Alþýðublaðið - 24.03.1944, Blaðsíða 4

HLrTOUBLA®»!«
Föstudagur 24. warz 1844
blaíftb
Otgefandl: AlþýRuíIokkurlnn.
Rltstjóri: Steíán Pétursson.
Rltstjórn og afgreiösla í Al-
þýOuhúsinu við Hverfisgötu.
Bímar ritstjórnar: 4901 og 4902.
Slmnr afgreiðslu: 4900 og 4906.
Verð í lausasölu 40 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h.t
Jén Slgtryggsson *
Dómsmálaráð-
herrann.
Þ AÐ vakti almennt hneyksli,
iþegar það vitnaðist við
umræður á alþingi nokkru fyrir
jólin í vetur, að Einar Arnórs-
son dómsmálaráðherra hefði þris
var sinnum sezt í dómarasæti
í hæstarétti ©íðan hann varð ráð
íherra. Því þó að Einar Arnórs-
son virðist ekki vita, að fram-
kvæmdavald og dómsvald eiga
að vera stranglega aðskilin sam-
kvæmt skýlausum ákvæðum
stjómarskrárinnar, þá veit ai-
jnenningur það ofur vel; og hann
gerir sér einnig fulla grein fyr-
ir því, hve mikið veltur á því
fyrir réttaröryggið í landinu, að
þeim fyrirmælum stjórnarskrár-
innar sé stranglega fylgt. Þess
vegna blöskraði mönnum, þeg-
ar dómsmálaráðherrann, sem er
handhafi framkvæmdavaldsins
á sviði réttvísinnar, varð uppvís
að því, að hafa traðkað á þessum
öryggisákvæðum stjórnarskrár-
innar svo freklega, að setjast
hvað eftir annað sjálfur til dóms
yfir mönnum í hæstarétti eftir
að hann varð ráðherra.
Slíkt hneyksli mun eiga sér
fá fordæmi í réttariíkjum, og
sætir það furðu, að þingið skyldi
ekki taka það fastari tökum,
en raun varð á.
En svo liðu ekki nema nokkr-
ar vikur, þar til Einar Arnórs-
son varð uppvís að öðru ennþá
stærra hneyksli. Það var með-
ferð hans á skýrslu sjódóms um
rannsókn Þormóðsslyssins.
í hálft ár hélt hann þessari
skýrslu algerlega leyndri fyrir
almenningi í skrifborðsskúffu
sinni í dómsmálaráðuneytinu.
Og þegar loksins annað þótti
ekki lengur verjandi, en að láta
eitthvað opiniberlega uppi urn
niðurstöður sjódómsins um þetta
ægilega slys, lætur hann aðeins
gera útdrátt úr sikýrslunni, þar
sem ýmsu er „vikið“ þannig
„við“, eins og síðar hefir verið
upplýst, og svo veigamiklum at-
riðum skýrslunnar sjálfrar
sleppt, að segja má, að niðurstöð
ur sjódómsins séu meira og
minna rangfærðar.
Síðan hefir dómsmálaráðherr
ann að vísu, til knúinn, orðið
að birta Skýrslu sjódómsins orð
rétta og almenningur þar með
fengið vitneskju um, hve alvar
legar misfellur hafa verið á fram
‘kvæmd skipaeftirlitsins í þessu
hörmulega tilfelli; en Einar Arn
órsson hefir eftir sem áður ekki
séð ástæðu til neinna aðgerða.
Þannig hefir árvekni og em-
bættisfærsla dómsmálaráðherr-
ans verið í einu stærsta málinu,
sem til hans kasta hefir komið —
niálinu um líf og öryggi sjó-
manna og sjófarenda hér við
land.
Síðan framkoma Einars Arn-
órssonar í þessu máli varð kunn,
spyrja menn um land allt, hve
lengi alþingi ætli að láta slík-
an mann sitja í dómsmálaráð-
herrasæti. í nágrannalöndum
okkar hefði áreiðaniega fyrir
löngu verið búið að leysa hann
frá þeim vanda.
