Tíminn - 19.11.1961, Side 7

TÍMINN, giiKnudagmn 19. nóvember I36x
7
- SKRIFAÐ OG SKRAFAÐ —
Þjóðin varð fegin og undrandi. - Hafði ríkisstjórnin loks breytt um stefnu? - Yfirlýsing f jár-
málaráðherrans: Tollarnir hefðu ekki verið lækkaðir, ef smyglararnir hefðu ekki knúið
stjórnina til þess. - Saga um baráttu gegn af turhaldi. - Saga um baráttu gegn kommúnistum
Tvímælalaust hafa margir
sett upp ánægjulegan undr-
unarsvip, er þeim bárust þær
fréttir í upphafi síðastl. viku,
a'ð ríkisstjórnin hefði lagt
fram frumvarp um tollalækk-
un á ýmsum hátollavörum. Að
vísu munu margir hafa held-
ur kosið að fyrr yrði byrjað
aö lækka tolla á ýmsum öðrum
vörum, sem telja má enn
nauðsynlegri. En samt munu
flestir ekki hafa talið það'
skyggja á ánægjuna yfir því,
að nú myndi ríkisstjórnin
vera að breyta um stefnu.
Hingað til hefur starf hennar
beinzt fyrst og fremst að því
að hækka og hækka. Dýrtíð
hefur aldrei aukizt eins hratt
og á þeim tímá, sem hún hef-
ur farið með völd. Þess vegna
var ekki að furða, þótt menn
yrðu í senn undrandi og á-
nægðir, þegar þeim bárust tíð-
indi, er gátu bent til þess, að
stjórnin væri að breyta um
stefnu og ætlaði að hverfa inn
á þá braut að reyna að draga
úr dýrtíð og verðbólgu.
Én þessi fögnuður stóð því
miður ekki lengi. Fjármála-
ráðherrann gaf strax skýr-
ingu, sem kollvarpaði þeim
vonum manna, að ríkisstjórn-
in væri hér að breyta um
stefnu. Skýring ráðherrans
var sú, að þessi breyting væri
einvörðungu gerð vegna þess,
að stjórninni hefði ekki tek-
izt að innheimta tollana í
ríkissjóðinn. Ef það hefði tek-
izt, myndu tollarnir hafa
haldizt óbreyttir áfram. En
smyglararnir hefðu komið í
veg fyrir, að rikið fengi þessa
peninga. Stjórnin hefði orðið
undir í baráttunni við þá og
teldi því tilgangslaust að
halda þessum tollum áfram.
Með öðrum orðum: Menn
eiga það raunverulega smygl-
urunum að þakka, en ekki
ríkisstjórninni, að þessir toll-
ar eru lækkaðir. Smyglarar
geta þannig stundum komið
góðu til vegar. Það er a m. k.
þeim að þakka, að tollar
lækka þú á ýmsum kvenfatn-
aði og snyrtivörum. Þeir
knúðu ríkisstjórnina til að
gera það, sem hún hefði ann-
ars látið ógert.
Fjármálaráðherrann
sagði satt
Eftir þessar upplýsingar
fjármálaráðherra verður vart
hjá því komizt, a? mönnum
þyki það þjóöfélag eitthvaö
skrítið, svo að ekki sé meira
::agt, þar sem smyglarar, en
>kki rikisstjórnin, eiga óbeint
ipptök að þeim litlu verð-
lækkunum, sem eiga sér stað,
-•n allt annað hækkar, þar
s.:m smyglararnir koma sér
‘dður við eða stjórnarvöldin
'e(a betur haft- hendur í hári
í>cirra!
ÞaÖ hefur hins vegar verið
staðfest á margan hátt, aö
fjármálaráðherrann sagði það
alveg satt, að þjóðin má þakka
smyglurunum tollalækkanirn-
ar, sem nú koma til fram-
kvæmda.
í fyrsta lagi sézt þetta á því,
að þessi tollalækkun — og
raunar miklu víðtækari —
hefði átt að verða strax í
febrúar 1960, þegar gengið var
lækkað. Þá átti að réttu lagi
að fella niður öll þau aðflutn-
ingsgjöld, sem búið var að
leggja á vegna uppbótarkerf-
isins. Þeim var hins vegar að
mestu leyti haldið, þrátt fyr-
ir mótmæli stjórnarandstæð-
inga, og til viðbótar lagður á
8.8% nýr söluskattur á inn-
flutning. Þetta jók stórlega
gróðaaðstöðu smyglaranna.
Þrátt fyrir þá tollalækkun,
sem nú er gerð, stendur enn
eftir mikið af aðflutnings-
gjöldunum, sem að réttu lagi
hefðu átt að falla niður í
febrúar 1960, þar á meðal á
mörgum brýnum nauðsynja-
vörum. Þar hafa smyglárarn-
ir síður komið sér við og ekki
getað hjálpað til að knýja
fram tollalækkun eins og á
úrum og snyrtivörum.
