Alþýðublaðið - 27.05.1944, Blaðsíða 2

'■m ; ■ —-
-4—9-
J™3. . .
ALÞVÐUBLAÐHB

Laugardagnr 27. maí 1944,
Eimsl cipafélagi ð endurgreiðir
: 9É:: .... ■ þös. kr. tli wÆ af gróGa sinum infniinar!
* * . • Aðfar skömmiuifárvösw lækka f v©rðl nú
um rciána'Samétin. -♦—■————
ALLAR skömmtunarvörur lækka í verði frá og með 31.
þ. m. Hefir verðlækkuniá þó ekki enn verið augiýst,
cn hún mun koma til með að nema því sem svarar mísmun-
inum á hinum gömlu og háu farmgjöldum, sem í gildi
voru til 9. þ. m. og hinum nýju, sem þá voru fyrirskipuð
af viðskiptaráði.
Við þessari verðlækkun var
ekki búist svo fljótt, íþrátt xyr-
ir farmgjaldaiæikkumna, enda
er það hvo.'ki ríkisstjórnin né
viðskiptaráð’ sem á frumkvæS-
ið að henni heldur innflytjenda-
sam'tökin í landinu, þótt furðu-
legt kunni að kykja. I
í>au hafa óttast að þau myndu
aí völdum farmgjaldialækkunar
innar skáðást störkostlega á
isölu þeirrá birgða á ekömmtun- |
arvörum, sem fyrirliggjandi eru ■
í landinu og fluttar voru inn
við liiin göamlu háu farmgjöld.
Var upplýst í fyrradag að
SambEnd íslenskra samvinnu-
félágá og Félag íslenzkra stór-
lcaupmanna liefðu af þcssum or-
sökuin snúið sér til Eimskipa-
féíags íslands og farið fram á
að það endurgreiddi þeim mis-
munin á farmgjöldunum, sem
Mnar eldii vörubirgðir voru
fluttar inn við, ag þeim sem nú
gilda svo að verðlækkunin á
skömmtunarvörum gæti kömið
Strax. þeim að skaðlaugu....1
Á þetta hefir Eimskipaféiagið
failizt og er ætlað að það muni
verða að leggja fram S00 þús-
und krónur í þessum tilgangi.
í>að er að vísu varla meira en
1/24 hluti af gróða þess á s. 1.
ári!
I!
EFTIR mánaðamótin eiga
skömrntunarvilraniar að
íækka í verði eins og iiér
segir samkvæmt áreiðanlegri
heimild Alþýðublaðsins
Hveiti, hrísgrjón og baun-
Ir lækka um 14 aura kg.
Rúgmjöl lækkar um 14—
18 aura kg. *
Haframjöl og sykur lækk-
ar um 18 aura kg.
Hrisgrjón lækka um 22
aura kg.
Kaffi, óbrennt lækkar um
27 aura og brennt kaífi um
33 aura kg.
Orsllt komin úr 18 kjörtlæimim:
VÍiC.VL, W
Mef f
Dafasýslu: Ekfeerf aflnræði gep
saml
1 samibandi við þetta mál er
það tekið greinilega fram af inn
flytendasamtökunuin ög Eks
skipafélaginu, að viðskiptaráð
hafi engan þátt átt i þessu sam-
komulagi.
„New Ymk Times“ urn skilnaöinn
¥eSdi sem rátia fógum ©g 8®fi um Mlants
”0 RÉTTIR af ursliíum þjóðaratkvæðagreiðslxmnar hár-
* ust úr 4 sýslum í gær og er þá búið að telja í samtals
18 kjördæmum. Eru heildarúrslitin í þeim þessi: Sömbands-
slitin 52 611 já og 280 nei. Lýðveldisstjómarskráin 51 323 já
og 867 nei.
í einni þeirri sýslu, sem úrslit bárust úr í gær, Dala-
sýslu, greiddi enginn einasti maður atkvæði gegn sarnhands-
slitunum; er hún ein um það met af þeim kjördæmum, sem
atkvæðatalningu er lokið í.
Úrslitin í iþeim fjónim sýsl-* '
um, sem talið var í i gær, urðu
þessi:
Daiasýsla: Þar grciddu 826
atkvjcði. Þar af sÖgðu 817 já
við sambandssíitunum, en cng-
inn nei, hinsvegar voru 9 scðl-
ar auðir cða ógildir. ¥ið iýð-
veldisstjómarskránni sögSu
804 já, 4 nei og 18 seðlar voru
auðir eða ógildir.