Hressiigarbællð í Kambaravogi
FÖSTUDAGINN 10. marz s.
1. birtist nafnlaus grein
í Alþýðublaðinu með yfirskrift-
inni: „Kunnugur um: Hress-
ingarhælið Kumbaravogi“.
Höfundur telur sig vera
þann sama, sem birti illkvittnis-
legt bréf í dálkum Hannesar á
Horninu 26. nóv. s. 1., um sömu
stofnun, þar sem sagt er, meðal
annars, að um ein miljón króna
sé komin í bæði hælin, á
Klepp j árnsr eyk j um og í
Kumbaravogi.
Hann' telur sig skrifa- að-
finnslur sínar í því augnamiði,
að um verði bætt. En hver sá,
er finnur að í góðum tilgangi,
segir satt og rétt frá staðreynd-
um, en fer ekki með tilhæfu-
laus ósannindi, eins og höfund-
ur nefndrar greinar gerir mjög
víða og í höfuðatriðum. Verður
komið að því síðar.
Það sýnir gerhygli og sann-
girni þessa höfundar, að-hann
gerir ekki ráð fyrir öðru, en
vistmennirnir séu fullvinnandi,
strax og þeir koma í hælið.
Menn þessir eru margir veikl-
aðir og sjúkir, bæði andlega og
ilíkamlega. Sumir þeirra eru
óvinnufærir til erfiðisvinnu,
vikum saman,
Nokkrir þeírra kunna lítið til
sveitarvinnu, hafa t. d. aldrei
unnið við garðrækt, kúnna ekki
að slá eða önnur heyvinnustörf.
Margir hafa litla vinnulöngun,
einkum fyrstu mánuðina, er
það þekkt fyrinbrigði, frá sams
konar hælum erlendis. Þó
mönnum, sem svona er ástatt
um, sé fengið verk að vinna,
og þeir vinni að því, ef til vill
verk, sem þeir hafa aldrei
unnið áður, verða afköstin oft
lítil og stundum mjög lítil.
Allt þetta er höfundi nefndr-
ar Igreinar ókunnugt, þessum
manni, sem í fyrri grein sinni
var að hæla sér af því, að hann
væri vel kunnugur slíkum hæl-
um erlendis og hefði lesið mik-
ið um þau! Hvort mun hér
heldur um skrum eitt að ræða
og skröksögu, eða hitt, að höf-
undur skrifi um þessi mál,
gegn betri vitund? Hvorugt er
gott.
Þegar greinarhöfundur talar
um garðræktina, gerir hann
ráð fyrir, að garðurinn sé
stunginn upp og kartöflurnar
settar niður. Síðar áttar hann
sig þó á því að taka þurfi kar-
töflurnar upp, en þar með sé
öll vinna við kartöflugarð upp-
talin! Látum vera, þótt hann
kunni ekki að leggja þessa vinnu
í dagsverk, og allra sízt fyrir
lítt vinnufæra menn. En hitt er
lakara, að hann ætlar garðinum
engan áburð (en hér eystra er
mest notaður þari og þang,
sem krefur nokkurrar vinnu).
Þá á aldrei að hreinsa úr hon-
um illgresi (en hér var arfa-
hreinsun langstærsti liður garð-
vinnunnar í sumár). Þá á al-
drei að hreykja að kartöflun-
um, og það þarf heldur ekki að
þurrka þær eða sundurgreina,
áður sala fer fram.
