Alþýðublaðið - 05.02.1944, Blaðsíða 6

KYNNING
Viðskiptaráðið hefir ákveðið að hámarksverð á blaut-
sápu (kristalsápu) skuli vera sem hér segir:
í heildsölu . .
í smásölu ......
Hámarksverðið í smásölu nær til sápu, sem verzlanir
hafa keypt eftir 1. febrúar s.l., en óheimilt er að hækka
eldri birgðir. Verzlunum utan framleiðslustaðar er heimilt
að bæta við hámarksverðið sannanlegum flutningskostnaði.
Reykjavík, 4. febrúar 1944.
(5
\
$
N
S
s
s
s
s
s
s
V
s
s
S
s
s
s
s
s
s
s
S'
V
V
s
s
V
s
s
■
HVAÐ SEGJA HIN BLOÐIN7
Fxh. af 4. síðu.
um * tilfellum ekki gert, ef afli
býðst. Þetta sýnir, að sjóhæfni
skipsins' er rýrt tii hins ítrasta,
sem sagt, það flýtur meðan ekki
sekkur, samanber ummæli áður-
nefnds togaramanns, að það sé
meiri uggur í skipverjum út af á-
sigkomulagi skipsins,- en af öllum
þeim hættum er af ófriðnum stafa.
Að vísu er búið að setja lög •’ n
hleðslumerki, og þau komin í fram-
kvæmd, en hefir ástandið batnað
við það? Ég hygg að við eigum
ekki gott með að svara því af-
dráttarlaust játandi."
Eins og menn sjá, er það
rökstudd skoðun Þatvaldar
Björnssonar, að togarnir séu
ofhlaðnir í Englandssiglingum,
enda þarf raunar ekki vitn-
anna við í þeim efnum eftir
þær upplýsingar, sem Finnur
Jónsson gaf í hinni athyglis-
verðu ræðu sinni á alþingi á
dögunum.
Slóornster íramtíð-
ir.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 5. febrúar 1944..
kr. 3,68
4,60
VERÐLAGSST J ORINN.
Fimmtugur í dag;
Frh. af 5. síðu.
aðir á sjó, af því að líftaug þeirra
lægi yfir hafið. Japan, hitt eyrík
ið, ér aðeins hægt að sigra á sjó,
af sömu ástæðum. Það er vitað,
að brátt verður tjaldið dregið
frá og stórkostlegur sjóhernað-
ur hefst, þar sem feikna öflugir
flotar leggja til orrustu og skera
úr um úrsiitin. En hvers vegna
eru allir þessir Ameríkumenn og
Ástralíubúar að berjast í frum-
skógunum, þegar hægt er að
varpa Japönum í ógæfuna með
því að rjúfa hina 3000 mílna
löngu sjóflutningaleið frá Japan
til Suðurhafseyjanna? Svarið
—*, sem er mjög algengt svar í
hernaði —, er það, að banda-
menn hafa enn ekki nægar flota-
og flughersbækistöðvar til þess
að gera árásir á þessa flutninga-
leið. 4Bandamenn verða að ná
bækistöðvum nær Japan, og
svo enn einu einni, eins og svo
oft áður í sögunni, mun barátt-
an um völdin yfir siglingaleið-
unum ná hámarki sínu með sjó-
orrustu. í kjölfar unnins sigurs
í þeirri orrustu, mun allt annað
fyig.ia.
I þeim orrustum, sermhingað
til hafa verið háðar á Kyrrahaf-
inu, hafa flugvélamóðurskipin
haft mjög mikið að segja. Þau
munu halda áfram að vera mjög
þýðingarmikill, því í baráttu á
úthöfum langt frá landi, eru það
flugvélar frá þeim, sem gera á-
rásir á fjarlæga staði, og veita
enn fremur þá vernd í loftinu,
sem nauðsynleg er til þess að
hægt sé að framkvæma hernað-
araðgerðir. En orrustuskipin
hafa haldið stöðu sinni sem aðal
þættirnir í sjóhernaðinum. Það
er mjög mikill skyldleiki með
nýtízku kylfusetti golfleikara og
uppbyggingu nútímaflota. Þótt
golfleikarinn noti nú fjÖlda af
kylfum, þá eru. upprunalegu
gerðirnar alltaf með. Þrídekkjan
freigátan og íkveikjuskipið frá
dögum Nelsons, eru nú orrustu-
skipið, beitiskipið ©g tundurspill
irinn, en nýjum kýlfum hefir
verð bætt d hópinn: flugvélaskip
inu, kafbátnum, strandvarnar-
skipinu og innrásarskipinu, sem
hvert -fyrir sig hefir ákveðið hlut
verk að vinna. Fyrir nokkru sá-
um við gömlu kylfurnar í notk-
ún, heitiskipin sem eltu Scharn-
horst, tundurspillana, sem réð-
ust á það og síðan einvígið milli
stórskipanna. í húmi hins nor-
ræna kvölds, hefði aðeins stór-
skip getað tryggt fullkomna eyð
ingu skipalestarinnar og aðeins
annað stórskip hefði getað kom
ið í veg fyrir hana. Flugvéla-
skip verður að vera hraðskreitt
og hafa flugskýli til þess að hýsa
flugvélarnar, svo það getur ekki
borið bungar fallbysur og verið
vel vopnum ibúið. Éf orustuskip
finnur flugvélaskip í rökkri, eða
óhagstæðu flugveðri, getur það
aðeins endað á einn veg og það
fljótt. En annars hefir flugvéla-
skipið sína miklu möguleika til
hernaðaraðgerða, fram yfir öll
önnur skip.
