Alþýðublaðið - 23.04.1944, Blaðsíða 6

Móðirin og barnið.
Mynd þessi er af frú Marvin J. Wilson, sem á heima í borg-
inni Portland $ Bandaríkjunum og syni hennar, sem var
þrjátíu og sjö daga gamall, þégar myndin var tekin. Barnið
fæddist í stállunga, en líður nú vonum betur, og móðirin
er hú komin til fullrar heilsu.
Trauslir hornsleinar
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. af 4. síðu.
ekki að neinu leyti persónulega
gégn Jónasi Jónssyni, sem Fram-
sóknarmenn munu alltaf meta að
verðleikum fyrir hans mörgu og
nfiklu störf.“ » ••..
Það er nú annaðhvort, að
með tilhlýðilegri virðingu sé
talað um hinn fráfarna flokks-
foringja. De mortuis nihil nisi
bene, segir gamalt og gott
latneskt máltæki — um þá
dauðu ekkert nema gott.
*
Þjóðviljinn skrifar um Fram-
sóknarþingið í ritstjórnargrein
á. fimmtudaginn:
„Vafalaust er þetta flokksþing
eitt af merkilegustu flokksþing-
uin Framsóknar. Það mun alltaf
új: af fyrir sig verða talið marka
tímamót í SÖgu Framsóknar að
Jþnas frá Hriflu er ekki lengur
formaður flokksins.f
i „Visír“ raun víela nokkuð út af
formannSkipturíum. Ög vissulega
héfur hið opinskáa fasjstisk^ aft-
urhald á íslandi beðið nokkurn
ósigur yið þetta... að miijusta
kósti í bráð.
Hitt er lýðræðisöflunum, hvar í
fipkimu'm; sem þau eru, bezt að
géra sér Ijóst, að ekki mun aftur-
háldið hætta við áform sín eða
télja sig sigrað við þessa breyt-
ingu. Það mun vinna markvissara,
en slægar en fyrr — og einskis
láta ófreistað til þess að sundra
lýðræðisöflunum og halda tökum
•sínum á ríkisvaldinu.“
Það léynir sér ekki, að Þjóð-
viljinn sér eftir Jónasi úr for-
mannssæti Framsóknarflokk-
sins og þykir, sem eftir fráför
hans muni erfiðara vprða að
hræða menn með grýlu fasism-
ans. En einhvern r<«mir bann
að finna í staðinn; ekki þarf að
efast um það. ■$
Barnavinafélagið Sumargjöf.
Sumargjafir: frá‘Magnúsi Krist-
"jánssyni kr. 50.00, frá „ónefndum“
kr. 700.000, frá J. Au. (blindum)
kr. 20.00, frá A. I. L. kr. 150.00,
frá S. J. (áheit) kr. 100.00, frá
S. Þ. Á. B. kr. 100.00, frá fimm
litlum systkinum kr. 100.00, frá
„33“ kr. 1 000.00. Áður komið:
frá A. M. F. kr.100.00, frá h.f.
„Hazard“ kr. 100.00, frá spila-
flokk kr. 100.00. Til Vöggustofu-
sjóðs Ragnheiðar Sigurbjargar
ísaksdóttur frá Kolla kr. 100.00.
— Kærar þakkir. — f. J.
Til fólksins sem varð fyrir brun-
anum:
J. E. kr. 25.00, Soffía og Þórður
kr. 100.00, Nokkrir vinnufélagar
kr. 165.00 og N. kr. 15.00.
Þjóðræknisfélagið
heldur aðalfund ' sxnn í Odd-
féllowhöllinni, uþpi, næstkomandi
fimmtudagskvöld.
Slysavarnaþhiglð:
Radióvilar, iaisiöóvar,
effirlii meö fundur-
duflum og eyðingu
þeirra
AUK þeirra ályktana, sem áð-
ur hefir verið getið, gerði
þing Slysavamafélaga ályktanir
um öryggismál sjómanna, radió-
vita, miðunarstöðvar, hlust-
vörzlu o. fl.
„1. Þó að tilmæli um miðunar
stöðvar og radióvita hafi komið
frá ýmsum slyavarnadeildum,
telur 2. landsþing Slysavarnafé-
lags íslands ekki nauðsynlegt
;að gera sérstakar tillögur um
þessi mál, því að á síðasta al-
þingi var með sérstakri þings-
ályktun, kosin nefnd, þar sem
sæti eiga vitamálastjóri, póst-
og símamálastjóri og skólastjóri
Stýrimannaskólans, en hlutverk
þessarar nefndar er að gera til-
lögur um framtíðarskipun rad-
íóvita, miðunarstöðva og hlust-
vörzlu í talstöðvar við strendur
landsins. Aftur á móti væntir
landsþingið þess, að milli hinnar
þingkjörnu nefndar og stjórnar
Slysvarnafélags íslands megi
takast um skipun þessara mála.
Jafnframt aeskir 2. landsþing
Slysavarnaféíags íslands þess,
að hin þingkjörna nefnd hraði
svo störfum sínum, að tillögur
hennar geti legið fyrir næsta
reglulegt alþingi.
