Alþýðublaðið - 09.02.1944, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 9. febrúar 1944.
ALJÞYÐUBLAÐIÐ
5
FYPtSTU kynni ferðamanns-
ins af Kína eru áhrifa-
rík en óþægileg. Hann flýgur í
fimmtán til átján þúsund feta
hæð yíir fjallatindunum og
hinum djúpu, víði vöxnu döl-
um, sem skilja Assam frá
Yunnan. Aðeins áhöfn flugvél-
arinnar og konunglegir em-
hættismenn hafa súrefnis-
geyma. Hinn hluti áhafnarinn-
ar andar að sér hinu þunna
lofti, verður altekinn máttleysi,
náladofa í höndum og fótum og
oft og tíðum áköfum höfuð-
verk og öðrum kvillum, sem
háloftsflugi fylgja. Þannig eru
fyrstu kynni ferðamannsins af
Kína. Og brátt blasir við hinn
mikli, græni dalur þar sem
Kunming liggur.
Flugvöllurinn í Kunming er
skiptistöð flutninga þeirra,
sem fram fara loftleiðis til
Kína. Á flugvelli þessum mun
vera mest annríki og háreysti,
sem þekkist á nokkrum flug-
velli víðrar veraldar um þess-
ar mundir. Meðan Burmabraut
in er lokuð og Japanar ráða
yfir Hainanflóa og strönd Kína
verða allir birgðaflutningar
bandamanna til Kínverja að
fara fram loftleiðis. Til birgða-
flutninga þessara teljast allar
nauðþurftir kínverska hersins,
kínverskra borgara og fólks af
þj'óðum bandamanna, sem
dvelst í Kína og ameríska flug-
Íhersins þar í landi. Allir birgða
flutningar þessir fara um flug-
völlinn í Kunming.
Borgin, sem telur þrjú hundr
uð þúsund íbúa, liggur sex
kílómetra suðvestur af flug-
vellinum. Það eru fjögur stór
hlið við borgina, norður-, suð-
ur- og vesturhliðin. Þau eru
leifar hins forna múrs, sem
umlukti borgina. Tvö hliða
þessara eru enn lukt á hverri
nóttu. Þegar komið er inn í
borgina, blasir við augum hið
eftirminnilega kínverska hvers-
dagslíf, og byggingarnar og
strætin minna um margt á
Frakkland, en frönsk áhrif
hafa borizt hingað frá Norður-
Indokína og setja svip sinn
mjög á járnbrautarbæ þennan.
Hér gætir og áhrifa annarrar
þjóðar. Á síðustu öld settust
ástralskir trúboðar að meðal
trjánna, sem varpa skugga sín-
um á vegina, sem liggja frá
borginni út yfir dalinn í allar
áttir.
FERÐAMAÐURINN nemur
staðar á götuhorni og
virðir það fyrir sér, sem fyrir
GREIN ÞESSI, sem er
eftir Martin Halliwell
og hér þýdd úr tímaritinu
World Digest, lýsir daglángri
döl í kínversku borginni
Kunming, er stendur við
samnefndan flugvöll, en á
flugvelli þeim mun vera mest
annríki á öllum flugvöllum
víðrar veraldar, enda fara
allir birgðaflutningar banda-
manna Kínverjum til handa
um hann.
augu ber. Á götuhorninu stend-
ur lögreglumaður með tinhjálm
á höfði á þriggja feta háum
stalli. Það er ráðlegast fyrir
þá, sem bifreið aka, að taka
sem minnst tillit til bendinga
hans, þar eð skilgreining hans
á réttu og röngu virðist
iðulega nokkuð óljós. Næst ber
kínverska konu í bláum baðm-
ullarkjól og með þríhyrndan
hatt á höfði fyrir augu ferða-
mannsins. Þá er hann um-
kringdur hópi barna, sem hrópa
einum rómi Ting ho (mjög,
mjög gott). Ferðamanninum
verður um það hugsað, hversu
mjög þessi kveðja sé geðfelld-
ari og skemmtilegri en hróp
indversku barnanna Sahib,
backsheesh (gefðu okkur aura,
herra). Háreysti getur að heyra
úr verzlunum og veitingastöð-
um meðfram strætinu. Til
hægri handar stendur drengur
með tvær skjaldbækur, sem
hann býður þeim, er framhjá
fara, til kaups. Til vinstri hand-
ar gtur að líta konu, sem bíð- j
ur hrísgrjón og aðra, matvöru
til kaups. Líkfylgd fer framhjá
Þeir, sem í líkfylgdinni eru,
bera hvítlit föt, sem kemur
Evrópumanninum undarlega
fyrir augu eftir þá siðvenju,
sem hann hefir af að segja í
þessum efnum. ' Þegar ferða-
maðurinn hefir svo virt um-
hverfið fyrir sér að vild sinni
og heldur áfram göngunni um
borgina, munar minnstu, ,að
hann stígi ofan á lágvaxinn öld-
ung, sem hefir lagzt fyrir úti
á gangstéttinni. Gamla mann-
inum hefir runnið í brjóst og
gistir nú í draumum sínum
annan og betri heim.
