Alþýðublaðið - 14.06.1942, Blaðsíða 4
4 •- ■
Útjfefandi: AlþýSJuílokkuriiin
Etltstjóri: StefAn Pjetarsso*
Hitsíjóm og afgreiðsla f AI-
þýðufaúsinu við Hverflsgötu
Sfmar ritstjómar: 4901 og
4902
Sfanar afgreiðslu: 4900 og
4966
VerS I lausasölu 25 aura.
Aíþý3nprenísmií5jan h. f.
Korpúlfsstaða-
kaupin.
TÍMINN er um þessar mund-
ir ákaflega hneykslaður út
af því, að Reykjavíkurbær skuli
hafa keypt Korpúlfsstaði og aðr-
ar jarðeignir Thors Jensen í
Kjósarsýslu fyrir tæpar 2 millj-
ónir, eða nánar 1 milljón og 860
þúsundir króna, og er engu lík-
ara, en að hann ímyndi sér, að
hann geti gert úr þessu ein-
hvern kosningamat fyrir Fram-
sóknarflokkinn.
'Það er fyrst og fremst Alþýðu
flokkurirn, sem Tíminn veitist
að í sambandi við þessi jarða-
kaup höfuðstaðarins, vegna þess
að það var fulltrúi Alþýðu-
flokksins í bæjarráði, Jón Axel
Pjetursson, sem átti frumkvæð-
íð að þeim. Lætur Framsóknar-
blaðið svo, sem því þyki . illa
haldið á hagsmunum bæjarins,
að jarðeignirnar skuli hafa verið
keyptar svo háu verði og segir,
að annað og lægra mat hafi
Stefán Jóhann Stefánsson lagt á
þær fyrir fimm árum, þegar ver-
ið var að ræða gildi þeirra sem
veð fyrir skuldum Kveldúlfs,
sællar minningar.
Nú veit Tíminn að vísu, að
margt hefir breytzt síðan, þar á
meðal ekki hvað sízt verð á jörð-
um og fasteignum; enda var
hinn ágæti Framsóknarmaður
Jens Hólmgeirsson, efsti maður-
inn á lista Framsóknar við bæj-
arstjórnarkosningamar hér í
vetur, einn þeirra manna, sem
mat fasteignir Thors Jensensmú
til þess verðs, sem Reykjavíkur-
bær keypti þær fyrir. Txminn
hefir h'ka þegar flækt sig í ó-
þægilegri mótsögn x þessu máli.
í sömu andránni og hann er að
uthella vandlætingu sinni yfir
því verði, sem Reykjavíkurbær
hefir samþykkt að kaupa jarð-
eignir Thors Jensen fyrir, er
hann hinn reiðasti yfir því, að
Mosfellshreppur skuli ekki fá
að sitja fyrir því að kaupa þær
af jarðeignunum, sem þar eru,
við nákvæmlega sama verði og
Reykjavíkurbær verður að
greiða fyrii- þær! Þannig kemur
Framsóknarbiaðið upp um sig:
Það er ekki hagur Reykjavíkur
eða kaupverðið, sem hún verður
að greiða, sem það er að hugsa
um; enda væri það sannast að
segja nýstárlegt fyrirbrigði, ef
T’ramsóknarhöfðingjamir gætu
ekk: ofið af umhyggju fyrir
velferð höfuðstaðarins.
En hvað er það þá, sem veld-
ur Framsóknarblaðinu svo mikl-
um áhyggjum í sambandi við
þessi jarðakaup?
ALÞYÐUBLAÐtÐ
Snnsndagur 14. júní 1942»
Alþýðuflokkarlnsa treystlr á góð
an málstað og átanga alþýðnnnar
Samtal við Stefán Jóhann Stefánsson um
kosningarnar og aðalmálin, sem um er deilt
i kosningabaráttunni, sem nú er að hefjast.
KOSNINGABARÁTTAN er nú að hefjast um land allt.
