Alþýðublaðið - 27.05.1944, Blaðsíða 7

'íffj-fí M jJ
Laogardagor 27. maí 1944.
*&»»»&&&<»&&&<
4
nl
>œnnn
• *
'*
Ksaturlæknir er í LæbnavarSsitof-
wnni, simi 5030.
NæturvörSur er í LaugavegsapÖtéki.
Næturakstur anuast BJ3.K.f sími
172a
•ÚTVAKPIÐ:
12.10—13.00 Hádegisútvarp.
15.30—16.00 Miðdegísútvarp.
19.25 Hljómpfótur: Samsöngur.
19.50 Auglýsmgar.
20.00 Fráttir.
20.30 Útvarpstrióið: Einieilrur og
trfó.
20.45 Frá 25 ára afmæli Þjóðræknis-
félags íslcndinga i Vesturheimi:
'Ræður, upplestur, söngur (plöt-
ur).
21.50 Fréttir.
22.00 Danslög.
Thora Parsberg, sem verður á amiaa, i
hyítasunnui i '
újS>' ■ ■■ . i.: i ■'■:■■.
HafnaríjarSarkirkja.
MessaS á hvítasunnudag kL 5 e. h.
Bessastaðir.
Messað á hvítasunnudag kl. 2 (ferm-
ing).
Kálfatjöm.
Messað annan
(ferming).
í hvítasunnu kl 2
ALÞÝPUBLAPIP
Frh. af 2. síðu.
l
A MORGUN, HVÍTASUNNUDAG:
Næturlæknir er í Læknavarðstof-
tnmi, sími 5030.
Næturvörður er f Reykjavíkur apó-
teki.
Helgidagslæknir er Kjartan R. GuS-
mundsson, Sólvallagötu 3, sfmi 5350.
Næturakstur annast Hreyfill, sími
1633.
i.. ■
ÚT\7ARPIÐ:
10 Hámessa í Krists kirkju í Landa-
koti. 11 Morguntónleikar (plötur): a)
Píanókonsert eftír Haydn. b) Fiðlu-
konsert eftir Beethoven. 12.10—13 Há-
degisútvarp. 14 Messa I Fríkirkjunni
(síra Ami Sigurðsson). 15.30 Miðdegis-
tónleikar (plötur): a) Brandenburg-
konsertar nr. 5 og 6 eftir Bach. b)
Svíta nr. 1 í C-dúr eftir sama höfund.
19.25 Hljómplötur: Frægir söngvai’ar.
20 Fréttir. 20?30 Útvarpshljómsveitin:
a) Parsival-forleikui’inn eftir Wagner.
b) Melodie eftir Rubinstein. c) Judex
eftir Gounod. 20.45 Erindi (síra Sigur-
bjöm Einarsson). 21.10 Hljómplötur:
Symfónía nr. 9 eftir Beethovc-n. 22.35
Dagskrárlok.
Á MÁNUDAG, annan í hvítasunnu:
Næturlæknir er í LæknavarSstof-
únni, simi 5Ö3Ö.
Nælurvörður er í Reykjavíkur apó-
teki.
Helgidagslæknír er Kristbjöm
Tryggvason, Skólavörðustíg 33, sími
2581.
Næturakstur annast Hreyfill, sími
1633. -
ÚTVARPID.
11 Messa í dómkirkjunni (síra Frio -
Tik Hallgrímsson). 15.30 Miðdegistón-
leikar (plötur): a) Svanavatnið, ball-
ett eftir Tschaikowsky. b) Danssýning-
arlög eftir Glasunow. c) Fiðlusónata í
a-moll eftir Bach. d) Píanósónata í
E-dúr eftir Beethoven. e) Cellosónata
í e-moll eftir Brahms. f) Söngvar eftir
Brahms og Hugo Wolf. 18.20 Barna-
tími: Leikritið „óli smaladrengur“.
