Alþýðublaðið - 25.05.1944, Blaðsíða 5

Fimmtudagiim 25, mai -1944.
ALÞÝBUBLABIB

Þá er betta búið — Mál, sem má eklú verða hávaðinn
einber — Nú keirmr til okkar kasta —- Heimsókn í gæð-
ingaheimili — Hestamaður og skáld syngur við blaða-
menn,
Á ER ÞESSU LOKIÐ. At-
kvæffagreiðslan er afstaffin.
Reykjavík varff lægst meff prósent-
töiu. Þó er ég hissa á því hve hátt
hún komst. Þó aff ekki væri minnzt
á það meffan atkvæffagreiffslan
stóff, er ekki óefflilegt aff Reykja-
vík er lægst. Fjöldi Reykvíkinga
dvelur utan lands, margir eru á
höfunum, sumir hafa misst kosn-
ingarrétt síffan kjörskráin var
samin, einhverjir munu ekki hafa
viljaff greiffa atkvæffi til þess,
meffal annars, aff fyrirbyggja þaff,
aff hægt væri aff segja aff þeir
hefðu sagt nei. Kom þetta í Ijós
meffan veriff var aff vinna aff at-
kvæffagreiffslunni.
ÞAÐ VEKUR FURÐU, að nokk-
urt kjördæmi skyldi komast upp í
100%. Það er ekki eins undarlegt,
þó að margir hreppar næðu svo
mikilli þátttöku, til dæmis í sveit-
unum, því að það eru hreyfingar
minnstar á fólki. Það er hins vegar
merkilegra, að til dæmis, Seyðis-
fjörður skuli hafa náð svona mik-
illi þátttöku — og kauptúnin Eyr-
arbakki og Grindavík. — Þessi
keppni milli kjördæmanna var
skemmtileg og hún hafði geysi-
mikil áhrif á kjörsóknina.
NÚ VILDI ÉG að hægt væri að
koma slíkri keppni á um söfnun
til Landgræðslusjóðsins. Þetta er
okkar mikla framtíðarmál. Við
verðum að reisa minnisvarða um
skilnaðinn og lýðveldisstofnunina.
Þessi mál mega ekki verða hávað-
inn einber —■ og skrumaugiýsing.
Þeim á að fylgja aukið átak þjóð-
arinnar. Finnst ykkur nokkuð vera
glæsilegra en að öll þjóðin sam-
einist nú um það að rækta landið,
auka gróður þess og skógá? Við
skulum láta okkur hægt um öll
önnur samskot. Við skulum sam-
einast um landgræðslusjóðinn. í
sumar verður hann að komast upp
í eina miljón.
t
ÞAÐ VAR GAMAN að heim-
sækja gæðingaheimilið að Tungu, í
fyrradag. Þarna stóðu þeir stroknir
og fagrir, 36 að tölu, fráneygir og
frýsandi við okkur gestunum. Þeir
sáu, að þetta voru ekki miklir reið-
menn — og hafa víst kviðið fyrir
því, að nú ættu þeir að bera þessa
viðvaninga um stund. Það var þó
ekki meiningin, enda hygg ég að
stjórn Fáks, sem sýndi okkur þetta
heimkynni, sé frekar hestasár. Það
eru víst allir góðir hestamenn.
EINAR SÆMUNDSEN, skógfræð
ingur, sem ég man ekki öðruvísi
eftir frá æsku minni, en brosandi,
kveðandi og ríðandi fyrir austan,
geklc þarna um á meðal okkar og
gamla tæra brosið logaði enn úr
augum hans. Hann var blaðamað-
ur. Hann var og er hestamaður. Það
fengum við líka að heyra. Hann
kvað við raust síðustu hestavísur
sínar — og ég get ekki stillt mig
um að lofa ykkur að heyra þær. ;
NÝLEGA BRÁ HANN SÉR á
hestbak. Gráni var víst farinn að
eldast eins og skáldið sjálft, en
Gráni réði yfir kostum — og Einar
kvað:
„Vonir hlæja í huga mér,
hljómar vakna að nýju.
Tvítugur ég orðinn er,
en hann Gráni tíu.“
OG ÖÐRU SINNI, eftir veturinn,
sem reyndist að þessu sinni
nokkuð langur og strangur, settist
Einar á bak og um leið hvarf
vetrardrunginn. Þá söng hann:
,,Ég er kominn á annað svið,
eitthvað í brjósti hlýnar.
Tvítugur klárinn talar við
tilfinningar mínar.“
UPPSTÍGNINGARDAGURINN
varð bezti dagur vorsins, bjartur
og hlýr sumardagur, sem vakti
nýjar vonir og glæddi gamlar þrár.
Þá léði vinur Einars honum gæðing
sinn — og Einar greiddi með
þessari:
„Eftir vet'rar veðrin stinn,
vorsins finn ég blæinn. ,
Góður er hann Gráni þinn,
guðsást fyrir daginn.“
ÞAÐ ER SAGT að góðir hesta-
menn séu ölkærir og ferðapeli sé
alltaf méð í útreiðartúrmn. Ekki
veit ég um sönnur á því, en Einar
segir það. Hann var með í því að
reka stóð yfir á, fyrir nokkru, og
kvað:
„Við skulum hér aðeins á,
út í rekum stóðið.
