Alþýðublaðið - 24.03.1944, Blaðsíða 6

Á þessari mynd sjást þrír menn sem einna mest áhriiavald m mu hafa hú í heiminum þeir
Winston Churchill, Chiang Kai Shek og Franklin D. Roosevelt. Þessir menn, ásamt Jósef
Stalin, munu ráða miklu um 3:ipan mála í heiminum að styrjöldinni lokinni. Myndin var
tekin í samtoandi við Cairo-fundinn í vetur.
Mlkiil áhugi í Húsavík
Flwhuiafrm
I;
heimili oklkar að nýju og smám
tyrir að fullgera
hafnargerðina.
HÚSVÍKINGAR leggja nú á
það meginkapp að koma
skriðu á framkvæmdir í hafn-
armálum kauptúnsins, enda er
það eitt mest aðkallandi fram-
tíðarmál þorpsins. Hafa þeir
sent menn hingað suður til að
ifylgju þessu máli eftir af sinni
hálfu. Fyrirhugað er að reisa
á Húsavík síldarverksmiðju
jafn skjótt og hafnarskilyrði
leyfa.
Á almennum borgarafundi i
Húsavík í vetur, var samþykkt
eftirfarandi till. í einu hljóði:
„Almennur borgarafundur,
haldirm í Húsavík 17. febr.
1944, til þess að ræða helztu
framtíðarmál kauptúnsins, lýs-
ir yfir því, að hann telur þýð-
ingarmest og mest aðkallandi
allra málánna, að fullgerð verði
sem fyrst hafnargerð Húsa-
víkur með byggingu skjólgarðs
og^ bryggju til suðurs frá
Húsavíkm’höfða, og vísar að
öðru leyti til greinargerðar
þeirrar og nefndarálits sjávar-
útvegsnefndar, sem fylgdi frum
varpi því til breytingar á hafn
arlögum fyrir Húsavík, sem lá
fyrir Alþingi árið sem leið og
öðlaðist staðfestingu sem lög.
Leyfir fundurinn sér því að
Skora á rikisstjórn og vitamála-
stjórn að gefa samþykki sitt til
þess að byrjað verði á verkinu
á sumri komanda, og fer þess
jafnframt á leit við ríkisstjórn
og alþingi, að veittur sé styrk-
úr úr hafnarbótasjóði ríkisins,
'— þrjú hundruð þúsund krón-
Úr — á þessu og næsta ári til
hafnargerðarinnar, og tillag
ríkissjóðs á fjárlögunurn 1945
og 1946 til verksins verði tvö-
falt það, sem nú er.“
t-.........—-------—
INNRAMMANIR
Getum aftur tekið að
okkur mynda- og mál-
verkainnrammanir.
Fljót afgreiðsla.
Vönduð vinna.
HéðinshöfSi h.f.
Aðalstræti 6 B.
Sími 4958.
HVAÐ SEGJA HTN BLÖÐIN
Frh. af 4. siöu.
vísan flugumann, sendan af
Framsókn inn í raðir Sjálfstæð
isflokksins. Nú eru alveg orðin
endaskipti á hlutunum. Tím-
inn bölsótast yfir þessu nýja
blaði, sem ætlað sé að sprengja
Framsóknarflokkinn, en Morg-
unblaðið er þagnað og virðist
láta sér útgáfu þess vel líka.
Hvað hefir skeð? Stendur for-
maður Framsóknarflokksins
ekki að Bóndanum enn sem í
upphafi?
❖
Þjóðviljinn birti í gær eft-
irfarandi frétt:
„Brezki verkalýðsflokkurinn
hefur sent eftirfarandi kveðju til
ítalskra sósíalista: „Við samfögn-
um ykkur, að ítalski sósíalista-
flokkurinn er aftur að rísa upp
eftir meira en 20 ára áþján fas-
ismans.“
Þjóðviljinn hefir lagað þessa
frétt mjög vel i hendi sér til
þess að hún falli í kram
kommúnista hér. Brezki Al-
þýðuflokkurinn er látinn heita
„verkalýðsflokkur", sem að
vísu ekki er röng þýðing í bók-
staflegum skilningi; og ítalski
Alþýðuflokkurinn er látinn
heita ,,sósíalistaflokkur“. Svo
geta lesendur Þjóðviljans séð:
Það er eltki ítalski Alþýðu-
flokkurinn, sem brezki Verka-
lýðsflokkurinn sendir sam-
fagnaðarskeyti, heldur ítalski
Sósíalistaflokkurinn! Einhver
bið kann nú máske þrátt fyrir
það að verða á því, að þeir Ein-
ar og Brynjólfur fái skeyti frá
brezika Verkalýðsflokknum.
