Alþýðublaðið - 14.04.1944, Blaðsíða 3

14. aprfl 1944.
, '.]■ >; 3 s' ‘-i * > *(
fllÞYÐUBLAÐBÐ
3
Sevastopol.
ATHYGLI mamm beinist
enn sem fyrr mest að því,
sem er að gerast á austur-
vígstöðvunum. Jafnvel hinar
óskaplegu loftárásir Breta
og Bandaríkjamanna á her-
numdu löndin og helztu iðnr
aðarstöðvar Þýzkalands
þykja ekki eins miklar frétt-
ir og þær, að Rússar hafa nú
brotizt inn á Krím. Á fáum
eða engum stöðum í heimin-
um hefir jafnmiklu blóði
verið úthellt og þar á um-
liðnum öldum, allt fram á
þennan dag.
RÚSSAR NÁLGAST nú hina
frægu borg, flotahöfnina
Sevastopol. Sennilega hefir
aldrei verið barizt jafnoft og
jafngrimmilega um nokkra
borg í víðri veröld. Þar má
segja, að hver blettur hafi
einhvern tíma verið blóði
drifinn, þar hafa kvalastun-
ur tugþúsunda stigið til him-
ins, allt frá fornöld og fram
á þennan dag. Þar hafa ver-
ið unnin óteljandi hreysti-
verk, og þar hafa fjölmargar
þjóðir blandað blóði á bana-
stundu.
í SEVASTOPOL er ágæt höfn
og gott skipalægi úti fyrir.
Þar er heilnæmt loftslag og
því er það, að þar hófst
fljótt byggð. Til foma var
þar borgin Chersonesos
Heraklea, en er Rómverjar
höfðu hertekið hana, hlaut
hún annað nafn, Sebástos,
sem er grískt orð. Árið 988
náðu Rússar borginni á sitt
vald og nefndu hana Kor-
suhj. Tæpum fjögur hundruð
árum síðar réðust Litháar á
borgina og gereyddu henni.
Á 16. öld reistu Tatarar
nýja borg, er þeir nefndu
Achtiar, en sú borg var
komin á vald Rússa árið
1783 og ári síðar skírði hinn
nafnkunni Potemkin borg-
ina Sevastopol og var hún
gerð að flotahöfn og hefir
verið það æ síðan.
FRÆGUST ER BORGIN fyrir
hina hetjulegu vÖrn Rússa í
Krímstríðinu 1854—56, er
sameinaðir herir og flotar
Frakka, Breta og Tyrkja
sóttu að henni og höfðu of-
urefli liðs. Umsátin stóð frá
9. október 1854 til 11. sept-
ember 1855. Þegar umsátin
hófst vom vamarvirkin í
slæmu ásigkomulagi, en und-
ir forustu Totlebens ofursta
var unnið að því dag og nótt
að treysta varnir borgarinn-
ar. Gat hann sér mikinn
orðstír í þessu starfi og er
honum þakkað, hve lengi
tókst að verja borgina.
SETULIÐ BORGARINNAR
nam um 70 000 manris, en
174 000 manns sóttu að borg-
inni. Hvað eftir annað dundi
stórskotahríðin á borginsni,
bæði af sjó og landi, en allt
kom fyrir ekki. Rússar
reyndu nokkrum sinnum að
koma liðsauka til borgarinn-
ar frá meginlandinu, en her-
ir þeirra voru sigraðir í
mannskæðum bardögum,
meðal annars við Balaklava,
Inkermann og Tschernaja.
Það sem olli úrslitum í þess-
um hrikalegu átökum var
ur Krímskagmn
úss<
Til vinstri sést Alexandra Kollontay sendiherra Rússa í
Stokkhólmi, en þangað fór Paasikivi (t. h.) til þess að leita
hófanna um friðarskilmála.
lóiu Simimpol í
gær, Þjóðverjar fafs
nú
3000 fiyg¥éiar ¥©ras á ferðinni og ©llu
feylcilegu tjóni.
¥ OFTSÓKN bandamanna
er enn sem fyrr jafn-
hrikaleg. í gær fóru samtals
um 3000 brezkar og amer-
ískar flugvélar til árása á
Þýzkaland, Ungverjaland og
herteknu löndin. Flugvélar,
sem réðust á Ungverjaland
komu frá bækistöðvum á
Ítalíu og ollu miklu tjóni..
Ráðist var á flugvélaverk-
smiðjur í Augsburg og kúlu-
leguverksmiðjur í Schwein-
furt og iðnaðarstöðvar í Ob-
erschaffhausen.