í sölubúðunum getur að líta
vörur, sem ekki hafa sézt í
Evrópu í mörg ár. En verðið
er óhóflega hátt og gæðin eng-
an veginn slík sem skyldi. Ef
ferðamaðurinn ætlar að kaupa
eitthvað skyldi hann ekki hafa
hraðan á að láta af því verða
og engan veginn gefa það í
skyn, að honum leiki mikill
hug.ur á því að eignast hlut
þann, sem hann ágirnist. Þeir
sem kunnugir eru í Kína,
halda því fram, að það taki að
minnsta kosti þrjá daga að fara
í sölubúðir og annast innkaup.
Iðulega fer svo að lokum eftir
mikið málaþras, að kaupmað-
urinn lýsir því yfir, að hann
kjósi heldur að hafa hlut þann,
sem um ræðir, til sýnis í búð-
arglugga sínum til merkis um
það, hversu verzlun hans sé til
mikillar fyrirmyndar, en selja
hana.
BÆKISTÖÐVAR kínverska
hersins í borginni eru
fjölmargar. Vart yrði tölu kom-
ið á hermenn þá, sem leggja
leiðir sínar eftir strætum henn-
ar. Þó er annríkið mest í æf-
ingaskólunum utan við borgina,
þar sem amerískir liðsforingj-
ar hafa kennslu með höndum.
Kínverjum hefir verið mjög á-
fátt um þjálfun og útbúnað.
En þá skortir ekki hug né bar-
áttuvilja,i og þeir reynast hug-
prúðir og mikilhæfir hermenn,
þegar þeir hafa nauðsynleg
vopn og njóta skeleggrar for-
ustu.
Ferðamaðurinn á þess ef til
vill kost að ná tali af Chenn-
ault hershöfðingja, yfirmanni
fjórtánda flughers Bandaríkj-
anna. Chennault hefir getið sér
miklar vinsældar í Kína og
og mun starfs hans þar í landi
lengi verða að góðu minnzt.
enda er maðurinn mikilhæfur
og skemmtilegur. Hann hefir
barizt gegn Japönum linnu-
laust frá því árið 1937. Hann
á því óneitanlega nokkurn þátt
í því, að Japanir eiga 'nú við
ramman reip að draga. Að-
staða þeirra á öllum vígvöllum
er nú orðin slík, að þeir munu
varla verða til þes,s færir að
efna til annarrar styrjaldar á
næstu árum. Chennault bíður
bjartsýnn þeirrar stundar, er
flugmenn hans taka að gera
stórárásir á Japan. En nú
sem stendur gerir hann sér það
ljóst, að það hlutverk að ann-
ast birgðaflutninga til Kína og
kínverskra landhersins, varnir
flugvallanna þar í landi og öll
hin margþættu verkefni, sem
krefjast úrlausnar á heima-
vígstöðvunum, eru meira en
nóg verkefni.
Frk. á 6. síðu.
Um skáldalaun — Jón frá Ljárskógum, söngvarinn,
tónskáldið og skáldið — Bréf frá Lauganessbúa —
Um siðleysi
EINN AF ÞEIM UNGU skrifar
þetta bréf: „Ég var að líta
yfir listann um úíhlutun styrkja
til skálda og rithöfunda, og ég
ætla ekki að vera margorður um
þá úthlutun, því hún fær ábyggi-
lega misjafna dóma og margir
verða til að gagnrýna gerðir dóm-
nefndarinnar. En mér finnst merki
legt að jafn ágætt skáld og Jón
frá Ljárskógum skuli ekki hafa
fengið. skáldalaun. á .borð. við
marga aðra, sem þarna hafa ver-
ið teknir með.“
„JÓN ER SÖNGVINN með af-
brigðum og mörg af hans ljóð-
um hafa verið sungin um land allt
og orðið mörgum til ánægju. En
það er einmitt ekki hvað minnst
hinn virkilega ljóðræna hrynjanda
sem vántar í nútíma íslenzka ljóða'
gerð, þannig að hægt sé að syngja
kvæðin. Jón frá Ljárskógum er
listamaður, hann er prýðis söngv-
ari og skáld. Þjóðinni ber skylda
til að búa vel að efnilegum lista-
mönnum, og sízt gleyma þeim er
þeir hafa við erfiðleika að etja.
