Tíminn - 03.05.1963, Blaðsíða 8

INGÓLFUR OAVÍÐSSON
Gengið um garða
grunn og fjðrur
PÁSKAHRETIÐ lét ekki að görðunum sunnanlands fyrir
sér feæða að þessu sinni. ÞaS skírdag, en eftir hann var allt
var hlómlegt um að litast í sviðið og lamið niður. Brum-
10 þúsund ára hörpudiskur meðhrúðurkarla á baki.
knappar á reyniviði, víði, rósum,
dvergmisplum, spíreum o. fl.
ofþornuðu og visnuðu. Blóma-
brum á ribsi hafa og allvíða
eyðilagzt og þar með berja-
tekjan í haust. Birkið fer sér
•hægara á vorin og hefur slopp-
ið betur. Barrnálar á sitkagreni
o. fl. hafa sums staðar brúnvisn-
að, a. m. k. í oddinr. áveðurs.
Annars sést skaðinn á trjám og
runnum ekki að fullu fyrr en
síðar og í góðri tíð réttir trjá-
gróðurinn oft furðanlega við
aftur. Norðangarðurinn barði
laukblómin til jarðar og braut
mörg þeirra. En nú, þegar aft-
ur hlýnar eru margar páskalilj-
ur og stjörnuliljur að springa
út liggjandi. Og ný blóm dverg
liljanna (crocus) gægjast upp
úr mölinni. Grasið heldur á-
fram að gróa. Ömurlegt er samt
í görðunum enn þá. Ég gekk
þaðan og niður í fjöru. Þar er
gróskulegt um að litast og eng-
in merki hretsins að kalla. —
Nokkuð af hrossaþara, beltis-
þara og maríukjarna hafði þó
rekið á land. Og hægt var að
sjá skeljasöfn greypt inn í þöng
ul'hausana. Sölin, frægu og
rauðu lágu líka í fjörunni, en
enginn Egill eða Þorgerður á
ferli að hirða þau. Sums stað-
ar lágu stórar flækjur af brún-
gljáandi kerlingahári. Var far-
ið að bregða daufgrænni slikju
á sumar flækjurnar, vegna á-
hrifa eplasýru, sem í þeim er að
sögn. Blöðruþang og klóþang
vaxa í félagi á skerjunum og
lyftast og hníga með hægri öld-
unni, enda útbúin með hagan-
legum flotblöðrum. Blöðrurnar
springa með dálitium smell,
þegar gengið er á þanginu og
þykir flestum krökkum gaman
að ganga á „brestifjöru". Margt
er fleira fagurt að sjá í fjör-
um, fagurgrænar maríusvuntur,
rautt kóralþang, ýmsa kuðunga
o. fl. dýrakyns. Fjaran er sann
arlega lifandi. Nýlega kom ég
þó í „dauða“ fjöru um 10 þús-
und ára gamla segja jarðfræð-
ingarnir; það var í húsgrunni
hjá Loftleiðum suður í Skerja-
firði við flugvöllinn. Þarna í
um tveggja metra dýpi er fullt
af hörpudiskum, smyrslingum,
rataskeljum, beitukóngum, hrúð
urkörlum o.fl. i fornum sjáv-
arlögum frá því í lok ísaldar.
Það er einkennilegt að sjá 10
' þúsund ára skeljasamloku í líf-
stellingum rétt eins og það
væri í fjörunni úti í Örfirisey,
við bæjardyr Reykvíkinga.
GRODUR OG GARDAR
MINNING
Kristján Einarsson,
matreiðslumaður
Okkur mönnunum hefur enn einu
sinni verið sýnt að við erum háð
dómi æðri valda, þess valds er
engin mannleg vera fær and-
mælt. 21. apríl varð Kristján Ein-
arsson matreiðslumaður bráð-
kvaddur, þar sem hann var að
vinna að íermingarveizlu.
Kristján Einarsson fæddisit í
Hafnarfirði. Hann var sonur Ein-
ars Dagfinnssonar og Ingibjarg-
ar Guðjónsdóttur konu hans. Ein-
ar faðir Kristiáns er bróðir Elias-
ar Dagfinnssonar bryta. Ungur
réðist Kristján til þjónustustarfa
til Elíasar frænda síns á e.s. Súð-
ma, og vann hann síðan að mestu
við matreiðslustörf ýmist til sjós
éða lands. Sveinspróf í matreiðslu
iðn lauk Kristján 1946, á öðru
sveinsprófi er fram hefur farið hér
á landi.
í um tvo áratugi var Kristján
virkur ^élagi í stéttarfélagi mat-
reiðslu- og framreiðslumanna, og
skoraðist aldrei undan að gegna
þar störfum, þegar félagar hans
leituðu til hans.
Kristján var yngstur sex syst-
kina sinna, cg sá fyrsti þeirra er
kveður þennan heim, á 43. aldurs
ári. Móður sína missti Kristján
fyrir tæpum áratugi. -
Kristján var tvíkvæntur, hann
skildi við fyiTi konu sina, en síð-;
ari kona hans, Ingibjörg Sigurð-'
ardóttir ættuð frá Torfastöðum í
Grafningi, iiíir mann sinn. Hann
eignaðist ekki börn, en ól upp
tvö börn síðari konu sinnar.
