Tíminn - 21.10.1962, Qupperneq 7

Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. Ritstjórar: Þórarinn
Þó’rarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, J[ón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davxðsson. Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-
iiúsinu. Afgreiðsla, auglýsingar og aðrar skrifstofur í Banka-
stræti 7. Símar: 18300—18305. — Auglýsingasími: 19523. Af-
greiðslusími 12323. — Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h.f. —
Sektír en ekki vextir
„Viðreisnar“-stjórnin hefur leikið flesta landsmenn
grátt, en þó fáa verr en sparifjáreigendur. Þetta er því
hraksmánarlegra sem ríkisstjórnin segist einmitt hafa
borið hag þeirra sérstaklega fyrir brjósti með háum vöxt-
um, telur sig standa trúan vörð um þeirra hag og gelur.
sjálfri sér óspart lof fyrir þetta. Vegna þess að mál þessi
hefur enn einu sinni borið á góma og ráðherrarnir sak-
að aðra um að bera ekki hag sparifjáreigenda nægilega
fyrir brjósti er rétt að setja upp hið augljósa dæmi um
það, hvernig sparifjáreigendur hafa verið leiknir af þess-
ari ríkisstjórn.
Síðan þessi ríkisstjórn gerði efnahagsráðstafanir sín-
ar hafa innlánsvextir af ársbundnu sparifé verið 9%.
Sá maður, sem átt hefur 1000 kr. í banka í fjögur ár, fær
1400 kr. að þeim liðnum. Þetta lítur laglega út í tölum.
fcn ríkisstjórnin hefur gert annað á sama tíma. Hún felldi
gengið tvisvar. Þegar stjórnin tók við, var meðalgengi
að meðtöldum gjaldeyrissköttum 65 kr. sterlingspund.
Nú er gengið 120 kr. sterlingspund. Með gengislækkun-
um hefur stjórnin breytt þessum 1400 kr. sparifjáreig-
andans í 800 kr. — og tæpar þó. Auk þess hafa auknar
álögur og dýrtíð skert þennan sparifjárstofn enn.
Dæmið sýnir því augljóslega, að sparifjáreigandan-
um hefði verið miklu betra að eiga sínar 1000 kr. vaxta-
lausar í banka þessi fjögur ár heldur en njóta „verndar-
aðgerða" ríkisstjórnarinnar, að ekki sé talað um að njóta
sömu kjara og áður giltu í vöxtum og verðtryggingu.
Sannleikurinn er sá, að í stað þess að greiða vexti
af sparifé hefur „viðreisnarstjórnin" sektað hvern spari-
fjáreiganda fyrir að eiga 1000 kr. inni um 50 kr. á ári
— dregið af honum 5% í stað þess að greiða 9% vexti.
Sparifjáreigandinn hefur sem sagt verið skuldunautur
bankanna og ríkisstjórnarinnar þessi ár í stað þess að
vera innstæðueigandi.
Svo hælir ríkisstjórnin sér fyrir að efla hag spari-
fjáreigenda. Hafa menn heyrt annað eins?
Vilja kratar fá nýjan
Emilsdóm ?
Margt bendir nú til þess, að kratar vilji fá nýjan gerð-
ardóm í síldveiðideilunni í líkingu við gerðardóm Emils
Jónssonar á síðastliðnu vori.
Þetta sést ekki sízt á því, hvernig Alþýðublaðið skrif-
ar um þá tillögu Eysteins Jónssonar að deilan verði leyst
á þann veg, að útgerðin fái greiddan nokkurn styrk
vegn hinna nýju tækja.
Alþýðublaðið segir, að þetta myndi þýða nýjan skatt.
Þetta er rangt. Eysteinn Jónsson het'ur bent á, að þetta
fé megi annaðhvort taka af þeim útflutningsgjöldum,
sem nú þegar eru lögð á, eða af gengishagnaði þeirn,
sem var ranglega tekinn af útgerðinni í fyrra.
Þá segir Alþýðublaðið, að þetta myndi skapa fordæmi.
Þetta er líka rangt. Öll vátryggingagjöld útvegsins eru
þegar greidd niður með þessum hætti.
Þessar rangfærslur Alþýðublaðsins benda eindregið
tii þess, að kratar vilji hindra sérhverja aðra lausn en
þá að settur verði nýr gerðardómur í líkingu við gerðar-
dóm Emils Jónssonar á síðastliðnu vori.
Waíter Lippmann ritar um a!þjó®amál:"l*^1"B"n"m",w*IB,JIW*™í‘tmw*IM
[ Nauösynlegt að leita samkomu-
lags um lausn Berlínardeilunnar
Mikiö veltur á góðri sambúð Bandaríkjanna og Vestur-Þýzkalands

DR. SCHRÓDER, utanríkis-
ráðherra Vestur-Þýzkalands, er
nú í Washington og síðar kem-
ur dr. Adenauer kanslari dag-
inn eftir kosningar. Krustjoff
hefur sagt, að þann dag Ijúki
hléi því, sem staðið hefur að
undanförnu, og þá muni hann
sjá um að Berlínardeilan verði
aftur tekin á dagskrá. Meðan
við vitum ekki hvernig
hann hyggst gera þetta, er var
legra að gera ráð fyrir ein-
hverjum aðgerðum, sem ætlað
er ag hafa áhrif á aðstöðu
Vestur-Berlínar.
