Alþýðublaðið - 25.05.1944, Blaðsíða 3

linntimagiim 25. maí 1544.
tkuafBUBkmm
Bandamenn tóku Terracina i gær]
Misjatnl hlutskfpti.
AF ÖIiLUM Norðurlandatþjóð-
unuan (höfum við íslending-
ar átt 'hvað bezt íhlutskipti
í þessari styrjöld og er það
kunnara en frá þurii að segja.
Meira að segja nnun óihætt að
fullyrða, aðhlutur okkar ís-
lendinga sé jafnvel betri en
. Svia, af eðlilegum ástæðum.
Svíar hafa, vegna landfræði-
legar legu landsins þurft að
gera margvíslegar ráðstaf anir
er ekki hefir verið ástæða til
liér á landi, og þeir íhafa sí-
fellt orðið að vera á verði
gegn erlendum áihrifum. Þeir
liafa orðið að skjóta á erlend-
ar flugvélar, sem flugu inn
yfir land þeirra og
þeirra ihafa allmargir erlend-
ir flugmenn verið kyrrsettir,
eftir að þeir hafa orðið að
nauðlenda á sænsku landi.
Allt þetta hefir verið vand-
meðfarið, en Svíum hefir tek-
izt aðdáanlega að komast hjá
ofmikilli íiilutun erlend valds
og þeir hafa einnig áunnið
sér virðingu umheimsins fyr-
ir sbelegga framkomu sána
og drengilegt viðmót við bág-
staddar bræðraþjóðir.
HliSfS VEGAiR hafa Norðmenn
og Danir orðið að þola hinar
mastu þrengingar af hálfu
innrásarlýðsrns, Danmörlk að
allega hina sáðustu mánuði, en
Noregur um árabil. Damörk
■aðallega hina sáðustu mánuði,
en Noregur um árabil. Danir
hafa verið svo hepnir, að þeir
hafa eklki haft neinn Quisling
ekkert handibandi kúgunar-
valdisdns, sem hefin, ásamt
Gestapo-bófunum, unnið að
því að ofsækja landa sína á
alla lund. Hinir diönsku naz-
istar eru gersamlega fylgis-
lausir og enginn tekur mark
á þeim, ekki einu sinni Þjóð-
verjar. Að þessu leyti eru
Danir betur settir en Norð-
menn, þar sem Terboven
landstjóri Þjóðverja hefir
lýst yfir því, að vegur Nor-
■ egs til frelsis liggi um flokk
Quislings, Nasjonal Samling,
enda Iþótt vitað sé, að minna
en 2% þjóðarinnar fylgir
honum að málum.
NÚ ER SVO AÐ SJÁ, sem nýr
þáttur sé að hef jast í þessari
styrjöld, sem „ væntanlega
táknar upphafið að endinum
Nú er hafið taugastníð banda
manna á hendur Þjóðverj-
um, nú er alið á innrásarótt-
anum, endia vitað, að hún
getur hafizt iþá og þegar. Eng
inn veit, að minnsta kosti
ekki nema Eisenhower og
jnenn hanís, Ihvar innnásin
verður gerð. Vel getur ver-
ið að Danmörk verði styrj-
aldarvettvangur, að minnista
■kosti telja Þjóðverjar örugg
*ra að hafa allan andvara á
sér, að því er síðustu fregnir
herma. /
TIL DÆMIS ER SAGT, að í>jóð
verjar bafa (hátt á annað
hundrað Iþúisund manna setu
lið á Jótlandi og hinn marg-
Þjóðverjar viiurkenna, að bandamenn hafi
refi Ádoff Hitter-límma.
Marlir bardágar geisa vi!5 Pic® ©g
F»©ntec©rv@
SÓKN handamanna gengur að óskum á Ítalíu. f gær var til
kynnt, að borgin Terracina væri nú á valdi bandamanna,
en kanadískar hersveitir hafa rofið Hitler-línuna á nokkrum stöð-
um. Við Anzio verður bandamönnum einnig vel ágengt. Þjóð-
verjar viðurkenndu í gær, að bandamönnum hefði tekizt að brjót-
ast inn í varnarbelti Þjóðverja. Harðir bardagar geisa einnig við
Pico og Pontecorvo, en minna var barizt við Piedmonte í gær,
að því, er Berlínarfregnir herma. Bandamenn hafa komið all-
mörgum skriðdrekum og bifreiðum yfir ána Moletta. Sókn þeirra
virðist eldd mjög hröð, en mikill þungi er í henni.
