Tíminn - 05.06.1963, Blaðsíða 7

Útgefííiöt. RtAMSÖKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Auglýs-
ingastjóri: Sigurjón Davíðsson. Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
húsinu. símar 18300—18305 Skrifstofur Bankastræti 7: Af-
greiðslusími 12323 Auglýsingar, sími 19523 — Aðrar skrif-
stofur, sími 18300. - Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan
lands í lausasölu kr 4.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f. —
Höfuðmálin, sem
kosið er um
Það hefur s.ialdan eða aldrei verið eins auðvelt að
átta sig á því, sem kosið er um, og að þessu sinni.
í fyrsta lagi er kosið um það, hvort opna skuli landið
fyrir erlendu auðmagni og vinnuafli, eins og verða myndi,
ef stjórnarflokkarnh’ fengju því ráðið, að ísland gérðist
aukaaðili að Efnahagsbandalagi Evrópu. Framsóknar-
flokkurinn berst eindregið gegn þessu og vill aðeins
láta gera við bandalagið venjulegan tolla- og viðskipta-
samning. Sjálfstæði þjóðarinnar getur oltið á því, hvor
þessara stefna verður sigursælli.
í öðru lagi er kosið um það, hvort hér skuli endurreisa
þjóðfélag hinna „gömlu, góðu daga“, þegar fáir voru
iikir og allir aðrir fátækir, eins og stefnt er að imeð
„viðreisninni“ og myndi þó enn frekar g©rt 1 framtíð-
inni, ef stjórnarflokkarnir héldu v«ili. Framsóknarflokk-
urinn berst gegn þessu úrelta þjóðfélagi nú sem fyrr og
vjII taka upp að nýju stefnuna, sem var fylgt á árunum
1927—’58, þ. e. að byggja hér upp þjóðfélag sem allra
fjsstra ©fnalega sjálfstæðra einstaklinga.
í í»riðja lagi er kosið um, hvort ílialdsandstæðingar og.
anbótamenn eigi áfram að vera kiofnir og efla aftur-
haldið og auðvaldið í landinu á þann hátt. íhaldið hefur
á engu grætt meira en þessum klofningi íhaldsandstæð
inga, sem hófst með stofnun þess flokks, en nú kallar sig
Aiþýðubandalag og er raunar ekkert annað en grímu-
klæddur kommúnistaflokkur. Fleiri og fleiri hafa gert
sér ljóst að undanförnu að eina leiðin til að hnekkja
íhaldinu er að fylkja liði um iangöflugasta andstöðu-
flokk íhaldsins, Framsóknarflokkinn, eins og gleggsl
sýndi sig í bæjar- og sveitarstjórnarkosningunum í fyrra-
vor.
Það er um þessi þrjú höfuðmál, sem kosningarnar
snúast fyrst og fremst. Öll liggja þessi mál ljós fyrir.
Val kjósenda er því óvenjulega auðvelt að þessu sinni.
lliaMið skelíur
Skrif stjórnarblaðanna sýna, að íhaldið skelfur á báð-
um beinum, eins og Gvendur smali forðum. Ástæðan er
ekki sízt sú andúð, sem það hefur mætt á framboðs-
fundunum víða um landið.
Af hverju fær stjórnarliðið slíkar móttökur? Það er af
því, að fólkið finnur, að dýrtíðin er að eyða eignum þess
og lífsafkomu.
í mörgum sveitum leggst byggðin í auðn, ef verð-
bolgustefnan fær að ráða öðru sinni Enginn ungur efna-
lítiil maður getur lengur reist bú, húsað jörð sína og
ræktað tún. Allt þetta kostar nú milljónir. Með gengis-
íöllunum tveimur auk hrikalegra tolla og söluskatta hefur
allt vöruverð tvöfaldazt. Þessar aðgerðir hafa lokað dyr-
unum fyrir ungu fólki að reisa bú í sveit, því að lán
íngólfs eru eins og dropi í þessu dýrtíðarhafi. í kaup-
stöðum er ástandið sama. Þriggja herbergja íbúð er kom-
j.T upp í 500—600 þús. kr. Leiguhúsnæði er hvergi að
fá. nema á svörtum markaði með okurverði og eins til
tveggja ára fyrirfram greiðslu. Dæmi eru til að tveggja
herbergja íbúð er leigð á 3—3500 kr. á mán. og ársleiga
greidd fyrir fram.
Þetta er myndin af því þjóðfélagi sem kjósandinn hef
ur fyrir augum þegar hann gengur að kjörborðinu næsta
sunnudag.
Það er ekki að furða þótt hrollur sé í stjórnarflokkun
um við syndagjöldin, sem þeir fá ekki umflúið.
