Tíminn - 21.07.1962, Blaðsíða 7

STímÍtm
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þorsteinsson Fuiltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Ðavíðsson ftitstjórnarskrifstofur i EMdu-
húsinu; afgreiðsia. auglýsingar og aðrar skrifstofur í Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305 Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusimi 12323 — Áskriftargjald kr 55 á mánuði innan-
iands. í lausasölu kr. 3 eintakið. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Milljónaíjón
BlaðiS Vísir birti í gær svohljóðandi greinr
„Ein einu sinni birtist landsmönnum hörmuleg af*
leiðing verkfalla á atvinnulíf þjóðarinnar. Fyrir Aust*
fjörðum er nú svartur sjór af síld. Elztu sjómenn muna
vart eftir öðrum eins síldartorfum,
En þá gerist það, að löndunarstöðvun er orðin á Rauf-
arhöfn. Skipin verða að sigla alla leið til Siglufjarðar
með aflann sem er 15—20 tíma sigling af miðunum.
Flutningaskip eru tekin í notkun með ærnum kostnaði.
En örstutta siglingu af miðunum eru tvær síldar-
verksmiðjur, sem áttu að vera tilbúnar að taka á móti
síld í byrjun júlí. En verksmiðjur þessar eru ekki til-
búnar enn.
Orsök dráttarinns er einfaldlega járnsmiðaverkfall-
ið í sumar, sem stóð á annan mánuð og lauk sem kunn-
ugt er með því að járnsmiðir gengu loksins að því til-
boði sem þeim hafði verið gert í byrjun.
Seyðisfjarðarverksmiðjan á að geta brætt 4—5 þús-
und mál þegar hún kemst af stað og Reyðarfjarðar-
verksmiðjan um 1500 mál. Ef þær væru komnar af
stað, gætu þær tekið aflann af skipunum og þau haldið
þegar út á miðin aftur til að fyila sig.
Tjónið af járnsmiðaverkfallinu nemur því, þó það
komi seint fram yfir milljón krónum á dag á þessum
stöðum einum. Menn vona nú að Seyðisfjarðarverk-
smiðjan taki til starfa í næstu viku, en Reyðarfjarðar-
verksmiðjan ekki fyrr en í lok ágúst."
öll er þessi frásögn Vísis rétt, að undanskildu því, sem
hann segir um orsök verkfallsins. Það rétta er, að járn-
smiðir og atvinnurekendur voru búnir að ná fullu sam-
komulagi áður en verkfallið hófst, en ríkisstjórnin kom
í veg fyrir á seinustu stundu, að atvinnurekendur
undirrituðu það. Þess vegna hófst verkfallið og stóð á
annan mánuð, en þá sömdu atvinnurekendur um verulega
meiri kauphækkun en upphaflega hafði verið samkomu-
lag um.
Ríkisstjórnin ein bar þannig ábyrgð á þessu verkfalli,
þar sem aldrei hefði komið til þess, án afskipta hennar
Með því hefur hún ekki aðeins valdið því tjóni, sem Vísir
segir frá, heldur miklu meiru, því að vitanlega hlutust
tafir af verkfallinu á mörgum öðrum aðkallandi fram-
kvæmdum en síldarverksmiðjunum eystra.
En þetta er aðeins eitt af mörgum dæmum þess, hve
dýr þessi ríkisstjórn hefur reynzt þjóðinni vegna rangrar
stefnu sinnar og klaufalegrar íhlutunar af ýmsum málum.
Dýrt tómlæti
Það er fleira en tafir af járnsmiðaverkfallinu, er veld-
tir nú tjóni vegna ófullnægjandi sildarmóttöku austan-
lands. Þar lcoma einnig tii greina eftirtaldar ástæður:
Ríkisstjórnin hafnaði á síðastliðnu hausti þeim til-
lögum stjórnar síldarverksmiðja ríkisins að komið yrði
upp stórum móttöku- og umhleðslustöðvum á Seyðis-
firði og Eskifirði.
