Alþýðublaðið - 07.10.1943, Qupperneq 6

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FimiMtudagur 7. aktóher t$43.
iri * r 4 f *
Frjals a ny.
Um fáa rithöfunda hefir staðið meiri styr síðustu árin en
um Jan Valtin, öðru nafni Richard Krebs, hinn fyrrverandi
þýzka kommúnista, sem við illan leik slapp úr neti og
fangelsum þýzka nazismans og rússneska kommúnismans
fyrir nokkrum árum, fékk friðland í Ameríku og skrifaði þar
hina átakanlegu, frægu sjálfsævisögu sína, „Úr álögum“.
Síðan hafa bæði nazistar og kommúnistar ofsótt hann á
alla lund og reynt að gera hann tortryggilegan í augum
amerískra yfirvalda. Varð það til þess að hann var tekinn
fastur í fyrravetur, og ákveðið að svifta hann landvist' í
Bandaríkjunum eftir stríðið. En nú segja síðustu fréttir, að
hann hafi aftur verið látinn laus og sé genginn í Banda-
ríkjaherinn til að berjast á móti nazismanum, sem komm-
únistar hafa sagt, að hann væri njósnari fyrir. Myndin sýnir
Valtin, eftir að hann var látinn laus, með hinni ungu amer-
ísku konu sinni. Það er önnur kona hans eins og þeir vita,
sem lesið hafa hina ágætu sjálfsævisögu hans.
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu.
irnir gerðust, sem bókin skýrir
frá.
KREBS SKÝRIR FRÁ mann-
þjófnaði kommúnista, ofsóknum
þeirra, bandalagi þeirra við naz-
ismann, moldvörpustarfsemi, leik-
araskap þeirra með verkalýðssam-
tökin o. s. frv. Þetta þekkti ég
sjálfur. Ég hafði kynnzt „moraln-
um“ og frásögn Krebs kom mér
því ekki á óvart. En sönnunina
fyrir því, sem ég raunar vissi áður,
að kommúnistar hafa ekki breytzt,
fékk ég í þessum bæklingi norska
Alþýðusambandsins og meðal ann-
ars í frásögninni af ráni Ingvalds
Haugens sumarið 1940.
..BLÖÐ KOMMÚNISTA hér á
landi hafa notað allar blekkingar,
sem þau hafa hafgt yfir að ráða í
sambandi við þennan fyrrverandi
þjón Alþjóðasambands þeirra. Þau
hafa nokkrum sinnum lýst yfir
því, að hann væri ekki til, en að
bókin væri skrifuð af fyrrverandi
þýzkum gyðingi, þá hafa þau nokkr
um sinnum sagt að Jan Valtin
væri undirróðursmaður þyzkra
nazista, og að honum hefði verið
varpað í fangelsi sem njósnara í
Bandaríkjunum, en þegar það
upplýstjst að hann starfaði fyrir
stjórn Bandaríkjanna að sölu
styrjaldarbréfa og ferðaðist í þeim
tilgangi um ríkin, þá þögðu þau.
o»- .
SANNLEIKURINN ER SÁ, að
Richard Krebs er fyrrverandi
þýzkur kommúnisti, fyrrverandi
starfsmaður Alþjóðasambands
komúnista, fyrrverandi þjónn rúss
nesku leynilögreglunnar, fyrrver-
andi sonur þýzks Alþýðuflokks-
manns, sem gengið hefur í gegn-
um helvíti þeirrar lífslygi, sem
kommúnistar hafa fyllt stéttabar-
áttuna með og eyðilagt með árang-
urinn af baráttu verkalýðsins fyrir
réttlátu þjóðfélagi.
FYRIR NOKKRU heiðraði
Þjóðviljinn mig með því að kalla
mig Jan Valtin nr. 2. Og þó að ég
hafi ekki unnið jafnmörg skemmd-
arverk í blindri trú á lífslygi
kommúnista — og þó að ég sé
ekki jafnsnjall rithöfundur og
Richard Krebs, þá uni ég vel þess-
ari nafngift. Ef ég væri maður til
vildi ég gjarnan geta starfað í
sama anda og Richard Krebs hefir
starfað, með því að skrifa bók
sína: „Úr álögum.“
Hannes á horninu.
Danmörk.
Frh. af 3. síðu.
verja í ræðum sínum og rit-
um.
Christmas Möller, foringi
frjálsra Dana í Lundúnum, hef
ir flutt ræðu. þar sem hann
gerði einkum Gyðingaofsókn-
irnar í Danmörku að umræðu-
efni. Kvað hann öllum sönnum
Dönum það harmsefni hið
mesta, að nokkur hiuti sam-
landa þeirra skyldi verða að
lúta þeim lögum, sem dönsk-
um Gyðingum væru nú búin.
