Alþýðublaðið - 03.05.1944, Blaðsíða 6

alþyðublapip
Miðvikndagnr S. mai 1944.
5
Tónlistarhöllin
Það, sem eftir er af
PASSÍUSÁLMUNUM
i skrautútgáfu Tónlistarfélagsins verður
selt i dag og næstu viku til
fermitigargjafa
Bókabúð Máls- og menningar
Bókabúð KRON
BókabúS ísafoldarprentsmiðju
Bókabúð Lásusar Bl. Guðm.
: s
Bókaverzlun Sigfúsar Eymundssonar
Úlsvör í Reykjavík

-nni ðe .íitIíuI
Trésmiðir
verkame
Höjgaard & Schullz
Nú um þessi mánaðarmót (maíbyrjun) ber öll*
um utsvarsgjaldendum í Reykjavík að hafa greitt,
upp í útsvarið 1944, sem svarar 40% af útsvari þeirra
árið 1943.
Gerið bæjargjaldkera skil í þessari viku.
Komið fyrir kl. 3 e. h. (Á laugardag fyrir kl. 12
> á hádegi).
Borgarstjórinn.
Faglærða trésmiði og verkamenn vana jáma-
vinnu, vantar nú strax til Skeiðfossvirkjunarinnar
í 5—6 mánaða stöðuga vinnu.
Upplýsingar á „lagemum“ við Simdhöllina sími
2700 eða Skrifstofunni í Miðstræti 12, sími 3833.
Allan Pinkerton
AUGLÝSID IALÞÝÐUBLAÐINU
Frh. af 5. sfðw,
brot þau, er upplýst vom fyrir
atbeina skrifstofu þessarar,
skiptu þúsundum þau þrettán
ár, sem Allan Pinkerton veitti
'henni forstöðu. Kjörorð skrif-
stofunnar var „Við sofum
aldrei“, og meðal alls almenn-
ings var hún jafnaðarlega nefnd
„Augað“.
Allan Pinkerton var eigi að-
eins gæddur góðum njósnara-
hæfileikum. Hann hafði eins
konar skilningsvit gagn
vart afbrotamönnum. Hér skal
getið eins afreks hans þessu til
sönnunar: Hann sá mann á götu
úti og fann ósjálfrátt á sér, að
hann væri glæpamaður. Hann
veitti honum eftirför og komst
að því, hvert nafn hans var með
því að gæta í gestabók gisti-
hússins, þar sem hann bjó. Því
næst fór hann heim, klæddist
sem götugerðarmaður og hóf að
vinna utan við gistihúsið. Morg
uninn eftir veitti hann mannin-
um eftirför og sá, að hann gróf
éitthvað upp úr sandinum úti
við Michigan. Því næst veitti
hann honum eftirför til járn-
brautarstöðvarinnar. Allan Pink
erton stöðvaði hann, þegar hann
var í þann veginn að fara upp
í lestina. Maðurinn hugðist
flýja, en öhreini götugerðar-
maðurinn hélt honum föstum,
°g þegar lögregluþjónn, sem að
bar, þekkti Allan Pinkerton,
hjálpaði hann honum að fara
með mann þennan til lögreglu-
stöðvarinnar. Þar kom í ljós, að
maður þessi bar fjölmarga
stolna dýrgripi á sér.
Starfsaðferðir Pinkertons voru
oft meira en lítið undarlegar.
Maður var grunaður um að hafa
myrt vin sinn. Pinkerton og
menn hans komu honum úr
andiegu jafnvægi með því að
teikna upphafsstafi hins látna
rauðum stöfum á vasaklúta hans
og sængurföt. Talpípa var lögð
inn í herbergi hins grunaða og
gegnum það heyrðist maður and
varpa og stynja. Ilmvatni þeirr-
ar tegundar, sem hinn látni
hafði notað, var sprautað um
herbergi hins grunaða. Vesa-
lings maðurinn tók að lokum
það ráð að flýja með járnbraut-
arlest. Um kvöldið stóð hann á
opnum palli á aftasta vagnin-
um. Þá barst skyndilega angan
ilmvatns hins myrta manns að
vitum hans. Það var Allan Pink
erton sjálfur, er stóð að baki
honum og hafði dregið upp vasa
klút með þessum ilmi. Nú var
taugastyrkur mannsins þrotinn,
og hann stökk af lestinni á fleygi
ferð. Pinkerton lét stöðva lest-
ina og kom til 'hins slasaða nógu
snemma til þess að heyra sak-
arjátningu af vörum hans áður
en hann gaf upp andann.
Allan Pinkerton var forustu-
maður leyniþjónustu Bandaríkj
anna undir nafninu Allan majór.
