Alþýðublaðið - 25.05.1944, Blaðsíða 7

Fimmtudaginn 25. mai 1944.
fllt»YSmSLAÐIP
Bœrínn í dag.

Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030.
Næturvörður er í Laugavegsapó-
teki.
Næturakstur annast Bifreiðastöð
íslands, sími 1540.
12.10-
15.30-
19.25
20.20
20.50
21.10
21.15
21.40
21.50
ÚTVARPIÐ:
—13.00 Hádegisútvarp.
—16.00 Miðdegisútvarp.
Hljómplötur: Söngdansar.
Útvarpshljómsveitin (Þórar-
inn Guðmundsson stjórnar):
a) Tveir Vínarvalsar eftir
OFuchs. b) Tveir indverskir
ástarsöngvar eftir Woodford
Finden. c) Czardas eftir
Grossmann.
d) Tango eftir Albeniz.
Frá útlöndum (Axel Thor-
steinsson).
Hljómplötur: Lög leikin á
cello.
Spurningar og svör um ís-
lenzkt mál (Bjöm Sigfús-
son).
Hljómplötur: Ensk þjóðlög.
Fréttir.
Norska myndasýningin.
Síðasti dagur norsku ljósmynda-
sýningarinnar í Listamannaskál-
anum er í dag. Verður hún opin
til kl. 10 í kvöld, og er nú hver
síðastur fyrir þá, sem enn hafa
ekki séð þessa merku sýningu, að
sjá hana í dag.
Skákeinvígi.
Ásmundur Ásgeirsson og Árni
Snævar tefla fjórðu skák sína í
kvöld kl. 8 í Hótel Heklu. Hafa
þeir telft þrjár skákir áður I þessu
einvígi og hafa leikar farið þannig,
að Ásmundur hefir nú 2 vinninga
en Árni 1. Alls munu þeir tefla 6
skákir.
Meistarprófsfyrirlestur.
Cand. phil. Kristján Eldjárn
flytur meistarprófsfyrirlestur sinn
í 1. kennslustofu háskólans n. k.
fötudag, 26. þ. m., kl. 5 e. h. Efni:
Heljarslóðarorrusta eftir Benedikt
Gröndal.
Lúðrasveit Reykjavíkur
leikur á Austurvelli í kvöld kl.
9 ef veður leyfir. Stjórnandi Albert
Klahn.
Meðal viðfatigsefna, verða leikin
lög úr Sigurði Jórsalafara, Bajacco,
Czardasfurstin, Straussvalsar og
marsar.
Frh. af 2. síðu.
Ákærðu, Óskar Friðbjarnar-
son og Pétur Stefánsson, gréiði
in soldium málsvarnarlaun skip
aðs verjanda síns í héraði, Guð-
mundar I. Guðmundssonar
hæstaréttarlögmanns, kr. 500,
svo og málflutningslaun skipaðs
verjanda síns í hæstarétti, Guð-
mundar I. Guðmundssonar
hæstaréttarlögmanns, 700 kr.
Allur annar kostnaður sakar-
innar, bæði í héraði og fyrir
hæstarétti, þar með talin mál-
flutningslaun skipaðs sækjanda
í hæstarétti, Gottorms Erlends-
sonar cand. juris. 900 krónur,
greiðist að 3/5 af ákærða, Kol-
beini Stefánssyni og að 2/3 in
solidum af ákærðu Óskari Frið-
bjarnarsyni og Pétri Stefáns-
syni.
með aðför að lögum.“
Dórninum ber að fullnægja
VörubirgSir á afskekt-
St. FKEÝJA nr. 218
Fundur í kvöld kl. 8,30. Dag-
skrá: kosnir fulltrúar á stór-
stúkuþing. — Plagnefndaratriði
annast br. Gunnar Andrup og
systir Uhnur Jóhannsdóttir.
Fjölmennið.
Æðstitemplar.
EINS og minnst var á í blöð-
unum í vetur fóru bæjar-
stjóri Norður- og Vesturlands
kaupstaða fram á það við ríkis-
stjórnina, að hún beitti sér fyrir
að ævinlega væru nægy nauð-
synjavörur fyrirliggjandi á þeim
stöðum, þar sem mest er hætta
á að samgöngur teppist að vetr-
um, sökum ísa og snjóa.‘Með öðr-
um orðum að komið yrði upp
forðabúrum, víðsvegar norðan
og vestan lands.
