Tíminn - 28.11.1963, Blaðsíða 8

Olafur H. Sveinsson
í DAG vcrfiur til moldar borinn
Ólafur H. Sveinsson frá Firði,
fyrrum sölustjóri hjá Áfengisverzl
un ríkisins í Reykjavík. Ólafur
lézt á sjúkrahúsi í Ósló af heila-
blóðfalli 19. þ-m. Hann hafði ver-
ið í heimsokn hjá venzlafólki sínu,
sem búsett er í Noregi.
Ólafur var fæddur að Asknesi
í Mjóafirði 19. ágúst 1889, sonur
Sveins Ólafssonar bónda, kennara
og alþingi“manns, síðar í Firði,
og fyrri konu hans Kristbjargar
Sigurðardóttur. Sveinn bjó á Ask
nesi frá 1889 til 1899. Ólafur
missti móður sína, er hann var sex
ára, en árið 1899 kvæntist Sveinn
aftur Önnu Þorsteinsdóttur prests
í Berufirði, og sama ár fluttist
Sveinn í Borgarfjörð eystra og
var þar varzlunarstjóri tvö ár, en
1901 fluttist hann að Firði og bjó
þar síðan-
Ólafur ólst upp með föður sín-
um, óg rirun hann hafa haft mikil
áhrif á son sinn í uppvextinum.
Önnu stjúpmóður sína mat Ólafur
einnig jafnan mjög mikils, enda
var hún mikil gæðakona.
Haustið 1906 settist Ólafur í
annan bakk gagnfræðaskólans á
Akureyri, cn stundaði þó ekki
nám samfleytt næstu ár og lauk
gagnfræðaprófi 1910, fór síðan í
Kennaraskólann og lauk kennara
prófi 1911, þá með hæstu eink-
unn skólans eða 89 stig, enda var
Ólafur þá þegar vel menntur, við-
lesinn og mótaður af uppeldi á
þjóðlegu menningarheimili.
Ólafur hugði þó þegar á lengra
nám og sigldi til Edinborgar haust
ið 1911 og lagði stund á ensku,
uppeldisfræði og sálarfræði þar
hinn næsta vetur, og var slík
menntasókn af ungum manni þá
f senn fátið og merkileg og sýnir
vel dirfsku og viðhorf Ólafs. —
Nokkrum árum síðar hélt hann
einnig til Noregs og dvaldist á lýð
háskóla á Siðsvelli 1915—16.
Á gagnfræðaskólaárunum hafði
hann verið kennari í Mjóafjarðar-
skólahéraði 1908—1910, og hélt
unglingasicola í Nesi í Norðfirði
veturinn 1913—14, en eftir heim-
Stutt kveðja
Á YNGRI árum mínum þekkti
ég ekki Ólaf Sveinsson frá Firði
i Mjóafirði. En föður hans, Svein
í Firði könnuðust allir flokksmenn
Framsóknarflokksins vel við sem
einn kjarkmesta, gáfaðasta og ötul-
asta flokksbróður okkar í sókn og
vörn í þjoðmálum á fyrri árum
Framsóknarflokksins.
En fljótt. eftir kynningu okkar
Ólafs Sverassonar á miðjum aldri,
fékk ég sérstaklega góðan þokka
á honum, sem ætíð eftir það hélzt
og jókst, eftir því, sem árunum
fjölgaði að baki okkar. Það var
hlýleiki, greind, frjálslyndi og rót
tækni er óg dáðist sérstaklega að
þar sem Óiafur var. Mér fannst
lxann óvanalega góður flokksbróð-
ir og samherji, er mér féll alltaf
betur og betur við eftir því, sem
tímarnir liðu. Hann var alltaf ó-
venjulega heilsteyptur og góður
fiokksbróðir.
Vertu blessaður og sæll, Ólafur
Sveinsson. Þegar ég frétti lát þitt,
snart það mig svipað og farið hefði
nákominn ættingi minn eða kær
vinur. Þakka ég þér innilega fynr
ágæta viðkynningu, skemmtilegt
og hlýtt uðmót, gamansöm svör,
drengskap, hlýhuga og greindar-
’ega og glaða framkomu ævinlega
Vigfús Guðmundsson.
