Tíminn - 05.06.1963, Page 9

Hermann Jónasson:
Avarp til kjósenda
Um það ern allir sammála,
innlendir sem erlendir, a3 fram
farkr og kjarabætur hafl orðW
meiri á fslandl Síffustu áratug-
Ina, en í flestum öffrum þjóff-
löndum. Gildir þetta um hina
efnahagslegu velmegun, en ekki
síffur um aSstöffu tff almennrar
og æffrl menntunar.
Á þessum árum réffi Fram-
sóknarflokkurinn oftast miklu
um stjómarstefnuna, enda
iengst af I ríkisstjórn — og tíma
blliff viff hann kennt.
Áriff 1958 vom lífskjör vlnr-
andl fólks á fslandl, af erlend-
um sérfræSingum, talin betrl en
f nokkm öffru landi í Evrópu.
Á þessum áratugum vora völd
íhaldsin3 skert meff efflilegum
hætti — og kommúnlstar lítils
megafldi, ehis og alls staffar þar
sem hraffar þjóðfélagsiunbætur
verffa.
Hvað þýðir
„viðreisn”?
Þá var þaff, aS Alþýffuflokk-
urhm samelnaSist Sjálfstæffis-
flokknum, kjördæmaskipuninni
var breytt til aff draga úr valdi
strjálbýllsins og koma á svo-
kaHaffri „viffrelsn".
Hvaff þýfflr þaS? Orðlff er
búlff th og sett fram til þess
aff rugla rétt hugtök, sfSan hlaff
Iff utan á þaff alls konar blekk-
ingum. En vlSreisn þýfflr í raun
og sannleika „viffreisn hlnna
gömlu og góffu daga“, — áffur
en Framsóknarflokkurlnn kom
til valda ásamt Alþýffuflokknum
um 1927 og lamaffi alveldi íhalds
ins.
Þaff er ekkert tH auffveldara
en aff sanna þaS, enda marg-
sannaff, aff stjórnarflokkamir
lofuSu aff stöffva dýrtíffina — en
hafa aukiff hana. AS þeir lof-
uffu bættum lífskjörum og hafa
svikiff þaff. Sama er um Ioforff-
'm aff létta álögum af þjófflinni,
standa fast á rétti íslands í land
helgismáliinu o. s. frv.
Þetta er vinsælt, þetta er þaS
sem fólkiS vill. Þess vegna var
því lofaff fyrir síffustu kosning-
ar. En þaff sem fólk þarf að
skilja er þaff, aff stefnan á hina
„gömlu og góffu daga“ er stjóm
arflokkunum aSalatriSiff, en
húr leifflr þaff af sér, aff loforff-
in fyrir kosningar era EKKI
haldin — og aff þaff hefur
aldrei verlff ætlunln aS halda
þau — heldur þvert á mótl.
Gróðalind verðbólgu-
braskaranna
Jónas Haralz seglr á einum
stað:
„Verfflbólgan skapar atvinnu-
rekandanum ný tækifæri til
gróffa, sem á ekkert skylt við
þann árangur, sem hann nær í
skipulagsstarfi sínu. Meff því aff
afla sér lánsfjár og nota þaff
tll þess aS komast yfir fasteign
ir og vörubirgfftT, getur atvinnu
rekandinn hagnýtt sér verðbólg
una sem gróffalind. ÞVÍ MEIRI
SEM VERÐBÓLGAN ER OG
UMFRAM ALLT ÞVÍ LENG-
UR SEM HÚN STENDUR, ÞVÍ
ÖRUGGARI VERÐUR ÞESSI
GRÓÐALIND. Því meir, sem at
vinnurekandinn elnbeltlr sér aff
hagnýtingu hennar, því mhma
máli skiptir hann hagkvæmni j
rekstri fyrlrtæklshis og fjárfest
ingu. Svo getur farlff aff honum
fhmist I raun og vera ekkert
skipta máli, nema komast yfir
lánsfé meff ehihverju mótl og
koma því fyrlr í einhverjum
eignum, hvort sem þær eru
nauðsynlegar fyrir atvinnurekst
urinn eða ekkf“.
Á hátífflegum augnablikum
geta menn stundum opna heila
heima. Hér opnar Jónas Ilaralz
hehn dýrtiðarbraskara, skulda-
kónga og stórkapítallsta, flettlr
ofan af vinnubrögffum þeirra.
f þessu sviðsljósi sjá menn,
sem sjáandl era, hvers vegpa
þjóðiimi var fyrst sagt aff verffl
bólgan dreifffi stríffsgróffanum.