500—750 amerískar Libera-
tor-flugvélar og flugvirki flugu
frá bækistöðvum á Bretlandi
inn yfir Þýzkaland. Réðust
þær einkum á kúlulegusmiðj-
urnar í Schweinfurt. Var sú
árás gerð til þess að koma í veg
fyrir viðgerð á verksmiðjunum
eftir fyrri loftáásir. Ráðizt var
á flugvélasmiðjur í Augsburg
í Bayern og á borgina Ober-
schaffhausen. Flugvélar þessar
nutu verndar um 1000 lang-
fleygra orustuflugvéla. Kom til
mikilla átaka í lofti, en ekki er
enn kunnugt um flugvélatjón
bandamanna. Marauder-flug-
vélar Bandaríkjamanna um
500 að tölu gerðu harða hríð
að stöðum í Frakklandi og
Belgíu, þar á meðal járn-
brautarbæinn Namur. Brezkar
Spitfireflugvélar voru með í
árásum þessum. Fjölmargar
aðrar amerískar flugvélar réð-
ust í sífellu á stöðvar í Norður-
Frakklandi allan daginn í gær1.
Hraðfleygar, brezkar orustu-
flugvélar réðust á verksmiðju-
bæinn Osnabruck í Westfalen.
Árásin, sem stóð í stundar-
fjórðung, var mjög hörð. Með-
al annars var varpað niður
tveggja smálesta sprengjum.
Þar er mikil stálframleiðsla, en
auk þess er borgin mikilvæg
samgöngumiðstöð.
í fyrrinótt fóru brezkar
Wellington-flugvélar til árása
á járnbrautarstöðvar í Buda-
pest og nágrenni. Skothríð úr
loftvarnabyssum var mjög
mikil. Tvær þeirra komu ekki
aftur til bækistöðva sinna.
Amerískar sprengjuflugvélar
og orustuflugvélar fóru í gær í
björtu til árása á flugvéla-
smiðju í Ungverjalandi, ekki
Frh. á 7. síðu.
Frakkar tóku í mannskæðu
falí virkisins Malakov, sem
áhlaupi, en áður höfðu Rúss-
ar hrxmdið hverju álilaup-
inu af öðru. í lokaáhlaup-
, inu einu saman féllu um
10 000 menn af liði Breta og
Fhakka, en Rússar misstu
um 13 000 menn. Það var
um atburð í þessari styrjöld,
að Kipling orti , hið fræga
kvæði sitt „The charge óf
the light brigade", er fá-
mennt enskt riddaralið var
sent til glæfralegrar árásar
gegn gínandi byssukjöftum
Rússa. Hinir hugprúðu ridd-
arar féllu sem einn maður.
ENN Á NÝ HEFJAST ÁTÖK
um Sevastopol, að því er síð-
ustu fregnir herma, í annað
sinn í þessari styrjöld, en að
þessu sinni eru það óboðnir
gestir, sem freista þess að
vérja vígið, en ekki börn
landsins sjólfs, og það mun
væntanlega gera gæfumun-
"O ÚSSAR sóttu fram með
ódæma hraða í gær og
hafa nú nær allan Krímskaga
á valdi sínu. Stalin gaf út
þrjár dagskipanir í gær, þar
sem hann tilkynnir, að Rúss-
ar hafi náð á sitt vald borgun
um Simferopol, Feodosia og
Eupatoria. í Rúmeníu verð-
ur Rússum vel ágengt og er
talið, að borgin Jassy gangi
Þjóðverjum úr greipum þá
og þegar. Þar er nú barizt í
úthverfum borgarinnar.
Þjóðverjar og Rúmenar láta
hvarvetna undan síga fyrir of-
urþunga sóknar Rússa. Þeir
eru sagðir ætla að búa um sig
í fjalllendinu syðst á skagan-
um, en ef þeim tekst ekki að
komast undan sjóleiðis frá
Sevastopol eða Yalta, síðustu
höfnum á valdi þeirra, bíður
þeirra ekkert nema uppgjöf
eða alger tortíming.
Rússar tóku Feodosia aðeins
tveim dögum eftir töku Kerch,
en þaðan eru um 90 km.
Stalin lagði áherzlu á, að með
töku Feodosia hefði Svarta-
hafsfloti Rússa fengið örugga
bækistöð og að Þjóðverjar hafi
víggirt borgina mjög ramlega.
Eupatoria er mikilvæg borg
um það bil 65 km. fyrir norðan
Sevastopol.
Simferopól var stærst þess-
ara borga. Þar bjuggu um Í40
þúsund manns fyrir stríð. f
sókninni til þeirrar borgar
sóttu Rússar um 20 lcm. á íæp-
um sólarhring.