Og ekki lýsir áætlunin meiri
skynsemi eða góðgirni, þegar
um heyskapinn er að ræða. Þar
þarf ekkert annað en slá. Það
þarf ekki að bera á túnið, og
ekkert að hugsa um að koma
áburðinum niður í það eða að
hrein-sa það. Þá hefir þess ekki
gerst þörf að lagfæra girðing-
una umhverfis það. — En það
þarf að slá túnið, og „það eru 3
dagsverk fyrir 6 menn“. En þá
er upptalin öll sú vinna, sem
til greina kemur við túnrækt og
töðuheyskap, samkvæmt skrif-
um greinarhöfundar. Heyið
þarf ekki að raka ekki að þurrka
og ekki að taka það saman eða
hirða! Þvílíkur munur að vinna
undir stjórn svona manns eða
hinna, sem eru að stritast við
Eftirfarandi grein
hefir Alþýðublaðinu
borizt frá Jóni Sigtryggssyni
forstöðumanni Hressingar-
hælisins í Kumbaravogi. Er
greinin svar við annarri
grein um sama efni eftir
„Kunnugan“, sem birtist í
Alþýðublaðinu fyrir nokkru
síðan.
Hefir blaðið talið rétt að
ljá báðum þessum greinum
rúm í dálkum sínum og sýn-
ir þar með að það sjálft vill
enga afstöðu taka í þessu
efni að órannsökuðu máli.
öll þessi óþörfu aukastörf og
koma svo engu áfram!
Þegar þessi r ökvísi maður
ræðst svo beint á forstöðumann
Hressingarheimilisins, fyrir
stjórn hans á því, þá er það
hans höfuð sök, að hann um
nokkur ár, hefur verið fanga-
vörður. Þess vegna verður hann
að teljast óhæfur, sem forstöðu
maður, fyrir slíkri stofnun,
„þó hann að öðru leyti sé góð-
ur og gegn maður.“
Hvað segir lesandinn um slík-
ar röksémdir?
Að svona hæli erlendis hafi
aðeins lækna sem forstöðu-
menn, er ein af mörgum fjar-
stæðum í þessari dæmafáu
grein.
Við menn, eins og þennan
greinarhöfund, þýðir ekki að
deila, og í rauninni, eru þeir
ekki svaraverðir, enda þyrfti
-mjög langt mál til að leiðrétta
allt, sem rangt er, í umræddri
grein. Öllu því, sem minna máli
skiptir, verður því látið ósvar-
að. Hins vegar verður naumast
hjá því komizt að leiðrétta
verstu missagnirnar og grófustu
ósannindin, vegna þeirra, er
heldur vilja hafa það, sem rétt-
ara reynist.
Það er rangt, í umræddri
Alþýðublaðsgrein, að undir-
ritaður hafi sagt það við grein-
arhöfund, að kostnaður við
Hressingarheimilið væri í júlí
kominn á annað hundrað þús-
und krónur. Slíka fjarstæðu
gat undirrituðum aldrei komið
í hug að segja við nokkurn
mann, þar sem hann færði
reikninga stofnunarinnar, og
gat þess vegna íylgzt með eyðsl
unni. Samkvæmt bókum hælis-
ins, nær upphæðin ekki 50 þús.
krónum, sem búið er að eyða
samanlagt, bæði í stofnkostnað
og reksturskostnað í júlílok.
Getur svo hver heilvita maður
ráðið í það, hvort undirritaður
muni hafa haft löngun til að
segja eyðsluna rúmlega tvö-
falt meiri, en hún raunveru-
lega var. En svo langt gengur
þessi greinarhöfundur, að segj-
ast hafa þetta eftir nafngreind-
um manni, þó sá hafi aldrei
talað það. Er vandfundin jafn
óheiðarleg og ósvífin rit-
mennska. Og ekki tekur betra
við í kaflanum, um flutning-
inn á N. N. (sem hann nefnir
svo), þegar bílstjórinn flytur
N.N. frá Reykjavík til Kumb-
aravogs, fyrir hr. Helga Elías-
son. Þar reka ein ósannindin
önnur.
