Alþýðublaðið - 23.01.1944, Blaðsíða 5

Smimtdagur 23. janúar 1944.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ú
Gírugir ljónshvolpar.
Dýragarðurinn í Philadelphiu í Bandaríkjunum vill selja -— eða jafnvel gefa — ljónshvolp-
ana þrjá, sem sjást á mynd þessari. — Ástæðan er sú, að ljónshvolparnir eru gírugir mjög til
matar, en hins vegar erfi-tt að fá þau fæðuföng, er með þarf til þess að seðja hungur þeirra.
Leyniherinn franski.
GREIN ÞESSI, sem fjall-
ar um leyniherinn
franska? er heldur uppi ske-
leggu viðnámi gegn Þjóð-
verjum og hinum frönsku
j handbendum þeirra, er eftir
Frida Stewart og hér þýdd
úr tímaritinu World Digest.
' Lýsir hún vel viðhorfunum
í Frakklandi og færir mönn-
um sanninn um það, að Frakk
ar eru þess óðfúsir að færa
rniklar fórnir í baráttunni
fyrir frelsi sínu og sjálfstæði.
VEGNA öryggis sjálfra ykk-
ar, vegna Frakklands.og við
náms þess — farið hvergi ungu
menn fæddir 1923! Varnað-
.arorð þessi bárust æsku Frakk-
lands gegnum leynistöðina
„Honneur et Patrie“, þegar það
varð heyrum kunnugt, að Hitler
krafðist þess að Frakkar fædd-
ir 1923 yrðu fluttir til Þýzka-
lands til þess að vinna þar nauð
ungarvinnu til viðbótar þeim
•800 000 verkamanna, sem þeg-
ar höfðu verið fluttir frá Frakk
landi til Þýzkalands. „Honneur
et Patrie“ sagði æskumönnum
þessum að flýja að heiman hið
fyrsta og ganga í leyniherinn
franslca.
Hcr þessi telur nú alls 200 000
hermanna. Hermenn hans iiafa
kosið sér hlutskipti skógar-
manUanna. Griðlausir hafast
þeir við úti í skógum landsins
og á fjöllum uppi. Corrézehér-
að er mjög marbreytt að lands-
lagi, svo að leynfhermönrmn-
um er þar vel við vært. Hátt-
settur embættismaður frá Corr-
éze er sagður ihafa látið sér
eftirfarandi orð um munn fara:
— Það er ekki einvörðugu æska
Corréze, sem neitar að hlýðn-
ast fyrirmælum og lúta forráð-
um Laval. Æskumenn frá öðr-
um héruðum og hinum stóru
borgum landsins, svo sem París
Toulouse og Bordeaux, ganga og
í lið með henni. Þeir hafa skipu
lagt hersveitir, sem okkur er
ógerlegt að bera ofuriiði. Ger-
vallir íbúarnir veita leynihern'-
um brautargeng'i og fulltingi.
Nær allir hinir ungu verka-
menn hafa skipað sér í sveitir
hans.
Þeir, sem gengið hafa í leyni-
her þennan, eru ungir menn og
vaskir úr öllum hinum róttæk-
ari flokkum landsihs. Þeir hafa
gert Þjóðverjum margar skrá-
veifur og munu gera. Þeir, sem
hafa forustu hinna dreifðu her-
sveita skógarmanna þessara
með höndum, eru fyrst og
fremst liðsforingjar úr her
Frakka, menn, sem fylgja de
Gaulle og Giraud að málum.
Þeir, sem gerast liðsmenn
leynihers þessa, verða að upp-
fylla ýmis skilyrði. Nýliðinn
verður að sverja hernum holl-
ustueið og heita því að segja
skilið við fjölskyldu sína og
vini þar til Frakkar hafa endur
heimt frelsi sitt og sjálfstæði.
Það er dauðasök að týna vopn-
um sínum, fog nýliðinn verður
að temja sér félagslund og fórn-
fýsi. Skulbindingin er svo hljóð
andi:
— Hver ’sá, er gengur í lið
vort, verður að helga leyni-
hernum krafta sína óskipta.
Hann verður að sofa undir beru
lofti, oft og tíðum verður hann
að neita sér um nægju matar,
og hann verður gð lúta járn-
aga. Hver sá, er gengur í lið
vort, skuldbindur sig til þess að
hverfa ekki aftur til byggða
fyrr en honum er veitt heim-
fararleyfi. Hver sá, sem bregzt
þeirri skuldbindi.ngu, mun lífi
týna. Þetta gildir ekki aðeins
um sviknra þá, sem leynihern-
um tekst að komást höndum yf-
ir, meðar, hernámið stendur
yfir. Sérhverjum svikara mun
hengt miskunnarlaust eftir að
þjóð vor hefir endurheimt
frelsi sitt og sjálístæði. Þá mun
hann sóttur til saka og ábyrgð-
ar grnða sinná.
