Alþýðublaðið - 04.03.1944, Blaðsíða 3

langardagur 4. mara 1944.
10 ðra tninning om
hrjliilegan glæp.
A LLIR vita nú orðið,
að valdataka Hitlers og
kúgunarherferð nazista í
Evrópu er árangurinn af
markvissu starfi undirróðurs-
manna og ofbeldisseggja um
árabil. Aðgerðir nazista voru
hnitmiðaðar og fátt var und-
i ir tilviljun einni komið. Það,
sem gerðist í Austurríki,
Tékkóslóvakíu, Memel og
víðar voru ekki einstök fyrir
, brigði heldur hlekkir í sömu
• keðjunni, örlaganornirnar
spunnu þræði sína óskeikul-
lega og kolsvartir skýjabólstr
■ amir komu skýrar í ljós
á himni alþjóðastjórnmál-
anna, eða öllu heldur á himni
svika og refsháttar í sam-
skiptum þjóða.
BM ÞESSAR MUNDIR eru 10
ár síðan svívirðilegur glæp-
ur var framinn, sem átti hvað
mestan þátt í því, að eitt
Evrópuríkið féll í vargaklær
nazismans, vegna þess, að
1 hið eina afl, sem ef til vill
gat afstýrt því, að minnsta-
- kosti um nokkurt skeið, var
brotið á bak aftur með Ótrú-
legum hrottaskap og villi-
mennsku og mikil menning-
arverðmæti eyðilögð. Hér er
átt við bræðravígin í Austur-
ríki í febrúarmánuði 1934,
þegar verkamenn Vínarborg-
ar voru murkaðir niður af
herliði Dollfuss, sem þá var
kanzlari landsins. Ef til vill
hefir Dolfuss ekki verið ljóst,
hvað verið var að gera,
og hefði hann getað séð fyrir
afleiðingarnar af óhæfuverk-
• xun þessum, er mjög senni-
legt, að hann hefði hugsað sig
tvisvar um, áður en hann lét
hefja fallbyssuskothríðina á
hina glæsilegu verkamanna-,
bústaði borgarinnar.
■YFIR MINNINGU Dollfuss
hvílir samt mildandi bjarmi
píslavættisins, því hann varð
sjálfur að láta lífið nokkrum
mánuðum síðar, er nazista-
bófi einn Otto Planetta að
náfni, skaut hann til bana í
‘ kánzlarahöllinni í Vín. Doll-
fuss lézt ekki alveg strax,
ep honum blæddi til ólífis og
var synjað um læknishjálp
og prestlega umbun, og um
hann má víst nota hin kunna
talshátt, „de mortuis nil
nisi bene“, eða um þá dauðu
skal ekkert sagt nema gott.
DOLLFUSS-stjórnin ákvað í
janúar 1934 að breyta stjórn
skipulagi Austurríkis, og yrði
það með svipuðum hætti og
„korporasjóns“-ríki Musso-
linis,' en hann hafði tekið sér
einhverja verndarstöðu gagn
vart þessu ríki, enda virtist
hpnum mjög sýnt um að
„vemda“ alla mögulega hluti.
Hann ,,verndaði“ páfann,
Islam og Austurríki og ýmis-
legt annað, og virtist hrein-
asti galdramaður í þessari
- iðju. — Meðal ahnars áttu
verkalýðssamtökin að vera
’ xmdir stjóm ríkisvaldsins.
Jafnaðarmenn, sem voru
öflugasti andstæðingaflokk-
urinn, gátu jafnvel hugsað sér
málamiðlun í þessu efni, ef
Rússar Ireysla aðsföðu
sína við Narva.
• ... j 4
\ AUSTURVÍGSTÖÐVUN- 4
UM er það helzt að frétta, 1
að Rússar hafa enn bætt áð- ;
stöðu sína vði Nórva í Eistlandi.
Aðrar hersveitir þeirra sækja
fram til þess að rjúfa síðustu
undanhaldsleið Þjóðverja. —
Þýzka setuliðinu við Narva
virðist óhjákvæmilega búin
glötun.