Nálægt ströndinni hafa Banda hernum hafa rofið Hitler-lín-
ríkjahersveitir náð nokkrum
kafla Appia-ibrautarinnar á vald
sitt, en hún hefir að undanförnu
legið undir skothríð herskipa
bandamanna úti fyrir strönd-
inni. Mikið er barizt við Cist-
erna, svo milli Cisterna og Car-
ocetto. Flugvélar bandamanna
halda uppi miklum árásum á
stöðvar Þjóðverja að baki víg-
línunni. Háar þýzkar flugvélar
faafa birzt yfir orrustusvæðinu.
Kanadískar bersveitir úr 8.
una, eins og fyrr getur. Er það
norður af Pontecorvo. Fregn-
ritarar á Ítalíu telja, að Þjóðverj
um rnuni ekki takast að hefta
fraanlsókn bandamanna og er í
því sambandi minnzt á þann
orðróm, að Þjóðverjar muni
hafa í hyggju að faörffa til nýrrar
varnarlínu við Pó-fljót, eða
jafnvel allt til Alpa-fjalla
Seint í gærkvöldi var til-
kynnt, að borgin Pico væri nú
á valdi bandamanna.
Umræður um utanríkismál í brezka þinginu:
Alger eining bandamanna um að
múúmlúm fii
íausrar uppipfar

HJáipin viH Tifo verSur aukin, segir Churchill
IGÆRMORGUN hófust í neðri raálstofu brezka þings-
ins tveggja daga umræður um utanríkisraál. Churc-
hili hóf umræður og kom víða við í ræðu sinni. Hann skýrði
meðal annars frá því, að bandamenn myndu ekki hvika
frá þeim ásetningi sínum að knýja Þjóðverja og Japana til
skilyrðislausraar uppgjafar og Þjóðverjar gætu ekki búizt
við því, að landamæri þeirra yrðu óbreytt að ófriðnum lokn
um. Churchinn sagði einnig, að ítalir myndu fá að ráða því
sjálfir, þegar þar að kæmi, hvaða lýðræðisskipulag þeir
kysu að hafa í landi s'ínu. Þá sagði ChurChill, að réttast væri
að korna á fót einskonar aiþjóðaráði, sem ætti að varðveita
friðinn í heiminum. OhurChill sagði, að hjálp bandamanna'
til handa Tito yrði aukin.
Churchill hóf ræðu sína með
því að lýsa yfir því, að alger
eining hefði ríkt á hinum ný-
afstaðna fundi forsætisráðherra
brezku samveldislandanna um
öll aðalatriði. Væru þeir allir á
eitt sáttir um það, að vinna bæri
að því að heyja styrjöldina af
fullum krafti og koma Þjóðverj-
um og Japönum algerlega á kné.
Þá skýrði hann frá því, að í
febrúar og marz hefðu banda-
menn rætt við Tyrld um að ger-
ast þátttakendur í styrjöldinni,
eða að minnsta kosti láta banda-
mönnum í té flugvelli í Tyrk-
landi. Þessu hefðu Tyrkir neitað
og skírskotað til erfiðrar aðstöðu
sinnar. Sagði Churchill í þessu
sambandi, að kfstaða Tyrkja yrði
ekki eins öflug að stríðinu loknu
vegna afstöðu þeirra nú. Hins
vegar lauk Churchill lofsorði á
Tyrki fyrir að hafa minnkað
krómútflutning til Þjóðverja.
Um Ítalíu sagði Churchill, að
bandamenn mundu, eftir því,
sem unnt væri, freista þess að
komast hjá því að granda menn-
ingarverðmætum í Róm, þegar
bardagar byrjuðu um borgina.
Forsætisráðherrann skýrði frá
víslegasta iundiribúning, ef
bandamenn skyldu ætla að
ganga þar á land. Þá benda
hinar tíðu heimsóknir Romm
els til Danmerkur til þess,
að Þjóðverjar kunni ekki við
sig þar í landi þessa dagana.
Ásíæða er til að ætla, að hin-
ir þýzku hermenn dvelji ekki
mikið lengur í löndum bræðra
þjóða okkar á Norðurlöndum,
enda báða allir frjálsir menn
þeirrar stundar með óiþreyju,
að þeir verðd hraiktir úr landi.
Risafallbyssa í smíðum.
