Tíminn - 24.03.1962, Blaðsíða 6

Tíminn - 24.03.1962, Blaðsíða 6
Skipsskrúfa lyrlrfinnsf engin Fj ármálaráðuneytið, Reykjavík. Með bréfum fjármálaráðuneyt- isins, dags. 16. ágúst s.l. var okk- ur undirrituðum falið að annast uppgjör og reikningsskil vegna út gerðar b.v. Brimness þann tíma, sem Axel Kristjánsson, framkv.- stjóri, gerði skipið út í umboði f jármálaráðuneytisins. 2. ágúst hafði Axel Kristjánsson skilað efnahags- og rekstursreikn ingi fyrir útgerðina, og bókhald hennar þá þegar verið sett í endur skoðun hjá endurskoðunardeild fjármálaráðuneytisins. Endurskoð- unina önnuðust Guðmundur Magn ússon, endurskoðandi og Jón Ólafs son,-fulltrúi. Skýrslu um mieginþátt endur- skoðunarinnar, skiluðu endurskoð endur í lok september og kom í Þingstörf í gær í neðri deild var frumv. um Handritastofnun Islands tek ið til 2. umr. Benedikt Gröndal hafði framsögu fyr- ir áliti menntamálanefndar. sem mælti með samþykkt frumvarpsins. Auk hans tóku til máls Gylfi Þ. Gíslason og Þórarinn Þórarinsson. Bað Þórarinn nefndina að athuga tillögur þær, sem borizt hefðu frá Fél. ísl. fræða um að stofnunln bæri nafn Jóns Sigurðssonar og að félagið ætti aðild að stjórn stofnun- arinnar. Frumvarpið til stað- festingar á bráðabirgðalög- unum um að taka gengis- skráningarvaldið af Alþingi og afhenda það Seðlabank- anum, var til 2. umr. Birgir Kjaran hafði framsögu fyrir mhl. nefndarinnar, en mhl. flytur breytingatillögur við frumv. að undirlagi ríkis- stjórnarinnar. Skúli Guð- mundsson talaði fyrir áliti 1. minnihl. nefndarinnar, sem leggur til að frumv. verði fellt. Luðvík Jósepsson talaði fyrir áliti 2. mhl. Vegna þrengsla í blaðinu í dag, eru ekki tök á að greina frá þess um umræðum, en nefndar- álit Skúla Guðmundssonar verður birt hér í blaðinu á morgun. í efri deild hafði Gylfi Þ. Gíslason framsögu fyrir frumv. um Hjúkrunarskóla íslands og einnig ræddi mál ið Alfreð Gíslason læknir.. Frumvarp um lausaskuldir bænda var afgreitt sem lög frá Alþingi, en allar breyt ingatillögur til leiðréttinga og úrbóta, sem Framsóknar- menn höfðu flutt, voru felld- ar. Gunnar Guðbjartsson tók til máls við .umræðuna. Ríkis reikningurinn fyrir 1960 var afgreiddur til neðri deildar með 10 atkv. gegn 8. Gunnar Thoroddsen mælti fyrir frv um þjóðskrá og almarina- skráningu. Stjórnarfrumv. um Húsnæðismálastofnun var afgreitt til neðrl deildar. Allar breytingatillögur til leiðréttinga, m. a. tillaga Sig- urvins Einarssonar um að hækka hámarkslán upp í 200 þús. krónur. Til máls tóku við umræðuna: Kjartan J Jóhannsson,. Alfreð Gíslason, Eggert G. Þorsteinsson og Sigurvin Einarsson. Ijós, að þeir töldu margt athuga- vert. Skýrsla endurskoðendanna hefur þegar verið afhent fjármála ráðuneytinu. Þar eð Axel Kristjánsson var er lendis, er skýrsla endurskoðenda var tilbúin, var ekki unnt að halda fund með honum til að ræða hana þá þegar, en 4. október var slíkur fundur haldinn í fjármálaráðuneyt inu. Frásögn af fundinum hefur