Alþýðublaðið - 28.04.1943, Page 7

Miðvikudagur 2&. ap(ríl 1943
iBærinn í dag.í
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, siini 5030.
Næturvörður er í Laugavegs-
apóteki, sími: 1618.
70 ára
er í dag írú Guðný Magnúsdótt
ir, Lokastíg 28 hér í bænum.
Kaupmenn —
kaupfélög!
Orðsending frá verksmiðj-
unni SKÍRNI 'li.f., Hverfis-
götu 42, sími 2282.
Framleiðum: Frakka, káp-
ur, blússur, ýmsar gerðir,
skíða- og' sportfatnað, tjöld
o. fl. Selt í heildsölu um allt
land.
Vönduð vinna. — Sann-
gjarnt verð,
Verksmiðjan
SKfRNIR h.f.
Hverfisgötu 42. Sími 2282.
Félögin „Svíþjóð“ og
Svenska klubben efna til
Valkorgarmessufagnaðar í
Golf skálan uni f ös t udaginn
30. april kl. 9. — Ræður,
söngur og dans. Aðgangur
aðeins fyrir íélagsmenn
vegna Jtess, að húsrúm er tak-
niarkað. Aðgöngumiðar seld-
ir í Bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar á fimmtu-
daginn.
Félagið „Svíþjóð“ lieldur
aðalfund sinn á sama stað
hálfri stundu áður en
skemmtunin hefst.
„Esja“
Pantaðir farseðlar í næstu
j hraðferð til Akureyrar ósk-
ast sóttir fyrir ki. 6 í dag.
„Richard“
Vörumóttaka í dag lil ísa-
fjarðar, Bolungavíkur og
Patreksfjarðar. meðau rúm
leyfir.
Camelullar
Kápuefni
Svart ob drapplit.
H. TOFT
Skólavörðnstíg 5 Simi 1035

alþyðublaðid
Tjón Suðnrnesjabúa.
Frh. af 2. síðu.
bændur þeir, sem áður hafa
haft hið hernumda land fyrir
beitarland, ekki fram á annað.
en að þeir verði að farga fjár-
stöfni sínum, enda hafa margir
bændur þar syðra þegar byrj-
að á því á s.l. hausti að skera
niður þann litla hluta bústofns
síns, sem þeir heimtu s.l.
haust. Er þetta að sjálfsögðu
mjög tilfinnanlegt og ekki
hvað sízt þegar þess er gætt,
að þau byggðarlög þar syðra,
sem mest hafa stuðst við
búnað verða þarna langverst
úti þar eð hernumda svæðið er
mest í þeirra landi.
En tjón þeirra Suðurnesja-
búa af landnámi setuliðsins er
ekki aðeins fólgin í missi beit-
arlands og fénaðar, heldur
hefir landnámið bakað þeim
frekara tjón. Varp hefir verið
eyðilagt og menn hafa ekki
komist á rekafjörur og setuliðs
menn hafa gerst nokkuð nær-
göngulir við reka. Sérstaklega
hefir þó verið bagalegt að
setuliðið hefir lokað og lagt
niður vegi án þess að leggja til
aðra í staðinn, þannig, að not-
hæfir væru. í einn hrepp þgr
syðra hefir t. d. enginn fær
vegur verið til nú um tíma
vegna þess, að setuliðið lokaði
hreppsveginum, en hélt vegin-
um sem lagður var í staðinn
ekki þannig við, að hann væri
fær íslenzkum ' bifreiðum. Er
hér um að ræða hrepp, sem er
þannig settur,, að fiskimenn-
irnir selja fiskinn upp úr bát
burt úr plássinu og er því stór
tjón að því fyrir fiskimennina,
þegar vegir lokast, að ó-
gleymdu tjóni því og óhag-
ræði, sem allir hreppsbúar
hafa af því að vera slitnir
þannig úr öllu vegasambandi
við umheiminn.
I tilefni af þessu tjóni Suð-
urnesjabúa af landnámi setu-
liðs Bandaríkjanna vil ég ég
beina eftirfarandi fyrirspurn-
um og tilmælum til hv. ut-
anríkismálaráðherra Vilhjálms
Þóí:
1. Hefir herstjórn Bandaríkj-
anna fylgt gefnu loforði um,
að hernaðaraðgerðir Banda-
ríkjahersins hér skyldu g.erð
ar í samráði við íslenzk
stjórnarvöld, er hún.tók til
sinna þarfa stórf landssvæði
á Reykjanesi?