Enn þá gutlar glasi á —
gamalkunna hljóðið."
OG VIÐ BLAÐAMENNINA söng
þessi frægi ferðalangur, skóga-
maður, hestamaður og skáld, þessa
vísu að skilnaði: (Olgeir Vilhjálms-
son er gjaldkeri Fáks)
„Þó að Olgeir veiti vel
völdum hestaglönnum,
vísuna ég sjálfur sel
svona blaðamönnum.“
ÞIÐ VERÐIÐ að fyrirgefa mér,
þó að ég hafi leiðst út í þetta tal
um hesta og hestavísur í dag. En
þetta er eitthvað svo rammíslenzkt
— og karlarnir, sem buðu okkur
blaðamönnunum inn í Tungu; voru
það sannarlega. Það er ekki óheil-
brigt að eiga hesta hér í Reykja-
vík. Það má kannske segja, að það
sé lúxus, en margt er meiri óþarfi
f — og ekki hygg ég að sá lúxus
spilli. Mér hefur alla tíð fundizt
svo bjart yfir manni á hestbaki.
Hannes á horninu.
AUGLÝSBD I ALÞÝÐUBLÁÐiHfJ
Fjórburarnir og móðir peirra.
Á mynd þessari sjást fjórburar, er fæddust í New York hinn 29. marz s. 1. ásamt móður þeirra.
Fjórburarnir heita (talið frá «,únstri til haégri): Isadora, Elaine, Benjamín Watson og Ellen. Móðir
þeirra, Harry Zarief, er í miðið á myndinni. Fjórburarnir dafna hið bezta, og móðir þeirra er og
við góða heilsu.
MÉR ER ÞAÐ ríkt í minni
sem ömurlegur draumur
er ég horfði út úr sprengjuflug-
vélinni, starði niour til jarðar og
hugsaði sem svo með sjálfum
mér: — Svo að það er þá svona
að gera loftárás á Berlín!
Sennilega hefir það borið fyrir
flesta menn, að þeir hafi lifað
einhverja þá atburði, sem hafi
verið svo áhrifaríltir og óvenju-
legir, að síðar meir æski þeir
þess, að þeir hefðu aðeins verið
draumur. Atburðir þessir eru í
hvívetna lífi gæddir en þó svo
furðulegir, að ótrúlegt virðist,
að þeir séu sannir. Það er eins
og hugur manns krefjist ein-
hverra sannana fyrir því, að þeir
hafi raunverulega gerzt'.
Draumur minn er þannig, ’ að
það virðist fráleitt, að nokkur mað
ur hafi getað gert sér annað eins
í hugarlund. Haf elda og lita og
ógnandi ringulreið — barátta,
sem háð var um fimm kílómetra
ofan við yfirborð jarðar milli
hinna björtu stjarna og skýja-
hafs blasti við augum mínum. En
eigi að síður var hér um raun-
veruleika að ræða. Þetta átti sér
stað í veruleikanum. Ég var í
sprengjuflugvél, og sprengjuflug-
vélin var yfir Berlín.
Sennilega hafa ýmsir lesenda
minna séð herstjórnartilkynning-
una, þar sem greint var frá árás
þessari. Þar var þannig að orði
komizt, að fjölmargar sprengju-
flugvélar hefðu lagt til atlögu við
Berlínarborg árla sunnudags-
morguns. Þar var ekki minnzt á
Nýsjálending, sem horfði á við-
ureign þessa úr ílugvél sirmi og
fannst eins og hann væri að
reyna að kingja epli í heilu lagi.
Þéir láta ekki slíks getið í her-
stjórnartilkynningunum. Ég hygg
líka, að það hefði verið erfitt að
lýsa því, hversu rnér var innan
brjósts á þessari stundu.
Þó fór því alls fjarri, að mér
yrði um það hugsað á þessari
stundu, að ég rnyndi ekki eiga
afturkvæmt úr viðureign þessari.
Maðurinn í flugstjórasætinu var
mér næg trygging þess, að ég
myndi komast heill á húfi úr orr-
ustu þessari. Maður þessi var
Denis bróðir minn.
Hann var eigi aðeins yfirmað-
ur flugvélar okkar, heldur hafði
hann og stjórn þessarar flug-
sveitar með höndum. Hann hafði
farið marga leiðangra, marga
stranga hildi háð og ávallt hrósað
sigri. Menn höfðu látið í ljós van-
þóknun yfir því, að \ið færum í
£EIN ÞESSI, sem er þýdd
úr tímaritmu English
Digest, er eftir Robin Miller
og var upphaflega flutt sem
útvarpserindi. Lýsir hún för
höfundar í sprengjuflugvél til
Berlínar og næturárás á borg-
ina. Miller hefir fylgzt með
hernaðaraðgerðum í lofti og
á láði og íegi, en þessi árás á
höfuðborg Þýzkalands er hon-
um þó ríkust í mhmi alira
þeirra atburða, sem hann hef-
ir verið sjónarvottur að í
styrjöld þeirri, sem nú er
háð.