í öðru lagi sannast þetta á
því, að stjórnarliðið felldi í
efri deild tillögur frá Fxam-
sóknarmönnum um tolla-
lækkun á ýmsum nauðsynja-
vörum. Rök fjármálaráð-
herrans voru þau, að hér væri
um vörur að ræða, sem ríkis-
sjóður fengi fulla tolla af —
þ. e. að þeim væri ekki smygl-
að inn. Stjórnin vill m. ö. o.
ekki lækka neina tolla, þar
sem hún hefur í fullu tré við
smyglarana. Með því er það
enn betur sannað, að tolla-
lækkanirnar nú eru smyglur-
unum að þakka en ekki ríkis-
stjórninni. Þær rékja ekki á
neinn hátt rætur til breytts
hugarfars ríkisstjórnarinnar
um það að draga úr dýrtíð-
inni — nema þar sem hún er
knúin til þess af smyglurun-
um!
Saga um baráttu
gegn afturhaldi
Menn hafa lesið það í Þjóð
viljanum undanfarið, að það
sé a. m. k. hægt að treysta
einum aðila til skeleggrar bar-
áttu gegn íhaldi og afturhaldi
þessa lands. Þessi aðili sé Sós-
íalistaflokkurinn, öðru nafni
Alþýðubandalagið. , Vegna
þessarar baráttu beri að fyr-
irgefa Sósíalistaflokknum þaö,
þótt hann hafi hrasað varð-
andi það að trúa áður á Stalín
og nú á Krústjoff.
En hvernig er hin skelegga
baráttusaga Sósíalistaflokks-
ins gegn afturhaldinu. Var
það ekki Sósialistaflokkurinn,
sem veitti mir.r.ihlutastjórn
Ólaís Thors hlutleyai sumarið
BJARNI BENEDIKTSSON
forseti sameinaðs þings 1959
EINAR OLGEIRSSON
forseti neSri deildar 1959
1942 og hafði þá góða sam-
vinnu við Sjálfstæðisflokk-
inn um að magna þá dýrtíðar-
öldu, sem aldrei hefur stöðv-
ast síðan? Var það líka ekki
Sósíalistaflokkurinn, sem
hafði stjórnarsamvinnu við
Sjálfstæðisflokkinn á árun-
um 1944—46 og hjálpaði
burgeisum Sj álfstæðisflokks-
ins til að ná undir sig mestu
af stríðsgróðanum? Var það
ekki Sósíalistaflokkurinn, sem
hafði samvinnu við Sjálfstæð-
isflokkinn sumariö 1958 um
að vinna gegn vinstri stjórn-
inni og fullkomnaði það sam-
starf á Alþýðusambandsþing-
inu þá um haustið með því aö
fella tilboð stjórnarinnar um
sama kaupmátt launa og í
október 1958? Var það ekki
Sósíalistaflokkurinn, sem
gerði samning við Sjálfstæð-
isflokkinn á þingi 1959 um
kjördæmabyltinguna og full-
komnaöi það bandalag með
því að gera Bjarna Bene-
diktsson að forseta samein-
aðs þings á sumarþinginu
1959? Og hver er svo uppsker-
an af kjördæmabyltingunni
og falli vinstri stjórnarinnar?
Því geta verkamenn svarað
með því að bera saman kjör
sín nú og haustið 1958. Þá sjá
þeir árangurinn af hinni skel-
eggu baráttu Sósíalistaflokks-
ine gegn afturhaldi þessa
lands.
• •
Onnur baráttusaga
En það eru til aðrir menn
á íslandi, sem ékki þykjast
síður miklir baráttumenn en
foringjar Sósíajistáflokksins,
þótt á öðru sviði sé. Það eru
foringjar Sjálfstæðisflökks-
ins. Þeir þykj ast vera hinir út-
völdu og óhvikulu baráttu-
menn gegn kommúnisma á
íslandi.
Hvernig lítur hún annars
út s^agan úm baráttu þessara
manna gegn kommúnisman-
um? í stuttu mál\ þannig:
• Á árunum fyrir styrjöld-
ina stofnuðu þeir Bj arni Bene
diktsson og Gunnar Thor-
oddsen málfundafélög Sjálf-
stæðisverkamanna, sem höfðu
það fyrir aöalstarf að hjálpa
kommúnistum til að brjóta
niður yfirráð jafnaðarmanna
í verkalýðshreyfingunni. Sum
arið ¥42. myndaði Ólafur
Thors stjórn með hlutleysi
kommúnista og galt það með
því að sleppa verðbólgunni al-
veg lausri. Haustið 1944 mynd-
aði Ólafur stjórn með þátt-
töku kommúnista og stjórnaði
síðan með þeim á þeim árum,
þegar Stalín lék verst balt-
isku' smáþjóðirnar. Sumarið
1958 höfðu foringjar Sjálf-
stæðisflokksins náið samstarf
við kommúnista um að fella
vinstri stjórnina, eins og
Einar Olgeirsson upplýsti á
Alþingi, án þess að Ólafur eða
Bjarni mótmæltu. Síðan kom
samvinnan um kjördæmabylt-
inguna. Það var þá, sem þing-
flokkur Sjálfstæðisflokksins
studdi Einar Olgeirsson sem
forseta neðri deildar.