Jafnskjótt og Þýzkaland hefir
verið sigrað, verða bandamenn
að senda til Austurhafa flota,
sem byggður er upp af ýmsum
tegudum skipa í réttum hlut-
föllum. Bretar og Ameríkumenn
verða að gera fjöldaárásir af sjó
til þess að ná hinum ómetan-
legu flugvöllum og höfnum, sem
hægt er að gera frá árásir á
Japan og mikilvægustu siglingar
leið Japana, það er þá, sem ligg-
ur yfir Gula hafið frá Kína og
hina, sem liggur til hollenzku
Austur-Indía, þaðan sem þeir .fá
mest af olíu sinni, í þessu stríði
leifturárása með flugvélum og
kafbátum. er langtum erfiðra
en nokkru sinni áður að áætla
réttilega tjón óvinanna. En Jap
an hefir enn öflugan flota. Hve
miklum flota bandamenn geta
beitt í bessari orrustu, fer eftir
skilyrðum með bækistöðvar og
íbirgðaflutninga. Og ennþá er
það ótalið, að fyrir Japána er
dauðinn velkominn, ef hann ber
að höndum, meðan þeir eru í
þjónustu keisara síns. Það getur
ekki orðið neinn friður á jörðu
né hamingja meðal mannanna,
fyrr en vald Japana er fullkom-
lega þrotið á þak aftur. Það er
óhugsandi, að Ástralíumenn og
Nýsjólendingar. sem tvisvar
hafa lagt fram auð sinn og styrk,
til sameiginlegrar baráttu, eigi
eftir að Þýzkaland er sigrað að
lifa í stöðugum ótta við yfirgang
Japana. Bretar geta ekki gleymt
því, að nýlendur þeirra þarna
austur frá, hafa verið hrifsað-
ar af þeim án minnsta tilefnis.
IDAG er Gunnar Akselsson
fimmtugur.
Akselsson er Norðmaður að
ætt og uppruna, én fluttist hing-
að tií lands fyrir 19 árum og
; hefir dvalið hér á landi síðan,
og hefir hann öðlazt íslenzkan
r íkisbor gar arétt.
Gunnar Akselsson hefir ætíð
verið mikill áhugamaður um
íþróttamál, einkum knatt-
spyrnu. Þegar heima á æsku-
stöðvum sínum, er hann var í
gagnfræðaskóla, stofnaði hann
og skólabræður hans knatt-
spyrnufélag, sem keppti við
aðra skóla.
Þegar honum svo óx fiskur
um hrygg gerðist hann athafna-
samur félagi í hipu kunna skíða-
og knattspyrnufélagi „Mercan-
tile“, en það félag hefir tvisvar
unnið Noregsmeistaratitilinn í
knattspyrnu. Akselsson háði
marga hildi á knattspyrnuvell-
inum sem marlcvörður í liði
þessa félags, einnig stundum
sem miðframvörður. Hins vegar
var markvarðarstaðan honum
einkar kær. Um 3 ára tíma átti
•hann sæti í stjóm„MercantiIe“
eða þar til hann var kosinn í
K.R.K., þ. e. Knattspyrnuráð
Kristjaníu (Oslo) og var hann
formaður þess um skeið. Aksels-
son var þar með sem fulltrúar
þjóðar hans unnu sinn fyrsta
knattspyrnusigur á erlendri
grund, en það var við Svía, og
sigruðu Norðmenn með 5 :1.
Auk þess mikla áhuga, sem
Akselsson hefir jafnan haft fyr-
ir knattspyrnu, stundaði hann
kappsiglingar meðan hann var
heimá í Noregi, en það er íþrótt,
sem hin norska sægarpabjóð
hefir jafnan haft mikinn áhuga
fyrir. Auk þess fór hann á skíð-
um, eins og gefur að skilja, því
skíðin og snjórinn er Norðmann-
inum eins og fiskinum er sjór-
inn og uggar.
