Alþýðublaðið - 10.10.1943, Blaðsíða 3

Sunnudagur 10. október 1943.
ALJÞÝÐKJBLAÐIÐ
3
Raymond Clapper:
Frelsi ð leiðim
loftsiis.
í SAMBANDI VIÐ verzlunar-
flugið eftir styrjöldina ber að
leggja áherzlu á, að flutn-
ingaflugvélar allra þjóða
njóti fyllsta frelsis. Roose-
velt forseti virðist hafa háld-
ið þessari skoðun fram í við
ræðum sínum við Winston
Churchill. Tillaga Banda-
ríkjamanna gerir eigi ráð
fyrir frelsi í loftinu í þeim
skilningi, að verzlunarflug-
félög eigi alls staðar ítök.
Þegar að því
kemur að
ráða eigi
máli þessu
til lykía ber
að gæta
tveggja aðal
atriða: í
fyrsta lagi
flugferðir
flugvélanna, réttinn iil yfir-
ferðar og lendingar, til þess
að taka benzín og fá við-
gerðir, ef með þarf. í öðru
lagi ferming og afferming
farþega og flutnings..
ROOSEVELT og CHUHCHILL
hafa til athugunur áhnenna
stefnu, sem grundvölhtð sé á
frelsi flutningaflugs hvar-
vetna í heiminwm. IÞó mun
hún gera ráð ýgrrr því, að
einstdkar þjóð'ír semji sín í
millum um flutninga far-
þega 'og flutnrngs. Getur
þanmg hver þjoð gert fyrir
sitt leyti víðtæka samninga,
þótt hún sé þátttúkandi í al-
heimssurabandi, >er 'krefjist
frelsins fyrir fhugflUininga.
Jafnvel Íþjóð, sem hefir eng-
an hug iá því að halða uppi
löngum ffíugáæthmum, mun
telja sér hag í því að ræða
rréttindí er fluininyuflug
varða, því að viðkcrma flug-
véla armarra þjóða myndi
avJca í senn ferðamanna-
Strauminn ui úr landinu og
inv. í það. Munu flugferðir
reynast mörgum smáþjóðum
til mikilla heilla.
gJJFELLDÁR AUHEIMSDETL-
UR tnega efc'fói virnna m'áli
n þessu grand með því að
:! 'ikoma í veg fyrir að hafizt
verði handa um framkvæmd
ir- Það, sem eftir er vonazt,
er alheimssamband, sem.
stjómað sé af stofnun hinna
sameinuðu þjóðá heimsins,
og hljóti þær þjóðir, sem
i gerast aðílar áð sambandi
■i þessu, réttíndi til flugflutn-
] inga.
SKYLDU SMÁÞJÓÐIRNAR
vera því andvígar, að öðr-
um þjóðum sé leyft að fljúga
yfir lönd þeírra? Gagn-
i kvæmt fyrírkomulag þessa
máls er þeim til hagnaðar
Áður en styrjöldin hófst, var
Holland eitthvert mesta flug
í ferðaland veraldar. Hollend-
ingar munu æskja sér iil
! handa réttinda, til þess að
fljúga yfir yfirráðasvæði
Bandaríkjanna t. d. réttinda
i til þess að mega koma við á
flugvöllum á eyjum í Kyrra
i Frh. á 7. síðu.
Eisenhower og Montgomery.
Á :mynd þessari sjást hinir frægu hershöfðingjar, Eisenhower,
/yfirmaður herafla bandamanna við Miðjarðarhaf, og Montgomery
er hefur stjóm 8. hersins á höndum. Myndinni var útvarpað frá
Norður-Afríku 111 New York.
Kðnnnnarsveilir 5. herslns
Casserta á valdi handamanna.
Skriðdrekaorrustur á
vesturbakka Dniepr.
»
Sókn Rússa í Hvita Rússlandi miðar vel.
RÚSSAR HALDA áfram flutningum liðs og hergagna
eftir flotbrúm yfir Dniepr norðan við Kiev, hjá
Pereyslavl og sunnan við Kremenchug. Hafa þeir náð ör-
uggri fótfestu á vesturbakka fljótsins og halda þar áfram
sókn sinni, þrátt fyrir vasklegt viðnám Þjóðverja.