Adenauer kanslari og Kenn-
edy forseti hafa því áríðandi
mál að ræða. Rusk utanríkis-
ráðherra átti í viðræðum við
rússnesku stjórnina í meira en
ár, en þær hafa legið niðri síð
an í vor. Allt fram að því ræddu
báðir aðilar um hugsanlegar
ráðstafanir, svo sem alþjóðleg
yfirráð yfir leiðinni til Vestur-
Berlínar sem stungið hafði ver
ið upp á og gert gætu Sovét-
ríkjunum áframhaldandi dvöl
vestrænna herja Þolanlega.
Aðgangur fyrir Vesturveldin
að borginni og dvöl vestrænna
hersveita Þar eru hin við-
kvæmu skilyrði, sem við get-
um ekki og munum ekki hvika
frá. Yfirvöldunum í Kreml á
að vera þetta ljóst. Kennedy
forseti getur ekki gefið Berlín
eftir, jafnvel þó að hann væri.
þannig gerður, að hann lang-
aði til þess. Uppgjöf mundi
ríða honum að fullu. Aðgangur
að borginni og dvöl hersveita
þar er ekki til umræðu, en það
eru aftur önnur atriði, t. d. að
hve miklu leyti austur-þýzka
ríkið sé viðurkennt opinberlega.
VIÐRÆÐUR milli Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna nutu
ekki blessunar þýzka kanslar-
ans eða de Gaulle. Samt fóru
þær fram. í maí í vor gerðist
eitthvað í Moskvu, sem olli
því, að Rússar hættu viðræð-
unum og kröfðust þess, að vest
rænar hersveitir væru fjarlægð
ar frá Berlín. Þetta er ekki til
umræðu af okkar hálfu og því
hafa viðræðurnar legið niðri.
ADENAUER
Nú er það spurningin, hvort
hægt sé að hefja viðræðurnar
aftur. Það veltur á stjórn Sovét
ríkjanna. Til úrslitaátaka hlýt-
ur að draga, ef þeir halda fast
við það, að brottflutningur
vestrænna hersveita frá Berlín
sé óumflýjanlegur. Séu þeir
aftur á móti fáanlegir til áð
ræða ráðstafanir til að tryggja
aðgang að borginni og dvöl
hersveitanna þar, þá opnast
möguleikar til athugunar á
fleiri og fleiri atriðum.
VIÐ VERÐUM ag gera okk-
ur það ljóst, að ekki er fyrir
hendi neitt traust samkomulag
milli yfirvaldanna í. Washing-
ton og Bonn um möguleikana
tvo, úrslitaátökin eða samn-
ingaumleitanir.
Leiðtogar vestrænna banda
manna og sérfræðingar þeirra
hafa lagt margvísleg drög að
viðbrögðum við hugsanlegum
aðgerðum Sovétstjórnarinnar
og Austur-Þjóðverja, en þetta
eru aðeins drög, enn sem kom-
ið er. Þar er ekki um ákvarð-
anir stjórnarvalda að ræða.
Það er 'rétt, eins og Alsop var
fyrstur til að taka fram um
daginn, að við ætlum okkur
ekki að bíða eftir samhljóða
ákvörðun brezku, frönsku,
þýzku og bandarísku stjórn-
anna. Við hefjum aðgerðir u'nd
ir eins og til úrslitaátaka dreg-
ur, svo fremi að við getum
treyst á samvinnu Vestur-Þjóð
verja.
Hjá slíkri samvinnu verður
ekki komizt við hvaða ráðstaf-
anir sem er, aðrar en kjarn-
orkustyrjöld. Ef svar við hindr
un vestræns aðgangs og nær-
veru á að vera hernaðarlegs
eðlis, þá getur sambandslýð-
veldið í Bonn ekki setið hjá
og haldig áfram að skipta við
Austur-Þjóðverja eins og ekk-
ert hafi í skorizt. Þjóðverjar
eiga langmest' á hættu í Berlín.
Afleiðingar átaka koma fyrst
niður á þeirra landi. Það er
fyrst og fremst verzlun þeirra,
sem stöðvast, ef til viðskipta-
banna verður gripið á báða
bóga.
Þessi beiski veruleiki verður
ekki afmáður meg slagorðum.
FORRÁÐAMENN í Bonn og
Washington verða að komast á
fastan grundvöll hvað það
snertir, hvernig eigi ag ræða
málin, ef okkur tekst, með því
að vera fastir fyrir, að koma
aftur á viðræðum vig Sovét-
ríkin. Við verðum að gera okk
ur þag ljóst að við vorum fast-
ir fyrir og máttum okkar meira
í flutningastöðvuninni til
Vestur-Berlínar 1948. Þessi
þrautseigja okkar nægði til
þess að fresta vandamálinu, en
slík átök sem þessi geta ekki
leyst Berlínarvandamálið. Þó
að til átaka komi og vig verð-
um ofan á, þá verður Berlín
eftir sem áður hálf borg og
viðkvæm, langt inni í sovézka
stórveldinu
EF ÁTÖKIN í kalda stríð-
inu halda fram að harðna og
vígbúnaðarkapphlaupið heldur
áfram og staða Berlínar er
ekki tryggð, Þá verður æ vax-
andi hætta á að til kjarnorku-
styrjaldar dragi út af henni.
Þrált fyrir ytri velgengni í
Framh á 15. síðu
TÍMINN, sunnudaginn 21. október 1962
I
Z