Frambjóðendur atxglýsa framboðsfundi, þar sem þeir
leiði saman hesta sína. Heima í kjördæmunum eru áhuga-
menn flokkanna þegar fyrir nokkru farnir að ræða málin
— og blöðin bera nú raeira og meira svip kosningabarátt-
unnar.
Alþýðublaðið snéri sér í gær til Stefáns Jóhanns
Stefánssonar, formanns Alþýðuflokksins, og bað hann að
draga fram í fáum dráttum höfuðlínumar í afstöðu Al~
þýðuflokksins við kosningarnar og aðalmálin, sem nú eru
rædd og kosningarnar koma til með að snúast um.
Sagði formaður Alþýðuflokksins meðal annars:
St| árnarskr ás máiið.
„Að sjálfsögðu verður
stjórnarskrármálið og kjör-
dæmaskipuxiin eitt af stór-
málum kosninganna, Alþýðu-
flokkurinn hefir haft forystu í
þessum aðalmálum kosninganna
allt frá 1931 til þessa dags, og
það sem unnist hefir á í réttlæt-
isátt til jöfnunar kosningarétt-
arins, hefir fengizt fyrir ötula
baráttu Alþýðuflokksins. Þeir
kjósendur, sem erxx fylgjandi
þessum umbótum geta því örugg
lega falið Alþýðuflokksmömvum
umboð sitt.
Að vísu er það svo, að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir gengið
inn á umbótatillögur Alþýðu-
flokksins í þessu máli, en það er
þó vitað, að æði miklar veilur
eru í þeim flokki gagnvai-t þessu
máli, og þeir, sem meta þetta
stórmál mest, ættu því ekki ■ að
vera í vanda xxm að velja.
í kaupstöðunum flestum er
þannig háttað, að stuðnings-
menn kjördæmabreytingamáL<?-
ins eru x miklum meirihluta og
sá eini ílokkur, Framsóknar-
flokkurinn, sem opinberlega
berst gegn málinu, hefir þar lítil
áhrif og fylgi. En af þessu leið-
ir aftur það, að kosningarnar
í kaupstöðunum snúast ekki
hvað sízt um önnur mál og af-
stöðu flokkanna til þeirra.
Allt bendir til þess, að sjálf-
stæðismálið verði til lykta leitt <
á næsta alþingi. Alþýðuflokkur-
inn hefir frá uppbafi markað
skýra stefnu sína í því máii:
Stofnun lýðveldis á íslandi.
Hins vegar hefir flokkurinn að
því keppt að draga þetta mál
út úr dægurþrasinu og unnið
að því, að allir flokkar geti
leyst það í sameiningu.
Gerðarððmslðgiœ.
Eins og ég hefi þegar tekið
frarn hljóta kosningamar í
kaupstöðun úm að verulegu
leyti að snúast un ýms dægur-
mál, er krefjast úi iausnar. Má
þar fyrst tij nefn a liin illræmdu
gerðardómslög, er Framsókn og
Sjáífstæðiáflókkurihn settu á í
sameiningu. Eh Alþýðuflokkur-
inn hefir frá uppliaíi barizt á
móti og haft þar íuila forystu.
Hann skýtur nú þessu máli til
kjósenda landsins og heitir á
fylgi allra launastéttanna til
fulltingis í baráttu flokksins
fyrir afnámi þessara laga. Lög-
in eru þegai' illræmd orðin og
eru mest brotin allra laga á
landinu, jafnvel af ríkisvaldinu
sjálfu. Lögin eru því hreinn
smánarblettur á löggjöf lands-
ins, sem þarf að afmá bið allra
bráðasta.