í Hvíta-Rússlandi verður Rússum bezt ágengt á vígstöðvun-
um hjá Nevel og í sókn sinni til Vitebsk. Suður við Azovshaf
vinna rússnesku herirnir að því að uppræta leifar herliðs Þjóð-
verja og Rúmena, sem þar var fyrir.
T7' 'ÖNNUNARSVEITIR .5. HEítSIKS hafa brotizt yfir
Voltumo. Borgin Casserta milli Capua og Benevent-
ffln er nú á valdi bandamanna, tog geisa miklar ©rrustur
frá 'Capua til sjávar. Þjóverj,ar leggja mikla áherzltí á vöm
sína á vígstö'övum þessum og draga aö sér aukið lið. —
HMa ;þeíir búizt um á norðurbakka Voltumo og munu Jiyggj-
ast :stöð>/a framsókn 5. hersins þar..
t
Þjöðverjar gera enn hveirja gagnárásina saf annarri við Ter-
Sókn Rússa vestur yfir
Dnieprfljót miðar vel áfram,
þrátt fyrir harðjfengilegt við-
nám þýzku herjanna. — Eins og
greint var frá í fregnum í gær,
hefur rússneski herinn brotizt
yfir fljótið á þrem stöðum, norð
ur af Kiev, hjá Pereyslavl og
suður af Kremenchug. Hefur
hann nú treyst aðstöðu síria á
vesturbakkanum á öllum þess-
um stöðum og sækir fram af
þunga. Rússar flylja lið íátt
o'g hergögn yfir Dniepr eftir flot
■hrúm, og ganga flutningarnir
greiðlega. —■ Viðnám Þjóðverja
er hvarvetna mjög öflugt, en
Rússar hrinda jafnan áhlupum
þeirra og hafa víða sótt nokkuð
á á vesturbakkanum. Einkum
hefur þeim hersveitum þeirra,
er brutust yfir Dniepr hjá
Pereyslavl orðið vel ágengt.
Var greint frá því í fregnum í
gærkvöldi, að skriðdrekaorrust
ur geisuðu nú þar vestan
Dniepr, svo að Rússum hefir
þegar íekizt að flytja skriðdreka
og önnur þung hergögn yfir
íljótið.
, Á vigstöðvunum norður í
landi hafa Rússar einnig treyst
aðstöðu sína og sótt fram síð-
asta sólarhring. Einkum hefur
þeim orðið vel ágengt norðan
við Nevel, þar sem þeir hafa nú
rofið sambandið milli norður-
hers og miðhers Þjóðverja.
Einnig nálgast þeir Vitebsk
óðum.
Vainö Tanner.
liiisk seBdinefnd
komii til Svíþjóðar.
Skipuð íiórum þekktum Al-
DýðuflokksíeiðtoBum,
"P RÉTTIR frá skrifstofu
norska blaðafulltrúans í
Reykjavík greina frá því, að
sendinefnd frá Finnlandi sé
nýkomin til Stokkhólms. Hefir
Svenska Dagbladet kveðið þann
ig að orði í tilefni komu nefnd-
arinnar, að rætt myndi verða
um stöðu og framtíð Finnlands
og ýmsum málum finnsku
þjóðarinnar væntahlega ráðið
moli, en '8. herinn hrindir þehn Jafnlrarðan .og grandaðt hann
/
fimnrtíu iþýzkum skriðdrekum þar á gær. Loftsókn bandamanna
á Ítalíu í gær beíndist einkum gega Forania og Palazo.
ÞATTDR 5. HERSINS.
Fregnir í gær greindu frá
því, að :5. hexinn hefði enn sótt
fram og treyst vel aðstöðu sína
á landsvæsðum þeim, er hann
hefir náð á sílt vald. Hefir
hann nú tekíð Cassenta, sem
stendur milli Capua og Bene-
ventum. Könnunarsveitir hans
hafa brotizt norður yfír Vol-
turno, og eru þar háðir harðir
bardagar. Miklar orrustur geisa
og á gervöllu svæðinu frá Ca-
pua til strandar. Hefir Þjóð-
verjum nú bætzt liðsauki á
vígstöðvarnar norður af Napo-
li. Veita þeir hvarvetna harð-
fengílegt viðnám.