Viljir þú ganga í lið með
okkur, ert þú boðinn velkom-
inn sem bróðir. Þú gerist þá
hermaður háleitustu hugsjónar,
sem getur, þeirrar að berjast í
þágu ættlands þíns og fórna
því lífi þínu, ef þörf krefur.
Sá, sem gerist liðsmaður leyni
hersins, fær til afnota áttavita
og gleraugu. Hann er þjálfaður
í öllu því, sem harm þarf að
kunna. Hann er þjálfaður til
þess að geta gegnt störfum sem
hermaður, vinna skemmda-
^verk og inna önnur þau störf af
höndum, sem barátta hans mun
krefja.
LEYNIBLAÐIÐ Les Forces
Unies de la Jeunesse birti
eigi alls fyrir löngu grein, þar
sem lýst var heimsókn tíl leyni-
hersins. Greinarhöfundur kveð-
ur þannig ao orði, að það sé
engan veginn auðveit að kom-
ast til stöðva hans. Maður
verður að ferðast Ianga leið
fjarri mannabyggðum og veg-
um og fylgja götuslóðum, sem
engum ókunnugum er auðið að
rekja. I helli uppi í fjöllunum
höfðu þrjátíu æskumenn bæki-
stöð sína. Þar voru menn úr
öllum stéttum og startsgrein-
um Frakklands, rnenn, er að-
hylltust ólíkar trúarskoðanir en
áttu það eitc sameiginlegt að
vera óðfúsir þess að helga föður
landi sínu krafva sína. Þar voru
stúdentar frá Lille, iðnverka-
menn frá Bordeaux. bændur
frá Languedoc, Marseilles og
Lorraine og menn fra ýnisum
héruðum og borgum landsins.
—- Piltarnir þurfa margs að
spyrja strax og komumaður
kemur. Hvað er í fréttum? Hvað
segir Lundúnaú tvarpið ? Áttu
tóbak?
Stóran pott gat að líta á hlóð-
um utan við hellmn. Viðareld-
ur logaði glatt í hlóðunum.
Málsverðurinn var þurrkað
grænmeti, kartöflur, brauð og
dálítið af kjöti. Skammtur
hvers eins var engan veginn
stór, en allir undu þó hag sín-
um hið bezta. Piltarnir báru
bændunum mjög vel söguna.
Þeim áttu þeir það aö þakka,
að þeir fengu notið málsverð-
ar þessa. Auk þess, sem þeir
láta þeim vistaföng í té, segja
þeir hermönnunum cll þau tíð-
indi, sem þeir kunna frá að
greina.
Eitthvert mesta vandamál
leynihermannanna er þó að
afla matfanga, þrátt fyrir
drengilegan stuðning bændanna
Þeir hika ekki við það að ræna
skömmtunarseðlum af yfirvöld-
unum, ef þeir sjá sér færi á því.
Þess eru og dæmi, að þeir hafi
komið í óvæntar heimsóknir til
kaupmanna, sem áttu þeirra sízt
von og voru fjarri því að vera
þeim vinveittir. Komumenn
leggja þá fúslega þá fyrirhöfn
á sig að afgreiða sig sjálfir.
Þrír ungir menn úr leyni-
hernum komu einhverju sinni
inn í verzlun nokkra.
. — Upp með hendurnar! I,áttu
okkur hafa tóbak.
Kaupmannskonan varð fá
við.
Framhald á 6. síðu.
Rithöfundanefndin skiptir rithöfunda- og skálda laun-
unum. — Hvernig tekst nú til? — Gunnar Gunnarsson
og útgáfan á verkum hans. — Bréf um útvarpið.
UM ÞESSAR MUNDIR situr
nefnd Rithöfundafélagsins á
rökstólum óg reynir, að því er
aetla . verður . að . skifta . uppiiæð
þeirri, sem Menntamálaráð út-
hlutaði henni eða réttara sagt, fé-
laginu, sem réttlátast, milli skáld-
anna og rithöfundanna. Ég öfunda
ekki þessa nefnd af hlutverki sínu,
eins og ég gat aldrei öfundað
Menntamálaráð' af sínu hlutverki.
Það kæmi mér heldur ekki á óvart
þó að nefndarmennirnir vildu
gjarna að þessi lcaleikur yrði tek-
inn frá þeim.