þeg ar verið send fjármálaráðuneyt- inu. Svo sem fram kemur af þeirri frásögn, var óskað upplýsinga og skýringa um ýmsa helztu liði at- hiugasemda endurskoðenda, án þess þó, að þeir upplýstust í neinu verulegu. Hins vegar var Axel GUNNAR THORODDSEN — fékk prívatbréf Kristjánssyni fengið eintak af skýrslu endurskoðenda og honum gefið tækifæri til að gefa skrif- leg svör við henni og lagfæra það í bókhaldinu, sem hann taldi á- stæðu til. Svör við athu|gasemdum töfð- ust nokkuð, einkum vegna utan- farar Axels Kristjánssonar, en bár úst loks 23. okt. s.l. og fylgja þau hér með. Með svörum þessum er fullnægj andi gerð skil á 15 athugasemd- um endurskoðenda af u.þ.b. 55. — Meðal þeirra atriða, sem ekki er fullnægjandi gerð grein fyrir eru öll hin veigamestu og munu nokk ur þeirra rakin nánar hér á eftir. 1. Þóknun fyrir framkvæmda- stjórn, skrifstofukostnað o.fl. í bókhaldinu, eins og því var skilað 2. ágúst, voru fjórir reikn- ingar frá Axel Kristjánssyni: 1. Dags. 26/7 ”60 fyrir framkvæmdastjórn, skrifstoiukostnað, húsa leigu, ljós, hita o.fl. í 15 mánuði, 1/4 ”59 —1/7 ”60. kr. 214.000,00 Ódags. ”60 fyrir akstur vegna b/v. Brimness. kr. 1.500,00 á mán., í 12 mánuði. — 18.000,00 Ódags. ”60 fyrir leigu á geymsluplássi með ljósi og hita, kr. 2.000,00 á mán í 12 mán. — 24.000,00 ðdags. ”60 fyrir vörzlu á veiðarfærum o.fl., hirðu á þeim og við- hald kr. 3.000,00 á mán. í 12 mánuði— 36.000,00 Samtals verða þétta kr. 292.000,00 Frekari sundurliðun eða skýr- ingar á þessum liðum hafa ekki fengizt. Einkum hefur verið reynt að fá þóknun til framkvæmdastjór- ans aðgreinda, en án árangurs. í svörum Axels Kristjánssonar segir um þetta efni: „Fylgiskjöl 459, 460, 461, og 462 falli burt og í stað þeirra komi meðfylgjandi reikningur frá Axel Kristjánssyni fyrir þessa liði.“ Reikningurinn var jafn hár hinum fjórum. Ekki mun hafa verið samið um það fyrir fram, hver þóknun framkvæmda- stjórans skyldi vera fyrir útgerðar- stjórn skipsins. Þess skal getið til upplýsingar um hvernig skrifstofuhaldið, sem þessi greiðsla er fyrir, hefur verið, að auk þeirra 55 atriða, sem end- urskoðendur höfðu ástæðu til að gera athugasemdir við, þurftu þeir að færa 47 færslur í bókhaldinu, ýmist vanfærðar eða rangar og þá ótaldar 53 leiðréttingar á kaupút- reikningum skipverja, sem hver AXEL KRISTJÁNSSON — óskýranlegar færslur um sig snertir allt frá einum skip- verja til allrar skipshafnarinnar. . Skilanefnd þykir þessi liður ó- hæfilega hár og óskar fyrirmæla um hvernig við honum skuli snú- izt, hvort þóknun þessi skuli metin eða ákveðin af ráðuneytinu. 2. Vaxtakostnaður samanborinn við sjóðreikning. Á bls. 10 og 11 í skýrslu endur- skoðenda eru gerðar athugasemdir við greiðslur vaxta af tveimur’ hlaupareikningum Axels Krist- jánssonar, öðrum við Iðnaðarbank- ann, hinum við Otvegsbankann, en annar þessara reikninga hlr. 2152 við Útvegsbankann, mun hafa ver- ið notaður fyrir útgerð b/v Brim- ness, en þó ekki eingöngu. ) Athugasemdir endurskoðenda um þetta efni stafa af því, að á sama tíma og hlaupareikningsskuldir þær. sem nefndir vextir eru greidd ir af, eru breytilegar á bilinu 57 þús.