Alþýðublaðið - 11.05.1944, Blaðsíða 6

«í_______________________________ÆLÞYÐUBLAÐiÐ
r
Avarp til islendinga um sfofn-
un Landgræðslusjóðs Skóg-
rækfarféiags Islands
—.......■».....—
SAMTÍMIS því, að þjóðin er kvödd til þess að taka ákvörðun
um stofnun lýðveídis, kom fram sú hugmynd, að efnt yrði
til einhverrar þeirrar framkvæmdar, sem allir landsmenn gæti
átt hlut að og gildi hefði fyrir aldna og óboma.
Hefir orðið að ráði, að stofnaður yrði LANDGRÆÐSLTJ-
SJÓÐZJR SKÓGRÆKTARFÉLAGS ÍSLANDS.
Þessum sjóði er eigi aðeins ætlað að verða til sturktar trjá-
rækt og skóggræðslu, héldur einnig að verja gróðurlendi og klæða‘
sem mest af landinu einhverjum nytjagróðri.
Sagan leiðir í Ijós, hversu náið samband er milli gróðurfars
landa og farnaðar þjóða. Menningarskeið þjóða eru samfara því,
að skógar og hvers konar nytjagróður stendur með blóma, en
þegar gróðurfarið hnignar fylgir fátækt og afturför í kjölfarið.
Þannig hefir þessu verið farið einnig um okkar land. Og það
er ekki fyrr en á síðustu áratugum, að hér er hafin sókn í rækt-
un og græðslu eyddra landa. Þessa ræktunarsókn þarf mjög að
Jierða.
Verjast þarf landspjöllum svo sem verða má. En jafnframt
þarf að hjálpa nytjagróðri til þess að nema landið að nýju.
Hvort tveggja er stórum auðunnara nú en áður, sakir þeirr-
ar reynslu og þekkingar, sem fengin er, og verktækni þeirrar og
úrræða, sem upp hafa verið fundin, aðeins ef eigi skortir fjár-
muni til framkvæmda.
Gerðist sérhver fulltíða íslendingur aðili að stofnun Land-
græðslusjóðs Skógræktarfélags íslands, yrði sjóðurinn frá upp-
hafi vegleg minningargjöf um endurheimt þjóðfrelsi, sem þá að
sjálfsögðu yrði aukin og efld í framtíð, svo að svara mætti til
þeirra vona, er allir stofnendur sjóðsins bera í brjósti um farn-
að þjóðar oa lands.
Stjórn Skógræktarfélags íslands gengst fyrir fjársöfnuninni.
Landgræðslusjóðurinn verður sjaifseignarstofnun. Sjóðnum verð-
Ur sett skipulagsskrá á næsta aðalfundi Skógræktarfélagsins.
Góðir íslendinaar!
Gjörist aðilar að stofnun Landgræðslusjóðs Skógræktarfé-
lags íslands.
Fjögur allsherjarsamfök efna fil
bindindismálasýningar
.......■■■■..»—--
Sýningin verður haldin hér í bænum i
byrfun næsta vetrar.
AMVINNUNEFND ^ Stór-
stúku stúku íislands, íþróttasam
iband íslands, Ungmennafélags
íslands og Sambands bindisfé-
laga í skólum, var falið, á full-
trúafundi þessara félagakerfa,
sem haldinn var í Reykjavík 9.
maí 1943, að athuga hvort fært
mundi að koma upp áfengis- og
bindindismálasýningu í Réykja-
vík. /
Nefndin hefir nú ákveðið að
koma npp slíkri sýningu fyrri
hluta næsta vetrar. Sýnt verg-
ur fyrst og fremst með mynd- '
um, línuritum og kortlagningu (
áhrif áfengisneyslunnar á ein-
staMing og þjóð:
Hvaða ’áhrif áfengisviðskipt-
in hafa á líf og afkomu manna
og heildarvelferg þjóðarinnar,
öryggi, islysfarir og menningar-
legan þroska, yfirleitt.
Þá verður og sýnt ýmislegt,
er lýtur bindindisstarfinu,
útgáfustarfsemi og fleira. Gera
má ráð fyrir, að sýningin hafi
upp á það að bjóða, sem varð-
ar almenningSheill og að hún
vekji bæði eftirtekt og áhuga
fyrir þessum málum. Leitað hef
ir verið til manna erlendis um
sýningargögn til viðbótar hinu
innlenda. Þá er gert rág fyrir
að hægt verði að hafa kvik-
myndasýningar og skuggamynd
ir á kvöldum í sambandi við
sýninguna.
