Alþýðublaðið Sunnudagsblað - 28.10.1934, Qupperneq 7

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
Sannar furðusögur frá ýmsum tímum:
I. Bela Kiss —
Dularfyllsti íllvirki heimsins.
Saga sú, sem hér fer á eftir, hlýtur að teljast einhver hin
einkennilegasta, ef ekki hin allra furðulegasta, sem nokkru
sinui hefir verið sögð af menskum manni, Hún á vissulega
engan sinn líka, en hefir pó til pessa verið fáum kunn,
vegna pess að lögreglan hefir af skiljanlegum ástœðum
reynt að pagga niður alt umtal um málið
Snemma vors 1912 kom mað-
nu ásamt fconu sinni, unigrj og
fríðri, frá Búdapest til Czi;nko-
ta, sem er lítill, yndislegur sum-
ardvalanstaður aðeins nokkrar
mílur frá höfuðborginni, og er
mjög fjölsóttur af fólki um helg1-
ar, sem fier síðan þaðan í stuttar
skemtifierðir út um nágnemnið, til
Visegrad, Nagy-Moros og Buda-
fiok. Maður þessi var hár vexti,
vel búinin, prúður í framgörigu,
þunnleitur, svarthæröur, með há
kjálkabein, og ekki ósvipaÖur
Tartara að öllu andlitsfiaTj. Hann
virtist veria kringum fertugt, og
nefndist Bela Kiss. Kona hans var
íimmtán árum yngri. Hann svip-
aðist vandlega eftir húsi við sitt
hæfi þar um slóðir, og að lokumi
valdi hann sér eitt. Það var all-
stórt hús, sem stóð inst inni í
stómm garði 'við Matyasfioldveg-
inn, niokkuð afsfcekt. Hér dvaldi
hanm í góðu gerig*i í nokkra mán-
uði, og fór til Búdapest einu
sinni eða tvisvar á vifcu einn síns
Iiðs. Talið var, að hann hefðij
verið umsviramikl]l tinsmiður, er
nú hefði sezt í helgan stein.
Hjónin eignuðust fáa vini eða
kunningja þarna, því að Kiss
þótti ekki vera allur þar sem
hann var séður og eitthvað dul-
arfult í fari hans. Hann hafði oft
heyrst tala um sálræn efni við
konu sína. Líka fékst hann eitt-
hvað við stjörnuspádóma og átti
\ maigar bækur um þau efni, og
kona hans átti krystalskúlu, sem
hún starði í stundum saman.
Hjónin virtust mjög samrýmd, og
óku oít saman í litlum, fiemur
hrörjogum bíl, sem maðurinn átti
og ók jafnan í, þegar hann fór
til Búdapest. ■
Konan var bráðlagleg og Kiss
var auðsjáanlega mjög hræddur
Rétti skóáburðurinn
gefur mikinn og fall-
egan gljáa.
Frá Háaa.
um hana. Hann ban|naði henni að
kynnast nokkrum kaxlmanini í
Czinkota. Hún var ættuð frá Zu-
nony, sem stendur á Donáxbökk-
um syðst í Ungverjalandi, en sá
staður er frægur af fögrum kon-
um. Eftir því sem skæðar tung-
lur í þorpinu sögðu ,var frú Kiss
þó í þirngum við Pál nokkurn Bií-
kari, listamann í Búdapest, sem
sundum var með henni allan
’daginn út í skógi og borðaði með
henni úti á víðavangi, þegarmaði-
ur hennar var að heiman. Þessi
snotri, ungi maður var alkunnur
i höfuðborginni, einkurix' í Otthon-
klúbbnum, þar sem ungverskir rit-
höfundar, listamenn og biaða-
menn komu saman á nóttunni.
I.
Rut fór fram með sama hætti
i næstum sex mánuði. Páll var
tiður gestur á heimilinu, og hjóri-
jin fóru í skemtiferðir tíl fagurra
istaða í nágrenninu. En eitt kvöld-
ið, þegar Bela Kiss kom úr einni
ferð sinni til Búdapest, kom
hann að luktum dyrum. Hann
beið fram undir dagsetur, en
braut þá upp dyrnar. Á matborð-
inu fann hanjn miða frá konu
sinni, þar sem hún tjáði honum,
að hún hefði flúið mieð elskhhuga
sinum og bað hann fyrirgefning-
ar. Hann brendi miðan|n; í bræðí-
kasti og skundaði þegar tíl ná-
granna síns, Littmamns að nafni,
sem bjó þar rétt hjá og var einn
af þeim fáu, sem hann hafði
bundið vináttu við, og sagði hont
um frá því hxæðilega áfalli, sem
hann hafði orðið fyrjr.
Daginn eftir var uppi fótur og
fit í Czinkota þegar friegnin barst
út. En þetta var þó aðeins það,
sem fólk hafði lengi átt von á.
Bela Kiss var alveg utan við
sig af harmi yfir ótrygð konu
sinnar og hélt kymi fyrir að
mestu innan luktra dyra, aleinin.