Efíir því, sem „Dagur“ á Akur-
eyri hermir, hefir ráðunneytio
sent svohljóðandi svar:
„Ráðuneytinu hafa borizt áskor
anir um, að það hlutist til um, að
nægilegar birgðir eldsneytis og
annarra lífsnauðsynja séu ævin-
lega fyriliggjandi á þeim stöðum,
sem hætta er á að ís geti lagzt að
landi og tafið samgöngur. Skil-
yrði til þess áð ráðnuneytinu sé
fært að aðstoða í þessu efni, er
að hlutaðeigandi héraðsstjórnir
hafi eftirlit með, að verzlanir á
héraðssvæðinu geri nægilega
mikil innkaup eftir því sem hér-
aðsstjórnin álítur. Verða hlutað-
eigandi sýsiunefndir og bæjarfó-
getar því að fylgjast með innkaup
um verzlana í héraðinu eða bæj-
unum og brýna fyrir þeim, að
hafa nægar birgðir fyrirliggjandi.
Það er fyrst ef þetta reynist
ekki bera árangur, að ríkisstjóm
in hefir ástæðu til þess að grípa
í taumana. Er því hér með beint
til yðar, að rannsaka hvort verzl
anir í bænum eru viljugar til
þess að kaupa og eiga birgðir af
Séra Friðriks-dagur í
Hafnarfirði.
SÉRA Friðrik Friðriksson
mun flestum mönnum ó-
gleymanlegur, þeim er kynni
höíðu af honum. Nú situr hann
í Kaupmannahöfn og berast fá-
ar fréttir af honum út hingað.
En oft eru honum sendar hlýjar
hugsanir yfir köld höf og ramm-
ar skorður styrjaldarinnar, ekki
sízt á afmælisdaginn hans, sem
er í dag. Reykjavík og Hafnar-
fjörður standa í mikilli þakkar-
skuld við þennan mann fyrir ó-
sérhlífið starf hans. Það er á-
reiðanlegt, að maður með slík-
an kærleika, sem hann hafði, hef
ir ekki til einskis troðið götur
þessara bæja. í Reykjavík átti
hann heimdli, þegar hann var
hérlendis. En hann taldi ekki
eftir sér að skreppa fótgangandi
til Hafnarfjarðar, halda þar
uppi reglubundnu starfi ár eftir
ár, tala við drengina þar um
,vin sinn, hinn hvíta taka
undir hokuna á þeim og horfa
svolitla stond inn í augun á
þeim þannig að þeir gleyma því
aldrei. Starf hans hefir borið
ávöxt í báðum þessum bæjum,
eins og í Kaupmannahöfn, þar
sem hann starfaði fyrst, og verð'
ur alltaf talinn einn elskuverð-
asti æskulýðsleiðtogi, sem starf-
að hefir í Danmcrku.
Hafnfirðingar halda upp á af-
mælisdag sr. Friðriks á dálítið
slíkum vörum, sem bæjarstjórnin
álítur hæfilegar og láta ráðuneyt-
inu í té vitneskju .um þetta .. . . “
Kveðjuathöfn í tilefni af bálför konunnar minnar
Hélmfríðar Pétwrsdóttair,
fer fram í Dómkirkjunni föstudaginn 26. þ. m. kl. 10,30 fyrir hádegi.
Héðinn Jónsson, BorgamesL
sérstakan hátt. Á sjötugsafmæli
hans stofnuðu þeir sjóð, sem
heitir „Séra Friðriks-sjóður.“
Tilgangur þessa sjóðs er að
vera til styrktar því starfi með-
al æskulýðs bæjarins, sem er
í anda sr. Friðriks. Þessi dagur,
afmælisdagur sr. Friðriks, geng
ur nú undir nafninu „Séra Frið-
riks-dagur“ suður þar, og unn-
endur málefnisins nota tæki-
færið til þess að vekja athygli
á sjóðnum og hlutverki hans.
í kvöld halda Hafnfirðingar
samkomu í húsi K. F. U. M. við
Hverfisgötu í þessu skyrd. Þar
verður lesið upp úr ritum sr.
Friðriks og eitthvað fleira gott:
haft fyrir stafni.
Minnist þeir þess, er þessar.
línur lesa.
Sigurbjöm Einarsson. i
starfsemi
Leitai ¥atpi í Herjélfsdal og iiefnr leltin
A LLAR líkusr benda til
þess að nú sé í þann veg
inn að fást viðnnandi lausn á
einu mesta vandamáli Vest-
mannaeyja og Vesímnnaey-
inga frá fyrstu tíð — skortin-
um á drykkjarvatni.
Páll Þorbjarnarson, bæjar-
fulltrúi í Vestímannaeyjum er
staddur hér í bænum um þess-
ár murfdi'r og spurði Alþýðublað
ið hann í gær um þetta mál.