Framkvæmdarnefndin hefir
þegar ráðið Guðmund Sveins-
son, stud theol. 1 4 mánuði til
þess að vinna að undirbúningi
meg nefndinni og í samráði við
hana. Verður hann framkvæmd
arstjóri alls undirbúningsins.
Leitað verður til opinberra
embættismanna og sérfræðinga
um alla hugsanlega aðstoð við-
víkjandi skýrslugerð og öðru því
sem málinu við kemur. Er mjög
æskilegt, að lögreglustjórar úti
um land, læknar, sýslumenn og
hreppstjórar, aílir slíkir menn,
sem eitthvað fjalla um hag al-
mennings eða hafa góð kynni
af skemmtana- og félagslífi
manna, láti nefndinni í té sem
mestar og beztar upplýsingar,
og það sem allra fyrst, til þess
að hægt sé að vinna úr því í
tírna. — Góðar tillögur verða
■ þakksamlega þegnar, hvaðan
sem þær koma.
Menn geta sent upplýsingar
i og hvað eina, sem þeir vilja ?
koma á framfæri þessu viðvíkj-
andi til Guðmundar Sveinsson-
ar, istud. theol. Frakkastíg 11,
Reykjavík, sími 1907, eða til
formanns nefndarinnar, Péturs
Sigurðssonar, Bergþórugötu 53,
Reykjavík, sími 5956.
I framkvæmdarnefndinni eru
annars þessir menn: Pétur Sig-
urðsson, form., Jón Gunnlaugs-
son stjórnarráðsfulltrúi, ritari
og Gísli Sigurbjörnsson forstj.,
féhirðir.
\
Þá óskar nefndin mjög ein-
dregið þess, að stúlkur og bind-
indisfélög, og öll þau félög og
félagakerfi 1 landinu, er láta sig
þessi mál varða, láti nefndinni
í té allt, sem að notum getur
komið við. slíka sýningu, bæði
um starfsemi fþeirra og annað,
er máli skiptir.
Sjötugur i dags
Einar Jónsson myndhöggvari.
YIÐ mikla listaverkasafn
Einars Jónssonar mun um
ókcanin ár, fremur nokkru
öðru menningarlegu aíreki, sem
unnið hefir verið hér á síðari
árum, hvetja íslenzku þjóðina
til dáða í menningarlegu tilliti.
Einar Jónsson er spémaður, og
það jafnvel í sínu föðurlandi,
hann segir fyrir óorðna hluti, og
dregur fram í skímuna hina
huldustu leyndardóma.
List Einars Jónssonar er
frumleg og auðug, þjóðleg og
alþjóðleg, persónuleg og sterk,
Verk hans eru þrungin dul-
magnaðri fegurð og krafti, þau
búa yfir kyngi íslenzkra þjóð-
sagna og sannleika algildrar
lífsspeki.
Einar Jónsson er bæði skáld
og heimspekingur eins og kemur*
fram í flestum verkum hans,
hugmyndaflugið er óvenju auð-
ugt og stíllinn hreinn og alvar-
legur eins og sjálft norðrið.
Einar Jónsson hefir frá önd-
verðu farið sínar eigin leiðir,
hvað form og efnisval snertir
og látið nöldur sjálfskjörinna
listgagnrýnenda, vangaveltara
og ismaspekinga, sem vind um
eyru þjóta, og farið sína braut
án leiðbeininga frá slíkum.
Fyrstu verk Einars vöktu þegar
mikla athygli er þau komu fram
á sjónarsviðið, og hann varð
frægur maður þegar á unga
aldri.
Það er sagt að það þurfi sterk
bein til að þola frægð og frama,
fyrir mann á æsku skeiði, en
Einar Jónsson hafði þau sterku
bein og þá skapgerð, sem til
þess þarf, þ. e. skilning á lífinu
sjálfu og lítillæti hins 'hrein-
hjartaða manns, sem veit að öll
ríki veraldar og þeirra dýrð eru
einskis virði, ef maður bíður
tjón á sálu sinni, og Einar Jóns-
son lét ekki Villa sér sýn, hann
valdi þá leið, sem sá eini rétti
leiðbeinandi vísaði honum.
