Alþýðublaðið - 12.01.1944, Blaðsíða 3

HCiSvikudagur 12. janúar 1544.
ALÞYBUBLAÐBÐ
Roosevelt boðar Baoðaríblapiaði
oýja peBDskyldBlðflBÍðf-
Allt vimiuafl i landiou verður undir
umsjón stjórnarinoar.
BOÐSKAPUR ROOSEVELTS tu Bandaríkjaþingsins var les-
inn upp í gœr og vakti mikla athygli. Forsetinn fer fram á
margar nýjar og róttækar ráðstafanir, sem munu miða að því að
flýta fyrir sigri bandamanna. Meðal annars er farið fram á, að
ríkið hafi hönd í bagga með allri atvinnu og framleiðslu, til þess
að vinnuafl landsins nýtist sem bezt. Kaup verkamanna mun
ekki lækka samkvæmt löggjöfinni, né heldur mun framfærzlu-
kostnaður hækka. Loks lýsti forsetinn ráðstefnunum í Cairo og
Teheran og sagði, að það, sem þar hefði unnizt, fælist í orðinu
Sic semper
tyrannis . .
IGÆRMORGUN kvað við
skothríð einhvers staðar
á Norður-Ítalíu. Ciano greifi,
tengdasonur Mussolinis, de
Bono, hershöfðingi, gamall
samherji hans og þrír aðrir
nánir samstarfsmenn', höfðu
lokið æviskeiði sínu.
IÞAÐ HEFIR JAFNAN þótt
góður siður að segja ekkert
nema gott um þá dánu, og
má vel vera, að sú regla sé
rétt. En hitt er jafnástæðu-
laust að gera menn að dýr-
lingum éftir dauðann, sem
ekki eiga það skilið, né held-
ur krýna þá þyrnikórónu
píslarvættisins. — Galeazzo
Ciano di Cortellazzo greifi
var kvæntur Eddu Musso-
lini, uppáhaldsdóttur hins
ömurlega Cæsars, sem nú
nýtur gistivináttu Hitlers, í
blóra við þjóð sína og alla
hugsandi menn. Ciano var
glæsimenni hið ytra, fríður
sýnum, hafði yndi af ein-
kennisbúningum og skrúð-
göngum og um hann lék
dýrðarljóminn frá Feneyja-
höllinni. Hann var nákvæm
eftirmynd meistarans og
yfirboðarans, hinn róm-
verski örn þandi vængina á
skrautlegri einkennishúfu
hans, en þúsundir manna
hellsuðu honum með þeirri
lotningu og virðingu, sem
næstæðsta manni hins endur-
reista Rómaveldis, Impero
Romano, bar.
HANN VAR UM SKEIÐ utan-
ríkisráðherra Ítalíu og mun
hafa átt nokkurn, sennilega
ekki mikinn, þátt í samninga-
gerð möndulveldanna. Að
minnsta kosti birtust fagrar
• myndir af honum og Ribben-
trop, og mátti ekki á milli
sjá, hvor bæri af öðrum í
glæsileik og höfðingshætti.
Hann kunni ýmislegt fyrir
sér, stýrði flugvél og mun
hafa tekið þátt í hinni „vask-
legu“ loftsókn gegn hálf-
nöktum blámönnum suður í
Abyssiníu, sem horfðu
undrandi á hina stóru rán-
fugla tæta sundur varnar-
lausa líkami félaga þeirra
með sprengjukasti og vél-
byssuskothríð.
CIANO GREIFA hlotnaðist
flest það, sem eftirsóknar-
vert þykir: Gott kvonfang,
auðæfi, metorð og völd. En
hann notaði þau ekki á þann
veginn, sem hefði reynzt
honum betra veganesti í
lífinu. Hann lét afskipta-
lausa alla þá, sem þjáðust ál-
saklausir í fangabúðum
Líparíeyja, og hann lagði
blessun sína yfir miskunnar-
lausar loftárásir ítalskra
flugmanna á varnarlausa al-
þýðu Spánar.
HÚ ER HANN HORFINN
þessum heimi. Vafalaust
verða nógir til þess að segja
yfir moldum hans hin
blessunarríku orð — requi-
escat in pace — hvíl í friði,
og er vonandi að svo verði.
Frh. á 7. síðu.
„öryggi“.
Kommðnistaflokk-
ar Banðaríkjanna
ísre^tlr sér 1 póli-
tískt fræðslofélas!