Lét hann virðingarorð falla í
garð Kristjáns konungs og frá
farandi ríkisstjórnar, svo og
sænsku þjóðarinnar fyrir að
hafa boðizt til að taka við öllum
dönskum Gyðingum, meðan her
námið ríkti í Danmörku. Kvað
hann þetta vináttubragð Svía
hafa styrkt að mun tengslin
milli þessara grann og frænd-
þjóða.
Frfc. at 4. si»u.
Margt var mikilfenglegt og
umfram allt Leníngrad, þessi
borg, sem djarfhuga stórfurst-
ar hafa mótað af svo mikilli
snilli með breiðum strætum og
voldugum höllum, og þó á sama
tíma hin ömurlega Pétursborg
Raskolníkovs og hinna „hvítu
nótta“. Tíguleg er Einbúahöllin
og ógleymanleg sjón mann-
þröngin, verkamenn, hermenn,
bændur, allir með hatta í hönd-
um lotningarfullir frammi fyrir
dýrlingamyndunum, bændurnir
í þungum stígvélum þrammandi
um hina fornu keisarasali og
horfandi á málverkin með
duldu drembilæti. Allt þetta er
nú okkar eign, og þetta allt
munum við læra að skilja.
Kennarar með. hópa búldu-
leitra barna í eftirdragi og sýna
þeim málverkin. Listskýrendur
túlka verk Rembrandts og Tizi-
ans fyrir bændum, sem hlusta
dálítið hjárænulegir og líta
vandræðalega upp undan þung-
um augnalokum, þegar bent er
á eitthvað sérstaklega eftirtekt-
arvert. Hér, eins og hvar-
vetna annars staðar, var hún
ekki laus við að vera brosleg
þessi heiðarlega og vel hugsaða
viðleitni, að skreppa í það á xnilli
mála að hefja alþýðuna frá því
að vera ólæs og til þeirrar upp-
hefðar að skilja Beethoven og
Vermeer. Þessi viðleitni, annars
vegar að gera hin æðstu verð-
mæti skiljanleg hverjum skegg-
karli, og hins vegar hin þunga
þraut: að skilja þau, reyndi til-
finnanlega á þolgæði beggja að-
ilja. í skólunum fengust bömin
við að mála hin fjarstæðustu
efni. Verk Hegels og Sorels
(sem ég þekkti þá ekki sjálf-
ur) lágu á borði 12 ára telpu-
krakka. Illa læsir ökumenn
héldu á bók á milli handa sér,
einungis af því að það var bók,
og bók jafngilti menntun, heiðri
og vegsemd hinnar nýju öreiga-
stéttar. Oft hlaut maður að
brosa, þegar manni var sýnd
stútungsverksmiðja og búizt
var við undrun og aðdáun, eins
og við hefðum ekkert þvílíkt
séð í Vestur-Evrópu eða Ame-
ríku. „Gengur fyrir rafmagni“,
sagði verkamaður og var ekki
lítið upp með sér. Hann benti
á saumavél og bjóst við, að ég
mundi falla í stafi. Af því að
þetta fólk hafði aldrei haft neitt
af tæktti áð segja, hélt það í
einfeldni sinni, að byltingin og
hnir vísu feður, Lenín og Trot-
skí hefðu fundið þetta állt upp.
Hvað var unnt að gera annað
en brosa aðdáunarbrosi — og
gera gaman að öllu með sjálf-
um sér. Hversu dásamlegt,
stórt, vel gefið og elskulegt
barn, þetta Rússland — þannig
kom það sífellt' fyrir sjónir, og
maður spurði sjálfan sig: „Lær-
ir það nú, eins fljótt og það
ætlar sér, hina miklu lexíu,
sem það hefir sett sér fyrir?
Nær þessi fyrirætlun fram að
ganga í öllum sínum mikilfeng-
leik, eða á hún fyrir sér að
stranda á hinu alkunna, alda-
gamla skeri rússnesks hirðu-
leysis og hálfverknaðar. Aðra
stundina var ég trúnaðartraust-
ið sjálft, hina stundina efaðist
ég um allt. Því meira sem ég
sá, því fjær varð ég því að kom
ast að nokkurri niðurstöðu.
(Niðurlag á morgun)
Pétur Siaurðsson :
Skálar fra 1,75
Sjómaköamir frá 1.75
Syknrsett frá..3.75
Vatnsglös frá 1M
Vasar frá S.75
Mjólkursett % m 3MI
Glerföt 3 hólf 11.2S
Glerföt 4 hólf mm
Öskubakkar 3.75
Salt og Pipar 14»
K. ESnarsson
& Bjðrnsson.
Bjanl Jósefsson
oo nantskan.