Hann sagði meðal annars:
„Frá fyrsbu tíð hafa Vest-
manneyingar orðið að búa við
rigningarvatn. Við flest eða öll
hús í bænum eru steyptar vatns
þrær og er rigningarvatni af
þökuim húsanna safnað í þessar
þrær. En bæði er, að þetta gatur
ekki talizt gott drykkjarvatn og
eins hitt að vatnið vill þrjóta
þegar þurkar eru. Til viðbótar
við þessar þrær við húsin hafa
svo Vestmannaeyingar haft önn
ur vatnforðabúr, en í seinni tíð
heÆir í raun og veru verið um
tvö slík að ræða, þ. e. brunn í
IierjóLfsdal, en í hann mun safn
ast vatn, sesn siígur úr fjöllun-
um í kringum dalinn og svo
vatnsbólið undir Lörigu, þ. e.
norðanvert við höfnina, en í
það vatósból sígur vatn úr
Heimakletti.
Brunnurinn í Herjólfsdal má
segja að hafi v-erið forðabúr
húsanna í bænum, en brunnur-
inn undir Löngu hafi verið
forðabúr fiskibátanna í Eyjúm
og aðkomuskipa.
Á seinustu árum hefir svo
bæst við mjög þurftarfrekur að-
ili urn vatn, en það eru hrað-
frystihiúsin, sem þunfa geysi-
mikið vatn til ísframleiðslu og
var svo komið að til stórkost-
legra vandræða horfði með öfl-
j un drykkjarvatns — og má
benida é, sem dæmi þess að
setuliðið, sem hafði aösetur á
Eyjum sá sér ekki fært í nokkr
um tilfellum en að flytja drykkj
arvatn í íunnum frá Reykjavik
og ik-omu skip jafn.vel gagngert
í þeim erindagerðum. Óllum
hugsandi mönnum í Eyjum hef-
ir lengi verið það ljóst, að ein-
hverja ibót yrði að ráða á þessu
máli og sþar kcm að bæjarstjórn-
in ákvað að verja fé til vatns- j
leitar og var farið eftir tillög- I
um dr. Trausta Einarssonar um í
vatrislei'tina, en hann mun hafa !
byggt á reynslu, sem fengist
hefir á 'stöðum, sem hann taldi
saimibærilega.
Tilraunir þessar má segja að
ekki hafi borið érangur, en svo
er það á þassu vori áð tekið
var að grafa í Herjólfsdal, á
stað sem sumir telja að
margt bendi til, að ein-
hverntiíma i fyrndinni hafi ver-
ið brunnur eða vatnsból. Þegar
komio var nokkuð niður fór
yatn að streyma að, og þegar
vantaði 2 metra niður í sjávar-
máhhæð mun rennslið ihafa
numið, 25 smálestum á klukku-
tíma.
Það mun vera nokkurnveg-
inn óshætt að fullyrða, að vatn-
ið, sem þ-arna kemur fram er
rigningarvatn, sem sígur niður
þárna gegnum fjöllin og kemur
*svo þarna fram. Vonir manna
standa til að úr þessu vatns-
rennsli dragi ekki og að finna
ÝLEGA var haldin sam-
koma í Gamla Bíó. Þeð er
nú í sjálfu sér ehgin ný bóla,
að haldin sé skemmtisamkoma
hér í bæ; en þessi samkoma var
með nokkuð sérstökuni blæ.
Skemtikraftarnir voru dömur
og herrar, flest á aldrinum frá
6—10 ára.
Það var skóli ísaks Jónssonar,
sem samkomuna hélt til ágóða
fyrir Sumargjöf. Og það er
skemmst frá að segja,, að, fólk
ið virtist skemmta sér prýðilega,
beinlínis njóta þess, hvað börn-
in skiluðu sínum hlutverkum
vel.
Við, sem átt höfum og eigum
börn í skóla hjá ísak, höfum
haft gott tækifæri til þess að
kynnast störfum hans, — kynn-
ast því, hvernig bornin eru
þjálfuð við námið, og hverjum
þroska þau taka; og ég hygg,
að yfirleitt höfum við verið á-
nægð með þann árangur. En
ég efast um það, að við höfum
búizt við því, að jafnvel ísak
og hans ágætu kennurum við
skóla hans, tækist að koma upp
svo samstilltri, og ágætri
skemmtun, — bara með nem-
endum kóslans. Þarna komú
lítil börn 6—10 ára og lásu
up, þarna kom sönghópur
barna, dálítill hópur telpna, 8
—10 ára, sýndi stiörnudans,
piltar og stúlkur sýndu sam-
leik. Öll þessi atriði komu án
tafar, hiklaust, vel sögð og
sýnd, án þess að nokkur trufl-
un eða mistök ættu sér stað;
stúlka tólf ára spilaði á píanó
og piltur á líkum aldri á fiolu
og var unun að hlýða á bæði.