Myndin sýnir stóra fallbyssu, sem verið er að smáða í flota-
stöðinni (í Washington-fyllki á vesturströnd Bandarlíkjanna.
Fallbyssa þeissi er af stærstu tegund og hlaupvídd hennar er
16 þumlungar, en stærStu orrustuskip heims og öflugustu
strandivirki, sem tif eru, eru búin slíkum ffallbyssum.
því, að bandamenn hefðu ekki
viljað viðurkerma stjórnarnefnd
de Gaulles sem hlutgenga stjórn
Frakklands, þar eð enn væri ekki
vitað, hvort meirihluti frönsku
þjóðarinnar stæði að baki henn-
ar. Annars lauk hann miklu
lofsorði á vasklegá framgöngu
Frakka.
Bretar munu auka stuðning
sinn við Tito, sagði Churchill, en
Mihailovitch og menn hans hefðu
í sumum tilfellum aðstoðað Þjóð-
verja, og því væri ekki hægt að
senda liðmönnum hans hergögn.
Churchill sagði einnig, að Bret-
ar hefðu gert allt, sem í þeirra
valdi stæði tli þess að jafna á-
greining Rússa og Pólverja. Kvað
hann betri samkomulagshorfur
nú en verið hefði um langt
skeið. Sagði hann, að réttast
væri að Pólverjar fengju land-
svæði ffá Þjóðverjum í stað
þess, sem þeir kynnu ef til vill
að missa.
Churchill fór viðurkenningar-
orðum um Spánverja um afstöðu
þeirra og lét svo um mælt, að
Spánverjar hefðu getað gert
bandamönnum mikinn óleik,
bæði með því að loka Njörfa-
sundi og eihs með því að trufla
liðflutningana til Norður-Afríku.
á sínum tíma.
Enn eitin Norðmaður
OAMKV6MT fregnum, sem
norska blaðafulltrúanum í
Reykjavík hafa borizt yfir Stokk
hólm, hafa stjórnarvöld Quisl-
ings látið þau boð út ganga, að
starfsmenn í hinum ýmsu ráðu-
neytum í Osló, skuh vera undir
það búnir að hverfa á brott frá
Osló með tveggja klukkustunda
íyrirvara. Fylgir það fregninni,
að menn verði að hafa með sér
mat til tveggja daga og hafa á
brott með sér ýmis skjöl og
gögn. Þykir þetta benda til vax-
andi taugaóstyrks quislinga í
Noregi.
Quislingar hræddir um
sig í bsló
‘C* NN hafa borizt fregnir um
■“-** vaxandl mótþróa Norð-
manna í sambandi við vinnu-
skyldu þá, sem quislingar hafa
reynt að koma á, að því er seg-
ir í fregnum til norska blaða-
fulltrúans í Reykjavík. í frétt-
um frá Stokkhólmi segir, að nu
hafi quislingar tekið af lífi
mann, Olav Hansen Moen að
nafni, fyrir að hvetja rnenn til
þess að taka ekki þátt í vinnu-
skyldunni og heitið mönnum að
stoð til þess að fela sig. Hinn
illræmdi forstöðumaður dóms-
málaráðuneytisins, Jónas Lie
og Quisling synjaði um náðun.
Fjölda handtökur hafa átt sér
stað í Osló í sambandi við ein-
huga mótþróa almennings í
sambandi við vinnuútboð þetta.
Síðastliðinn laugardag varð
mikil sprenging í húsakynnum
vinnuskyldunnar og urðu quis-
lingar að flytja plögg sín og út-
búnað í önnur salarkynni. Búizt
er við frekari tíðindum og
hryðjuverkum af hálfu quis-
ling nú á næstunni.
Ráðlzt i París, Beriín
00 Vín
ÐANDAMENN héldu uppi
miklum árásum á Þýzka-r
land og herteknu löndin í gær
og í fyrrinótt. Meðal annars fóru
um 1500 flugvélar, sprengju-
og orrustuílugvélar til árása á
stöðvar x og vði Berlín, sömu-
leiðis ó verksmiðjur í Vín og
Wiener-Neustadt og París. Flug-
vélarnar sem réðust á Vín komu
frá flugvöllum á Italíu. Samtímis
var ráðizt á iðnaðarborgina
Graz í Austurríki og Zagreb í
] Júgóslavíu. Einnig var ráðizt á
s mannvirki við Brennerbrautina
I og varð allmikið tjón af.