—283 þús., eiga peningar í sjóði b/v Brimness að vera 410 þús. —611 þús samkvæmt sjóðreikn- ingi og því næsta óeðlilegt, að b/v Brimnes hafi þurft að greiða vexti á þeim tíma. ef þetta fé hefur þá raunverulega verið til í sjóði. í skriflegum svörum Axels Krist- .iánssonar er engu til svarað um samanburðinn á sjóðreikningi og hlaupareikningi Hins vegar er bent á, hversu háir vaxtaliðirnir eru i útgerðaráætlun togara, sem F.Í.B. hefur gert fyrir árið 1960 og Svavar Pálsson. endurskoðand’. fyrir árið 1958 Þær áætlunarfjár- hæðir brevta að sjálfsögðu engu um raunverulegan vaxtakostnað útgerðarinnar. Þess ber að geta hér. að svo virðist sem fé það sem sjóður út- gerðarinnar hafði til ráðstöfunar eftir 31. maí hafi nettó verið um kr. 580 þús. Af þessu sýnist um 250 þús. kr. notaðar til greiðslu reikninga ýmissa aðila. en um kr. 330 þús. er skv. bókhaldinu greitt Axel Kristjánssyni (um kr. 241 þús.) og Ásfjalli h/f, sem er hluta- félag að mestu leyti eign Axels Kristjánssonar (um kr. 89 þús.) Á fundinum 2. október viður- kenndi Axel Kristjánsson, þótt ekki sé þess getið í frásögn af fundinum, að téðar 89 þús. kr. til Ásfjalls h/f hafi einungis verið færsla (það er síðasta færslan í dagbók) til þess bókhaldslega að læma sjóðmn, sem raunar var þurr fyrir. 3. Viðskipti við Peter Hein, Cuxhaven. í skýrslu endurskoðenda (bls. 2, aflasölur erlendis) er gerð athuga- semd við viðskipti Peter Hein, Cuxhaven, eftir aflasölu skipsins í Cuxhaven 20. jan. s.l. GUÐMUNDUR í. guðmundsson — lagði trl ábyrgðjna Samkvæmt uppgjöri nefnds firma, yar söluverð aflans DM. 57.914.08. Samkvæmt sama upp- gjöri er skuld útgerðar b/v Brim- ness eftir að öll útgjöld hafa verið færð, DM 16.558.44. Meðal útgjald- anna voru DM 19.302.80, sem var kostnaður við viðgerð, sem fram varð að fara á skipinu vegna árekst urs í höfninni þar. Þessa síðast- nefndu fjárhæð greiddu Samvinnu- tryggingar síðan til viðgerðarverk- stæðisins ytra sem sjótjónsbætur. Þegar svo var komið, áttu að standa inni hjá Peter Hein DM 2.744.36. Af bókhaldi útgerðar b/v Brim- ness eða fylgiskjölum verður ekki séð, að fjárhæð þessi hafi verið greidd, en með óskýranlegum færslum í dagbók og viðskipta- mannabók, hefur mneign þessari verið eytt úr bókhaldinu. Samkvæmt upplýsingum Peter Hein var firmað aðeins umboðs- maður Gerexim í Bremerhaven í sambandi við téða sölu. Það firma hefur enn ekki svarað fyrirspurn um þetta efni. ' Svar Axels Kristjánssonar við þessari athugasemd er svohljóð- andi: „Uppgjör frá Peter Hein í Cuxhaven virðast eitthvað hafa ruglazt, mörg bráðabirgðauppgjör bárust frá þessu firma, en endan- lega var þessi túr gerður upp fyrir mililgöngu Gerexim í Bremer- haven.