinna allt það úraníum,
sem finnst i Grænlandi, með þess-
ari aðferð, þannig að það sVari
kostnaði. en ef til vill er mögu-
legt, að fullkomna aðferðina enn
frekar, svo að kostnaðurinn við
úraníumvinnsluna verði enn
minni.
Hann lítur nákvæimlega eins
út og maður hugsar sér, að Arabi
eigi að líta út. Hann er líka þre-
faldur Arabi, fæddur í Jerúsalem,
aiinn upp í Saudi-Arabíu og á
núna heiima í Egyptaiandi. Hann
heitir El-Sohsah og hefur dvalið
í tvö og hálft ár við jarðfræðinám
í Þýzkalandi. Hann hefur undan-
farna tvo mánuði dvalizt á ís-
landi í sumarleyfi sínu, ekki bara
til þess að kynnast hraunum og
hverum, heldur eínnig landi og
þjóð.
Arabisk svið og skyr
— Ég varð alveg hissa, þegar
ég komst að því, ag kóngafæða
íslendinga eru sviðnir kindahaus
ar og kindafætur. Sviðin íslenzku
eru verkuð nákvæml-ega á sama
hiátt og við genum heima í Arabíu.
Svo er það skyrið. Þag á sér líka
hliðstæðu í arabisku lö-ndunum.
Ekkert svínakjöt
Mataræðið hér á íslandi lcom
mér sem sagt mjög þægilega á
óvart eftir Þýzkalandsdvölina.
Þar er langmest borðag af Svína-
kjöti, en hér er sama sem ekkert
borðað af því. Ég er strangur
Múhameðstrúarmaður og smakka
því ekki svínakjöt, svo þú getur
trúað því, að ég var feginn ag kom
Við Arabar
borðum bæði
svið og skyr
Misstir gróðamöguleikar
Þetta kemur stöðugt fyrir á
ferðalögum. Allir bílar stanza,
þótt maður veifi þeim ekki neitt.
f Evrópu hefur maður vanizt því,
að fólk noti hvert einasta tæki-
færi til að eiignast peninga, til
dæmis ef það flytur mano eitt-
hvag eða gerir manni greiða. Því
er alls ekki til að dreifa hér. Fólk
ið virðist vera ánægt með það,
sem það hefur. Það gerir sér að
minnsta kosti ekki neina rellu út
af misstium smá-gróðamöguleikum.
við fólk, sem er ekki stofublóm,
heldur lifir raunverulegu lífi.
Lifi pólitíkin
Mér fannst þeir annars drekka
of mikið. Sjálfur bragða ég ekki
áfengi, — af trúarástæðum. En
hér í höfninni er heldur ekkert
skuggalíf eins og í hafnarborgum
Evrópu, gleðikrár eða glœpalýð-
ur. Sjómennirnir virtust mér
greindir og þeir höfðu mikinn á-
huga- á pólitík, — eins og ég sjálf
ur.
Mouse el-Sohsah
í sveitasælunni
Ég var líka í hálfan mánuð á
Hvanneyri. Þar lærði ég mest í
íslenzku, það er að segja, næstum
ekki neitt. Þetta er ógurlega erfitt
mál. Á Hvanneyri braut ég múr-
vegg í þrjá daga, en hækkaði síð-
an í tign og fékk að vinna við
sauðfé. Það þótti mér eiginlega
skemmtilegast af öllu.
Þjóðlegheit og panarabismi
fslendingar eru stoltir yfir því
að vera fslendingar. Ég 'gladdist
yfir því, af því að ég' er líka þjóð-
lega sinnaður Arabi. Hér, eins og
heima hjá mér, er e'kki sama' póli
tíska deyfð yfir almenningi eins
og viða er í Evrópu.
— Hvað segirðu þá um Nasser?