Guörún Pétursdóttir
kcenuna frá Noregi settist hann
að heima í Firði og gerðist ráðs-
maður hjá föður sínum til ársins
1919.
Hinn 17. jiiní 1917 kvæntist
hann Guðrúnu Björgu Ingvarsdótt
ur, útgérðarín. óg álþingiSmanns
á Nesi í Norðfirði, hinni mestu
myndar- og ágætiskonu, sem lifir
mann sinn. Fluttust þau til Eski-
fjarðar 1919, þar sem Ólafur réðst
gjaldkeri við útibú Landisbanka
íslands og gegndi því starfi til
1928. Þá hóf liann útgerð og verzl
unarstörf og stundaði þau á Eski
firði og Hornafirði til 1935, er
hann fluítist til ^Reykjavíkur og
varð sölustjóri Áfengisverzlunar
ríkisins. Því starfi gegndi hann
rúma tvo áratugi, unz hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir 1958.
Ólafur var mikill félagshyggju-
maður og gegndi margvíslegum
trúnaðarstörfum, og meðan hann
bjó á Eskifirði átti hann sæti í
hreppsnefnd meðal annars og var
hreppsnefndaroddviti um skeið.
Hann bar ætíð mikinn hlýhug til
Eskifjarðar og Eskfirðinga og lét
sig miklu skipta framfaramál
þeirra. Má geta þess, að fyrir
nokkrum árum, er Eskfirðingar
reistu sér félagsheimili, gaf Ólaf-
ur myndarlega fjárhæð til bygg-
ingarinnar.
Tvær systur átti Ólafur, Katr-
ínu, alsystur, sem gift er Guð-
mundi Stefanssyni á Vopnafirði,
og Sesselju, hálfsystur, sem gift
er Benedikt Sveinssyni og býr á
Norðfirði.
Þau Ólafur og Guðrún eignuð-
ust tólf böm, sem öll eru á lífi,
og hafa reynzt hið ágætasta fólk
og eru búsett bæði hér og erlend-
is, og er betta orðinn mikill ættar
garður. Eórn þeirra eru þessi:
Kristbjörg, gift KSre Selnes,
lektor í Osló. Sveinn, verzlunar-
maður, kvæntur Ástu Lóu Bjarna
dóttur, búsettur í Kaliforniu. —
Margrét, gift Ólafi Jenssyni, verk-
fræðingi, búsett í Kópavogi. —
Anna, gift Hilmari Kristjónssyni
deildarstjóra, búsett í Rómaborg.
Ingvar, verkfræðingur, ókvæntur,
búsettur í Kalifomíu. Guðlaug,
gift Guðmundi Björnssyni, ■ verk-
fræðingi, búsett i Reykjavík. —
Einar, sölustjóri, kvæntur Hans-
ínu Þorkeisdóttur, búsettur í Kópa
vogi. Hjalti, stýrimaður, ókvænt-
ur, búsettur í Reykjavík. Katrín,
•gift Guðna Guðmundssyoi^menntg
Kí-ambalo a 13. síðiiy ,f,
FRÚ GUÐRÚN Pétursdóttir frá
Engey andaðist í Landakotsspítala
eitir langa sjúkdómslegu, rúmlega
85 ára að aldri, fædd 9. névember
1878.
Frú Guðiún var alin upp á hinu
myndarlega heimili, Engey við
Reykjavík, dóttir hjónanna Péturs
Kristinssonar og Ragnhildar Ólafs-
dóttur, sem þar bjuggu. Stóðu að
þeim hjónum báðum merkar ætt-
ir, en föðurætt Guðrúnar bjó í
Fngey um nálega 200 ára skeið.