Það er rangt, að bílstjórinn,
eða farþeginn N. N., hafi sagt,
að pappírar N. N. væru í lagi,
en þeir gætu ekki komið fyrr
en á morgun. Þvert á móti, var
það ekki nefnt með einu orði
um kvöldið, að til væru nokkr-
ir pappírar, heldur sagt, að
han-n (N.N.) h-efði enga pappírá
en bílstjórinn kvaðst hafa verið
beðinn að skila því frá Helga
Elíassyni, að hann vonaðist til,
að við manninum yrði tekið.
Voru boðin ekki rengd, en bent
á, að það væri ekki fullnægj-
andi, enda stóð undirritaður í
þeirri meiningu, að N. N. hefði
ekki gengið undir læknisskoð-
un, og hafði hann fleiri ástæð
ur til að ætla það.
Það er rangt, að bílstjórinn
hafi boðizt til að sjá um, að
pappírarnir „verði til á morgun,
se-m er gamlaársdagur". Hann
bauð það aldrei fram og minnt-
ist ekki á það, enda hafði hann
enga hugmynd um það þá, frek-
ar en undirritaður, að búið væri
-að ganga frá þeim í Reykjavík:
Það er rangt, að forstöðumað-
ur hafi sagt, að hann,teldi bíl-
stjórann „ekki hafa vit á þess-
um hlutum“, heldur hitt , að
bílstjórinn mundi ekki heimta
svo skilyrðislaust, að við mann-
inum yrði tekið þá þegar, ef
hann skildi aðstöðu forstöðu-
manns.
Það er rangt, að undirritaður
hafi skilið við þá með hurðar-
skellum, hann gengur aldrei
þa-nnig um dyr. En talið skildu
þeir þannig: Bílstjórinn og.N.
N. fóru inn í bíli-nn og sá fyrr
nefndi settist undir stýri. Undir-
ritaður stóð á tröppunum, í
þeirri afstöðu til bílstjórans,
að hann sá meira aftan á hann
en á hlið honum. Bílstjórinn
hafði þó ekki lokað hurðinni
og keyrði ekki af stað, því að
'hann var að segja undirrituðum
hvaða álit hann hefði á hon-
um, og hvað hann ætlaðist fyr-
Auglýsingar,
sem birtast eiga I
Alþýðublaðiiiu,
verða að vera
komnar til Auglýs-
ingaskrifstofunnar
í Alþýðuhúsinu,
(gengið inn frá
Hverfisgötu)
fyrir kl. 7 að kvöldi.
Sími 4906.
ir í framtíðinni, gagnvart und-
irrituðum og stofnuninni. Þegar
undirritaður sá, að samræðan
tók þessa stefnu, taldi hann til-
gangslaust að halda henni á-
fram, gekk inn í fordyrið og
lokaði hurðjnni, — en skellti
henni ekki.
Það er rangt, að undirritaður
væri boðaður í síma morgun-
inn eftir. Hann fór ótilkvaddur
niður í gistihús Stokkseyrar, til
viðtals við N. N., í því augna-
miði að' koma málum hans í
lag. Var ætlunin að fá læknis-
skoðun handa honum þar eystra
en til þess þurfti hann að
hringja suður, vegna strangra
ákvæða, bæði í lögum hælis-
ins og reglugerð, um þessa hluti
og ákveðinna fyrirmæla eftir-
litslæknisins í sömu átt. Undir-
ritaður kom fyrst að máli við
(Frh. á 6. síðu.)