Einar Jónsson hefir þegar
starfað, sem fullveðja listamað-
ur í yfir 50 ár. Það er langur
og strangur vinnudagur, enda
mun seint gleymast það Grett-
istak, sem hann hefir lyft í
þágu íslenzkrar menningar.
Einar er enn við góða heilsu,
ungur í anda, glaður og reifur,
og ætíð gott að heimsækja hann
og frú Önnu, hina ágætu og
elskulegu konu hans.
Nú í dag, þ. 11. maá, fyllir
Einar Jónsson sitt sjötugasta
aldursár. Ég óska honum og frú
Önnu, konu hans hjartanlega
til hamingju, og ég .veit að hug-
heilar árnaðaróskir íslensku
þjóðarinnar allrar foerast til
þeirra hjóna hugskeytaleyðina
þennan dag. Guð gefi þeim'hjón
úm bjarta framtíð.
ílinnur Jónsson.
Fyrri ferð þessa árs til Öræfa
verður væntanlega x byrjun
næstu viku. Tekið á móti
flutningi á morgun.
„ELDBORG“
til Breiðafjarðar í vikulokin.
Vörumóttaka til Arnarstapa,
Grundarfjarðar, Búðardals og
Gilsfjarðarhafna eftir hádegi í
dag.
Öftrei'iiS AftýðiibMS.
Einar Jónsson.
lngrid Bergman
Frh. af 5. síðu.
Orðstýr hennar hafði samt
borizt áður hingað vestur um
haf. Dómbærir menn í Holly-
wood þóttust kenna þar nýja
Gretu Garbo og reyndu að laða
hana hingað. En hið hávaxna,
unga, ljósa man hafnaði öllum
boðum. Hún komst vel af, hún
þurfti ekki meiri tekjur en hún
hafði. Auk þess var hún gift dr.
Lindström ungum tannlækni.
Ef hún færi frá Svíþjóð, þyrfti
hún að slíta sig frá heimili sínu.
Það var ekki fyrr en fyrir fimm
árum, að hún kom hingað, en
þá hafði hún heldur ekki slor-
lega samninga upp á vasann.
Eftir að hún hafði lokið við
að leika í fyrstu mynd sinni,
Intermezzo, fór hún aftur til
Svíþjóðar. Ári síðar kom hún
aftur, og leið ekki á löngu áður
en maður hennar, sem hafði
þá ákveðið að hætta tannlækn-
ingum, en leggja fyrir sig al-
menna læknisfræði, kom á eftir
henni. Þau keyptu lítið hús á
Rochester í New York, þar sem
hann stundaði nám við lækna-
skóla. Hvenær sem hún hafði
tómstund frá leikstarfi sínu,
flaug hún þangað. Aðeins eitt
angraði þau. Aðdáendur hennar
konur og karlar, elta þau hjón
á röndum. Þau gátu ekki einu
sinni brugðið sér á skauía án
þess að múgur og margmenni
safnaðist ekki að þeim.
Alltaf síðan Ingrid Berg-
man lék í myndinni Casablanca
hefir hún haft íbúð í Beverley
Hills, þar sem hún hefir átt
heima með dóttur sinni. Dr.
Lindström er aðstoðarlæknir á
sjúkrahúsi í San Francisco.
Samt sem áður er Ingrid Berg-
mann húsmóðir og maður henn
ar húsbóndi á heimilinu.
Að sögn þeirra, sem með
henni vinna, er hún laus við
alla dutlunga, sem eirikenna
marga listamenn. I hléum, sem
á starfi hennar verða, sést hún
oft sitja róleg við að lesa skáld-
sögur í búningsherbergi sínu.
Gregory Ratoff, sem mörgum
þykir erfitt að gera til geðs, sat
á sér og lagði niður ofsafengna
framkomu sína, þegar hann var
leikstjóri í myndum, þar sem
hún lék. Hann viðurkenndi einn
ig, að þegar hann væri úrvinda
af þreytu að afloknu dagsverki,
væri hún jafnóþreytt og þegar
hún hóf starf sitt að morgni.