“ Þetta svar haggar í engu athuga semd endurs'koðenda. Um leið og Axel Kristjánsson skilaði svörum sínum, skilaði hann yfirlýsingu frá firmanu Gerexim í Bremerhaven, ásamt reikningum, samtals DM 14.693.29, sem skyldu skýra mismuninn, sem fram kom á viðskiptunum við Peter Hein. Reikningum þessum verður að taka með varúð. Þeir eru fram komnir nær níu mánuðum eftir að viðskiptin samkvæmt þeim eiga að hafa farið fram, löngu eftir að reikningsyfirliti fyrir útgerðina er skilag og þá fyrst, þegar gerðar hafa verið athugasemdir af hálfu endurskoðenda um skil á erlend- um gjaldeyri. Gjaldeyriseftirlitið hefur og ekki stimplað þessa reikn inga, eins og aðra slíka reikninga. „Gerexim í Bremerhaven. 4. Viðskipti við firmað Meðal úttektarreikninga frá Ge- rexim í Bremerhaven í sambandi við aflasölu b/v Brimness þar 13. —15. okt. 1959, er einn fyrir „steel bobins" (,,bobbinga“) „various sizes, together 82 pieces, að fjár- hæð DM 9.872,30. Reikningurinn er ókvittaður um móttöku og alls óstaðfestur, eins og raunar fleiri sams konar reikningar. Reikning- urinn ber nr. 33. Með reikningi þessuim fylgdu þrjár kvittanir, merktar 33a, 33b, og = 33c fyrir samtals DM 382.45, sem eru kvittaðar af skipstjóra (1) og fyrsta matsveini (2). Gjald eyir þennan hafa þessir menn greitt af launum sínum hér heima, auk þess gjaldeyris, sem þeim ber í söluferð. Nefndar kvittanir sýnast aug- sýnilega vera undirfylgiskjöl með „bobbinga“-reikningnum. Rétt þyk ir að geta þess, að þetta er lang- stærsta ,bobbinga“-úttektin og jafnframt eini rei'kningurinn fyrir þessa vöru, þar sem ekki er getið hversu margir „bobbingar“ séu af hverri stærð. Við þetta gerðu endurskoðend- ur athugasemd. Svar Axels Kristj- ánssonar var svohljóðandi: „Þrjár kvittanir fyrir úttekt í Þýzkalandi hafa verið færðar á viðkomandi “ Eftir sem áður er jafn óljóst, hvernig á þesari úttekt stendur, því að útgerð b/v Brimness hefur greitt þetta fé fyrir „bobbinga". < h'ramhalo a ií> -oðu Sf Gunnar Guðbjartsson benti á við 3. umr. um Iausaskuldir bænda í efri deild, að skv. upplýsingum, sem fram hefðu komið á Bún- aðarþingi, hefðu lausaskuldir bænda í heild numið 212 millj. króna. Eftir því sem næst verður komizt nema umsóknir þær, sem borizt hafa frá bændum um að breyta lausaskuldum I föst lán, ekki nema um 30—40% af þessari upphæð. Greinilegt væri því, að' fjölmargir bændur, sem lausaskuldir ættu, hefðu ekki sótt um aðstoð, og taldi Gunnar þessar upplýsingar ærna ástæðu til að taka til athugunar á ný, hvort ekki væri rétt að framlengja umsóknarfrestinn. Taldi hann sterkan grun leika á því, að orsökin til þess að svo margir bændur hafa ekki sótt um aðstoð, væri sú, að þeir hafi álitið, að þeir yrðu sjálfir að selja skuldabréfin, en eftir að það viðhorf hefur breytzt er full ástæða til að gefa enn kost á að sækja.-------Stjórnarliðið synjaðl um allar leiðréttingar og breytingar á frumvarpinu og samþykkti það óbreýtt og afgreiddi sem lög frá Alþingi. t T í M I N N, laugardagur 24. marz 1962.

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.