Hann bjargaði lífi Lincoln for-
seta að minnsta kosti einu sinni,
svo vitað sé. Raunar var þetta
aldrei upplýst opinberlega, en
það er sagt, að ráða hafi átt for-
setann af dögum í veizlu í Phila-
delphiu. Pinkerton komst að
samsærniu og réði forsetanum
til þess að fara brott úr sam-
sætinu en segjast mundu koma
brátt aftur. Því næst sendi hann
forsetann til Washington með
aukalest. Pinkerton og menn
hans rufu símasambandið við
borgina til þess að ekki skyldu
berast njósnir um brottför for-
setans. Eftir borgarastyrjöldina
þegar öngþveitið var mest, hafði
skrifstofa Pirfkertons svo mikið
að gera, að hún annaði því vart.
Synir Pinikertons tveir þeir Willi
am og Röbert, gerðust nú með-
eigendur að fyrirtæikinu. Þeir
voru duglegir, djarfir og gervi-
legir æskumenn, sem numið
höfðu fræði leynilögreglu-
mennskunnar dyggilega af föð-
ur sínum. En þeir voru ekki
gæddir slíkum hæfileikum og
hann. Þeir og aðstoðarmenn
þeirra í skrifstofunni voru af-
kastamiklir, en Allan Pinkerton
bar þó ægihjálm yfir þá alla,
þegar efna skyldi til fram-
kvæmdanna.
Þegar fram liðu stundir, lét
Allan Pinkertons aðeins þau
mál, er stórfelld voru og merki-
leg til sín.taka. Hér skal nokk-
urra slíkra getið:
Pabbadrengur nokkur Pip-
er að nafni, er hlotið hafði mis-
theppnað uppeldi, hafði náð ó-
venjulegi leikni í hvers konar
fölsunum. Það var ekki til það
skjal eða seðill, sem hann gat
ekki falsað. Hann falsaði pen-
inga í stórum stíl og ferðaðist
jafnvel til annarra landa og lék
þar listir sínar. Þessu fór fram
um nokkur ár, án þess að rétt-
vísin hefði hendur í hári hans.
Um þessar mundir voru her-
sveitir Juarez í þann veginn að
umkringja Maximilian. Piper
lagði leið sína þangað með skjal
upp á vasann, er átti að sanna
það, að hann væri sendur af
frönsku ríkisstjórninni og ætti !
að veita móttöku upphæð, er
nam átta milljónum króna, úr
fjárhirzlu Maximilians. Piper
hélt því fram, að sér hefði ver-
ið falið að koma fjárhæð þess-
ari á óhultan stað. Maximilian
trúði því, að hann hefði satt að
mæla, en hersveitir Juarez
sóttu svo fast fram, að Pipp-
er átti þess engan kost
að komast á brott með
fjársjóðinn, er var örðugur í
flutningnum, á þeim tíma, er til
stefnu var. Hann var þess og
fullviss, að dauðinn myndi verða
hlutskipti hans, ef hann félli
í hendur Juarez. Hann skildi
því gullið eftir og flýði frá hin-
um nauðstadda keisara. Piper
græddust margar milljónir með
svikum sínum. En hann varði
einnig miklum fjárhæðum til
þess að múta dómurum og lög-
reglustjórum ýmissa ríkja. Pink
erton 'hafði loks hendur í hári
hans árið 1869 — og það, sem
meira var, honum auðnaðist að
fá hann dæmdan til tíu ára fang
elsisvistar. — Þegar Piper var
látinn laus, vildi gamli leyni-
lögreg'lumaðurinn taka hann að
sér og bauð honum heiðarleg-
an starfa. En Piper lét sér fátt
um það finnast. Hann hafði efnt
til nýrra fjársvika, þegar heilsa
hans, sem hafði bilað í fang-
elsinu, brást honum. Hann lézt
áður en ár var liðið frá því, að
hann hafði verið látinn laus.
Hinn snjallasti allra banka-
ræningja, Max Shinburn, er var
glæsilegur og gagnmennt-
aður maður, var hinn eini
stórfiskur, sem aldrei festist
í neti Pinkertons. Shinburn
var álíka snjall að opna
fjárhirzlur og Pinkerton að
j hafa hendur í hári afbrota-
manna. Hann komst eftir marg-
vísleg áevintýri af landi brott
til Belgíu, en þar hafði ekki ver-
ið ákveðið með lögum að fram-
selja skyldi erlenda afbrota-
menn. Þar. lézt Shiniburn vera
hinn mesti dánumaður. Þar gafst
honum kostur á því að erfa auð-
æfi og titil barnlausra baróns-
hjóna og gerði sér lítið fyrir og
brá sér til Bandaríkjanna. Hon-
um auðnaði'st að sleppa úr greip
um Pinkertons og manna hans,
stal 786,897 dölum úr Ocean
National Bank í New York —
það var hinn 27. júní árið 1869,
sem þessi frægi þjófnaður var
framinn — lét aðstoðarmönnum
sínum í té lítinn hluta þýfisins,
hvarf aftur til Norðurálfu og
ól þar aldur sinn það sem eftir
var ævinnar sem hinn mikils
virti barón Shindell. Allan Pink
erton gat aldrei varizt því að
diást að bófa þessum, enda þótt
honum hefði verið mjög kært
að hafa hendur í hári hans.