Svo þakka ég Jóni fyrir íjóðin.“
LAUGARNESBÚI skrifar: „Get-
þú ekki sagt mér hvernig stendur
á því, að mjólkursamsalan hefur
enga mjólkursölubúð í Laugarnes-
hverfi en lætur kaupmann hafa út-
sölu á mjólkinni? Við þetta væri
ekkert að áthuga ef mjólkin hefði
ekki hækkað núna um áramótin
úr 145 í 153 aura lítirinn“
„ÞETTA ER MIKIL HÆKKUN
fyrir þá sem þurfa að kaupa
mikla mjólk. Ég þarf oftast að
kaupa 6 lítra á dag. Þetta lækkar
dagkaup mitt um 56 aura. Hvað
skildi það hækka mikið vísitöl-
una? Á sama tíma, sem ríkisstjórn
in er að glíma við að halda niðri
vísitölunni, með því að borga
bændum fleiri milljónir króna í
verðuppbætur á kjöt og mjólk, þá
kemur þessi mjólkurhækkun á
okkur eins og skrattinn úr sauð-
arleggnum.“
„VÍSITALAN hækkaði í janúar
um 4 stig. Stafaði hækkunin af
hækkuðu brauðverði og útlendum
fatnaði. Það var ekki minnst á
mjólkina. Þetta er nú ekki það
í Sandgerði.
versta, því síðan að mjólkurskort-
urinn varð, hefur þessi mjólkur-
búð sama og enga mjólk íengið,
aðeins örfá heimili hafa fengið 1
lítra, fjöldinn ekki neitt. Það hef-
ur verið gerð fyrirspurn til sam-
sölunnar hvernig á þessu stæði,
og hefur samsalan svarað því til
að sér kæmi þessi mjólkurbúð
ekkert við, því hún sé ekki rekin
af samsölunni. Væri ekki rétt að
bæjarstjórn Reykjavíkur fengi
þetta til athugunar?“
SJÓMAÐUR skrifar mér eftir-
farandi: „Nú um þessar mundir
er vetrarvertíð á Suðurlandi kom-
in í algleyming, allir komnir til
sinna starfa, og oft hefur verið
talað hátt um hermenn hafsins.
Við skulum segja að heróp þeirra
sé byrjað á móti ægisdætrum, til
að sækja feng í þjóðarbúið, og
sjálfum sér og sínum tií handa.
Efalaust leitast flestir við að búa
fley sitt sem bezt út, til að stand-
ast fangbrögðin, og margir koma
með fríðan feng í vör, og eru svo
glaðir í huga. Það mun eðli flestra
sjómanna, að géfast ekki upp þó
á gefi stundum."
„ÉG VAR Á FERÐ í stórri
veiðistöð, sem nefnd er Sandgerði,
þar var allt á iði, þó bílarnir lægju
á ,,kviði“ í krapi og snjó. Hver
einasta smuga er fullskipuð og
meira en það, aldrei verið meiri
útvegur hugsaður en nú í ár á
þessum stað, svo það gefur að
skilja að margt sé um manninn,
já, hundruð manna hafast þarna
við frá nýjári og fram á vor.“
„MAÐUR FREISTAST nú til að
ætla, að hetjum hafsins, og þeim
hinum,' sem vinna á bak við
fremstu víglínuna væri nú aðstað-
an viðunandi, frá sjálfsögðu sjón-
armiði séð. — Ég efast ekki um, að
leiga á þessum stað sé dýru verði
keypt, enda þó þarna séu ekki til
,,kamrar“ hvað þá vatns-frá-
rennsli, á þessum stað, þarna, sem
mörg' hundruð manna eru saman-
komin í eina kös eins og' síld væri
troðið í tunnu, og menn verða að
ganga þarfinda sinna þangað, sem
bezt horfir hverju sinni og hvernig
sem viðrar, og jafnvel veikir upp
Frh. á 7. síðu.
UNGLINGA
vantar okkur nú þegar til aS bera blaðið
í eftirgreind hverfi:
Bræðrabergarstígur
Ránargötu
Sólvelli
Hátt kaup. Talið strax við afgreiðsluna.
Alþýðublaðið. — Sími 4900.
AUiLÝSIÐ I ALÞÝÐUBLAÐINU