Þannig græddu verffbólgu-
braskararnlr meSan þjófflin var
stungln svefnþorni. Þegar þjóff-
in vaknaði viff þann draum aff
verffbólgan og dýrtíffin gerfflu þá
fátæku enn fátækari og þá ríku
margfalt ríkarl, var henni sagt,
að verffbólgu mætti stöffva með
elnu pennasi ki. Og ýmlst hafa
stjómarflokkarnir lofað aff
stöffva dýrtíð’ina, effa veriff bíin-
ir aff því, eða sagt affl þaS væri
affalvifffangsefniff, og loks sagt
aff þeir játuðu „hreinskilnlngs-
Iega“ að þaff hefðl mistekizt.
En á með'an eykst verðbólgan
og dýrtíffln hraðar og hraffar.
Stjómmálaforingi einn hældi
sér af því fyrir nokkrum árnm,
aff hann væri skuldugastl mað-
ur á íslandi. Allir vissu aff hann
átt fastelgnir sem hvergi nærri
hrukku þá fyrtr skuldum. Verff-
bólgain hefur 10—20 faldað' fast-
eignlr þessa manns aff krónu-
tölu. Hann borgar nú hverja
krónu sem hann skuldað! með
5 eða 10 eyríngi.
Áhugl þessa manms og ann-
arra sem líkt stendur á um,
fyrir því að stöffva verfflbólguna,
Iiefur kannski ekki verlff alveg
eins hettur og hann hefur Iátiff.
Myndin skýrist
Af mynd Jónasar Haralz sjá
menn og skilja hverjh- hafa á-
huga fyrir dýrtíff og verffbólgu.
Það var aldrei melning stjómar
herraima aff stöfflva hana. Það
var aldrel meiningln að bæta
lífskjörln, þvi aff dýrtíffin sér
emmitt fyrir því að skeiffla þau.
Það var heldur aldrei melning-
in aff minnka álögumar af hálf u
ríkisins, enda hafa þær næst-
um þrefaldazt, elnnh,'vegna dýr
tífflarinnar.
Þaff er sama hvar griplð er
niffhr í núverandi stjómarkerfi,
hveraig sem yfirboffsgyllingin
er, flest allt er miðaff vlð þá
hagsmuni skuldakónga og stór-
kapltalista, aff innleiffla „hlna
gömlu og góðu daga“, þar sem
fáir menn eiga aff ráffa yfir
framlelffslutækjunum, hafa op-
inn aðgang aff bönkunum og
eiga aff vera forsjá fjöldans.
Margir af atvinnurekendum í
Sjálfstæfflisflokknum eru eins
og í öffrum flokkum, ágætis-
menn. En þeir eru líka margir,
sem eru langt frá því að vera
færir um aff stjórna þeim fyrir-
tækjum, sem þeir hafa undir
höndum, en gera þaff í skjóli
misbeitingar á pólitísku banka-
og ríkisvaldi, sem er einkenn-
andi fyrir núverandi stjómar-
stefnu.
Þaff sem lefffir af stefnu .stór
kapítalismans er alger vantrú
um umbótum í útkjálkahéruð-
um, eins og þau heita á máli
stjómarflokkanjna. Umbætur
þar, svo sem vegir o.fl. svara
ekki kostnaffi, af því affl stór-
gróffavonin er víðast hvar Htil
effa engin. Þegar þessar staff-
reyndir eru hafffar í huga, verff
ur skiljanleg vantrú núverandi
stjómarflokka á framtíð ís-
lenzks Iandbúnafflar og sú stefna
aff búa þannlg að bændum aff
þeim fækkl.
Vígið er ekki öruggt
En sbuldakóngar og stórkapí
talistarair á íslandi, sem byggt
hafa núverandi stjóraarkerfi
eins óg víggirffingu kringum
sjálfa sig, vita a® þeir eru ekki
öragglr f þessu vígi.
Þjófffélag upplýstra þegna
þolir ekki vald slíkrar sérhags
munaklíku til Iengdar. Þaff vita
núverandi stjórnarflokkar. Og
þá er sú hætta yfirvofandi, að
leitað sé sambands við erlenda
stórkapítalista, til að styrkja
affstöðuna. Kommúnisminn er
alþjóðlegur — og hættulegur.
En of fáir gera sér það nægl-
lega Ijóst aff stórkapítalisminn
er eiimig alþjóðlegur og hættu
legur sjálfstæffi smáþjóffla. Þetta
sannar m. a. ástandiff sem áður
ríkti á Kúbu og nú ríkir í srum-
um löndum Suður- og Mið-Ame-
ríku.