Glundroðínn í efnahagsmálunum:
,Vi5reisnin‘ iiefur leitt
til hreinnar uppiausnar
Allir kjarasamningar lausir og óttinn
við nýtt gengisfall fer dagvaxandi
ÞEGAR stjórnarflokkarnir
lögðu fyrir Alþingi tillögur
sínar um „viðreisnina", lýsfu
þeir þvi sem aðaltakmarki
hennar að koma á jafnvægi í
efnahagsmálum, stöðugu verð
lagi oig stö'ðuigu verðgildi
krónunnar.
Allir vita, hvernig það hef-
ur tekizt.
Hver verðhækkunin annarri
meiri hefur einkennt allt
stjórnartímabilið, þrátt fyrir
(það að engar launahækkanir
yirðu fyrstu 18 mánuði þess og
vinnufriður ríkti.
Stórkostlegar verðhækkanir.
Vísitala fyrir vörur og þjón-
ustu sem í marz 1959 var 100
stig, var í aprílmánuði sl. 149
stig. Þetta þýðir, að algenga»tu
matvörur, fatnaður, hiti og raf-
magn, sem í marz kostaði kr.
1000 kosta í apríl sL kr. 1490.
Meðalíbúð, 370 rúmmetr-
ar, kostaði 417 þús. kr. haustið
1958, en kostar nú 619 þús. kr.,
báðar tölurnar byggðar á bygg-
ingarvísitölu Hagstofunnar
Hækkun þessi gleypir ekki að-
eins allt lán húsnæðismála-
stjórnar, 150 þús. kr., heldur
52 þús. krónum betur.
Húsgögn, sem 1959 kostuðu
um 10.000 kr. kosta í dag um
18.000 kr.
Ödýr bifreið kostaði 1959 um
90.000 kr. en kostar nú um 130
þús. kr.
Ferguson-dráttarvél kostaði
1958 kr. 53.597, en nú kr.
88.522.
Eikarskip smíðað erlendi.3,
72 rúmlestir, kostaði 1958 kr.
1.530.000, en 1962 kr. 3.912.000,
og þannig mætti áfram telja.
Það er ómótmælanleg stað-
reynd, að óðadýrtíð hefur, öðru
fremur, einkennt yfirstandandi
kjörtímabil. Þessi meinsemd er
nú svo alvarleg, að sjálfur for-
sætisráðherra Ólafur Thórs
varð í gamlárskvöldsræðu sinni'
síðustu, að viðurkenna hana.
Hann sagði þá m.a.:
„Hins vegar játa ég hisp-
ursliaust, að enn hefur ekki
tekizt að ráða niðurlögum
verðbólgunnar. En takist ekki
að sigrast á henni, gleypir hún
ávexti þess, er bezt liefur tek-
izt. Er þá unnið fyrir gíg og
beinn voði fyrir höndum.“
Hvar er nú pennastrikið, sem
sami Ólafur þóttist svo auðveld
lega geta læknað verðbólguna
meíi fyrir nokkrum árum?
Endurteknar gengisfellingar.
Þá hefur ekki betur tekizt til
is® að tryggja verðgildi pen-
ifcganna.
Tvennar gangisfellifcgar haía
verið frainkvæmdar á yfir-
standandi kjörtímabili.
Á þreinur árum hefur þann-
ig verðgildi krónunnar minnk.
að um helming. Með gengisfell-
ingunni 1961 voru sparifjár-
eigendur sviptir, með einu
pennastriki, um 450 millj. kr„
ef miðað er við erlendan gjald-
eyri. Og enn þá liggur í loft-
inu, að þörf sé nýrrar gengis-
fellingar að óbreyttri stjórnar-
stefnu.
Það tekur nú yfir allt, þegar
gengisfellingarvopninu er beitt
sem hefndarráðstöfun í garð
launastéttanna eins og gert var
1961.
Það mun algert einsdæmi að
gongi gjaldmiðils sé fellt í met-
aflaári við batnandi gjaldeyris-
aðstöðu og þegar verðmæti út-
flutningsafurða eykist, skv.
skýrslum þjóðbankans um rúm
14% frá árinu áður eins og gert
var 1961. Slík fjármálapólitík
þekkist livergi í vfðri veröld
nema hér. Sú spurninig hlýtur
að vakna, hvernjg efnahags.
ástand þurfi að vera í landinu,
til þess að ekki sé þörf gengis-
lækkunar a@ mati núverandi
ríkiisstjórnar.
HVAÐ ER FRAMUNDAN?
Þótt mörgum hrjósi hugur
við ástandinu eins og það er
í dag, eru fleiri þó kvíðnari
yfir framtíðinni.
Nálega öll launþegafélög eru
með lausa samninga og undir-
búa launahækkunarbaráttu. AI-
gjört uplausnarástand ríkir nú
í launamálum landsins og raun.
ar á fleiri sviðum. Allt hjal
um stórbætta gjaldeyrisstöðu
og meira sparifé er svo óend-
anlega lítilmótlegt móti þessari
staðreynd, enda reyndin sú, að
staðan í þessum efnum er sízt
betri en þegar stjórnarflokk-
arnir tóku við fyrir 4% ári.