Sömu sögu er að segja af her-
sveitum Þjóðverja við Vitebsk í
Hvíta-Rússlandi, en þar sækja
Rússar fram af mikilli hörku
á breiðri víglínu.
Rússneska herstjórnartilkynn
•ingin í gær boðar að Rússar
muni hefja sókn sína inn í Eist-
land og Lithauen áður en langt
um líður.
Brezk blöð svartsýn á
frið með Finnum og
Rússum.
Segja, að Finnar verði
að breyta nm stefnu.

11
Tékkoslövakía.
Fyrir nokkru síðan var undirritaður austur í Moskva vináttu-og bandalagssamningur milli
Tékkóslóvakíu og Rússland í styrjöldinni og eftir hana og fór Eduard Benes, hinn land-
flótta forseti Tékkóslóvakíu, s jálfur austur í því skyni. Myrdin var tekin, þegar samning-
urinn var undirritaður. Molotov er að skrifa undir; en á lak við standa, frá vinstri til
hægri, Voroshilov marskálkur, .........n, icrcoti Eússlands, Benes forseti Tékkóslóvakíu og
Stalin.
Þríðja íilraun Þjóðverja til að hrekja
bandamenn í sjóinn misteksí
¥srnir feondr.osnsia liafa staðizt allar árásir
— -----------------?——---------
O AMSVÆMT fregmtm frá Ítalíu hefir gagnsókn Þjóð-
k-' verja við Anzio landgöngusvæðið mistekizt með öllu.
Uvergi hefir Þjóðverjum tekizt að rjúfa varnimar. þrátt
fyrir hin áköfu áhlaup hersveita Kesselrings marskálks, sem
stjómár Iierjum Þjóðverja þar syðra. Fregnritarar segja, að
gagmókn Þjóðverja hafi kostað ógrynni hermanna og her-
gagna. Er betta í þriðja skiptið, sem Þjóðverjar gera tilraunir
til þess að hrekja bandamenn í sjóinn á bessum slóðum, enda
1 a£a þeir flutt mannmargt lið þangað í þessu skyni. Meðal
annars hafa beir teflt fram úrvalsherfylkjum sínum, svo
! sem 32. fótgönguliðaherfylkinu og Hermann Göring-fylkinu,
en bángað veljast aðeins færustu menn, að því er Þjóð-
! verjar segja.
Rússar vilja fá
Rriðjnng italska
flotans.
ROOSEVELT forseti hefir
skýrt frá því, að sendi-
herra Rússlands í Washing-
ton hafi fært það í tal, að
réttast væri, að ítalska flot-
anum yrði skipt að jöfnu milli
Rússlands, Bretlands og
Bandaríkjanna, meðan á
styrjöldinni stendur. Kvað
forsetinn mál þetta til athug-
unar.
Eins og kunnugt er var í-
talski flotinn allöflugur og í
honum eru nokkur orrustu-
skip, sem gengu bandamönn-
um á hönd, samkvæmt vopna
hlésskilmálunum við Badog-
lio. Meðal þeirra er orrustu-
skipið „Littorio,“ sem er a.
m. k. 35 þúsund smálestir að
stærð og vopnað 15 þuml-
unga fallbyssum.
Dollfuss féllist á að viðliaida
almennum kosningarrétíi og
réttindum verkamanna til
þess að skipa sér í faghélög, en
þetta fór út um þúfur.
NÚ VARÐ RÁS viðburðanna
örari í innanlandsmálum
Austurríkis. „IIeimwehr“-lið
Dollfuss-manna tók að hreyfa
sig, en jafnaðarmenn vildu
skirrast vandræðum og höfðu
hægt um sig. 10. febrúar var
svo Seitz, borgarstjóri Vínar
borgar sviptur embætti og
ýmsir aðrir trúnaðarmenn
borgarinnar og þar með var
lögreglulið borgarinnar ekki
iengur í höndum jafnaðar-
manna.