Það nægir ekki hjá honum að
hafa tekið sér nafnið Sósíalista
flokkur, þó að þægilegt geti
verið að flagga með því við fá-
ráðlinga hér norður á íslandi.
Kumbðrsvogshæii.
Frh. af 4. síðu.
inu í gistihúsinu. Talaði um,
að hann gengi undir læknis-
skoðun þar eystra, vegna inn-
tökuskilyrðanna. Þá sagði N.
N. — og þá fyrst — að hann
þyrfti eng^i læknisskoðun, því
búið væri að skoða sig af'tveim
læknum í Reykjavík. Sagði
undirritaður þá, að ekkert væri
því til fyrirstöðu, að hann tæki
hann á heimilið, og hann gæti
komið með sér samstundis.
Pappírana væri hægt að fá
senda síðar. Þessu boði hafnaði
N. N. og kvaðst ekki fara á
Hressingarheimilið, fyrst ekki
hefði verið tekið við sér í gær-
kveldi. Undirritaður hringdi þá
til Reykjavíkur og átti tal við
formann hælisstjómar og hr.
Helga Elíasson. Þeir töluðu svo
báðir við N. N., en gátu ekki
fengið hann til að hætta við að
fara aítur til Reykjavíkur.
Það er því rangt, að undir-
ritaður hafi neitað því í síman-
um um morguninn að taka við
N. N., fyrr en pappírarnir væru
komnir. Um þetta gætu borið
þeir tveir merkismenn, sem
undirritaður ræddi þessi mál
við í símanum um morguninn.
Þó hikar greinarhöfundur ekki
við að fullyrða hið gagnstæða.
Það lítur svo út, í oftnefndri
Alþýðublaðsgrein, að höfundur
hennar hafi það beint frá bíl-
stjóranum, sem hann þar segir
um sendingu N. N. austur að
Kumbaravogi, „daginn fyrir
gamlársdag". Undirritaður hef-
ur ekki hitt bílstjórann til að
spyrja hann um, hvort rétt sé,
eftir honum haft. En að óreyndu
vill undirritaður ekki trúa þvi,
að bílstjórinn, sem var Páll
Guðjónsson, hafi sagt frá þessu
á sama hátt, og gert er, í Al-
þýðublaðsgreininni, því að þar
er frásögnin, í flestum aðalatrið
um,alveg gagnstæð sannleikan-
um, eins og sýnt hefur verið
fram á, hér að framan. Hitt er
miklu sennilegra, að greinar-
höfundur fari alrangt með
margt, í frásögn bílstjórans,,
eins og hann, á öðrum stað í
greininni, getur talið sig hafa
það eftir undirrituðum, sem
hann hefur aldrei talað.
Undirritaður mun ekki ræða
hér stjórn sína á Hressingar-
heimilinu. Leggur hana undir
dóm heiðarlegra manna, en
ekki þeirra, sem eru jafnóvand-
aðir í málflutningi og höftmdur
margnefndrar Alþýðublaðsgrein
ar.
Kumbaravogi við Stokkseyri
16. marz 1944.
Jón Sigtryggsson.
Konungsríkið
án kðnyngs.
Frh. af 3. síðu.
eru einnig feykimikið af
bauxit-málmi í jörðu og kola
framleiðsla er einnig mjög
mikil. Allmiklar olíulindir eru
þar einnig, og er ekki ósenni-
legt, að Hitler hafi haft þær
'Og bauxit-námurnar í huga,
er hann lét hertaka landið á
dögunum.
UNGVERJALAND er að ýmsu
leyti land mótsagnanna. Það
er konungsríki án konungs,
stjómað af flotaforingja án
flota.