2. Þar sem almennt er litið
svo á, að talstöðvar séu eitt-
hvað hið bezta öryggistæki sjó-
farenda og því auðsæ brýn þörf
á því, að þau séu ávallt í gang-
virku ástandi, og því skorar 2.
landsþing Slysavarnafélags ís-
lands á póst- og símamálastjórn
ina að sjá svo um, að í öllum
hinum stærri veiðistöðvum
landsins sé unnt að gera við tal-
stöðvar og útvarpstæki bátaflot
ans jafn skjótt og þau bila.
3. Landsþingið skorar einnig
á Fiskifélag íslands að sjá svo
um, að nemendum á vélstjóra-
námskeiðum félagsins verði
kennd meðferð á talstöðvum og
viðgerð á tíðustu bilunum
þeirra.
4. Landsþingið skorar á stjórn
Slysavarnafélag íslands að
ganga ríkt eftir því, að ávallt
sé fyrir hendi æfðar björgunar-
sveitir, þar sem björgunarbát-
ar eru og björgunarstöðvar.
5. Landsþing Slysavarnafélags
íslands skorar á ríkisstjórnina
að láta vinna að því eins og
kostir frekást leyíá, að tundur-
dufl við strendur landsins séu
gerð óvii’k.”'-" "*
Frh. af 4. síðu
ætlað er að tryggja öllum lág-
markstekjur og útrýma beinni
örb.irgð þar í landi.
í júní 1941 fól einn af ráð-
herrum Alþýðuflokksins í
brezku stjórninni, Arthur
Greenwood, sem fór með við-
reisnarmál að stríoinu loknu,
Sir William Beveridge, pró-
fessor í hagfræði, við háskólann
i Oxford, ásamt nefnd manna
, að rannsaka tryggingamál
Breta og bera fram tilíögur til
endurbóta. Var síðar ákveðið,
að Beveridge skyldi einn
semja skýrslu um málið, og
lagði hann fram tillögur sínar
í nóvember 1942. Vöktu þær
fádæma athygli og voru um
langt skeið eitt höfuðumræðu-
efni almennings og blaða í
Bretlandi og jafnvel víðar.
Á síðastliðnu ári kom út bók
eftir Beveridge, þar sem hann
birtir ýms erindi og greinar um
tillögur sínar. Þessi bók er nú
komin út á íslenzku í þýðingu
Benedikts Tómassonar skóla-
stjóra, en gefin út af Menning-
ar- og fræðslusambandi alþýðu,
og hefir verið nefnd Traustir
hornsteinar. Öll er bókin alþýð-
lega rituð, og þótt tilefni henn-
ar séu tillögur um nýskipun
tp<ggingamála í Bretlandi,
fjallar hún að verulegu leyti
um tryggingar almennt, gildi
þeirra og napðsyn, og á því
jafnt erindi til allra þjóða, auk
þess sem mikla þýðingu hefir
fyrir þá, sem eitthvað hugsa
um skipan þjóðfélagsins eftir
stríðið, að kynnast tillögum
hans um tryggingamál Breta.
Beveridge er ljóst, að með
tryggingum einum saman verð-
ur ekki veitt fullkomið félags-
legt öryggi. Hann telur ríkið
eiga að greiða foreldrum styrki
eftir barnafjölda af skatttekj-
um sínum. Hann telur nauð-
synlegt, að hið opinbera veiti
öllum ókeypis heilsugæzlu, og
hann leggur á það sérstaka á-
herzlu, að án þess að full starf-
ræksla atvinnutækjanna sé
tryggð og öllum séð fyrir vinnu
geti engar alþýðutryggingar
útrýmt skortinum til fulls.
Það er sérstaklega athyglis-
vert við tillögur Beveridge, d'ö
hann ætlast tjl, að allar þær
tryggingar, sem nú tíðkast
(sjúkra-, örorku- og atvinnu-
leysistryggingar o. s. frv.) séu
sameinaðar í eina allsherjar-
tryggingu, sem nái til allra
þjóðfélagsborgara, og eiga yfir-
leitt allir, nema börn innan 16
ára aldurs, húsmæður og beir,
sem bættir eru vinnu fyrir ald-
urs sakir, að greiða eítt iðgjald,
sem er þó mishátt fyrir karla og
konur og eftir aðstöðu I þjóð-
félaginu. Fyrir karla, sem hafa
atvinnu, er það 4s 3d á viku,
eða um 5,60 kr. eftir núgildandi
gengi, en hér er þó þess að
geta, að verðlag og laun eru
miklu hærri hér en í Bretlandi
og kaupmáttur peninganna
minni. Auk hinna tryggðu
sjálfra greiða atvinnurekendur
og hið opinbera til trygging-
anna. Upphæð tekna hefir
engin áhrif á það, hvað menn
greiða í tryggingarsjóðmn, og
allir .njóta sömuleiðis jafnra
hlunninda úr honum, ef menn
þarfnast þeirra á annað borð.