Þess var getið í fregnum í
gær, að engar líkur væri til
þess, að Þjóðverjar hörfuðu
brott frá Volturno, án þess að
til hernaðaraðgerða kæmi. 5.
herínn er nú kominn að suður-
bakka árinnar og hafa könnun-
arsveitir hans brotizt yfir hana
sem fyrr greinir. Þjóðverjar
hafa hins vegar búizt vel um á
norðurbakkanum og munu
hyggja á öfluga mótspyrnu, er
bandamenn freista þess að
t
flytja lið sitt og hergögn yfir
ána. Má því vænta þess, að
til tíðinda dragi á þessum slóð-
um ínnan skamms.
• Aðstaða 5. hersiras hefir mjög
batnað eftir töku Capua og
Casserta. Eru báðar bessar
borgir mjög mikilvægar fyrir
aðdrætti alla svo og’ samband
hans við 8. heíinn. Er augljóst,
að bandamenn leggja áherzlu
á að treysta hvarvetna aðstöðu
sína sem bezt og gæta1 þess að
sækja fram af forsjá.
ÞÁTTUR 8. HERSINS.
Engar breytingar hafa orð-
ið á vígstöðvunum við Termoli.
Þjóðverjar halda áfram til-
raunum sínum til þess að ná
borginni aftur á vald sitt og
gera hvert gagnáhlaupiö af
öðru sem fyrr, en án árangurs.
Hrindir 8. herinn gagnárásum
þessum jafnharðan og bifast
vörn hans hvergi. Héfir hann
jafnvel sótt nokkuð fram
austur af Termoli og treyst
þar aðstöðu sína. í átökunum
við Termoli í gær grandaði
hann um fimmtíu skriðdrekum,
Það hefur nú verið upplýst
í Moskva, að manntjón í liði
Þjóðverja hafi verið feikilegt,
er Rússar tóku Nevel. Féllu t. d.
þrjú þús. þýzkra hermanna í bar
dögum, sem háðir voru á stræt
um borgarinnar, en sex hundr
uð voru teknir höndum.
Á vígstöðvunum syðst í Rúss
landi vinna rússnesku hersveit
irnar að því að uppræta síðustu
leifar liðs Þjóðverja og Rúm-
ena, sem engrar undankomu á
þar auðið. Hafa Rússar tekið
marga fanga í átökum þessum,
auk þess sem mikið hejrfang
hefur fallið í hendur þeim.
sem Þjóðverjar tefldu fram í
gagnárásum sínum.
LOFTSÓKNIN.
Flugher bandamanna lætur
■mjög til sín taka á Ítalíu sem
fyrr. Hins vegar gætir Jrýzks
flughers þar ekki svo að talizt
geti. Bandamenn halda uppi
hörðum árásum á borgir þær,
sem Þjóðverjar hafa á valdi
sínu, svo og aðrar stöðvar
þeirra. Beindu þeir loftsókn
sinni í gær einkum gegn
Formia og Palazo.
til lykta.
Nefnd þessi er skipuð fjór-
um helztu leiðtogum finnska
Alþýðuflokksins. Er Vainö
Tanner, viðskiptamálaráðherra-
Finnlands og formaður finnska
Alþý ðuf lokksins formaður
hennar, en auk hans eiga í
henni sæti Fagerholm, félags-
málaráðherra, Vuori, forseti
finnska Alþýðusambandsins og
Aaltonen, ritari finnska Al-
þýðuflokksins.
Livno á valdi
Júgóslava.
TILKYNNT hefir verið frá
aðalbækistöð þjóðfrelsis-
hersins júgóslavneska, að hann
hafi náð á sitt vald samgöngu-
miðstöðinni Livno, er liggur
nær 45 km norður af Split, hafn
arborg Ðalmatíu.
Þess var og getið í tilkynn-
ingu þesSari, að þegar Júgóslav
ar tóku Tuzhla fyrir skömmu
hafi þeir tekið tvö þúsund þýzka
hermenn til fanga þar á meðal
einn hershöfðingja.