Segir að gömlu auðvaids-
fiokkarnír verði áfram að-
alflokkar landsins-
Fregn frá new york í
í gærkveldi hermir, að mið
stjórn Kommúnistáflokksins í
Bandaríkjunum, sem setið hefir
á fundi þar. hafi samþykkt að
mæla með því, að flokkurinn
hætti að starfa sem stjórnmála-
flokkur. Jafnframt leggur hún
til, að hann breyti um nafn og
kalli sig framvegis „Fræðslu-
félag kommúnista um stjórn-
mál“, og mun það nafn eiga að
gefa í skyn hið nýja eðli og ætl-
unarverk samtakanna.
Aðalritari Kommúnistaflokks
ins, Earl Browder, hefir lýst því
yfir, að samþykkt miðstjórnar-
innar sé byggð á þeirri skoðun,
að miálum muni verða skipað í
Bandaríkjunum eftir ■ stríðið „á
grundvelli hins gamla tveggja
flokka fyrirkomulags,‘‘ þ. e., að
demókratar og repúblikanar
haldi áfram að vera aðalflokk-
ar landsins.
Russar uilja U allan
ansturhlota Pðllands, m
bjóða áustur Prússland
i staðinn.
RÚSSAR hafa stungið upp á
því við Pólverja, að
landamæri ríkjanna skuli vera
þar sem Þjóðverjar og Rússar
ákváðu eftir innrásina í Pólland
árið 1939. Hins vegar hafa
Rússar boðið Pólverjum að fá
Austur-Prússland, sem upphót
fyrir landsvæði þau, er þeir
missa á þennan hátt.
Pólska stjórnin í London sat
á fundum í allan gærdag og er
talið, að rætt hafi verið um
orðsendingu Rússa, en ekkert
hefir verið látið uppi um
fundina.
Rússar halda áfram sókninni
og eru komnir til Uman eftir
að hafa farið yfir hina mikil-
vægu járnbraut Smela-Kristi-
novka. Hersvéitir Vatutins
halda áfram sókninni, en fara
Frh. á 7. síðu.
í boðskap sínum leggur
Roosevelt fram stefnuskrá í
fimm atriðum til þess að vinna
stríðið sem fyrst, þar á meðal
er ný verkamálalagasetning,
þar sem gert ráð fyrir, að
allt atvinnulíf landsins verði
undir yfirumsjón stjórnarinn-
ar. Sömuleiðis lagasetning um
skattamál, er miði að því að
hindra óeðlilegan gróða ein-
staklinga og fyrirtækja. Auk
þess yrði að hafa hemil á verð-
lagi á matvælum.'
Forsetinn sagði m. a. í boð-
skap sínum: „Eg myndi ekki
fara fram á þegnskyldulög, ef
ekki yrðu samþykkt önpur
lög, sem héldu niðri fram-
færzlukostnaðinum. Við verðum
að bera, sameiginlega skatta-
byrðarnar og koma í veg fyrir
óeðlilegan gróða.“ Tillaga for-
setans um þegnskyldulöggjöf
er gagnstæð því, sem hann
hafði áður haldið fram, að
frjálsar ráðstafanir um vinnu-
aflið væru nægilegar. Hann
sagði, að slík löggjöf mundi
koma í veg fyrir verkföll með-
an styrjöldin geisar og trýggja
framleiðslunni nauðsynlegt
vinnuafl. Hann sagði, að hann
hefði hikað við að bera fram
slík lög í þrjú ár. Síðan bætti
forsetinn við: ,,Eg er sann-
færður um nauðsyn slíkra
laga. Enda þótt ég viti, að við
og bandamenn okkar getum
unnið stríðið án þeirra, er ég
viss um, að ekkert nema alger
notfærzla vinnuafls og fjár-
magns geti tryggt skjótan sigur
og dregið úr þjáningum og
blóðsúthellingum. “
Forsetinn sagði, að almenn
vinnuskylda mundi ekki tákna
kauplækkun eða rýrð kjör að
öðru leyti. Hann sagði, að
milljónir Bandaríkjamanna
tækju ekki þátt í nauðsynlegu
starfi vegna styrjaldarinnar,
ekki af því, að menn vildu
ekki starfa, heldur vegna hins,
að menn vita ekki, hvar þeirra
er mest þörf. Þessi löggjöf
mundi bæta úr því.
Roosevelt gaf þinginu
skýrslu um fundina í Cairo og
Teheran og sagði, að árangur af
þeim feldist í orðinu „ör-
yggi.“ Hann sagði, að ekki
hefði verið gerðir neinir leyni-
samningar, hvorki stjórnmála-
né fjárhagslega. Sérhver ein-
staklingur, hvar sem er í heim-
inum verður að búa við sæmi-
leg lífsskilyrði, sagði forsetinn,
og við megum ekki endurtaka
hina raunalegu innilokunar-
stefnu.