í gær voru aðeins tæpir 50
km. milli rússneska hersins,
sem sækir frá vesturstrcnd
sikagans og þess, sem sækir frá
austri. Flugvélar Rússa eru
mjög athafnasamar og eiga
Þjóðverjar erfitt um vik við
brottflutning hins innikróaða
liðs.
Hersveitum Konevs, :em
sækja að Jassy, vérður einnig
vel ágéngt og hafa þær brotizt
inn í úthverfi borgarinnar.
Reyna Rússar að rjúfa jírn-
brautina til Galatz, sem er sfð-
asta undankomuleið þeirra.
mn.
Loffárás á Konstanza!
"P RÁ Tyrklandi berast þær
•®- fregnir, að loftárás hafi
verið gerð á hing mikilvægu
rúmensku höfn Konstanza við
Svartahaf. Fregnin hefir ekki
verið staðfest í London. Þá
segir einnig í sömu fregn, að
krökt sé af flóttafólki á vegum
öllum í Norður-Rúmeníu, sem
flýi sem óðast undan rússnesku
hérjunum. Er þetta til mikils
trafaía fyrir Þjóðverja ög tor-
veldar herflutninga þeirra.
............. cg
leggja drög að fram-
líðarsamvinnu.
O VtAR og Norðmenn hafa
^ nú gert með sér samning
um það, hvernig haga skuli
greiðslum fyrir vörur frá Sví-
þjóð og aðstoð við endurreisn--
arstarfið í Noregi að ófriðnum
loknum, svo og um ýmislegt er
varðar viðskiptasamband þess-
ara landa. Samninginn undirrit-
uðu þeir Tryggve Lie utanríkis-
ráðherra af hálfu Noregs og
sendiherra Svía í London, Beck-
Friis fríherra, af bálfu Svíþjóð-
ar.
Vörur þær, sem hér er um að
ræða, eru einkum matvæli ým-
is konar, fóðurvörur, lyf og
margvíslegar vörur og tæki úr
stáli.
I sambandi við þetta hefir
blaðinu bofizt eftirfarandi frá
norska blaðafulltrúanum í
Reykjavík.
Um all-langt skeið hafa farið
fram rannsóknir á því, að hve
miklu leyti Svíþjóð geti, að ó-
friðnum loknum, útvegað mat-
væli og aðrar vörur, sem mest
er þörf fyrir. Hafa norskir og
sænskir fulltrúar setið á fund-
um um þessi mál og athugað, á
hvern hátt sænska ríkið geti
veitt lán til þessara kaupa. Við-
ræður þessar hafa nú leitt til
samnings þess, sem að ofan get-
ur. Má heita, að Norðmenn fái
það af matvörum og öðru, sem
Svíum er unnt að láta í té gegn
jafngildi í sænskum krónum. .
Nú þegar hafa verið gerðar
pantanir í Svíþjóð.
Þá hafa menn rætt um vöru-
skipti að styrjöldinni lokinni og
lögð var áherzla á, að viðskipti
hefðust að nýju með svipuðum
hætti og áður var.
SigiingamálaráSherrð Norðmanna:
og 490 illp hafa farizl
síian í apríi 1940.
I
GÆR var opnuð mikil
norsk sýning í Liverpool í
Englandi. Arne Sunde, sigl-
ingamálaráðherra, flutti þar
ræðu og ræddi m. a. um þátt
norska kaupskipaflotans í bar-
áttunni gegn Þýzkalandi. Ráð-
herrann sagði meðal annars:
Hinn 9. apríl 1940 voru um
1200 skip, 500 smálesta og þar
yfir, og mörg smærri skip, svo
sem strandferðaskip, hval-
veiðaskip og fleiri, samtals um
7 milljónir smálesta að stærð
(d.w.). Af þessum flota lutu þeg-
ar í stað um 1000 skip, samtals
6 milljónir smálesta, yfirstjórn
ríkisstjórnarinnar. Norðmenn
hafa misst um 400 skip síðan í
apríl 1940, samtals um 3 millj-
ónir smálesta að stærð, og 3000
sjómenn hafa farizt.
Ráðherrann gat þess, að
norsk skip hefðu oft verið þar,
sem hættan var mest. Norskt
skip sigldi fyrst inn á höfnina í
Oran, er innrásin var gerð í
Norður-Afríku og norskt skip
sigldi fvrst inn á > höfnina í
Reggio á Ítalíu. Þá gat ráðherr-
Frh. á 7. sfðu