Undlrlægjuháttur núverandi
stjómarflokka í landhelgismál-
inu fyrr og síðar er þáttur í
því aff koma sér í mjúkinn á
„réttum stöðum“. — Þaffl er
undirbúningur undir það, sem
er augljós ásetningur stjóraar-
flokkanna, að innlima ísland í
Efnahagsbandalagið og styrkja
meff því vald sitt meff nánum
tengslum viff erlenda stór-
kapítalista gegnum islenzkt at-
vinnulíf.
Kommúnismi eða
stórkapítalismi eru
ekki leiðirnar til
farsældar
Þessu valdl, sem ég hef hér
lýst lítils háttar, vilja ýmsir
mæta meff kommúnisma. — En
kommúnisminn hefur hvergi
slgraffl nema þar sem stórkapítal
isminn hefur fyrst riðiff hlutaff-
eigandi þjóð á sllg. — Svo var
þaff í Rússlandi, Kfna og Kúbu.
Effa þá að kommúnismanum hef
ur veriff þröngvaffl upp á þjófflr
með utanaðkomandi valdboði.
Með lýffræffllsþjóðum, sem náff
hafa sæmitegum þroska, hefur
kommúnisminn fjarað út etns
og pest, sem menn hafa orðiff
ómóttækilegir fyrir. Kommúnist
ar hafa því ?eynt affl fela s<g
undir ýmsum nöfnum og ýmsir
lýðræffissinnar hafa látlff hafa
sfg til þess aff fremja það Hl-
virki, að hjálpa kommúnistum
tH aff villa á sér helmlldir. —
Þannig tvístra þeir kröftum
vinstri manna, sem um fram
allt þarf að sameina í einn
sterkan lýfflræffisslnnaffan um-
bótaflokk gegn stórkapítalisma
og kommúnisma.
Stórkapftalismi og kommún-
•smi er hvort tveggja skafflegar
stefnur inn á við og liættulegar
út á við. — Þess finnast merki
hvemig þessar tvær stefnur
eltra hugsunarhátt þjóðar'rnnar.
Þaff er algengara með hverju
árilnu aff menn spyrji: Ertu meff
austrinu effla ertu meff vestrlnu?
Þessi þjóffhættulegl hugsunar-
háttur er aflelffling þess, að blöð
stjómarflokkanna halda því blá
kalt fram, aff allt sé drifhvítt
hjá Vesturveldunum, en svart
fyrir austan járntjald. — Hjá
Þjóðviljanum er allt nákvæm-
lega þessu gagnstætt. — Þessl
skrif era til þess eins fallin og
forhelmska þjóð'ina og auka for-
dóma hennar.
Er ekkl ráffiff þaff, sem reynzt
hefur okkur bezt á örlagastund
um, að hugsa eins og fslend-
ingur.
Það er óblfanleg trú mín og
sannfæring, aff íslenzka þjóffin
verði aldret hamingjusöm inn-
llmuff í Efnahagsbandalagiff. —
Því sífflur yrffi þjóðin það undir
kommúnlsma.
Vilji í verki er allt
sem þarf
Flokksþingi Framsóknar-
manna er nýlokiff. Þaff markaffi
stefnuna í stjómmálayftrlýs-
ingu, sem hefur verið kynnt
þjóffinni j blöðum og útvarpi.
Þar er meðal margs annars
lögð áherzla á „AÐ STYÐJA
ÞEGNA ÞJÓÐFÉLAGSINS
JÖFNUM HÖNDUM TIL EIN-
STAKLIN GSFR AMTAKS OG
FRJÁLSRA FÉLAGSLEGRA
SAMTAKA“.
Þjófflin verður því affeins far-
sæl að hver elnstaklingur geti
notið sín í samræmi við mennt-
un og mannglldi en sé ekki hald
iff niðri af fámennri sérréttinda
klíku.
Við trúum því Framsóknar-
menn, að velsæld og velmegun
og umfram allt traustleik! þjóff-
félagsins sé undir því komin affl
þegmaralr séu sannmenntaffir
og fái notið hæflleika sinna.
Helldin veifflur aldrei traust-
ari en einstaklingar sem hún
samanstendur af. Þjóðfélagiff
verður því aðelns heilbrigt aff
þegnarair séu traustir.
Framhald á 15. siðu.
T í M I N N, miffvikudagur 5. júní 1963. —
9