Frú Guðrún giftist ung, hinum
ágætasta manni, Benedikt Sveins-
syni, sem síðan varð forseti Al-
þingis. Fluttu þau nýgift í húsið
é Skólavörðustíg 11, og bjuggu þar
aila tíð á meðan bæði lifðu. Þeim
hjónum varð 7 barna auðið fjög-
nrra dætra og þriggja sona, sem
öli náðu fullorðinsaldri, en tvær
dætranna eru látnar. Synirnir eru
allir þjóðkunnir, en þeir eru,
Sveinn, framkvæmdastjóri; Pétur,
hankastjóri og Bjarni, forsætisráð-
herra. Systurnar, Guðrún og Ólöf,
eru vel menntaðar gáfukonur. —
Fjöldamörg barnabörn átti Guð-
rún Pétursdóttir, og öll hin mann-
vænlegustu.
Frú Guðrún Pétursdóttir átti
starf sama ævi. Hún var húsfreyja
á mannmörgu menningarheimili,
þar sem rrargir utanaðkomandi
dvöldu lengi og skemmri tíma, og
hún tók virkan þátt í félagsstarfi
og landsmálabaráttu. Einkum hafði
hún eldlegan áhuga fyrir sjálfstæð
isbaráttu þjóðarinnar, þegar ís-
lendingar voru að leysa sig úr sam
bandinu við Dani, voru að fá
stjórn máia sinna í sínar hendur
og eignast þjóðfána sinn. Guðrún
saumaði hvítbláa fánann, sem dreg
inn var að hún á Lögbergi 17. júní
,} 907 og helgaður á samkomu Stúd-
entafélagsins.
Skúli Jakobsson
mjólkurfræðingur
Síðastliðicn laugardag var til
moldar borinn Skúli Jakobsson
mjólkurfræðingur, en hann varð
bráðkvaddur að heimili sínu hér
a Blönduósi, aðfaranótt sunnudags
ins 17. þ.m.
Hann var fæddur 7. júlí 1918 og
var því á 46. aldursári er hann
lézt. Foreldrar hans voru þau hjón
in Guðný Hjartardóttir og Jakob
Lárusson Bergstað, trésmiður, en
þau áttu urn áratugi heima hér á
BJönduósi, og voru bæði ættuð
hér úr héraðinu.
Þau hjón voru bæði mjög vinsæl
og hjálpsöm, og var þó oft ekki
af miklu að taka, enda alla tíð
fátæk. Bömin urðu 12, og má geta
nærri að erfitt hefur verið að
koma áfram öllum þessum stóra
barnahóp, enda þá engir styrkir
eða hjálp frá því opinbera, eins
og nú er. Samt blessaðist þetta
framar öllum vonum, hjónin voru
bæði samhent og vinnusöm í bezta
lagi, og börnin fóru að vinna svo
fljótt sem auðið var. Af þessum
stóra hóp eru 9 lifandi í dag, allt
mannvænlegt og gott fólk og góð-
ii þegnar í þjóðfélaginu, er því
mikið og gott dagsverk sem liggur
eftir þau hjón. enda lágu þau ekki
á liði sínu
Skúli varð snemma að fara að
■’ínna fyrir sér eins og hin bömin,
bar fljótt á því hvað hann var
framúrskarandi viljugur og þótt
Iraftarnir væru ekki miklir eða
hroskinn, kom hann sér strax vel,
gt rði það áhugi hans og hin létta
og glaða lund, sem hann átti ó-
hreytta til æviloka. Öll fengu þau
systkin notið nokkurrar mennt-
unar, Skúli fór til Danmerkur 19
ára gamall, til þess að læra mjólk-
urfræði, lauk hann þar prófi, og
fór að námi löknu til Þýzkalands
og vann þar á mjólkurbúi. Lokað-
ist hann þar inni vegna stríðsins,
en komst heim með fyrstu ferð
Esju hinn 10. júlí 1945.
Réðist hann þá fljótlega sem
mjólkurfræðingur til mjólkurbús-
ins á Selfossi en til Blönduóss
fluttist hann árið 1949 og hefur
unnið við mjólkurstöðina hér frá
þeim tíma og til dauðadags.