Barðastrandasýsla: Þar
greiddu 635 atkvæði. Þar iaf
si'gðu 1592 já við sambandsslit-
um, 1) nei og 35 seðlar voru
auðir eða ógiidir. Við lýðveld-
isstjórnarslcráhni sögðu 1558
já, 14 nei og 66 seðlar voru auð- /
ir eða ógildir. |
■, yestur-lsafiarðarsýsla: , Þat !
greiddu 1162 atkvæði. Við sam
bandsslitunum sögðu 1144 já,
h'4 nei, 14 seðlar voru aúðir eða
ógiidir, við lýðveldisstjómar-
skránni 1114 já, 16 nei, 32 seðl-
ar voru auðir eða ógildir.
Austur-Húhaviatnssýsla: Þar
greiddu 1276 atkvæði. ÚrslÉt
urðu þessi: Sambandsslitin: Já
sögðu 1203, nci sögðu 8. Stjórn-
arskráin: Já sögðu 1172, nei
sögðu 14. 11 seðlar voru auðir
og 4 ógildir.
Kjörsókn íslendinga erlendis.
Hjá sendiráði íslands £ London
gi-eiddu sextán kjósendur atkvæði, en
hjá aðalræðismanni í Edinborg sex
stúdentar. í Stokkliólmi hafa 20 manns
greitt atkvseði. í framhaldi af tilkynn-
ingu um kjorsókn vestanafs hefir ver-
ið tilkynnt, að sjö atkvæði hafi verið
greidd í Winnipeg,
A SÍÐASTA bæjarráðsfundi
**• var samþykkt að leggja
gangveg frá þvottalaugunum og
upp á Laugarnesveg.
Enn fremur var tekin ákvörð-
•un á fundinum að lögð skyldiv
niður frá 1. okt. næstk. bif-
reiðastæði þau, sem eftirtald-
ar bifreiðastöðvar hafa nú til af-
nota: Bifreiðastöð Reykjavíkur,
Litla bílastöðin, Aðalstöðin,
Hekla, Hreyfill og Vörubílastöðin
Þróttur.
Þá lá fyrir ;f undinum bréf írá
viðskiptaráði, þar sem það fer
þess á feit við bæjarstj. að bún
hlutist til um við bæjarhúa að
fara sparlega með kol, þar sem
talið er að muni verða örðugleik-
um bundið með útvegun þeirra
til landsins. Enn frernur að bæj-
arstjórnin brýni fólk til þess að
afla sér innlends eldsneytis eftir
föngum. Ýms fleiri mál lágu fyr-
ir fundinum.
Frumiýnliig á bilrlii
eiiir Björnson á
Paiíi Laisge og Thora Parsherg,
Gsrd Grleg í aSalhliitverkinsi.
I
ANNAN í hvítasunnu hefiC
Leikfélagið frumsýningu A.
leikritinu Paul Lange og Thora
Parsberg eftir Bjömsson með fru
Gerd Grieg í hlutvrki frk. Pars-
berg, en frúin er jafnframt leik-
stjóri og hefir unnið að uppsetn-*
ingu þessa leiks síðan í haust*.
því upphaflega var ætlunin að
hafa frumsýningu í febrúar, eía.
það íórst fyrir af óviðráðanleg-
um ástæðum. Æfingai" lágu þvf
niðri þar tií í byrjun maí, en þá
hófust þær að nýju og hefir síð->-
an verið unnið sleituiaust.
Hlutverkaskipting er þannig:
Frú Gerd Grieg leikur frk. Thom-
Parsberg, — Valur Gíslason leik—
ur Paul Lange, — Brynjólfur Jó-
hannesson, kammerherrann, —
Gestur Pálsson, Arné Kraft, —>
Jón Aðils, Östlie, — Emilía Börgp
frú Bang, — Haraldur Bjömssoiv
Balke stórþingsmann, — Ævar
R. K\raran, Sanne, — Tómas
HalÍgrímsson, Pienne, — Valdi-
mar Helgasön, Ramrn, — ?iuk.
þess eru niilli 10 og 20 manns {
öðrum þætti, sem eru veizlu*
gestir h.já frk. Parsberg, má þar
telja Pétur Jónsson, Lárus ing-
ólfsson, Gunnar Bjarnason o. fL
Lárus Pálsson leikur Störm
gamla, afa Tlioru, en hann varðl
að hlaupa inn í það hlutverk
með örstuttum fyrirvara fyrir
annan leikara, sem varð skyndi-
Fch. *í 2. siöu.
Sjóiriannadagurinn
ÉR fara á eftir ummæli
tveggja heimsþekktra
blaða um sjálfstæðismál fs-
leudinga: „New York Times“
og „The Economist“ sam-
kvæmt fréttatilkynningu frá
utanríkismálaráðuneytinu.