Fyrstu kynni mín af Kristjáni
voru þegar við báðir vorum nem-
endur í Mrðbæjarbarnaskólanum,
Á þessu ári er talið að íbúðar-
húsið á Nesi við Seltjöm, hin svo
nefnda Nesstofa, sé tvö hundruð
ára. Yfir útidyrum þess stendur
ártalið 1763, sem minnir á það að
konungur Dana lét byggja hús
þetta það ár yfir fyrsta landlækni
á íslandi.
Nes við Seltjöm hefir í gegn-
um aldimar verið höfuðból og
höfðingjasetur. Síðasti bóndinn
þar áður en landlæknirinn var sett
ur þangað hét Vigfús Árnason og
var lögréttumaður Kjalarnesþings.
Fátt hefur hingað til verið um
hann vitað eða afkomendur hans.
Um síðustu aldamót var lítill
siðan mættum við oft á æfingum á
íþróttavellinum, en hann æfði þá
hjá KR. Siðar lágu leiðir okkas
saman í starfi við iðn okkar, og
við unnum saman að félagsmálum.
Á þessari stundu vil ég þakka
s&mverustundirnar, allt frá fyrstu
tlð. Fyrir hönd stéttarbræðra okk
ar er hann kvaddur hinztu kveðj-
um, og beztu þökkum. Eftirlifandi
giginkonu og börnum hennar, sem
og föður hans, systkinum og öðr-
um ættingjum fæmm við okkar
ilúðarfyllstu samúðarkveðjur.
Hvíli hann í friði.
Böðvar Steinþórsson
drengur úr Reykjavík, 6—7 ára
gamall, sendur í fóstur út á Sel-
tjarnarnes til eins afkomanda
Vigfúsar Árnasonar. Fóstri drengs
ins var hinn kunni héraðshöfðingi
Þórður Jónsson í Ráðagerði, næsta
bæ við Nes. Drengurinn ólst þar
u.pp og komst vel til manns og'
minnist þessa æskuheimilis síns
jafnan með ást og þakklæti. Hann
heitir Jóhann Eiríksson, er bú-
fræðingur að mennt og hefir unn-
ið hin síðustu ár alllengi hjá
Mjólkursamsölunni í Reykjavík.
Hann er fróður um margt og glögg
ur á menn og málefni. Undanfar-
ir, ár hefir hann notað tómstundir
sínar til að semja nokkur niðja-
töi merkismanna.
Nýlega er komin út bók eftir
.Tóhann Eiríksson. Er það niðja-
tal Vigfúsar Árnasonar lögréttu-
ínanns. Vafalaust er það af rækt-
arsemi við fóstra sinn, Þóitð í Ráða
gerði, að Tóhann hefir farið að
skrá niðja þessa forföður hans,
en það er lika vel til fundið að
gefa út á þessu tveggja alda af-
mæli Nesstofu þessa bók um sið-
asta bóndann er bjó þar, í hinum
íorna íslgnzka torfbæ. Gunnar
Einarsson prentsmiðjustjóri hefir
gefið bókina út og virðist allur
frágangur hennar vera góður og
smekklegur.
Mér er ljúft og skylt að gleðjast
yfir og þakka útgáfu þessarar bók-
ar. Vigfús Arnason var uppalinn
hjá afa sínum á Fitjum í Skorra-
dal og hefir menntazt þar og mann
azt meira en almennt gerist. Hann
var lögréttumaður Borgfirðinga
áður en hann fór að Nesi og mun
hafa búið uppi í Borgarfirði fram
um fimmtugs aldur. Óvíst er hvar
hann hefir búið, en talið að hann
hafi búið á Leirá eða á hluta henn-
ar eftir 1740. Hugsazt getur að
hnn hafi Uka búið á Skarði í
Lundarreykjadal, þvi þá jörð hefir
hann átt. Systkini hans flest
bjuggu uppi í Borgarfirði og dæt-
uinar tvær er hann átti ólu þar
ailan aldur sinn og jukp þar kyn
sitt. Niðjatai þetta er því upprunn
ið i Borgarfirði, en fólkið þar er
mér af skiljanlegum ástæðum hug
otæðara en annars staðar og bróðir
Vigfúsar, Hákon á Hurðarbaki var
forfaðir minn
Við fljótan yfirlestur og sam-
anburð við mín eigin blöð hefi
ég fátt fundið athugavert við bók
þessa, enda þekki ég Jóhann að
þvi að vera vandvirkan og áreiðan-
legan í hvívetna. Misritazt hefur
þó móðuinafn Jóns Árnasonar skip
stjóra á Geraldine á bls. 41. Hún
hét Guðrún Oddsdóttir, var frænka
Framhald á 13. síðu.
8
TÍMINN, föstudaginn 3. maí 1963 —.