árásarleiðangur í sömu flugvél-
inni. En við litum öðrum augum
á mál, þetta. Að okkar dómi gat
það ekki komið^ fyrir, að þeirri
flugvél hlekktist á, sem tveir
Millerar voru í. Margir frændur
okkar höfðu farið í árásarleið-
angra gegn Þýzkalandi og getið
sér frábæran orðstír, án þess að
nokkur þeirra léti lífið. Það virð-
ist fylgja heill þessari ætt.
Uppliáf þessa máls er raunveru
lega það, er við bræðurnir hlýdd
um á veðuríregnirnar og með-
tókum fyrirmælin um það í hvaða
átt stefna skyldi og hvernig haga
skyldi árásinni. Það fór einhvers
konar hrollur um mig, þegar ég
heyrði, að skolmarkið væri að
þessu sinni Berlín. Þó fagnaði ég
því, að'um stórborg skyldi vera
að ræða, því að annars hefði ég
varla gert mig ánægðan með það
að fara aðeins einn árásarleiðang
ur gegn Þýzkalandi.
Að fengnum þessum fyrirmæl-
um, hafði bróðir minn farið með
mig á fund áhafnar sinnar og
kynnt mig henni. Þetta voru sex
ungir menn frá Yorksýslu, Lund-
únum og Wales. Þeir voru bros-
hýrir og viðmótsþýðir. Handtak
þeirra var þétt og hlýtt. En ekki
gat ég varilt þeirri hugsun, að ég
væri aðeins eins konar farangur
í þessum árásarleiðang'ri gegn
Berlín. Eg bað þess með sjálfum
mér, að mér yrði ekkert á og yrði
ekki þeim félögum til trafala
Ég skal játa það, að ég hefi
sjaldan gert slíka ,bæn um ævina.
En strax og leggja á af stað geri
ég mig auðvitað sekan um ýmis
konar mistök og yfirsjónir. Og ég
get ekki varizt þeirri hugsun, að
ef við eigum ekki afturkvæmt til
stöðvar okkur, muni það vera mín
sök. Ef til vill væri bezt fyrir mig
að hætta við þetta glæfralega
ferðalag. En nú er of seint að
breyta um ákvörðun, þótt ég feg-
inn vildi. Og smám saman víkja
þessar hvimleiðu hugsanir brott
úr huga mínum, er flugvélin hef-
ur sig til flugs og heldur út í
geiminn með hinn þunga farm
sprengna, og manna innan borðs.
Sumar sprengjurnar eru hinn-
ar stærstu tegundar, og ef slík
sprengja fellur á stræti borgar, er
fyllsta ástæða til þess að ætla, að
maður verði að leita góða stund
að húsi, sem ekki hefir orðið fyr-
ir meiri eða minni skemmdum.
En flugvel okkar er aðeins ein af
hundrað sömu tegundar. Og allar
hafa þær sama farm að geyma.
Þúsundir smálesta sprengiefnis er
á leiðinni til Berlínar þessa nótt.
Við lítum út um gluggann og horf
±il baka þar sefn uppljómaður
flugvöllurinn, þar sem ferð okkar
hófst, birtist sýn. En auk hans
getur að líta fjölmarga flugvelli
aðra um gervallt landið, er við
höldum áfram ferð okkar. Og við
vitum, að í eyrum þeirra, sem
standa á verði þarna niðri og
hlusta út í nóttina, hljómar gnýr,
er minnir helzt á stórkostlegt
þrumuveður, því að flugvélarnar,
sem leggja leiðir sínar um víðáttu
geimsins, nema hundruðum.
Ég horfði út um gluggann og
virði fyrir mér skýjabakkana fyr
ir neðan okkur. Ég finn til ein-
stæðingsskapar, eins og flugvélin
okkar, með hina átta menn innan
borðs, væri hér ein á ferð-. Þó
veit ég, að ef himinninn yrði lýst
ur upp, myndu hundruð annarra
flugvéia koma í ljós umhverfis
okkur. Við sjáum meira að segja
nokkrar þeirra 'öðru hverju, og
sumar þeirra strjúkast nærri því
við farkost okkar. Maður undrast
það, að slys af völdum árekstra
skuli ekki vera tíð í árásarleið-
angrum þessum.
Skýjahafið er slíkt, að það byrg
ir alla útsýn. Félagar mínir segja
mér hins vegar, að við séum nú
komnir inn yfir strönd megin-
landsins. Leitarljósin ná ekki upp
til okkar, en næturorrustuflugvél
ar Þjóðverja eru komnar á vett-
vang. Einu siimi, tvisvar sinnum,
þrisvar sinnum heyri ég bróður
minn skýra frá því, að orrustur
séu háðar í grennd við okkur.
Við sjáum skotblossum meira að
Framhald á 6. síðu.