TVEIM DÖGUM SÍÐAR, 12.
febrúar réðust Heimwehr-
í fregnum frá aðalherbúðum
bandamanna er lokið miklu
lofsorði á þriðja ameríska fót,-
gönguherfylkið, og sveitir þær,
sem með því starfa. Hafa sveit-
ir þessar staðið í stöðugum bar-
menn á aðalbækistöð verka-
manna í borginni Linz en
verkamenn snerust til varnar.
Fregnin um þetta vakti mik-
inn æsing í Vín, og verka-
menn ákváðu að svara með
allsherj arverkfalli. En þetta
brást vegna ýmissa atvika,
meðal annars vegna þess, að
þegar prenta átti áskorun til
verkamanna um verkfallið,
höfðu verkamenn við raf-
stöðvarnar byrjað verkfall á
eigin spýtur og straumlaust
var. Dollfuss-menn hófu þeg-
ar í stað fjöldahandtökur og
tókst brátt að fangelsa flesta
foringja verkamanna nema
þá Otto Bauer og Julius
Deutsch.
Frh. á 7. «*ðu.
ið hverju áhlaupi. Þá hafa flug-
menn bandamanna ■ verið at-
hafnasamir og ráðizt á margar
\ stöðvar Þjóðverja, en orðið fyr-
ir lítilli mótspyrnu. Undangeng
inn sólarhring var farið í um
1200 leiðangra. Var einkum
ráðizt á stöðvar Þjóðverja í
nánd við landgöngusvæðið við
Anzio, svo og birgðalestir að
fcaki vígstöðvunum.
Þá var og ráðizt á skipakost
Þjóðverja við Dalmatiuströnd. í
fréttum frá Berlín í gær var
gefið í skyn, að bandamenn
hefðu byrjað öfluga gagnsókn.
Þessi frétt hefir enn ekki verið
staðfest opinberlega, en í Ber- *
línarfréttinni sagði, að „Banda- ,
menn sæktu fast fram eftir
þjóðveginum vestur af Anzio“,
og þykir það. benda til, að
Bandamenn hafi aftur frum-
kvæðið á þessum slóðum og að
tiLraunir Þjóðverja hafi farið
út um þúfur. Berlinarútvarpið
var fáort um annað, sem þarna
serist; -.... uÆl
ÍJ* INNAR hafa enn ekki svar
að vopnahlésskilmálum
Rússa. f útvarpi frá London í
gærkvöldi var frá því sagt, að
Tanner, einn áhrifamesti jafn-
aðarmaður Finnlands beiti sér
fyrir því, að málið verði athug-
að af ko.stgæfni áður en til
samninga verði gengið og telji
jafnvel að Finnar geti fengið
betri friðarskilmála með því að
bíða. . ...
Brezk blöð segja, að horfurn-
ar til samkomulags séu slæmar,
ef Finnar hviki ekki frá stefnu
sinni. Þá segja sænsk blöð, þar
och Sjöfartstidning" og „Morg-
ontidningen,“ að iFinnar verði
að fara varlega, kröfur Rússa
séu ekki um of ósannsýnar og
ekki megi loka hurðinni, sem
nú er opin.
Nýir blóðdómar
I Noregi.
FRÁ Noregi berast þær frétt
ir, að Þjóðverjar hafi ný-
lega dæmt til dauða og tekið af
lífi níu Norðmenn. Jafnframt
hafa Þjóðverjar viðurkennt þrjá
dauðadóma, sem kveðnir voru
upp í fyrra, en þeim var full-
nægt 3. desember s. 1. Af hin-
um níu, sem téknir voru af
lífi, störfuðu fimm við járn-
brautir Noregs og voru frá 29—
56 ára. Þeir voru frá Oslo og
nágrenni. Auk þeirra voru
Dýbwad Sömme meistari, þrjá-
•tíu og tveggja ára gamall verka-
maður og þrítugur sjómaður.
Þeir voru ákærðir fyrir að hafa
starfað í þágu erlends ríkis,
framið spellvirki og morð. Þess
ir menn voru í tilkynningum
Þjóðverja kallaðir kommúnist-
ar.
dögum við Þjóðverja, og hrund