Ríkisstjórnin féllst ekki á það fyrr en alltof seint, að
hafizt yrði handa um stækkun síldarverksmiðjunnar á
Seyðisfirði og byggingu nýrrar síldarverksmiðju á
Reyðarfirði.
Hér hefur miklu ráðið sú stefna stiórnarinnar að vera
treg til allr" framkvæmda í dreifbýlinu Samkvæmt kenn
ingum hagfræðinga hennar og höfunda .,viðreisnarinnar“
Walter Lippmann ritar um alþjóðamáf:'
Er rétt að veita kommúnista-
ríkjum efnahagslega aðstoð?
Er rétt að binda adstoð við Indland pólitískum skilyrðum?
HÖFUÐGALLINN við fjár-
hagsaðstoð við lönd eins og
Júgóslavíu, Pólland og Indland
er sá, að fremur erfitt er að
skilja tilganginn með henni og
enn erfiðara að útskýra hann.
Eg hef fylgzt með baráttunni
um þetta ár eftir ár og oft
spurt sjálfan mig, hvað það
væri í raun og veru, sem and-
stæðinga aðstoðarinnar greindi
á um við stjómir þeirra Eisen
howers og Kennedys. Báðir
hafa þessir forsetar ráðið stefn
unni í utanríkismálum. En
hvernig stendur á því, að þeir
hafa báðir viljað hafa rétt til
að veita aðstoð þeim þjóðum,
sem játa sig fylgja kommúnism
anum, og einnig hlutlausum
þjóðum, sem oft eru okkur
mjög ósammála?
Þetta er ekki ágreiningsefni
miUi demókrata og republik-
ana. Það væri þvaður eitt, að
segja að báðir forsetarnir hafi
verið og séu minni andstæðing-
ar kommúnista en andstæðing-
ar aðstoðarinnar eru. Þó er
einn greinilegur munur á forset
unum tveimur annars vegar og
andstæðingum aðstoðarinnar
hins vegar. Forsetamir hafa
verið í þeirri aðstöðu, að þeir
hafa orðið að velja milli þess,
sem gareatrkynni, ef þeir veittu
aðstoðina, og hins, sem yrði,
ef þeir veittu hana ekki. And-
stæðingar aðstoðarinnar hafa
ekki verið í ábyrgðarstöðu gagn
vart valinu og því frjálsir að
því að fara eftir tilfinningum
sínum.
ÉG HEF oft spurt sjálfan
mig ,hvers vegna báðir forset-
arnir hafi átt svo bágt með að
koma sannfæringu sinni á fram
færi við andstæðinga aðstoðar
innar i þinginu og einnig al-
menning, sem er þeim fylgj-
andi. Mig grunar, að erfiðleik-
arnir við útskýringamar séu
sama eðlis og munurinn á því,
að kaupa hest og veðja á hest
í veðreiðum.
Ég legg þann skilning í ræð
ur andstæðinga aðstoðarinnar,
að þeir telji okkur ekki fá fyr-
ir aðstoðina það, sem við emm
að greiða með henni, nema
Júgóslavar, Pólverjar og Ind-
verjar taki upp bandarískan
hugsunarhátt og bandaríska
stefnu. Andstæðingar aðstoðar-
innar berjast ekki gegn styrkj-
um og lánum sem sUkum. Þeir
virðast ekki geta fellt sig við
það, að við skulum ekki geta
ákveðið Iagið, úr því að við
greiðum hljóðfæraleikurunum.
Andstæðingar aðstoðarinnar
lita því ekki einungis á hana
sem fjárbruðl, heldur óskyn-
samlega viðurkenningu óbanda

Dean Rusk heilsar Krishna Menon
rískra lífsvenja og andbanda-
rískrar stefnu í utanríkismál-
um.