Hlunnindi þau, sem trygging-
unum er ætlað veita, eru í að-
alatriðum þessi: Atvinnuleysis-
styrkur, ellilaun til 65 ára
karla og 60 ára kvenna, bætur
vegna óvinnufærni eða at-
vinnumissis (og eru greiðslurn-
ár í öllum þesum tilfellum 40s
eða 52,40 kr. á viku fyrir hjón,
en 24s eða 31,40 kr. fyrir
einstaklinga, nema hveð sá,
sem er óvinnufær lengur en
vissan tíma, fær % hluta fyrri
tekna sinna), styrkur vegna
barna (8s eða 10,50 kr. á viku
með hverju, en yfirleitt þó
ekki með því elzta) og helm-
ingi hærri styrkur vegna fram-
færslu fullorðinna, læknis-
hjálp, konur fá greidda á-
kveðna upphæð (allt að £ 10 eða
260 kr.) við giftingu og við barns
burð (4 £ eða 105 kr.) og
styrk, ef þær hverfa frá vinnu
nokkurn tíma eftir barnsburð,
missa mann sinn eða skilja við
hann, og allir fá greiddan nokk-
urn jarðarfararstyrk.
Það er af mörgum talið, að
alþýðutryggingar Beveridge
yrðu einar hinar fullkomnustu
í heimi. Athygli sú, sem þær
hafá vakið um allan heim og
hið geýsimikla fylgi, sem þær
hafa hlotið í Bretlandi, er hinn
ljósasti vottur þess, að menn
vænta og krefjast betra og rétt-
látara þjóðskipulags að styrj-
öldinni lokinni en var áður en
hún hófst. Útrýming öryggis-
leysisins og örbirgðarinnar er
að vísú aðeins ein þeirra end-
urbóta, sem nauðsynlegt er að
verði á þjóðskipulaginu eftir
stríðið, en telst þó til liinna
þýðingarmestu og sjálfsögð-
ustu. Af þessum sökum á bók
eins og Traustir hornsteinar
sérstakt erindi til allra hugs-
andi manna. Hún fjallar um
mál, sem hlýtur að vera þeim,
sem láta sig félagsmál nokkru
skipta, sérstakt íhummarefni.
Skipun þjóðfélagsmá'lefna er
engum manni óviðkomandi.
Þess vegna varðar efni þessar-
ar bókar sérhvern mannf
Þjóðræknisfélag Islendinga
Aðalhmdur ÞJóðræknisfélagsins
verður haldinn í Oddfellowhöllinni, uppi, fimmtu-
dagskvöldið 27. apríl 1944 kl. 8.30.
Dagskrá samkvæmt félagslögum
STJÓKNIN
Athugið
að láta hreinsa
sumarfatnað
yðar í tæka tíð
SNÉoaHíYMÍagixr: 23. 1M4
Blómarós
Mærin hin unga og fagra á
mynd þessari er kvikmynda
Leikkonan Lynn Merricky, en
tienni er spáð mikil framtíð
af mörgum.
Fyrstu bemskuminn-
ingar Kai Mnnk
(Frh. af 5. síðu.)
kosti ekki að taka börnin með
í ökuferð á hverjum sunnudegi,
pabbi. Þá sneri afi sér við í ek~
ilssætinu og mælti: — Það er
einmitt vegna barnanna, sem ég
ek út!
En nú hafði afi lagzt veikur.
Kona hans hafði dáið fyrxr
tveimur árum. Nú var augljóst,
að einnig jhann átti skammt ólif-
að. Helga, Axel, Knútur, Valdi-
mar, Júlía og Betty stóðu við
sjúkrabeð hans. En Karl sást
þar hvergi. Iivar var Karl? Ó,
hann er í Ameríku. Raunar var
hann í Ástralíu en ekki Ame-
ríku. En það höfðu verið gerð
boð eftir honum. Og hann hafði
svarað, að hann væri á leiðinni
heim. Gamli maðurinn vildi ekki
gefa upp andann fyrr en hann.
hefði kvatt elzta son sinn. Hon-
um mátti ekki verða til þess
hugsað, að það færist fyrir.
Elzti sonurinn átti að erfa sút-
unarverkstæðið. Eigandinn sjálf
ur hlaut að fá það honum í
hendur. Þess vegna frestaði afi
brottför sinni úr heimi þessum
dag frá degi.
En gagnvart dauðanum mátti
jafnvel vilji harts sín næsta lít-
ils. Þegar Karl kom heim eftir'
langa og stranga útivist, hafði
gamli handiðnaðarmaðurinn
lokað augum sínum í hinzta
sinn. Þetta orkaði mjög á hug
pabba. Hann bar föður sinn til
hinztu hvílu við hlið ömmu í
kirkjugarðinu-m í Maribo, ásamt
bræðrum sínum. En því næst
hvarf hann að hinni fyrri iðju
sinni í sútunarverkstæðinu.
Hann var aftur heima hjá sér.
Og sútunarverkstæðið var eign
hans. Og ég — já, ég var alltaf
á mínum stað og fann, að þess
myndi skammt að bíða, að eitt-
hvað gerðist. er skipti næsta
miklu máli' fyrir mig. ■ ■!'i
(Niðurlag í næsta blaði.)