Þau munu bæði haía.byrjað sitt
skólanám í skóla ísaks. Þrjár
ungmeyjar sungu nokkur lög
með gítarundirspili, var bað gert
af smekkvísi, og til gleði fyrir
þau mörgu börn, er barna voru
sem áheyrendur. Líklega hafa
þessar ungu stúlkur verið þær
einu af skemirU’cr^+’iv.nrn, Sem
ekki hafa verið í skóla í Grænu-
borg; þó er ég ekki viss um það,
en hitt veit ég að ein þeirra hef
ir«starfað þar sem kennari í vet-
ur. 1
Ég skemmti mér ágætlega —
tíminn sem fór í allt þetta var
furðu stuttur; mér fannst það
enga stund vera að líða — svo
ágæt og fágæt fannst mér þessi
skemmtun.
Á eftir fór ég svo að ’nugsa
um það starf, sem á bak við
það lægi, hjá ísak og kennur-
um hans við skólann, að koma
upp svona skemmtisamkomu.
Og ég fór líka að hugsa um það,
hvað við bæjarbúar yfirleitt
myndum hafa litla um
allt það starf, sem liggur bak
megi fleiri brunnstæði á eyj- } við barnaheimili Sumargjafar,
unni og að síðar mætti svo leiða 1 S ÍC^.a ísabs i Giænuboig. ^
vatn frá þessum brunnum og Bornm okkar xoma og lara i
þessarar marúbættu starfsemi
og eru þeim sem bera hana upoi
þakklátir. Bæjarstjórnin hefir
sýnt sinn skilning á starísemi
Sumargjafar um rekstur barna-
heimila með því að fá félaginu
hið stóra og góða hús við Eiríks-
götu, Suðurborg, til afnota. Bæj
arbúar hafa undanfarandi ár
sýnt velvilja og þakklæti til
Sumargjafar á sumardaginn
fyrsta, og hvað bezt nú í vor.
En sjálfsagt gætum við betur;
við gætum fleiri borgað árstil-
lag til félagsins. Og ef til vill
stutt það ennþá betur með ýmis
konar starfsemi. Reykvíkingunl
er vel til þess trúandi. Og samt;
— þó allt þetta yrði gert, þá
Vantar ennþá eitt. Það vantar
skólahús, nýtt skólahús handá
skóla ísaks Jónssonar — hús
sem samsvari þeim áhuga og
þeirri hæfni, sem ísak og skóli
hans hefir yfir að ráða.
Ég veit að þetta er takmark
skólastjórans og skólans. Það
hefir ennþá ekki tekist fyrir
hann, að fá málið á verulegan
rekspöl. Það hefir ennþá ekki
einu sinni tekist að fá hentuga
lóð á heppilegum stað fyrir
væntanlegt skólahús.
Ég ..ætla, að æði mörgum for-
eldrum hafi fundizt það helzt,
ef ek’ki eitt, ávanta við skóla
ísaks, að hann heíði betra og
þægilegra og þroskavænlegra
skólahús. Ég veit það, að fjöldi
athafna- og áhrifamanna hafa
átt og eiga börn sín i þessurh
skóla. Mörgum þessara manna
myndi reynast létt að hrinda
þessu máli í framkvæmd. -Nú
er það engum einum eða fáum
skylt. En vildu einhverjir þeirra
gangast fyrir því, að foreldrar,
sem eiga og átt hafa börn í skóí
anum, og þótt þess nokkurs Um
Vert, mynduðu samtök um það,
að aðstoða ísak Jónsson við það
að koma upp skólahúsi, senl
hæfði og nægði skólanum um
sinn, þá væri það áreiðanlega
bæði ánægjulega, og þarft verk.
Og ég trúi því að allmargÍT
vilþu vera með í þeim samtök-
um að þegar fjöldi þeirra á-
gætu manna, sem þekkja af
reynslunni skólann í Grænu-
borg, háfa athugað þörfina xyr-
ir skólahús, og það tjón, sem
af því leiðir, ef skólinn ekki
getur starfað áfram þess vegna (
— þá verði þess skammt að bíða
að skólahúsið fái lóð og rísi
frá grunni.
14. maí 1044.
Felix Guðmundsson.
inn ií bæinn.
ið a'f kappi í Vestmannaeyjum. j eldrar, mæður og feður hlýtt til
skólann. Börn fara og koma a
heimiii Sumargjafar. — Árlega
Að þessum mélum er nú unn t og líklega daglega hugsa for-
Félagslíf.
íþróitasýningar þjóðhátíðarinnar:
Hópsýningar karla:
Æfingar í kvöld: Hjá Ármanni
kl. 7,30 í Austurbæjarskóla. Hjá
Í.R. kl. 8,30 í Austurbæjarskóla.
Fjöhnemúð.