Og enn liggja traustir leyni-
þræðir milli foringja Sjálf-
stæðisflokksins og Sósíalista-
flokksins. Það sannaðist ný-
lega greinilega í einni stórri
ríkisstofnun.
Þannig er nin rétta saga af
baráttu Sjálfstæðisflokksins
gegn kommúnistum. Þótt not
uð séu stór orð í Mbl. og Eyj-
ólfur Konráð sé látinn skrifa
sig þreyttan um heimskomm-
únismann, hefur aldrei skort
náið samstarf og bræðralag
rnilli foringja Sósíalistaflokks-
ins og Sjálfstæðisflokksins,
þegar þeir síðarnefndu hafa
talið sig þurfa á því að halda.
Bræðurnir, sem mata
hvor annan
Það var sagt um nazismann
og kommúnismann á sínum
tíma, að raunverulega væru
þeir eins konar bræður, sem
mötuðu hvorn annan. Ofbeld-
isverk nazista væVu vatn á
myllu kommúnismans og svo
öfugt. Þetta mátti á margan
hátt til sanns vegar færa.
Þessu er ekki ólíkt. farið með
SJálfstæðisflokkinn otr Só=í»i
istaflokkinn. Sjálfstæöis-
flokkurinn gerir sér nú helzt
vonir um að geta komizt hjá
áföllum og fylgishruni af
völdum „viðreisnarinnar“ og
kjaraskerðingarinnar, sem
hún liefur valdið, með því að
gera sér nógu mikinn mat úr
fylgisemi Sósíalistaflokksins
við einræðisherrann í Moskvu,
er sjaldán hefur komið betur
í ljós en nú nýlega á Alþingi,
er þingmenn hans sátu hjá við
atkvæðagreiðslu um mótmæli
gegn kjarnorkusprengingum
Rússa. Sjálfstæðisflokkurinn
gerir sér jafnvel von um að
geta notað þetta til að skerða
vald verkalýðssamtakanna.
Sósíalistaflokkurinn telur sér
hins vegar helzt von í því, að
þrátt fyrir allar þær þreng-
ingar, sem Moskvuþjónustan
veldur honum, þá geti hann
samt bjargazt vegna þeirrar
óánægju, sem „viðreisnin“
eðlilega veldur hjá láglauna-
fólki og millistéttum landsins.
Þar telur hann sig eygja þann
akur, sem geti reynzt honum
lífvænlegur þrátt fyrir allt.
Hann telur og réttilega, að
hin augljósi undirlægjuháttur
Sjálfstæðisflokksins,1 sem hef-
ur t. d. birzt í landhelgismál-
inu og sjónvarpsmálinu, geti
nokkuð dregið úr blöskrun
manna yfir Moskvuþjónustu
kommúnista.
Þannig á sú samlíking eng-
an veginn illa við Sjálfstæðis-
flokkinn og Sósíalistaflokk-
inn, að þeir séu eins og bræð-
ur sem mati hvorn annan.
Stærsta verkefnið
Sú kaldhæönislega stað-
reynd, að eina smávægilega
kjarabótin, sem gerð er að
frumkvæði stjórnarvaldanna,
skuli óbeint vera smyglurum
að þakka, sýnir ef til vill bet-
ur en nokkuð annað á hvaða
leið íslenzkt þjóðfélag er
statt. Það þjóðfélag, sem lýt-
ur stjórn harðsvíraðs aftur-
halds, er getur bent á undir-
lægjuflokk við erlent vald
sem einn helzta keppinaut
sinn, er vissulega á ógæfu-
samlegum vegi statt. Þar get-
ur verið styttra yfir til Salas-
ar og Francos en margá grun-
ar, eins og bráðabirgðalögin
um gengisskráningarvaldiö, er
þverbrjóta stjórnarskrána,
eru nokkur vísbending um. Til
varnar gegn slíkri óheillaþró-
un og bræðrunum tveimur,
sem mata hvorn annan, hafa
frjálslyndir lýðræðissinnar
ekki nema eitt val. Það er aö
fylkja sér saman í eina öfluga,
þjóðlega fylkingu gegn aftur-
haldi og kommúnisma og fyr-
ir endurbættu þjóöfélagi, sem
stefnir að því að treysta a(-
komu, sj álf sbj argar viðleitni
og framtak hinna rnörgu.
Þetta verkefni er nú stærst bg
t ---.1- J ' *— —