ÞAÐ var eðlilegt, að Bjarni
Jósefsson yrði vondur út
í grein mína. Hún var ónotaleg,
ég játa það. En mér fannst slíkt
eiga bezt við það innræti, sem
birtist í hinná frægu klausu
hans, þar sem hann reynir að
gefa í skyn, að við bindindis-
og bannmenn séum orsök í
manndrápum með því, að leit-
ast við að koma sem sterkust-
um hömlum á áfengisviðskipt-
in.
' Egginni á vopni mínu í grein
minni, reynir B. J. auðvitað
að snúa að mér, þar sem ég tala
um það, að værum við tvö stór-
veldi, þá hefði hann fengið að
finna, hvað það kostaði að níð-
ast á saklausu fólki. Hann þyk-
ist nú sjá þarna í opinn fall-
byssukjaft og hrópar: sjáið inn
ræti guðsmannsins. „Hvað þurf
um við framar vitnanna við,“
hefði hann getað sagt ennfrem-
ur.
TILKY
fil hlufhafa,
Gegn framvísun sfofna frá hlufabréfum í
h.f. Eimskipaféiayi íslands fá hluihafar
afhenfar nýjar arðmiðaarkir í skrifsfofu
féiagsins í Reykjavík. — Hlufhafar bú-
seffir úfi álandi erubeðnirað afhenda
sfofna frá hlufabréfum sínum í næsfu af-
grelðslu félagsins sem mun annasf úf-
vegun nýrra arSmiðaarka frá aðalskrif-
sfofunni í Reykjavík.
H.F. EIMSKIPAFELAG ÍSLÁNDS.
En er ekki innræti það, sem.
opinberaðist í hinni frægu
klausu B. J. alltaf líklegt til að
framkalla hið versta innræti í
hverjum manni? Gamalt orð-
tak segir: að illt sé að heita
strákur og vera það ekki. Ef
saklausum er brigzlað um mann
dráp, getur farið svo, að jafn-
| vel menn seinir til skilminga
gætu óskað sér vopns í hönd.Og
vissulega hefði ég skorað B. J.
á hólm fyrir svívirðlegar að-
dróttanir hans, ef slíkt væri
ekki úr tízku.
Ég lít enn svo á, að drengi-
legri aðferð sé, að ganga fram-
an að mönnum með vopn í hönd
og kljúfa andstæðing sinn í.
herðar niður, en að vega aö
þeim, eins og B. J. gerði í klausu
sinni. Það tel ég hina skítmann
legustu bardagaaðferð.. Engin
furða þótt hann tali hátt um
„innræti11 mitt.
Annað er grein hans í Vísi,
2. þ. m. að mestu leyti skamm-
ir um mig persónulega og því
lítt svara verð. Sennilega
minnka ég lítið eða stækka í
augum almennings við það,
sem einn eða annar kann um
mig að segja. Eg verð líklega
að sætta mig við þann dóm,
sem ég á skilið, hvað sem öllum
illindum og skömmum annara
líður. En B. J. finnst einhver
svölun í því að líkja mér við
naut, er mundi stanga, ef föng
væru á. Mér er nú samt nær að
halda, að væri okkar beggja ó-
merkilega ævi kvikmynduð, þá
mundi hann sjást oftar líkur
| nauti í flagi, en ég. Einhvern
veginn hefir mig dreymt það.
Ég hef oft séð áfengisdýrkend-
ur og fulla menn líkjast nauti
í flagi, nema hvað styrkleikann
snertir. Mig grunar, að B. J.
hafi ekki alltaf þurft bann-
land til þess að komast í eitt-
hvert slíkt ástand, og mundu
þær sögur sízt virðulegri ef
rifjaðar væru upp, en það, sem
hann með fyrirlitningu kallar
„templaradæmisögur“.
Meðferð hans, 1 áðurnefndri
grein sinni, á tilvitnunum mín-
um í slysfarir af völdum áfeng-
is, ér ágætt sýnishorn af rök-
semdafærslu hans og andstæð-
inga okkar. „Ljóta krúðrið að
það skyldi ekki vera tréspíri-
tus, sem varð þessu fólki að
bana“, hrópar hann. Var það
ekki einmitt það, sem B. J.
var að fárast um í klausu
sinni, að ekki var nóg af góðu
áfengi, þess vegna fór eins og
fór í Vestmannaeyjum. Þannig
færir hann sér í nyt rök mín
fyrir því, að menn drsp.i sig
ekkert síður á löglegu en ó-
| löglegu áfengi. En við erum
' orðnir vanir þessari skilnings-
skerpu andstæðinga okkar.
| Neðanmáls heldur B. J., að
ég kunni að hafa ruglast eitt-
hvað á einum stað í grein minni
En hafi hann ekki verið oftar
með timburmenn en ég, má
hann vel við una.
Pétur Sicjurðsson,
/