Við þessar kosningar getur
meðal annars orðið úr því
skorið, hvort réttur verkalýðs-
samtakanna og launastéttanna
yfirleitt til frjálsra samninga
um kaup og kjör verður endur-
heimtur á þessu ári eða hvort
launastéttirnar verða,ef þær eru
ekki vakandi og gæta hagsmuna
sinn í kosningunum, sviftar um
langa framtíð möguleikum sín-
um til sjálfsbjargar og frjálsrar
afstöðu í þjóðfélaginu. Þessu
alvarlega atriði má enginn
gleyma í kosningum þeim, sem
nú. standa fyrir dyrum.
iMækkoiffi
Að sjálfsögðu mun Alþýðu-
flokkurínn halda tii streytu um-
bótatillögum sínuro. í dýrtíðar-
málunum, og þá ekki hvað sízt
því, að gengi íslenzkrar krónu
verði fært til réttara horfs, en
það er án efa sxx umbótin, sem
mestu orkar til hindrunar verð-
bólgu þeirrar, sem nú hefir
skollið yfir landið og er að veru-
legu leyti að kenna úrræða- og
vilja-leysi þeirra manna, sem í
Það þarf ekki lengi að leita að
því; það gægist fram í annarri
hvorri línu, sem Tíminn skrifar
um þetta mál. Það er ekkert
launungarmál, að fyrir Alþýðu-
flokknum vakir í sambandi við
Korpúlfsstaðakaupin — og það
mun einnig vaka fyrir meiri-
hluta allra þeirra manna, sem af
einlægni hugsa fyrir framtíð
höfuðstaðarins og íbúa hans —
að rekið verði mjólkurbú fyrir
Reykjavík. Það er áhyggjuefni
Tímans! Hann óttast, að Fram-
sóknarhöfðingjarnir verði ekki
alveg eins einráðir um mjólkur-
verðið í Reykjavík, geti ekki
okrað eins taumlaust á Reyk-
víkingum og þeir hafa gert
hingað til!
stjórn landsins háfa átt að gæta
hagsmuna þjóðarheildariimar í
þessum málum.
Á síðasta alþingi bar Alþýðu-
flokkurinn fram frumvarp um
gengishækkun, en enginn hinna
flokkanna léði því stuðning.
Framsókn og Sjálfstæðisflokk-
urinn lögðust beinlínis gegn því
í þingnefnd og kommúnistar
léðu því ekkert liðsyrði. Það
má því ganga út frá því sem
gefnu, að eina ráðið til styrkt-
ar þessari kröfu og framgangi
þessa hagsmunamáls alþýðunn-
ar, sé að þeir, sem málinu eru
fylgjandi og skilja þýðingu þess,
fylki sér um Alþýðuflokkinn.
f ryggiiigias* ©§g
orlof fyrsr verkameka
Að sjálfsögðu mun Alþýðu-
flokkurinn í þessum kosning-
um, eins og endranær, benda
kjósendunum á nauðsyn auk-
inna umbóta á félagsmálalög-
gjöf landsins og halda áfram á
þeim vegi, sem fiokkurixm hef-
ir rutt með ágætum árangri
með sköpun og umbótum á sviðí
félagsmálalöggjafarinnar. í þv£
sambandi má benda á endurbæt
ur á alþýðutryggingalögunumP
sem flokkurinn flutti á síðasta.
þingi, en náðu ekki fram að
ganga, en eiga að athugast £
milliþinganefnd. Þá mxin flokk-
urinn og halda áfram baráttu
sinni fyrir setningu löggjafar
um orlof launþega, em
fyrir atbeina flokksins hefir
mál þetta þegar verið rækilega
undirbúið og skortir nú ekkl
annað en skilning og vilja ann-
ara stjórnmálaflokka til þess a®
málið verði leitt í höfn.
En ef að líkum lætur munu
aðrir stjórmálaflokkar verðæ
tregir til umbóta á þessu sviðl
sem mörgum öðrum, ef að kjós-
endurnir í landinu sýna ekki
ákveðinn vilja og skilning á því
hv&ða flokkur verður líkleg-
astur til að fylgja málinu eftir.