ÞÆR ERU FARNAR að
verða heldur kaldar kveðj
urnar, sem fara milli Tímans
og Bóndans í sein-ni tíð. í gær
skrifar Tíminn:
„Jón Sigurðsson alþingismaður
á Reynistað fer á stúfana í sein-
asta blaði Bóndans og hyggst að
gera þar grein fyrir markmiði
blaðsins. Farast honum orð á
þessa leið:
„Nokkrir þingmenn og- vel-
metnir menn úr flokki Sjálf-
stæðismanna og Framsóknar-
manna hafa bundizt samtökum
um útgáfu stjórnmálablaðs, er
stuðli að vinsamlegu samstarfi
borgaralegra manna í landinu og
reyna á þann hátt að brúa djúpið
milli þessara tveggja flokka.“
Þessi friðarorð eru í næsta litlu
samræmi við aðrar greinar í sama
tölublaði. Þar er ráðizt með per-
sónulegu níði á tvo einna fremstu
forvígismenn Framsóknarflokks-
ihs, Eystein Jónsson og Pál Zóp-
hóníasson. Grein, sem Páll skrif-
aði nýlega í Tímann um Krýsu-
víkurveginn, er afflutt og rang-
færð, eins og framast er kostur.
Afstaða Eysteins til þjóðmála er
sögð „neikvæð eins og skotgröf",
enda þótt enginn hafi í einni tíð
túlkað betur umbótastefnu Fram-
sóknarflokksins en hann. Honum
er enn fremur líkt við „trénaðan
njóla“ og valin önnur álíka upp-
nefni.
Það getur hvér sagt sér það
sjálfur, hvort blað, sem stundar
slíka árásariðju gegn fremstu for-
víf(ismönnum Framsóknarflokks-
ins, hefir fyrst og fremst þann
tilgang að vinna að þættri sambúð
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins. Níðskrifin um E.
J. og P. Z. eru þar öruggari leið-
armerki en friðarorð Jóns á Reyni
stað.
í þrengri hóp en lesendur Bónd
ans eru, hafa íhaldsmennirnir,
sem standa að blaðinu, ekki far-
ið dult með hinn raunverulega til—
gang.
Hann er sá, að lokka sem mest
af liðsmönum Framsóknarflokks-
ins til hægri, fá Framsóknarflokk
inn til að yfirgefa miðflokksgrund
völlinn, flæma úr honum menn
eins og Hermann Jónasson, Ey-
stein ■ Jónsson, Bernharð Stefáns-
son, Pál Zóphóníasson, Steingrím
Steinþórsson, Skúla Guðmundsson
og Pálma Hannesson, gera Fram-
sóknarflokkinn ní. ö. o. að einlit-
um hægri flokki, sem ekki ætti
annars úrkosta en að vera tagl-
hnýtingur Sjálfstæðisflokksins eða
renna saman við hann í nýjum
„framleiðendaflokki“, því að í-
haldsmenn hafa jafnan v.erið fúsir
til nafnskipta, ef ekki þurfti að
sveigja neitt af stefnunni. Það er
þannig, sem þessir „samstarfs-
fúsu“ íhaldgmenn hugsa sér að
„brúa djúpið“ milli flokkanna.
eins og þeir kalla það.
Þessi tilgangur hefir líka kom-
ið glöggt fram í Bóndanum, eins
og þegar er lýst. Þeir forvígis-
menn Framsóknarflokksins, sem
stórgróðavaldinu er verst við, eru
hundeltir þar og svívirtir og
stefna og starf Framsóknarflokks-
ins verður fyrir meira og minna
beinum eða óbeinum árásum.
Hins vegar hefir aldrei verið
hnjóðað þar einu orði í nokkum
Sjálfstæðismann og aldrei komið
fram neinn ágreiningur við stefnu
Sjálfstæðisflokksins. Meira að
segja er blaðið farið að flytja þá
kenningu, að gott sé að bændur
séu í fleirum en einum flokki,
sbr. grein eftir Gísla Sveinsson,
enda þótt það hafi stundum lát-
izt vilja pólitíska sameiningu
bændanna.“
ÞaS er nú, eins og menn sjá
á þessum ummælum, af, sem
áður var, þegar Tíminn fagn-
aði Bóndanum sem kærkomn-
um bandamanni, en Morgun-
blaðið stimplaði harn sem læ-
Krh .< d núu