(Leikstjórar: Emilía Borg og Þóra
Borg Einarsson). 19.25 Hljómplötur:
Ástir skáldsins eftir Schumann. 20
Fréttir. 20.30 Karlakór Reykjavíkur
syngur (söngstjóri Sigurður Þórðar-
son). 21.10 Um daginn og veginn
Laugamesprestakall.
Messa i samkomusal Laugames-
kirkju á hvítasunr.udag kL 2 e. h. síra
Garðar Svavarsson.
HalIgrímsprestakalL
Á hvítasunnudag: Messa í Austur-
fcæjarbamaskóla, síra Jakoh Jónsson.
-Á annan hvítasuimuöág: Messa á
sama stað ld. 2 e. h. Síra Sigurbjöm
Einarsson. 4 ,
Nesprestakall.
MessaS í kapellunni á hvítasunnu-
dag kl. 11 árcl. Á aiinan hvítasunnu-
dag í Mýrarhúsaskóla kl. 2M> síðd.
Síra Jón Thorarensen.
Fríkirkjan.
Messur: Hvítasunnudag kl. 7, síra Á.
Sig. Annan hvítasunnudag kl, 5, síra
Á. Sig.
Frjálslyndl söfnuðurinn.
Messað á hvítasunnudag kL 5. Síra
Jón Auðuns.
Fríkirkjan í Hafnarfirðl.
Messað á hvítasunnudag kl. 2. Síra
Jón Auðuns.
lÆÍðréttíng.
í uppboðsauglýsir.gu frá borgarfó-
getanum í Reykiavik hér í blaöinu í
fyrradag afði misritazt númer á einni
bifreið þeirri, er seíja á,; á opinberu
uppboði. SíSasta númerið átti að yera
2619, en ekki 2519, og er eigandi síðar-
nefndrar bifreiðar beðinn yelvirðingar
á mistökum þessum.
Alþýðubiaðið
kemur næst ekki út fyrr en á mið-
vikudag vegna hvítasunriuhelgarinnar,
AHar búðir ' i '
em opnar til kl. 4 1 dag.
M H&rrænu haliarlsmar vcrSup
skreyf! í susnar.
A ÐALFUNDUR Nor-
•A* rænafélagsins var hald
inn í Oddfellowhúsinu í þess
ari viku og gerði íram-
kvæmdastjóri féiagsins, Guð
laugur Rósir.kranz grein fyr
ir störfum þess á síðasta starfs
ári. Félagsmönnum hafði
fjölgað á árinu og eru nú með
(Gunnar Benediktsson rithöfundur). | Hmir félagSÍBS á Öllu land-
21.30 Hljómplötur: Lög eftir Dvorsjak. • 1180*
21.50 Fréttir. 22 Danslög. 24 Dagskrár-
lok.
Á ÞRIÐJUDAG:
Næturlæknir er í Læknavarðstof-
unni, sími 5030.
Næturvörður er í Reykjavíkur apó-
teki.
Næturaltstur annast Bifröst, sími
1503.
ÚTVARFIÐ:
12.10—13 Hádegisútvarp. 15.30—16
Miðdegisútvarp. 19.25 Hljómplötur:
Lög úr óperettum og tónfilmum. 20
Fréttir. 20.30 Erindi: Andrúmsloft og
siriitun, II (Björn Sigurðsson læknir).
21.55 Tónleikar Tónlistarskólans: Ein-
leikur á píanó (dr. Urbantschitsch): a)
Prelude í h-moll eftir Karol Szyman-
ovsky. b) Mazurka í cis-moll eftir
Chopin. c) Mazurka í Des-dúr eftir
sama höfund. d) Polonaise í es-rnoll
eftir sama höfund. e) Tilbrigði eftir
Liszt yfir pókka sönglagið „Meyjar-
ósk“. 21.15 Hljómplotur: Kirkjutönlist,
21.50 Fréttir. Dagskrérlok.
Leikfélag Reykjavflcur
biður fasta; ,frun;isýningargesti að
sækja aðgöngumiða sina í dag' milli 3
og 6 að frumsýningu á Paul Lange og
Á síðasta aferiæli félagsins
var ákveðið að hefjast handa '
að undinbúningi byggájgu Nor-
rænnar haliar, og hefir iélagið !