í kosningahríð þeirri, sem nú
er að hefjast, verða öll þessi
áhugamál Alþýðuflokksins nán-
ar rædd og útskýrð og miklum
mun betur en tækifæri gefst
til í stuttu viðtali. Gefst þá
Frh. á 6. síðu.
T:
ÍMINN birti í gær grein
eftir Jónas Jónsson, for-.
mann Framsóknarflokksins,
undir fyrirsögninni „Eiturgas í
kosningum“ og gengur hún út
á það, að vara kjósendur viö
mútum við kosningar þær, sem
í hönd fara. í greininni segir
meðal annars:
„Þegar ráSaleysi er mest í hern-
aði, taka stríðsleiðtogar til þess ör-
þrifaróðs að noía eiturgas. Sú
framkvæmd þykir hin siðlausasta
og ér fordæmd á öllum timum af
ölium sæmilegum mönnum.
í pólitík er líka til eiturgas. Það
eru kosningamútur. Siðspillt þing-
mannsefni gefur kjósendunum fé
eða heitir þeim fé fyrir atkvseði
sitt. Með fégjöfum í kosningum
eru brotnar allar leikreglur þing-
stjórnarinnar eins og eiturgasið er
meginbrot í hernaði.
Síðan ég fór að hafa kynni af
stjórnmálum er mér ekki kunnugt
um, að nokkur kosning hér á landi
hafi verið unnin með mútum, og
ég hygg, að mér sé óhætí að full-
yrða, að síðasta aldarfjórðung hafi
enginn af þeim mönnum, sem náð
hafa þingsæti, reynt að beita nuitu-
gjöfum. Ég skal ekkert um bað
segja, hvaða hættur kurnia að búa
í þokunni. En nú eru undarlegir
tímar. Hér á landi hefir boriri 1 k-
ill seðlaauður í hend :
einstakra manna Um sunu . ■ n
menn er kuxuiugt, a'ð þeir ii.iiii
ekki nægilega menntun til að lara
með peninga. Nú í ár er meiri
hætta en nokkru sinni fyrr, að
þetta eiturgas verði notað. Segjum
að það væri notað í einu kjördæmi.
Segjum, að það hefði áhrif og
mútugjafinn næði þingsæti. Segj-
um, að glæpurinn væri framinn í
dreifbýliskjördæmi. Segjum, a5
eiturgassigurinn á þessum ei.ns
stað hefði úrslitaáhrif á vald og
öryggi íslenzkra býggða, þá mætti
segja, að mikil ábyrgð hvíldi á
þeim, sem lentu í því óláni að vera
fórnardýr á altari hinnar mesto
pólitísku sviksemi.“
Svo niörg eru þau orð Jónas-
ar Jónssonar. Skal ósagt látið,
að hverjum hér er sveigt, En
einhverjum mun virðast, að
eitthvað vanti enn á það, að
Framsókn hafi tekið stríðsgróð-
ann úr umferð“, ef hann er nú
farinn að flæða yfir landið sem
kosningamútur, eins og formað-
ur Framsóknarflokksins gefur í
skyn.
*
Morgunblaðið birti í gær
langa grein um kjördæmamálið
eftir Bjarna Benediktsson borg-
arstjóra, þar sem réttlætisl
ímynd Framsóknarflokksins er
líkt við kálf, og telur greinar-
höfundurinn það miður við-
kunnanlega fölsun á hinni gam-
alkunnu ímynd réttlætisins.
gyðjunni með bandið fyrir aug-
unum, vogarskálarnar í annarri
hendi og sverðið í hinni. Kvart-
ar hann og mjög yfir rangsleitni
Framsóknar og segir meðal
annars:
„Andstæðingar Framsóknar um
hinar dreifðu byggðir la .dsins
hafa undánfarin ár átt við hvers
konar harðræði að búa af hálfu
forystumanna Framsóknarflokks-
ins. Einkanlega hefir þetta bitnaS
(Frh. á 7. síðu.)