CFrh. af 5. síðu.)
ingaumleitunum og samningu
orðsendinga til liihhh brezku
yfirvalda. Ég fylgdist oft með
hönum, þegar hánh heimsótti
Kruger forseta og hlýddi af
kostgæfni á mál þeirra, er þeir
ræddu viðhorfin. Loks skall
hyrjarstormurinn á í október-
mánuði árið 1899, og lýðveldin
tvö efndu til hinnar vonlausu
baráttu við ofureflið. Ég var
aðeins seytján ára gamall, en
kvaddi þó skólastofuna þegar
og gekk rakleiðis í herinn. —
Bræður mínir gerðu slíkt hið
sama. Styrjöldin tók nær því
þrjú ár. Búarnir veittu hetju-
Íegt viðnám, en foringjar okkar
höfðu ekki gætt. þess í hinni
blindu ást sinni á frelsinu, að
þeir höfðu teflt okkur fram til
vonlausrar baráttu. Við unnum
nökkra sigra í fyrstu; en Bret-
arnir voru okkur mun liðsterk-
ari og betur vopnum búnir auk
Iþess sem þeir höfðu allt hið
volduga brezka heimsveldi að
bakhjarli. Það var sízt að undra
þótt þeir reyndust ofjarlar okk
ar, enda tókst þeim að lokum
að ráða niðurlögum okkar. Frið
ur var samin í janúarmánuði
árið 1902.
> *
EGAR úrslit þessa hildar-
leiks voru loks ráðin, voru
toáðir eldri bræður mínir stríðs-
fangar á Ceylon og Bermuda-
eyjum, en við faðir okkar, og sá
toróðir minn, sem var næstur
mér að aldri, vorum enn undir
vopnum. Við neituðum að fall-
ast á friðarskilmálana, og Kitc-
hener lávarður skipaði svo fyr-
ir, að við sfcyldum fluttir inn
fyrir landamæri nýlendna Portú
gala. Þaðan lagði faðir minn
leið sína til Bandaríkjanna, en
við bræðurnir fórum hins veg-
ar til Madagascar, sem þá laut
yfirgáðúm Frakka. Ég komst
þar í dágóð efni á næstu ár-
um, en atvinna mín var sú að
annast flutninga milli Tamatave
og Antanaanarivo. Farköstur
minn var vagn, sem uxum var
'beitt fyrir. Bróðir minn lagði
aftur á móti leið sína til Maur-
itius. Loks barst mér svo bréf
frá frú Smuts, konu Smuts hers
höfðingja, þar sem hún skýrði
mér frá því, að maður hennar
ynni að því að byggja upp á
rústum hins forna ríkis okkar
ásamt Botha bershöfðingja,
Hertzog og ýmsum fleiri for-
ustumönnum Búanna. Hún
komst þannig að orði, að ef
þeim væri við vært í Suður-
Afríku undir stjóm Breta,
væri ég varla of góður til þess
að una sömu kjörum.
Þetta varð til þess að heimþrá
mín var vakin, enda þótt ég
ætti harla erfitt með að sætta
mig við það, sem gerzt hafði,
í fyrstu. Eg ákvað að komast til
Ameríku með því að vinna fyrir
mér á flutningaskipi, hitta föð-
ur minn að máli og toera saman
ráð mín við hann. Ég komst til
hafnahborgar við Rauðahafið,
en var sárveikur af völdum
mýrarköldu. Einnig hafði ég orð
ið ósáttur við nokkra af skip-
verjunum. Allt þetta varð til
þess, að ég hvarf frá því ráði
að halda áfram för minni til
Ameríku. Ég réðist á flutninga-
skip, er var í förum suður á bóg-
inn, og komst heim til Trans-
vaal eftir mikla hrakninga. Ég
var þrotin að heilsu og hefði
ekki Smuts hershöfðingi frétt
hversu högum mínum var
háttað, myndi dapurlegt hlut-
skipti hafa beðið mín. Þau hjón
in létu mig búa á heimili þeirra
næstu þrjú árin, og ég fæ al-
drei þákkað þeim svo sem vert
er skilning þann og hjálp, er
þau auðsýndu mér á þessum
raunadögum mínum.