Hann ók að vísu stundum til
Búdapest, en hafði hvorki þjón
tné þernu, en matbjó handa sér
og annaðist sínar fáu daglegu
þarfir sjálfur. Hann gerðistkven-
hatari, fullyrtu menn, og fékst
öllum stundum við sálkönnun og
dulspeki. Sérlyndi hans ágerðist
og varð augljósara en áður, og
leítir nokkuiin tíma virtist heilsu
hans vera farið að hnigna, unz
loks var tekið eftir því, að ekfc-
ert hafði sést til fierða hans í
meira en viku, og húsið viitist
vera lokað. Þó brann ljós í(svein-
herbergi hans á hver.ri nóttu.
Nágranna hans, sem hann hafði
trúað fyrir bnotthlaupi konu sin,n-
ar, fór nú að gruna að ekki væri
alt með feldu og heimsótti hann
einn daginn. Þegar hann barði,,
kom Bela til dyra, fötur, hálf-
klæddur og mjög óstyrkur. Hann
sagði vini sínum að hann hefðá
verið veikux í nokkra daga. Litt-
miann lagði þegar til, að einhveit
yrði fenginn til að hjúkra hbn-
um og læknirinn yrði sóttur. I
fyrstu maldaði Kiss í móinn og
sagði: „Og þó ég deyi, hvað ger-
ir það svo sem til? Ég heíi ekk-
ert að lifa fyrir, síðan að konan
mí|n fór frá mér!“
Nágranni hans talaði til hans
huggunarorðum, og að lokum
kom læfcnir til hans — þvert á
móti vilja hans, og gömut fcona
úr þorpinu, Kalman að nafni, var
fiengin til að hjúkra honum.
Til dæmis um það, hve kyn-
legur hann var orðinn í skapi og
háttum, skal þess getið, að íLeinu
herbeijginu hafði hann breitt föt
konu sinnar og raðað skóm henn-
ar, er hún hafði skilíð eftir, á
borð- með hinni mestu nosturb-
semi, og inn í það herbergi bann-
aði sjúklinguiinn gömlu foonuinná
að fara. I þrjár vikur var konan
þarna yfir honum og hjúkraði
honum unz hann máði fullii beilsu.
Þegar hann var kominn á fætur,
gæiddi hann henni kaup honnar
og hún fór. Sjálfur lifði hann
enm um stund hinu sama dapur-
lega einbúalífi og áður, síðan hin
unga kona hans hljópst á brott
frá honum.
II.
Brátt fóT hann þó aftur að faria
í viðskiftaferðir sínar til Búda-
pesit. Venjulega fór hann að heim-
an síðdegis og kom ekki heimi
aftur fyr en um miðnætti eða
seinna. Eins og eðlilegt var,
spurðu vinkonur og nágramuur
Kalman gömlu spjörunum úr um
ásitandið á heimili hins sorgbitna
manins. Það var heldur ekki nema
eðlilegf, að hún segði grönnum
sínum frá því, sem fyrir augun
hafði borið. Þó að henni hefði
verið bannað að fana inn í hen-
berigið þar sem g eymd voru klæði
hinnar ótrúu koru, hafðihún samt
farið irin í þaö með leynd meðan
sjúklingurinn sváf. Hún hafðí
gægst í gegnum skráarjgat inn í
uæsta herbeigi og séð fimm stóiv
ar tinámur, sem stóðu í röð fram
með veggnum.
Forvitni konunnar hafði vakinað
við þessa sjón, og vinir hennar,
sem hún lýsti þessu fyrir, tóku
að gruna hinn sorgbitna sérvitr-
ing um að vera í sambandi við
ólöglega bruggara, sem befðu
leyniverksmiðju cinhvers sitaðar í
nágneminirau. Þessi geysistóru ílát
gáfu þofpsbúum efni til ýmsra
getgátna og heilabrota. Sumir
hlóu og sögðu, að hann æ-tti mikl-
ar birgðir af víni frá uppskeru
fyrra árs. Littmann granni hans
og trúnaðarmaður heyrði þennan
orðasveim og leiddi það einu
(sinni í tal við hann hvað Kalmain
gamla hefði séð. Kiss hló hjart-
anlega og sagði:
„Ja, nú þykir mér þeir fara að
verða gamansamir! Þeir halda að
ég sé ei-nn af þeim, sem brugga
ólögtegt áfiengi og s-elji það síðan
á -næturknæpunum í Búdapest —
er það ekki? Jæja, haldi þeir það,
sem þeir vilja! Ég held ég þyrðí
aldrei að fást við svo áhættusama
atviunugnein, þótt hún kUinr.i að
vera ábatasöm. Nei, sannleikuiinn
©r sá, að ég geymi steinolíuna
mína þama. Ég keypti hana fyrir
lítið af manni, sem var komin.nl
að gjaldþroti."
Frh.
Stangasápan,
sem gerir þvott yðar
mjallahvítan og
friskan.
Mána-stangasápa.