Þó að hún taki með þökkum
gagnrýni og biðjist afsökunár
ef henni verður eitthvað á í
leik, hefir hún lítt hagganlegar
hugmyndir um klæðaburð. Hún
neitar eindregið að fara að ráð-
um Hollywoodleikara um það
hvernig hún eigi að vera búin
í kvikmyndum sínum. Hún hef
ir hafnað mörgum íbui'ðarmikl-
um kjólum og kosið sér einfald-
an og látlausan búning í stað-
Frmmtadaginn 11. maí 1944.
INNJRAMMANIR
Getum aftur tekið að
okkur mynda- og mál-
verkainnrammanir.
Fljót afgreiðsla.
Vönduð vinna.
Héðinshöfði h.f.
Aðalstræti 6 B.
Sími 4958.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framhald af 4 síðu.
leiðara að þau virðast líta á það
einvörðungu frá annarri hlið-
inni. . . .“
Þannig farast Vísi orð og
hefði vissulega mátt ætla, að
með nokkuð meiri alvöru væri
tekið á hinum sænsku blaðaum-
mælum sjálfum í stað þess að
vera að brígzla hinni sænsku
bræðraþjóð okkar og rægja nor-
ræna samvinnu með svo alls-
óendis ómaklegum getsökum
í garð Svía. En það hefir
sennilega ekki verið út í bláinn,
að Vísir vildi slá því föstu í
fyrra að við værum ,,á vestur-
leið“. — Þjóðviljinn hefir það
svipað og Vísir að því leyti, að
hann birtir svo að segja ekkert
af hinum sænsku blaðaummæl-
um, en hins vegar langa skamma
grein um hina „hofmóðsfullu
auðmannaklíku Svía“ sem hann
kennir um þau. í þeiri’i grein
segir meðal annars:
„Vér íslendingar munum ekki
verða uppnæmir fyrir þekkingar-
lausu þvaðri sænskra afturhalds-
blaða um sjálfstæði vort. Vér mun-
um jafn lítt skrifa þau ummæli á
reikning sænsku þjóðarinnar og
vér skrifum boðskap Danakonungs
á reikning hinnar stríðandi, frels-
iselskandi dönsku þjóðar.
En eitt viljum vér láta þá for-
ríku, þröngsýnu og hofmóðsfullu
auðmannaklíku Svía vita, sem
stendur á bak við ummæli
„Svenska Dagbladet“ og annarra
slíkra, að hún sýnir það bezt nú í
skilningsleysi sínu á sjálfsákvörð-
unarrétti þjóðanna, hve gersamlega
ófær hún er til þess að hafa nokkra
forustu eða frumkvæði fyrir nokk-
urri samvinnu frjálsra norrænna
þjóða.
íslendingar hafa ekkert átt nema
viðurkenningu, samúð og aðdáun
á frelsisbaráttu Dana og Norð-
manna. En gagnvart sjálfstæðisbar-
áttu Islendinga mættum vér frá
hálfu þeirra ríkustu meðal Sví-
anna aðeins kulda, heimsku og and-
úð.
Því verður eklci gleymt.“
Svo ttiörg eru þau orð og var
varla viö þeim kurteisari eða
gáfulegri að búast í Þjóðviljan-
um. Hefði þó vel mátt gagnrýna
hin sænsku blaðaummæli með
fullipn rökum og fullri festu,
þótt skrifað væri af eitthvað
meiri háttvísi en í venjulegum
sorpskrifum kommúnista um ís-
lenzk stjórnmál.
inn. Hún hefir og jafnákveðnar
hugmyndir um gervi, og hún á-
kveður sjálf á um það.
„Leikstarfið,“ sagði hún við
mig „er erfitt, en jafnframt á-
nægjulegt. Þegar ég hefi kynnt
mér rækilega hlutverk mitt og
tileinkað mér það til hlítar, ver
ég feiknamiklum tíma til þess
að móta persónueinkenni. Ég
þaulævi hverja setningu, því að
hvert orð og setning verður að
skýra nánar skapgerð persón-
unnar.
Ég legg svo hart að mér fyr-
framan kvikmyndavélina og á
leiksviðinu, að ég hefi hvorki
löngun né þrek til að leika í
einkalífi mínu. Þar vil ég farm-
ar öllu vera ég sjálf og gleyma
öllum áhorfendum — og hugsa
um heimilið.