Föður mínum skildist áður
en langt um leið, að Bretum
fórst vel við okkur. Hann hvarf
því aftur heim til Transvaal.
Bræður mínir komu einnig heim
hver af öðrum. Við stofnuðum
saman íyrndust þrautir, fortíð-
arinnar. : •. i.núz .íiui.u1:úh
-öqiastrðaM t "S tiíS'xö-'viííJssIf
NÚ VAR EFNT ti'l merfcrai
framfara í Suður-Afríku.
Árið 1910 urðu brezku nýlend-
urnar tvær og hin tvö fornu
lýðveldi eitt og sama ríki
með sambandssáttmálanum, er
þá var gerður. Botha hershöfð-
ingi varð fyrsti forsætisráð-
herra okkar, og allar líkur virt-
ust til þess, að við mynd-
um fá nótið friðar og einingar
um alla framtíð. En Hollending
ar hafa löngum þótt einþykkir
og fastheldnir á þjóðarein-
kenni sín. í þeim efnum svipar
þeim mjög til hinna ýmsu
ákaflyndu þjóðflokka á Balk-
anskaga, sem valdið hafa
heiminum mestum vandræð-
um. Þess varð skammt að
bíða, að sá orðrómur kæm-
ist á, að Botha hoírshöfðingti
væri næsta brezklundaður í
stjórnarstefnu sinni. En það
töldu margir að myndi verða til
þess, að við hyrfum sem dropi
í hið brezka þjóðahaf. Skoðana-
munurinn jókst brátt, og and-
staðan gegn Botha og Smuts
varð æ víðtækari. Hertzog hers
höfðingi, sem einnig hafði kom
ið mjög við sögu styrjaldarinn-
ar, sagði sig úr Suður-Afríku-
flokknum og stofnaði nýjan
flokk honum til höfuðs. Þrálát-
ar deilur voru háðar í Suður-
Afríku á næstu árum.
Ég lauk lögfræðisnámi og
settist að se|m málaflutnings-
maður í Heilbron í Norðurfrí-
níkinu. En þess varð skammt
að bíða, að ég sogaðist inn í
hringiðu stjórmálanna. Þess var
enginn kostur að halda sér út-
an vébanda þeirra eins og mál-
um öllum var komið. Ég studdi
Botha og Smuts, en nær allir
íibúar fríríkisins aðhylltust skoð
anir Hertzogs, svo að aðstaða
mín var ekki sem þdkkilegust.
Það var harla næðingssamt um
mig á næstu árum, og á mörg-
um mannfundum, þar sem á-
Ikafar orð^deijlur vfotou háðar,
var ég hrópaður niður og grátt
leikinn. Ég eignaðist marga and
stæðinga, og margir vinir mínir
sneru við mér bakinu. Þá hófst
h^imsstyrjpldin hin fyrri, og
um líkt leyti varð andstaðan
gegn stjórninni að uppreisn.
Uppreisnin hófst með tÖku
Heilbron, þar sem ég átti heima.
Ég flúði torott á næturþeli. Ég
hélt til Transvaal ásamt hinum
fáu fylgismönnum mínum og
gekk í her stjórnarinnar, sem
Botha hershöfðingi veitti for-
ustu. Það tók okkur nokkra
mánuði að kveða uppreisnina
niður, og báðir aðilar guldu
mikil afhroð. Botha og Smuts
reyndust umburðarlyndir sig-
urvegarar, og þannig lauk þess-
um dapurlega harmleik. Þ(': v'
næst tók ég þátt í herförinni í
Vestur- og Austur-AfríiAý^ |em
lotið höfðu yfirráðum Þjóð-
verja. Að ráðnum úrslitum þar
barðist ég á Frakklandi, unz
vopnahléð var samið. í3Ö-s;íi
Víðavangshlaup í. R.
fer fram sumardaginn fyrsta.
Keppt verður 1 þriggja manna
sveitum. Keppendur gefi sig fram
við stjórn í. R. 10 dögum fyrir
hlaupið.
Bldma- og mafjurta-
fræið
er komið.
Blómabúðin GarÖur
Garðastræti 2. — Sími 1899.