Þegar Allan Pinkerton lézt
árið 1884, tókust synir hans, er
fyrr um getur, forstöðu skrif- ,
stofunnar á hendur. Lögreglan
lét afbrotamálin æ meira til sín
taka og jafnframt varð starfi
einkaleynilögreglumannsins líf-
Sfúlku vanfar
við afgreiðslustörf. Þarf að
vera ábyggileg og ennfrem-
ur aðra eldhússtúlku.
VEITIN GASTOFAN
Vesturgötu 45.
hættulegri og ófýsilegri. En eigi
að síður gaf starfsemi sú góðan
gróða, og um aldamótin nam
velta skrifstofu Pinkertons mill
jón dölum. Árið 1907 varð son-
arsonur óg alnafni Allans gamla
forstöðumaður skrifstofunnar,
en nú starfar enginn þar, er beri
heitið Pinkerton. j
Bæða Sigorlðns
dlafssonar.
i.
Frh. aí 4. síðu.
að halda .við og efla lýðræðið,
skapandi afl til þróunar jafn-
réttis og bræðralags meðal
mannanna.
Við eigum nú fjölmenn og öfl-
ug stéttarsamtök á okkar mæli-
kvarða séð. Þeirra býður mikið
hlutverk í íslenzku þjóðlífi og
þá veltur á miklu að forustan
sé ávallt viturleg og þjóðholl.
Þeirra hlutverk hlýtur að vera
það, að vernda þegna hins unga
íslenzka lýðveldis frá innlendri
áþján og undirokun, andlegri,
sem efnalegri, og um leið að
verjast utanaðkomandi ásælni
voldugra granna til áhrifa á ís-
lenzkt þjóðlíf, athafnir þess og
þjóðskipulag.
Það er vor í lofti, sumarið
er gengið í garð og náttúran
skrýðist sínu skrúði. Látum það
boða vorhug í íslenzku þjóðlífi
á þessum merku tímarnótum í
sögu þjóðarinnar, en látum það
einnig boða vorhug innan hinn-
ar íslenzku verkalýðshreyfing-
ar, eflingu samtakanna til félags
legs þroska og manndóms, er
miði að hagsæld þjóðarinnar, er
skapi hverjum einstaklingi
hennar lífshamingju. Störfum
þannig, að vér getum skilað
niðjum vorum landinu byggi-
legra og lífsörygginu fullkomn-
ara en núverandi kynslóð hefir
búið við og býr við.
Vér skulum svo að lokum
beina huga vorum til þeirra
þegna þjóðfélagsins, sem ávallt
standa í fremstu víglínu í bar-
áttunni fyrir lífi sínu og sinna
og afkomu þjóðarinnar og sér-
staklega hafa hætt lífi sínu og
limum framar öðrum á yfir-
standandi styrjaldartímum og
fjöldi þeirra .látið lífið, menn-
irnir sem
„flytja þjóðinni auð
sækja barninu brauð
færa björgin í grunn undir
framtíðarhöll“
— farmenn vorir og fiskímenn
'— sjómennirnir.
Blessum minningu þeirra,
sem fallið hafa og sendum ást-
vinum þeirra öldu samúðar,
birtu og yls. Sendum öllum sjó-
mönnum vorum, sem á hafinu
starfa, okkar þökk fyrir .nytsöm
störf og árnaðaróskir og biðjum
þess að þeir komi heilir og glað-
ir í höfn.
Þökkum forsjóninni, sem gaf
oss landið og hefir verndað oss
frá hörmungum og eyðilegging-
ingu styrjaldaræðisins og biðj-
um hennar verndar þjóð vorri
til handa á hinum merkilegu
tímamótum í sögu hennar.
Ég vil ljúka máli mínu með
hinu alkunna og sígilda erindi
úr aldamótaljóðum Hannesar
Hafstein:
„Starfið er margt en eitt er
bræðrabandið,
boðorðið hvar, sem þér í fylking
standið;
hvernig sem stríðið þá og þá
er blandið,
það er að elska, byggja og
treysta á landið.“