Tíminn - 02.08.1962, Blaðsíða 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdast.jóri- Tómas Arnason Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson fáb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-
húsinu: afgreiðsla. auglýsingar og aðrar skrifstofur i Banka.
stræti 7. Simar: 18300- 18305 Auglýsingasími: 19523 Af.
greiðslusími 12323 - Áskriítargjald kr 55 á mánuði innan.
lands. f lausasölu kr. 3 eintakið. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Málgagn brezkra
togaraeigenda
Margt sést furðulegt í stjórnmálaskrifura Mbl. þessa
dagana, en þó fátt furðulegra en þegar Mbl. er að hæla
Sjálfstæðisflokknum fyrir „ábyrga afstöðu í utanríkis-
málum“ fyrr og síðar.
Hér skal aðeins nefnt eitt dæmi af fjölmörgum sams
konar um þessa „ábyrgu afstöðu“ Sjálfstæðisflokksins.
Útfærsla fiskveiðilandhelginnar 1958 í 12 mílur var
ákveðin í maí, en frestað að láta hana taka gildi fyrr en
1. september. Þennan frest átti að nota til að afla skiln-
ings annarra þjóða á útfærslunni.
. Allt reið á, að íslendingar stæðu vel saman um út-
færsluna þennan tíma þótt þeir væru ósammála um önnur
mál, og útlendingar fengju því ekki það álit, að hægt
væri að sundra röðum þeirra um sjálfa útfærsluna.
Mbl. brást hins vegar ekki við á þann veg. Hinn 28.
ágúst 1958 lýsti Alþýðubl. skrifum Mbl. undanfarnar vik-
ur á eftirfarandi hátt:
„En fyrst Mbl. er meS þennan sífellda hráskinnaleik
í landhelgismálinu, er rétt að spyrja blaðið, hver sé
stefna þess í málinu. Hver er stefna stærsta stjórnmála-
flokksins í landinu í þessu höfuðmáli þjóðarinnar? Af
Mbl. verður ekkert ráðið í þessum efnum. Það er svo
önnum kafið við pólitískan loddaraskap og neikvæðan
hráskinnaleik, að það virðist alveg gleyma því hlutverki
að hafa einhverja skoðun sjálft. Miklu rúmi er á hverj-
um degi eytt í æsifregnir utan úr löndum, helzt þær,
sem eru fjandsamlegar íslendingum, og eins og áður
eru þær yfirleitt birtar athugasemda- og andúðarlaust.
Sama verður uppi á teningnum með umræður á íslenzk-
um vettvangi. Þar virðist Mbl. helzt gegna því hlut-
verki að kljúfa, spilla milli flokka og vekja sem
mesta tortryggni í málinu".
Forkólfar Sjálfstæðisflokksins létu sér ekki aðeins
nægja að leika þennan .neikvæða hráskinnaleik“ í Mbl.'.
heldur létu og óspart í ljós, að þjóðin væri klofin í málinu.
Þann 5. ágúst 1958 sagði Mbl. frá móti, sem Sjálfstæðis-
menn hefðu haldið á Egilsstöðum 3. ágúst. Blaðið birt’
eftirfarandi útdrátt úr ræðu, sem Ólaíur Thors flutti þar:
„Allir landsmenn vonuðu, af heilum huga, að ís-
lendingar sigruðu í þessu máli. en verði sá sigur ekki
heill, þá er það fyrst og fremst pví að kenna, að Lúðvík
Jósefsson setti það ofar öðru að kveikja ófriðareld milli
Islendinga oa vestrænna vina þeirra og Framsóknar-
menn voru 'irts oo bundnir fangar aftan í stríðsvagni
kommúnista".