FORSETARNIR tveir, helztu
stuðningsmenn þeirra og ráð-
gjafar hafa vitað og vita, að
mögulegt getur verið — og
stundum nauðsynlegt — að
kaupa spilltar og veikar stjórn
ir smáríkja. En þjóðir eins og
Júgóslavar, Pólverjar og Ind-
verjar hafa til að bera næmar
þjóðernistilfinningar og stolt
í ríkum mæli. Þær eru fullar
viðkvæmrar ættjarðarástar
eins og sakir standa og eru því
alls ekki falar til káups. Það
eitt, að gefa í skyn, að tilgang-
ur fjárhagsaðstoðar Bandaríkj-
anna væri að kaupa þær, hlyti
að valda mjög sterkum þjóðern
isviðhrögðum.
Forsetarnir hafa því ekki
sagt, geta ekki sagt og mega
ekki segja, að þeir séu að reyna
að kaupa áhrif með aðstoð
sinni. Þetta veikir auðvitað víg
stöðu þeirra gagnvart andstæð-
ingum aðstoðarinnar, sem geta
ekki skilið skynsemina í því að
greiða fé, án þess að fá þegar
í stað eitthvað áþreifanlegt
fyrir það. Aðstöðu forsetanna
er þannig háttað, að þeir þurfa
að hafa rétt til að veðja lík-
lega verulegum fjárhæðum.
sem geta tapaztj en myndu —
ef vel tækist til — borga sig
afar vel í auknum líkum á friði
og bættum horfum yfirleitt.
eru framkvæmclir þar >yfirleitt „pólitísk fjárfesting", sem
ekki á rétt á sér. Má í þessum efnum vel minna á þær
ásakanir. sem Framsóknarmenn urðu fyrir, þegar þeir
voru að vinna að bættum skilyrðum til síldarmóttöku á
Austurlandi. Þessar framkvæmdir hafa þó bjargað síld-
arvertíðinni. að verulegu leyti undanfarin ár.
Af þessu og fleiru má vel læra, að það væri þjóðinm
lítill hagur að framlengja í næstu kosningum líf þessarar
ríkisstjórnar.
'
EN HVERS EÐLIS eru þá
þessi veðmál?
í raun og veru velta vinnings
horfurnar á því, að þjóðir eins
og Júgóslavar, Pólverjar og
Indverjar eru — eins og flest-
ar aðrar þjóðir — samsettar af
mörgum stríðandi flokkum, hóp
um og einstaklingum. Enginn.
sem heimsótt hefur þessar þjóð
ir, getur efazt um, að þær eru
í örri þróun og skipan þeirra
og örlög engan veginn ráðin.
Allar þurfa þær á aðsioð að
halda frá þjóffum, sem standa
á hærra þróunarstigi, ef þeim
á að takast að bæta ástandið
heima fyrir. Það hefur verið
stefna bæði Eisenhowers og
Kennedys að gefa þeim kost á
vestrænni aðstoð. Það styrkir
aðstöðu þeirra Júgóslava og Pói
verja, sem vilja efla Sjálfstæði
þjóða sinna og aukin alþjóðleg
sambönd. Það styrkir einnig
aðstöðu þeirra Indverja, sem
vilja samvinnu við vestræn lýð
ræðisríki, þó að þeir vilji, að
Indland haldi áfram að vera
óbundið.
Okklir væri ákaflega mildls
virði ef þessi veðmál vnnúst.
Þetta eru ágæt veðmáí. Við
vinnum mjög mikið, ef við vinn
um á annað borð. En ef við töp
um, þá eru hinar misstu fjár-
hæðir hreinn hégómi móti því.
sem í húfi er að öðru leyt:
KOMI til þess, að við töp-
um veðmálinu á Indlandi, þ.e.
a s. ef þessu eina frjálsa lýð-
ræðisríki í Asíu, tekst ekki að.
dafna og þrífast, þá verður það
heimssögulegt áfall. Við meg-
um því ekki láta undan óá-
nægju okkar. Ef Indverjar yrðu
stjórnleysinu að bráð. bá vær
það næsta lítil huggun fyri?
okkur að segja. að okkur hefði
aldrei gefizt að Krishna Menor
og hann hafi bvi aðelhs hiotið
þau örlög. s(»in hann át.ti <kilið
T f M I N N, laugardagurinn 21. júlí 19fi2. —
/