En þrátt fyrir margvísleg
íþróttaáhugamál Akselssons ber
þó knattspyrnuáhuga hans bæði
fyrr óg síðar og þekkingu hans
á þeim málum langhæst.
Árið 1916 tók hann dómara-
próf í knattspyrnu og gegndi
hann ábyrgðarmiklum störfum
í því sambandi bæði heima í
Noregi og eins í Þýzkalandi, en
þangað fluttist hann um skeið,
til Hamborgar, og gerðist félagi
í íþróttafélagi Hamborgar (H.
S. V.). Þar gerðist hann athafna-
samur knattspyrnudómari og
hinn liðtækasti félagi. Hann
kom á námskeiðum fyrir dóm-
araefni og -var um skeið for-
maður dómarafélags þar í borg.
Frá Þýzkalandi fjuttist svo
Akselsson til íslands og hefir
dvalið hér á landi síðan. Hann
settist fyrst að hér á landi á
Seyðisfirði. Ekki leið á löngu
áður en hann gérðíst þar áhuga-
samur þjálfari og dómari hjá
íþróttafélaginu Huginn, sem þar
hefir starfað um margra ára
skeið. Koma Akselsson til Seyð-
isfjarðar hafði mikil o® góð
áhrif á allt íþróttalíf þar í bæ
og um leið víðar á Austurlandi.
Með honum barst andblær nýs
tíma frá framandi löndum og
hann hafði gott lag á því að við-
halda þeim áhuga, sem hann
hafði vakið, og meðan hans
naut þar við var líf og fjör í
íþróttahreyfingunni á Seyðis-
firði. Ekki kom svo inn til Seyð-
isfjarðar herskipskolla, að hann
ekki væri kominn þar um borð
til þess að reyna að fá kappleik
við flokk frá skipshöfninni, allt
frá „Bjössa frænda“ og upp í
Það er skylda þeirra gagnvart
landi sínu að ná þeim aftur. Þeir
getá ekki lifað eðlilegu lífi á ný
fyrr en sú skuld er greidd. Og
(því fyrr, sem þeir beita afli
sínu í Austurlöndum til sameig
inlegrar árásar með Bandaríkja
mönnum, því betra fyrir þá
sjálfa og allan heiminn.
Gunnar Axelson.
gínandi bryndreka hins brezka
heimsveldis. Árið 1926 kom
kóngurinn til Seyðisf jarðar.
Akseísson undirbjó kappleik við
úrvalslið af skipum lians hátign
ar. Það var mikill leikur, sem
þúsundir manna komu til að
horfa á. Fóru svo leikar að
kóngsménn sigruðu, en Aksels-
son sagði að það hefði verið
vegna þess að heimaliðið hefði
hbrft svo mikið á kónginn, en
ekki gætt knattarins sem skyldi,
og sé það satt, sem ég efast um,
þá er það ekki í fyrsta sinn,
sem kóngurinn glepur íslend-
ingum sýn.
Eftir að Akselsson fluttist frá
Seyðisfirði, dofnaði yfir íþrótta-
lífinu þar um stund.
Akselsson hefir nú starfað
hér í Reykjavík um 8 ára skeið
að hugðarefnum sínum í ágætri
samvinnu við áhugamenn hér,
bæði sem knattspyrnudómari og
sem formaður Knattspyrnudóm-
arafélagsins's.l. 2 ár, félags, sem
hann hefir átt sinn mikla þátt
í að koma á legg og hefir
því mikla hlutverki að gegna,
að.sjá um allt það, sem að dóm-
arastörfum lýtur í sambandi við
knattspyrnukappleiki; halda
námskeið fyrir dómaraeíni,
flokka þá eftir hæfni o. s. frv.
Störf áhugamanna, hvort
sem ér um íþróttamál að ræða
eða önnur mál, verða aldrei
metin til fjár. Það er víst, að
íslenzkir knattspyrnumenn,
bæði austan lands, vestan og
sunnan, standa í mikilli þakk-
arskuld við þenna frænda vorn
frá Noregi, sem örlögin ákváðu
samastað hér á landi fyrir 19
árum síðan.
Störf háns hafa verið unnin
af ósérplægni hugsjónamanns-
ins, sem sér, skilur og metur
gildi íþróttanna fyrir eihstak-
linginn og þjóðarheildina.
Heill sé Gunnari Akselsson
fimmtugum.
Ebé.
menninu og göfugmenninu, er
bæði óréttlát og skaðleg. Og
gagnvart prúða barninu nálg-
ast slík framkoma, að vera
blátt áfram ómáhnúðleg, því,
að jafnvel hjá því er dyggðin
óþroskuð og ætlast til nokkurr-
ar umbunar. Þegar það svo-
fi'nnúr sig í hvívetna sett á_
bekk með óhræsinU, væri ekki.
nema eðlilegt, þó að það færi:
að efast um hvort það svári
kostnaði að vera gott barn.