Þannig var það ólvírætt látið Koma fram, að íslend-
ingar væru klofnir í málinu og í -aun og veru væru bað
kommúnistar einir sem hefðu hér forustu. Það varð vit-
anlega ekki til að greiða fvrir viðurkenningu málsins á
erlendum vettvangi, þegar þessu var haldið fram af for-
ingjum stærsta íslenzka stiórnmálaflokksins. Vafasamt
er. hvort Bretar hefðu gripið til ofbeldis ef bað hefði ekki
verið gert í trausti bess. að íslenzka þjóðin væri klofin.
og því væri hægt að neyða vissa forustumenn hennar til
undanhalds. eins oe líka kom á daginn. þegar kosningarn-
ar 1959 voru afstaðnar
Af framkomu Mbl sumarið 1958 mátti vissulega miklu
fremur draga þá álvktun. að það væri málgagn brezkra
togaraeigenda en málgagn ísknzks stiórnmálaflokks. Svo
fullkomlega voru skrif Mbl eins og miðuð við bað.
sem brezkum togaraeígendum og öðruni brezkum ný-
lendusinnum kæmi bezt.
Þjóðin getur vel dæmt af þessu hina „ábyrgu af-
tHLi

mr-
Landbúnaðurinn er mesta vanda
málið í kommúnistaríkjumim
Erfidleikarnir siafa af ófreisi bænda' og ónógri fjárfestingu
Susloff og Krústjoff skoSuSu nýlega kornakra í nágrenni Moskvu.
TVEIR atburðir gerðust um
síðastliðna helgi, er varpa nýju
ljósi á mesta vandamál kom-
múnistaríkjanna.
Annar þessara atburða var sá,
að búlgarska stjórnin tilkynnti,
að verðlag yrði hækkað veru-
Iega á landbúnaðarvörum og
væri það bæði gert til að bæta
3 kjör bænda og auka fjárfest-
ingu í landbúnaðinum. Búlgar-
ía verður þannig fyrsta fylgi-
ríki Sovétríkjanna, er fer í
slóð þeirra og hækkar verulega
verð á landbúnaðarvörum. —
Stjórn Sovétríkjanna lét slíka
hækkun ganga í gildi í byrjun
júnímánaðar sl.
Hinn atburðurinn var ræða,
sem Krústjoff hélt á fundi raf-
orkufræðinga. Hann deildi þar
hart á þá stefnu Stalíns að hafa
látið útiloka landbúnaðinn frá
því að fá raforku frá stórum
orkuverum. Stalin vildi ein-
göngu nota þá orku til að efla
og auka stóriðnaðinn. Afleiðing
þessa varð sú, sagði Krústjoff,
að landbúnaðurinn rafvæddist
ýmist of lítið eða varð að not-
ast við dýrt rafmagn frá litlum
raforkustöðvum. Bæði á þenn-
an og margan annan hátt mis-
skildi Stalín þýðingu landbún-
aðarins.
ÞAÐ keinur nú alltaf betur
og betur í Ijós, að landbúnaö-
ur Sovétríkjanna var í hinu
mesta hörmungarástandi, þeg-
ar Stalín féll frá. Miklu fremur
* mátti segja, að þar hefði átt
_ sér stað afturför en framför
frá því í stjórnartíð keisaranna.
þótt landbúnaður vestrænna
landa tæki mjög miklum
stakaskiptum og framförum á
þessum tíma. Stalín lagði allt
kapp í að efla stóriðjuna og lét
því Iandbúnaðinn vera algera
hornreku. Hann lét verkafólk
flytja í stórum stíl úr sveitun-
um, án þess að sjá þeim fyrir
vélum í staðinn. Nær ekkert
var gert til að bæta úr áburð-
arþörf landbúnaðarins. Við frá
fall Stalíns var rússneski land-
búnaðurinn meira vélvana og
áburðarvana en landbúnaður
nokkurrar þjóðar annarar vest-
an Úralfjalla.
Það bætti svo ekki úr, að
með lögþvinguðum rikisbúskap
og samyrkjubúskap, er komið
hafði verið á með eindæma
harðræði, var framtak bænda
dregið í dróma. Jafnframt var
þeim gert ómögulegt að koma
við nokkrum stéttarsamtökum
til að halda fram hlut atvinnu-
vegar síns. Hann var að öllu
leyti háður valdboði einræðis-
herrans í Moskvu, er hugsaði
um nær flest meira en landbún-
aðinn. Þess vegna komst hann
í sívaxandi niðurníðslu og
sveitafólkið b.ió við hin lök-
ustu kjör.