2. Vill ríkisstjórn íslands ekki
vinna að því, að herstjórn
Bandaríkjanna taki ekki til
afnota stærra landssvæði á
Reykjanesi, en minnst verð-
ur komizt. af með?
3. Vill ekki ríkisstjórn íslands
láta meta nú þegar allt það
tjón, sem íbúar Suðurnesja
hafa haft af landnámi og
hernaðaraðgerðum Banda-
ríkjahers á Reykjanesskaga
og ganga síðan viðstöðulaust
eftir . því, að Bandaríkin
greiðr fullar bætur fyrir
tjónið, en fáist ekki bæturn-
ar að fullu greiddar frá
Bandaríkjastjórn, vill ís-
lenzka ríkisstjórnin þá ekki
greiða bæturnar úr ríkis-
sjóði, enda er setulið Banda-
ríkjanna hér beinlínis sam-
kvæmt ósk íslenzku ríkis:
stjórnarinnar og hernaðar-
aðgerðirnar á Reykjanesi
annað hvort gerðar beinlínis
í samráði við ríkisstjórn ís-
lands eða samningurinn um
I
herverndina brotinn af hálfu
Bandaríkjamanna?
4. Vill ekki ríkisstjórn Islands
sjá til þess, að vegum þeim,
sem setuliðið leggur á
Reykjanesi í staðinn fyrir
vegi þá, sem það hefir lokað,
sé svo vel viðhaldið, að þeir
g'eti talizt í góðu akfæru á-
standi?
Svar Vilhjálms Þórs
utanríkÍKráHheE'ra. 1
Utanríkismálaráðherra, Vil-
hjálmur Þór, varð fyrir svör-
um og svaraði hann fyrir-
spurnunum þannig í stuttu
máli:
Landsvæði það, sem herstjórn
Bandaríkjanna tók til sinna
þarfa á Suðurnesjum tók hún
í samráði við ríkisstjórn ís-
lands og hafði áður en land-
námið fór fram lagt fyrir fyrr
verandi utanríkisráðherra full
skilríki fyrir þörfum sínum
fyrir landinu. Þetta var
snemma á árinu 1942. Fyrrver
andi ríkisstjórn hafði ákveðið
að láta fara fram eignarnám á
landi því, sem setuliðið taldi
sig þurfa á Reykjanesi og
hafði ríkisstjórnin lagt fyrir
sýslumanninn í Gullbringu-
og Kjósarsýslu að framkvæma
eignarnámið. Úr framkvæmd
eignarnámsins varð þó ekkert
vegna óvissu um stærð lands-
ins.
Þegar núverandi ríkisstjórn
tók við völdum var henni ljóst,
að nauðsynl. var að flýta þessu
máli og að koma þurfti því á
hreint hið fyrsta. Eg óskaði því
eftir því við herstjórnina, að
hún tæki þegar ákvarðanir um
legu og stærð landsins. Fékk
ég síðan uppdrátt frá her-
stjórninni af landi því á
Reykjanesi.sem hún vildi taka.
Samkvæmt uppdraétti þessum
var Ijóst, að mjög nærri var
gengið heimafólki þar syðra
og vildí ríkisstjórnin því ekki
fallast á uppdráttinn og óskaði
breytinga á honum. Hefir mér
nú borizt annar uppdráttur frá
herstjórninni, þar sem kröfum
ríkisstjórnarinnar um minkun
banngvæðisins er mætt. Hefir
ríkisstjórn íslands fallist á
þennan uppdrátt. MUn her-
stjórnin nú láta girða land
þetta með gripheldri girðingu.
Að því er varðar tjón Suð-
urnesjabúa af hernaðaraðgerð-
um Bandaríkjanna, þá er mér
það ljóst, að þeim ber fyrir
það fullar bætur. Hefi ég
þegar hafið umræður um þetta
við herstjórnina og get heitið
því, að eftir því muni gengið
og um það séð, að tjónið fáist
bætt. Að því er veginn varðar,
þá hefir herstjórnin tekið að
sér viðhald hans og skal verða
litið eftir því að svo verði gert.
Þegar Vilhjálmur Þór hafði
svarað fyrirspurnunum vakti
Guðmundur 1. Guðmundsson
athygli á því, að nú væri til
fulls upplýst, að landnám setu
liðsins á Reykjanesi hefði far-
ið fram í samráði við fyrrvér-
andi ríkisstjórn íslands, og
þyrftj því ekki um það að
deila, að íslenzka ríkið værj á-
byrgt gagnvart Suðurnesja-
búum fyrir tjóni þeirra vegna
landnámsins, hvoft sem her-
stjórnin vildi ganga inn á að
bæta tjónið eða ekki.