— Það sem rekur mig áfram
í lífinu og náminu, er arabism-
inn. Arabar þurfa bráðnauðsyn-
lega á menntuðum mönnum að
halda og ég er ákveðinn í því að
lifa og starfa í Arabalöndunum.
Það skiptir mig raunar ekki máli,
hvar í þeim, þetta er hvort sem er
allt sama þjóðin. Það eru sömu
trúarbrögg og sama tungumál í
Sýrlandi._ Egyptalandi, Saudi-
Arabíu, írak. — í öllum arabiska
heiminum. Það líður áreiðanle^s
ekki á löngu, þangáð til þessi ]önd
sameinast.
Faðir minn á átta börn og hef
ur sent þau öll í háskóla Þ-*
er framlag hans til uppbyggingar
arabiska heimsins.
cióndeildarhringurir»n
— Þú hefur greinilega mikim
áuhga á þjóðfélagsmálum.
ast í kindakjötið hér, fyrir utan
sviðin og skyrið.
— Það er þá ekki allt. ólíkt með
Aröbum og íslendingum.
— Nei, áreiðanlega ekki, held-
ur þvert á móti. Gestrisnin hér er
í sama stíl og heima, sennilega
enn meirj. Það er ólíkt því sem
gerist í Evrópu.
Á rölti til Akureyrar
1 Ég hef ferðast lalsvert um land
ið og alltaf fótgangandi. Einu
sinni var ég lagður af stað til
Akureyrar frá Reykjavk. Vissi ég
ekki fyrr, en bíl'l stanzaði, rétt
þegar ég var lagður af stað, og
maðurinn við stýrið spurði, hvert
ég væri að fara. Ég sagðist vera
á rölti til Akureyrar. Upp í með
þig, sagði maðurinn. Og hann
keyrði mig alla leið til Akureyrar.
Ekki nóg með það, heldur bauð
fólkið í bílnum mér i mat og kaffi
á leiðinni. Fólkið var bæði for-
vitið og ræðið.
Bjó um borð í trillu
— Hefurðu kynnst fólki mikið
hér þessa tvo máúuði?
— Einu sinni riigndi svo mikið,
þegar ég ætlað'i að fara til Heklu,
að ég varð að vera um kyrrt í
Reykjavík. Þá bjó ég ásamt nokkr
um öðrum í gamalli og ónýtri
trillu í Örfirisey. Okkur hafði ver-
ið leyft að hafast þar við, og við
fengum lánaðan ofn, svo að það
varð anzi vistlegt, þótt mikið
rigndi.
Raunverulegt líf við höfnina
t
Þarna var ég í fimm daga og
varð'i þeim til þess að rápa um
höfnina og reyna að kynnast sjó-
mönnunum. Þetta voru skemmti-
legir dagar, sem ég lærði mikið
af. Flestir sjómannanna gátu tal-
að hrafl í ensku og ég sat oft
i kaffistofunni á Granda og talaði
við þá. Það er hressandi ag tala
— Ég reyni stöðUgt að kynnast
öllum hliðum mannlífsins. hitta
fólk og tala við úr öl'lum stéttum
og heimshornum. Það víkkar
þröngan sjóndeildarhringinn
— Hvernig lízt þér á unga fólk-
ið hér?
— Mér finnst unga fólkið í
Reykjavík dálítið ameríkaníserað,
og þag kom mér dáltið á óvart,
þegar ég kom hérna fyrst. Hins
vegar verður maður lítið var við
það utan bæjarins.
Um boð og bönn
Unga fólkið er annars frjálslegt,
eins og þeir' fullorðnu reyndar
lika Boð og bönn eru miklu
minni hér en víða úti í heimi. Það
er til dæmis ekki alls staðar í
heiminum leyfilegt að reykja á
farfuglaheimili, en það má hér,
enda var þetta skemmtilegasta far
fuglaheimili, sem ég hef heimsótt.
Þið á fslandi eruð engum öðrum
líkir, nema helzt okkur aröbum.