ÞAÐ má Krústjoff eiga, að
hann virðist vera sá valdamað-
ur Rússa, er bezt hefur komið
auga á þá staðreynd, að land-
búnaðurinn bjó við óviðunandi
kjör. Það rak líka á eftir, að
landbúnaðarframleiðslan varð
meira og meira ónóg til að
mæta þörfum ört vaxandi þjóð
ar, er jafnframt bjó við held-
ur batnandi lífskjör.
Því fer hins vegar fjarri, að
Krústjoff hafi enn náð þvi
marki að koma aðstöðu landbún
aðarins í viðunandi horf, þótt
sumu hafi miðað í rétta átt.
Þar veldur enn miklu, að enn
er iðnaðurinn látinn sitja í fyr-
irrúmi og vígbúnaðurinn krefst
mikilla framlaga, en það bitn
ar svo bæði beint og óbeint á
landbúnaðinum. Þá hefur og
Krústjoff að verulegu leyti ætl
að að ná því marki að auka land
búnaðarframleið'luna í stórum
stökkum, sem hafa meira og
minna misheppnast. eins og t.d
að taka stórar óræktar-sléttur
í Asíu til ræktunar. og er enn
allt í tvísýnu með árangur þe.ss.
m.a. vegna óhentugs veðurfars
Vafalítið hefðj verið betur farið
að snúa sér að eflingu þe.ss
landbúnaðar sem fvrir var, t d
búa hann betur að vélum os
áburði. Enn er rússneski land-
búnaðurinn miklu minná vél-
væddur en landbúnaðurinn i
Vestur-Evrópu og Bandaríkjun
um og miklu minna gert til að
fullnægja áburðarbörf hans.
Síðast, en ekki sizt, hefur
svo lítið verið gert aö því að
auka frjálsræði bænda og fram
tak þeirra. Þó mun frjálsræði
þeirra vera orðið heldur meira
en á Stalínstímanum. Með verð-
hækkunum þeim, sem áður er
getið um, er svo stefnt að því
að auka framtak þeirra og
hvetja þá til að framleiða
meira.
Athyglisveit 'er, að Pólland
og Júgóslavía eru þau komm-
únistaríkin, þar sem landbún-
aðinum virðist vegna bezt, en
þar er minnst um ríkisbú og
lögþvinguð samyrkjubú.
AÐ ÁLITI þeirra, sem kunn-
ugir eru, hefur Krústjoff hvergi
nærri gengið eins vel að auka
landbúnaðarframleiðsluna og
áætlað hefur verið, öfugt við
það, sem virðist eiga sér stað
á sviði iðnaðarins.
Landbúnaðurinn er tvimæla
laust veikasti hlekkurinn í
eínahagskerfi kommúnistaríkj-
anna. Ef vel á að fara', munu
því valdhafar þeirra neyðast til
að gera hvort tveggja. að auka
frjálsræði bænda og auka hlut-
deild hans í fjárfestingunni. —
Rússar verða hér að læra af
Bandarík.jamönnum, sem árlega
verja stórfeidustu upphæðum
úr ríkissjóði til uppbóta í þá.gu
landbúnaðarins.
Ilið bá.ga ástand landbúnað-
arins í kommúnistaríkjunum
sýnir ótvírætt, að það er
heimskuleg stefna að skerða
frjálsræði og framtak bænda
og fjársvelta landbúnaðinn. —
Landbúnaðurinn þarfnast fram-
taks og fjármagns, ef hann á
að geta rækt hið mikilvæga
hlutverk sitt, svo að vel sé.
Þ.Þ.
stöðu“ Mbl. og forkólfa Sjálfstæðisflokksins í utanríkis-
málum. Þeir, sem viljandi eða óviljandi gengu erinda
brezkra togaraeigenda sumarið 1958 og síðar. geta vel
átt eflir að bregðast á svipaðan hátt þegar ný sókn
verður hafin af erlendum fiskhringum til að ná nýjum
forréttindum við ísland eða á íslandi.
T í M IN N , fimmtudaginn 2. ágúst 1962
7