Á Selfo.-'si má segja að Skúli
h.afi fundið gæfuna, en þar kynnt
ist hann eftirlifandi konu sinni,
Gunnhildi, hinni ágætustu og beztu
konu, hún er dóttir þeirra hjóna,
vijborgar Jónsdóttur og Þórmund
ar Guðmundssonar bifvélavirkja
Framhald á 15 síðu
Þá var frú Guðrún Pétursdóttir
í hópi þeirra fyrstu, sem hér bðrð-
ust fyrir réttindum og menntun fs-
lenzkra kvenna. Hún var þegar f
æsku félagskona í Hinu íslenzka
kvenfélagi sem var í fyrstu stofn-
að um þá hugsjón, að íslendingar
eignuðust háskóla, en tók síðan
réttindi og menntun kvenna á
stefnuskrá sína, án erlendra fyrir-
mynda, að því er bezt verður séð.
Frú Guðrún var ætíð mikil kven
réttindakona, en hún vildi að
menntun kvenna yrði til þess að
efla og styrkja íslenzk heimili, jafn
framt því að gera konurnar víð-
sýnar og frjálsar, og hún krafðist
fullra mannréttinda jafnt fyrir kon
ur sem karla, vegna þess að ekk-
ert annað lullnægði réttlætiskennd
hcnnar. Hún átti frá æsku og um
langa ævi hugsjóna- og baráttu-
mál, sem hún ótrauð lagði lið,
hvenær sem tækifæri gafst.
Nú á síðari árum var frú Guð-
iún Pétursdóttir einkum þekkt fyr
ir störf sín sem stjómarkona og
íormaður í Kvenfélagasambandi ís-
lands. Þegar það samband var
stofnað, árið 1930, var hún kosin
f stjóm þess, og var óslitið í
stjóminni í 29 ár, eða til ársins
1959, þar af formaður í 12 ár, frá
árinu 1947 Stefnuskrá Kvenfé-
lagasambands fslands, sem hún
átti þátt í að setja var mjög í
þeim anda, sem frú Guðrún vildi
vinna, sem sé, að efla menningu
og menntun á þjóðlegum grand-
velli til hagsbóta fyrir islenzk heim
ili. Um þessi verkefni, og sem
þátt af þeim íslenzkan heimilisiðn
að og hannyrðir var henni ljúft að
ræða, bæði í einkasamtölum og á
lundum héi í Reykjavík og víðs
vegar um landið. I gegnum starf-
ritt í Kvenfélagasambandi íslands
eignaðist frú Guðrún vináttu og
virðingu fjölda margra kvenna,
sem nú syrgja hana látna.
Frú Guðrún var frábærlega
giæsileg kona, sem vakti eftirtekt
hvar sem hún fór. Hún klæddist
ævinlega íslenzkum búningi, sem
ekki dró úr höfðingsbragði henn-
ar. Frú Guðrún var ófeimin og
kjarkmikil, og lét skoðanir sínar
í Ijós, hver sem í hlut átti, og var
hún því af mörgum talin kaldlynd
og fráhrindandi En aðeins þeir,
sem ekki þekktu frú Guðrúnu gátu
lítið sér detta slíkt í hug. Hún var
þvert á móti mjög hjartahlý og
með glöggan skilning á erfiðleik-
u m þeirra. sem bágt áttu. Og hún
var drengskaparkona, sem hægt
' ar að treysta á hverju sem gekk,
ætíð vinur vina sinna.
Undirrituð átti því láni að iagna,
að kynnast frú Guðrúnu í starfi um
rr.argra ára skeið og telur sig rík-
ari af þeim kynnum, enda var frú
Guðrún ógleymanlegur persónu-
leiki, sem eftir langa starfsævi
ei saknað af öllum. sem til hennar
bekktu og mest af þeim, sem
bekktu har' bezt.
Ég kveð frú Guðrúnu Péturs-
dóttur hrygg í huga og votta börn-
uir hennar tengdabörnum og öðr-
um ástvinum innilegustu samúð
raína.
Rannveig Þorsteinsdóttir.
8
T f M I N N, fimmtudaginn 28. nóvember 1963