Ég get ekki varizt því. að
mér stendur verulegur stuggur
af þessari svokölluðu mannúðl
Vera má þó að hún sé upphaf-
lega fram komin af miídu hug-
arfari, en þá um leið, að sama
skapi litlu raunsséi og þaðan af
minna hugviti. Enda er hryggj
arstykkið eftir, að sjá fyrir end
ann á öllu því aga- , ábvrgðar-
og virðingarleysi, sem hún hef-
ir þégar leit't af sér. Mér finnst
henni eihhvern veginn kippa ó~
þægilega í kynið til öfundar og
minnimáttarkenndar, og áð hún.
stundum, með sínu gengdar-
lausa bjálfadekri annars vegar,
en tómlæti og íllpð hins yegar,
í garð þeirra sem betur mega,.
upplýsi ósjálfrátt, að hún láti
sér engu síður annt um að
hnekkja atgervinu en að bera.
blak af lítilmaghanum. Þetta
kemur að vísu misjafnlega
skýrt í ljós eítir innræti hlut-
aðeigenda. En það skiptir raun-
ar mjög litlu, í hyaða skyni
fölsk mannúð er látin í té
hvort heldur af leti, vana eða
jafnvel stundar-meðaumkun.
Því, að sé hún ekki á rökurn
byggð, þá hlýtur hún líka að
orka gagnstætt réttlæti og
sanngirni. Þá er hún um leið
örðin ekkert minna éh haglega
dulbúið áróðurstæki gegn líf-
rænni og eðlilegri þróun at-
hafnalegs og andlegs einstakl-
ings- og þjóðarþroska. Því, að
fátt er betur til þess fallið, að
draga úr starfslöngun og átorku
eins.taklingsins, en tómlátt og
ósanngjarnt mat á athöfnum
hans. Og að núverandi tíðar-
anda óbreyttum gæti sVo farið,
senn hvað líður, að það yrðu
þursarnir og skussarnir, sem;
settu svip á þjóðina. Það má
aldrei verða.
Akureyri, 29. nóv. 1943.
Björgvin Guðmmidsson.
Tílaraodliii e§ pléi -
aroppeldlð.
Frh. af 4. síðu.
kannske í ellinni. Þetta getur
náttúrlega verið laukrétt, en
það er bara sá hængur á, að
börn eiga miklu óhægara með
að hugsa fram til elli sinnar
en fullorðinn maður um tug-
þúsundir ára, þeim er það með
öllu óeiginlégt, þau skilja ekki
aðra lífsspeki en þá, sem skap-
ar þeim eitthvað ,,straff“ jafn- [i
skjótt og þau verða uppvís að
ósæmilegri hegðun, en á allt
slíkt eru þau langminnug. Það
er ónauðsynlegt, að slíkt straff
hafi nokkra líkamlega misþyrm
ingu í för með sér. En það verð
ur að koma eftirminnilega við
tilfinningar barnsins, annars er
það gagnslaust.
Sú mannúð, sem sér í gegn-
um fingur við allan ósóma, og
gerir engan greinarmun á
prúða og óprúða barninu, ó-
í fyrrakvöid
F|©SmeiiffiBir ©g fér
vel fram
FUNDUR í Alþýðuflokksfé-
laginu í gærkveldi var
fjölmennur og lýsti eindregn-
í^m áhuga flokksfélaganna.
Á fundinum flutti Gylfi Þ„
Gíslason dósent mjög snjallt og;
athyglisvert erindi, er hann
nefndi: „Ástandið í þjóðlífinu.‘c
Á fundinum fór fram kosn-
ing 8 viðbótarfulltrúa í Full-
trúaráð AlþýðuflokkSins í
Reykjavík.
Þessir hlutu kosningu:
Sigurður Guðmundss., Freyju
götu 10, Þórður Gíslason, Með-
alholti 10, Felix Guðmundsson,
Freyjug. 30. Árni Kristjánsson,
Óðinsgötu 2, Ólafur Jensson,
Laugaveg 49, Pálína Þorfinns-
dóttir, Urðarstíg 1, Jón S. Jóns-
son, Áðalbóli, Ingimar Jónsson,
Vitastíg 8 A.
Laugarnesprestakall.
Messa í samkomusal Laugar-
nesskirkju á morgun kl. 2. Séra
Garðar Svavarsson. Barnaguðs-
þjónusta kl. 10 f. h.
Nesprestakall.
Barnaguðsþjónusta í Mýrarhusa
skóla kl. 11 árdegis. Sr. Jón
Thorarensen.