Þá sagði Roosevelt, að
Ciano liíiátinn.
TILKYNNT hefir verið í
Berlín, að Ciano greifi,
tengdasonur Mussolini, de
Bono hershöfðingi og þrír aðrir
háttsettir facistar, hafi verið
teknir af lífi í gærmorgun. Auk
þeirra höfðu 15 menn aðrir
verið dæmdir til dauða, en þeir
eru ekki í valdi Þjóðverja og
því ekki unnt að framkvæma
líflátsdómana. Þessir menn voru
allir sakaðir um samblástur
gegn Mussolini. Aftakan fór
fram í Verona á Norður-Ítalíu.
Mosquitoflugvélar fóru til á-
rása á Berlín í fyrri nutt. Flug-
virki fóru til árása á ýmsa staði
í Þýzkalandi um hádegið í gær.
Margar útvarpsstöðvar þögnuðu
meðan á árásunum stóð.
Bandaríkjamönnum væri ekki
nóg að lifa styrjöldina af, held-
ur yrði eitthvað jákvætt að
hafast upp úr henni. Hann var-
aði menn við þeim hugsunar-
hætti, að styrjöldin væri sama
og unnin. Árangurinn væri sá,
að framleiðslan hefði minnkað,
og á síðustu mánuðum hefðu
verið smíðað 1000 flugvélum
færra, en ætlazt hefði verijð
til. Forsetinn flutti ekki ræðu
sína sjálfur vegna lasleika, en
hann ávarpaði þjóð sína í gær-
kveldi í útvarpið.
Er bandamenn höfðu komið
sér fyrir í nýum fjallastöðvum,
sem þeir tóku í fyrradag, sóttu
þeir enn fram og tóku fjallið
Diperno, sem er um 550 m. á
hæð, í fyrri árásinni á fjallið
veittu Þjóðverjar geysiöflugt
viðnám, en í hinni síðari, sem
var lokaárásin, urðu Þjóðverjar
að hörfa undan, en bandamenn
tóku allmarga fanga, Banda-
menn stefna nú til Tracchio-
fjalls, um 5 km. frá Cassino.
Loftárás var gerð á Sofía,
höfuðborg Búlgaríu, og voru
það brezkar Wellington-flugvél
ar, sem þar voru að verki. Eld-
ar brunriu enn í borginni eftir
árásir amerískra flugvirkja um
daginn. Tjón varð á járnbraut-
armannvirkjum. Þá var einnig
ráðizt á Skoplje í Júgóslavíu
og féllu sprengjur á járnbraut-
arstöð og birgðaskemmur.
Sprengjum var og varpað á
flutningalestir Þjóðverja fyrir
norðan Róm, en tundurspillar
skutu á bæinn Saja Benedetto,
fyrir norðan Pescara.
Brezkir tundurspillar sökktu
þrem seglskipum Þjóðverja á
Miðjarðarhafi s. 1. föstudag, en
á sunnudaginn var gerðar loft-
árásir á ýmsar stöðvar í Grikk-
landi.
Á vígstöðvum 8. hersins ber
fátt til tíðinda. Er aðallega um.
könmmarflokka- og stórskota-
liðsaðgerðir að ræða. Loftárásir
eru og 'gerða að baki vígilínu
Þjóðverja.
S
Einu sinni var . . .
Þessi mynd var tekin af Mussolini og Ciano greifa á veldisdögum
þeirra, þegar annar var einræðisherra og forsætisráðherra Ítalíu,
en hinn, tengdasonur hans og utanríkisráðherra. Nú er ekki nema
annar þeirra lífs og langt frá því að vera nokkur einræðisherra
Ítalíu, því að hann er nú aðeins Gauleiter Hitlers þar. En hinn
er liðinn — var skotinn í gærmorgun eftir skipun Hjtlers.
5. heriDD tekur Cervara, siðasta
prðsbutdiDD á leiðinoí tii Gassino.
Loftárásir gerðar á Sofia og Skoplje.
i ■—i . . —» ■— *
SÍÐUSTU fregnir frá vígstöðvuqum á Ítalíu herma að her-
sveitir úr 5. hernum hafi tekið Cervara, sem var síðasta
virki Þjóðverja á leið handamanna til Cassino. 5. herinn er nú
um 7 km. frá Cassino, en horgin liggur xmdir skothríð Breta og
Bandaríkjamanna í hæðunum í kring.
------------------------«