AUGLÝSIÐ í Alþýðublaðinu.
Hugheilar þakkir til vina minna og kunningja, er
heiðruðu mig á fimmtugsafmælinu mínu með gjöfum,
heimsóknum og skeytum.
Bjjami Benediktsson.
7
Það tilkynnist, að faðir minn, tengdafaðir og afi,
ÞÓRARINN ÁRNASON,
fyrrum bóndi 1 Herdísarvík, andaðist að heimili sínu, Soga-
mýrarbletti 9, að kvöldi 25. þ. m.
Fanný Þórarinsdóttir, ísleikur Þorsteinsson og börn.
Halldóra Bjarnadóttir.
BBI'lH»|l|llli Illllliri ,rT ~" r,,j’gBESaBtBSSHMBBEgBSSBEMHBBBBBBBBBBKSBBMMIiMBi
Konan mín-
MARÍA ÍSAKSDÓTTIR,
andaðist 24. þ. m. að heimili okkar, Framnesvegi 10,
Reykjavík.
Þórður Ólafsson.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vináttu við
andlát og jarðarför
i 08 JÓNS SÍMONARSONAR frá Læk.
Börn og tengdabörn.
:Í9inf: .
,... (,|, Okkar innilegustu þakkir fyrir ógleymanlega hluttekn-
ingu við fráfall og jarðarför sonar okkar,
mí °c VILHJÁLMS BESSA ÓLAFSSONAR
iTÍUÍ '
Oddgerður Oddgeirsdóttir. Ólafur Vilhiálmsson.
ife t
I „ SIGURÐUR G. BJARNASON, Þingholtsstræti 8,
fra Hrauni í Landbroti, Vestur-Skaftafellssýslu, andaðist
íimmtudaginn 22. þessa mánaðar.
Kveðjuathöfn fer fram við líkhús Landsspítalans föstu-
daginn 30. þessa mánaðar kl. 10. fyrir hádegi.
Jarðarförin fer fram að Prestsbakka á Síðu sunnudaginn
2. maí, eftir messu.
Fyrir hönd fjarstaddra vandamanna.
Ólafur J. Sveinsson.
Á 8. Dúsnnd séttn
listspinguna.
LISTSÝNINGUNNI í Mynd
listaskálanum laúk um
kvöldið annan páskadag.
Alls sóttu sýninguna á 8.
þúsund gesta, en aðeins 11 mál
verk seldust.
1. maí . . .
ii. .. ,
Frh. af 2. síðu.
að Bandalag starfsmanna rík-
, is og bæja tekur í fyrsta
skipti opinberlega þátt í
þeim ásamt verjcalýðsfélög-
unum og er það gleðilegur
vottur um vaxandi samhug
allra launastétta í landinu.
Þá mun og hópur norskra
sjómanna. sem hér er stadd-
ur, taka þátt í hópgönqunni
undir merkiw ..Frit Norge“
og mun því ekki síður »•>«-%
fagnað hér að sjá þann vott
narræns samhugar og alþjóð-
legra samtaka verkalýðs-
hreyfingarinnar á þessum
degi.
Alþýðusambandið hefir í til-
efni af 1. maí gefið út sérstakt
merkj dagsins, sem selt verður
um allt la-nd. Einnig kemur þá
út nýtt hefti af tímariti sam-
bandsins, „Vinnan“, sem alger-
lega verður helgað deginum.
Mun þess vera fastlega vænst
að margir verði fúsir ti\ að
selja hvorttveggja pg allir unn-
endur verkalýðshreyfingarinn-
ar til að kaupa.
Nánari tilkynning um íyrir'-
komulag hátíðahaldanna 1. maí
í einstökum atriðum svo og um
ræðumenn dagsins mun verða
birt síðar.
Brezhi sendiherrann
Frh. af 2. súðu.
Björnssyni og frú hans, og ut-
anríkismálaráðherranum, — að
mér finnst eins og ég sé heima
hjá mér. Það verður mér eigi
að eins sómi heldur og ánægja
að gera jafnan mitt ítrasta til
þess hæði að varðveita hin ó-
rjúfandi vináttubönd milli Is-
lands og bx-ezka þóðasanibands-
ins og stuðla að sameiginlegum
hagsmunum þeirra.
Teppafilt
Stærðir:
1.80X2,25 m.
og 2,25X2.70 m.
fÍÉ3ͧ
Sími 4891.
— Félagslif —
Valsmenn! 3. og 4. flokkur.
Æfing á Iþróttavéllinum í kvöld
kl. 7tá.