„New York Times“ hefir birt
forystugrsm um sambandsslitin,
og er greinin, sem nefnist „Is-
lenzka lýðv,eldið“, á þessa leið:
„Ákvörð.un íslenzka lýðveldis-
ins að slíta hollustu við Kristján"
Danakonung og stofna sjálístaett
lýðvoldi ber að á þeim tíma, að
hryggja mun marga Dani. En
samband það, sem íaliy.t hefir í
sameiginlegri hollustu íslendinga
og Dana við sömu konungsper-
sónu, hefir verið íátt annað en
táknið eitt. Viðskipti íslands voru
fyrir strío meiri við Þýzkaland
en við Damnörku og meiri við
Bret.land en Þýzkaland. Tilfinn-
ingatengslin voru sterkari, en þó
lifði endurminningin um fyrri
aidir, þegar ísland var hjálenua
gagnstætt vilja sínum. Þar við
bætist að Islendingar eru lýð-
frjáls þjóð, óbrotnir í háttum og
búa við lítinn mun efnahags, og
sýnist þá augljóst að jafnvel hin-
um hugljúfasta konungi kunni að
vera þeim ofaukið.
j íslendingar eiga sér glæsilega
! sögu og höfðu góða reynslu af
lýðveldi fyrir meir en þúsund
árum. Síðan gekk á ýmsu, meðan
þeir voru þegnar sambands Nor-
i egs og Danmerkur, þegnar Nor-
egs og þegnar Danmerkur. 1918
hlutu þeir jafnrétti við Dan-
mörku, svipað því sem samveld-
islönd Breta hafa, og var konung-
dæmið þá eina tákn s°mbands-
ins. Þjóðin er örsmá; fólksfjöldi
% minni en borgarinnar ivieh-
mond, en byggja land, sem er
svijjað Virginíuríki að stærð. Þó
eiga þeir menmngu og þjóðaavit-
und, og það er óhagsandi að Dan-
ir muni hyggja á neinar þving-
unarráðstafanir til.að koma sam-
bandinu á aftur, eftir að þeir
hafa losnað undan nazistum.
Frh. á 7. síði?..
i n v v
sösfsi lafs á 1110»
iliym í
L 20,40 I KVÖLD flytur
ríkisútvarpið ræður.,
söngva og upplestur, er tekið
var á hljómplötur í samsæti
Þjóðræknisfélagis Vestur-Islend
inga á 25 ára afmæ] i-'þess í vet-
ur.
Stjórnandi er Riöhard Beck
prófessor, forseti Þjóðræknifé-
lagsins. Herra Sigurgeir Sig-
urðsson bisilcup flytur stutta
ræðu og Einar Báll Jónsson rit-
stjóri Lögib-ergs, les upp. M
syngur Vesturíslenzkur barry-
ton söngvari einsöng og einnig
syngur Vesturíslenzk stúlka.
Þessi dagskráriiður útvarps-
ins mun standa fram að síðari
1 fréttatáma í kvold.
Kíklsstjóri leggisr hisium siý|a
fram á laugardag,
og björgunarsund.
efa, að fólk fjöl-
O JÓMANNADAGTJR-
INN verður hátíðlegur
haldinn sunnudaginn 4. júní
næstkomandi og verða hátíða
höld dagsins ennþá fjölbreytt
ari en verið hefir nokkru
sinni fyrr. Þenr.an dag legg-
ur Ríkisstjóri hornstein að
hinum nýja sjómannaskóla
á Vatnsgeymishæð og þar
fara aðalhátíðahöldin fram.
Sjómannatlagsráðið boðaði
blaðamenn á fund sinn í gær
og f kýrði þeim frá tilhögxm há-
tíðahaldanna.
Laugardaginn 3. jirní fer fram
kappróðu:1 sjómannadagsins, og
verður hann á Rauðárárvíldnni,
aftur á móti verði veðrátta óhag-
stæð þar, t. d. norðanrok, fer
róðurinn fram í Hafnarfirði. Veð-
banki starfar í sambandi við
kappróðurinu, og rennur ágóði
sá, sem af bankanum kann að
verða, til minjasafns sjómanna.
Þá fer og
stakkasund
Þarf ekki að
menni til að horfa á þessar íþrótt-
ir, sem ekki gefst kostur á að sjá
nema aðeins á sjómannadaginn,
Kl. 8 árdegis sunnudaginn 4.
júní verða fánar dregnir að hún
á skipum og hafin merkjasala og
Sjómannadagsblaðið, sem
þessu sinni er mjög vandað að
efni og frágangi, verður selt á
götum. bæjarins.
Kl. 12.40 verður safnazt sam-
an til hópgöngu fyrir frarnan
Miðbæjarbarnaskólann, og á
gangan að hefjast kl. 1.15. Geng-
ið verður um Lækjargötu, Banka
stræti, inn Laugaveg að Rauðar-
árstíg, síðan upp Rauðarárstíg og
Háteigsveg að hinum nýja Sjó-
mannaskóía. Lúðrasveit leikur £
fararbroddi og í miðjum hópi
skrúðgöngunnar.
Kl. 2 hefst svo minnihgarát-
höfn við Sjcmannaskólann nýja,
með þvx að sunginr verður sálm-
F.h, : 2. siou.