í FYRRA ,,demonstreraði“
nefndin gegn Jónasi með því að
ánafna Halldóri Kiljan Laxness
hærri upphæð en öllúm öðrum og
varð það til þess að efla nokkurra
óánægju. En því miður mistum
við Gunnar Gunnarsson út úr Rit-
höfundafélaginu og var það mikill
skaði fyrir félagið og samtök lista-
mannanna yfirleitt, sem höfðu að
réttu kjörið hann höfuðsmann sinn
og forseta á fyrsta listamannaþing-
inu, sem haldið var.
GUNNAR GUNNARSSON hefir
dvalið hér í bænum undanfarið.
Mun hann hafa verið hér með fram
vegna framhaldsútgáfu á verkum
sínum, en Landnáma hefir nú lok-
ið við að gefa út „Kirkjuna á
fjallinu“ í þremur stórum og
myndarlegum bindum. Er þessi út-
gáfa nú uppseld. Hafin mun vera
undirbúningur að útgáfu á „Sögu
Borgarættarinnar.“ Hefir Gunnar
Gunnarsson sjálfur þýtt hana, en
Halldór Kiljan Laxness þýddi
„Kirkjuna, á fjallinu“. Mun saga
Borgarættarinnar koma öll út í
einu stóru bindi á þessu ári.
VIÐ HÖFUM í raun og veru ekki
kýnnst Gunnari Gunnarssyni náið
fyr en með þessari útgáfu á „Kirkj-
unni á fjallinu“. Og ég hygg að það
sé ekki ofsagt að Gunnar Gunn-
arsson er orðinn okkur ástfólginn.
Við fögnum þVi að framhald verð-
ur á útgáfu af verkum Gunnars og
það er áreiðanlegá rétt aðferð að
gefa „Sögu Borgarættarinnar" út £
einu lagi.
„SVEITAMAÐUR í nágrenni
bæjarins skrifar: Ég hefi orðið þess
var, að útvarpið lítur mjög lítils-
virðandi á sjálft sig og telur sig
hafa miklu færri hlustendur en
það hefir í raun og veru. Ríkisút-
varpið heldur víst, að enginn
hlusti á sig nema Reykvíkingar;
það er náttúrlega ofur eðlilegt,
því ekki er nú dagskráin alltaf svo
merkileg hjá þeim blessuðum
hróunum."
Á HVERJU KVELDI er lesið f
útvarpið á undan fréttum: „Nætur-
læknir er í nótt“ — o. s. frv., og:
„Næturakstur annast bifreiðastöð-
in“ — o. s. • frv., rétt eins og það
gildi fyrir allt landið, og að bænd-
ur norður á Melrakkasléttu og
Hólsfjöllum þurfi ekki annað en að
taka upp heymartólið og hringja
í þann lækni og iþá bifreiðastöð,
er það tilnefndi í það og það
skiftið. Það er þó vitað að enn
sem komið er býr meiri hluti
landsmanna utan Reykjavíkur.
Allir landsmenn eru taldir vera £
kringum 120 000 og þar af búa um
45 þúsund í Reykjavík. Það eru
því um 75 þús. af landsmönnum,
sem búa utan R.víkur; þótt útvarp-
ið virðist alltaf gleyma því, að
aðrir en R.víkingar hlusti á það.“
„ÚT YFIR ALLT tók þó núna
eitt kvöldið. Ég hlustaði á útvarpið
mitt. í gær, og heyrði þar meðal
annars, að R.vík væri rafmagns-
laus. Þegar þulurinn hafði lokið
lestri frétta og lesið hina venju-
legu kvöldbæn um næturlækningu
og bifreiðastöðina tilkynnir hann,
að dagskránni sé lokið. Ja, þarna
sjáið þið.“
„AF ÞVÍ REYKVÍKINGAR gátu
ekki hlustað, þá var ekki nema
sjálfsagt og réttmætt, að enginn
hlustaði!!! Svo þurfti auðvitað að
tilkynna eins og fyrr, hver væri
næturlæknir, þótt þeir vissu mæta
vel, að enginn R.víkingur gat
hlustað. Þessi blessaður nætur-
læknir er því fyrir alla lands-
menn,, og ég hygg, að hann muni
hafa nóg að gera í nótt! Þetta ber
landsmönnum utan R.víkur auð-
vitað að þakka þeim vel fyrir, því
ekki hugsa þeir nú alltaf svo mik-
j ið um okkur bændur.“

Orðsending
til útsölumanna Alþýöublaðsins. s
Vegna áramótauppgjörs eru útsölumenn blaðsins
úti á landi beðnir að senda uppgjör hið allra fyrsta.
Óseld jólahlöð
óskast endursend sem allra fyrst, vegna þess,
blaðið er uppselt í afgreiðslunni.
að
Bezt að auglýsa í Alþýðublaðinu.