Óttinn við nýja gengisfell-
ingu, ef ekki verður breytt um
stefnu, er svo mikill, að segja
má að hreint kaupaæði ríki í
landinu íbúðir stórhækka dag-
lega í verði og annað eítir því
Allir keppast við að Ijúka
framkvæmdum, eins fljótt og
þeir geta, og ríkir því hreint
uppboð á vinnumarkaðinum.
Glundroðinn getur ekki ver-
ið meiri en hann er. Efnahags-
mál þjóðarinnar eru í fullkomn
inni upplausn. Þannig hefur
„viðreisnin" reynzt. Og hver
trúir því, að þetta muni batna,
ef sömu flokkar stjórna áfram?
Þeir, sem hlustuðu á eldhúsum
ræðurnar, og heyrðu ræðu Bene-
dikts Gröndal, um spor Alþýðu-
flokksins í núverandi stjóm, hljóta
að staldra við og spyrja, heldur
þessi maður að almenningur sé
dómgreindarlaus?
Hverjir hafa brugðizt stefnu
sinni eins og Alþýðuflokkurinn?
Eg býst ekki við að Jón heitinn
Baldvinsson væri með hýrri brá
ef hann mætti líta upp, og sjá
hvemig þeir halda uppi merki því,
er hann bar til heilla fyrir hinn
vinnandi lýð. Mikið talaði Benedikt
um alþýðutryggingarnar og hve
réttlátar þær væm. T.d. áttu þær
að sporna við ótta við skort; við
sjúkleika, elli og örorku. Nú ætla
ég að vitna um réttlæti þeirra.
Ég er 65—70% öryrki, fór út
í það „glæfrafyrirtæki" að byggja
íbúð 1960; lenti í tveimur gengis-
lækkunum, fæ svo ekki lán nema
kr. 100.000,00 út á íbúðina, svo
ég hef verið neyddur til að vinna
alla algenga erfiðisvinnu, meðan
hægt er að starida uppi, til þess að
reyna að halda íbúðinni, sem þó
era ekki miklar líkur til að mér
takist. Því nú kémur það fram, að
Gröndal og
maður hefur lagt meira að sér en
orkan hefur leyft eða var. —
1956 hafði ég kr. 2000,00 í örorku
styrk á ári. Af því varð ég að
greiða almannatryggingargj aldið.
1958 komst ég í rúmar kr. 30.000,00
árstekjur, en þá var styrkurinn
af mér tekinn. Nú þegar tryggingar
lögunum var breytt, datt mér í hug
að sækja nú á ný um hinn horfna
styrk, en ekki stóð á svarinu. Nei,
góði, þú hefur of miklar tekjur,
þú þarft ekki styrk. Sem sagt, þú
skalt bara þræla þar til þú getur
ekki metra, þá getur verið að þú
fáir nokkrar krónur.
Þannig er viðhorfið frá mínum
bæjardyram séð. En nú er spurn-
ingin, hvað tekur við, fyrir það
fólk sem reynt hefur að bjarga sér,
og vill ekki vera upp á aðra komn
ir? Þegar vinnuþrekið þverr, og
það getur ekki einu sinni unnið 8
stunda vinnu á dag, en þyrfti að
vinna 16 stundir til þess að kom-
ast skammlaust af. Vill Benedikt
Gröndal svara einni spurningu?
öryrkjarnlr
Hvað á sá maður að gera, sem er
70% öryrki, og búinn er að slíta
sér út um aldur fram? Varð svo
bjartsýnn við komu hinnax frægu
„Viðreisnar“-stjórnar, sem lofaði
stöðvun á verðbólgu, og bættum
lífskjörum, að hann byggði sér hús
og skuldar kr. 100.000,00 hjá Hús
r.æðismálastjórn, með 1. veðrétti
kr. 50.000,00 á öðram veðrétti, og
kr. 50.000,00 á víxli?
Og sé tekið tillit til þess, að mað
urinn hefur ekki þrek til að vinna
nema 8 stunda vinnu á dag, helzt
létta, og hætta á heilsubilun alveg
ef út af er brugðið. Hvernig á hann
að standa skil á vöxtum og afborg-
unum með því að sjá jafnframt
fyrir nauðsynjum til daglegs lífs-
viðurværis?
Ég vona að ekki standi á Bene-
dikt Gröndal að gefa fullnægjandi
svar við því hvernig slíkt er hægt?
Ef hann getur það ekki, þá eru
það spor Alþýðuflokksins, sem
ógna og hræða, cn ekki leiða né
lýsa. Verkamaður.
T í M I N N, miðVikudagur 5. júní 1963. —
7