nú þegar íengiS iand við Þing-
velli, til þess að reisa höllina
-á, er land þetta á syokölluðu
K'árastaðanesi. Byggingarnefnd
skipa þessir menn: GuÖlaugur ,
Itósinkranz, formaður, Höröur
Bjarnason, arkitekt, Gúst-av í
Pálsson, verkfræðingur, Krist- 1
ján Guðmundsson, ior&tjóri og
öveinbjörn Finnsson, verðlags- .
stjóri. I vor á að girða landið 1
og gróðursetja í því trjáp-iönt- |
ur, hinsvegar verður haú-t ■
handa um byggingú •hailarii«?f !
evo fljótt, sem við verður JwCi- j
ið, en fyrst verður að leggja 1
veg niöur eftir nesinu, |il þsss i
að hægara verði með efnisflutn-
ing. !
urinn „Ég horfi yfir hafið.“ Þá
syngur Hreinn Pálsson með und-
irleik iúðrasveitar „Taktu sorg
mína, svala haf.“ En að því loknu
minnist herra Sigurgeir Sigurðs-
son biskup látinna sjómanna. A
sama tíma verður lagður blóm-
sveigur á gröf óþekkta siómanns-
ins í kirkjugarðinum í Fossvogi.
Þá verður þögn í eina mínútu,
en því næst syngur Hreinn Páis-
son „Alfaðir ræður“.
Kl. 2.30 verður svo lagður
hornsteinn hins nýja Sjómanna-
skóla. Friðrik Ólafsson skóla-
átjóri hefur athöfnina, og ríkis-
stjóri leggur hornstein skólans og
flytur ávarp. Áð því loknu fer
fram fánakveðja; merkisberi sjó-
manna gengur fyrir ríkisstjóra og
kveður hann með íslenzku fána-
kveðjunni. Á meðan leikur Iúðra-
sveit: „Rís þú, unga íslands
merki.“
Því næst ílytja ávörp þessir
menn: Vilhjálmur Þór, Sigurjón
Á. Ólafsson, Kjartvn Thors og
Ásgeir Sigurðsosn. Á milli ræð-
anna leikur lúðrasveitin sjó-
mannalög, og Hreinn* Pálsson
syngur á eftir.
Áð athöfn þessari lokinni fer
fram reipdráttur milli íslenzkra
skipshafna, og keppni sjómanna
í hagnýtum vinnubrögðum, svo
sem nétabætingu og víraspiæs-
ingu.
Þá verður tekin upp sú ný-
breytni, að afhenda þarna á úti-
hátíðinni björgúnarverðlaunin og
verðlaunagripi Sjómannadagsins,
én það héfir eins og kunnugt er
áður verið gert á hófi sjómanna
að kvöldinu á Hótel Borg, en
þar er eins og gefur að skilja
ekki samankömiiin nema lítiil
hluti alíra þeirra, er þáít taka í
hátíðahqldum sjómanna.
Hátíðahölidunum við Sjó-
manpaskólann yerðius* útvarpað,
og lýkur þeim með þVí að þjóð-
söngurinn verður leikinn. Um
kvöldið verður dagskrá útvarps-
ins helguð Sjómannadeginum, og
hevnatími verður einnig af tilefni
hans.
om kvöldið kl. 7Vz hefjast svo
hóf sjómanna að Hótel Borg og
Oddfellowhúsinu, .og dansieikir
verða í Iðnó, Listamarmaskálan-
í um og Ingólfskaffi.
Allur ágóði af Sjómannadegin-
um ,þar ineð talin merkjasalan
og sala Sjómannadagsblaðsins,
rennur til dvalarheimilis aldr-
aðra sjemanna.
Það má fullyrða, að þessi Sjó-
mannadagur, sem er sá sjöundi í
röðinni frá því að sjómnnnasiétt-
in tók sér sérstakan hátíðisdag,
verði með þeim mesta hátiðablæ,
sem hingað til hefir verið, enda
hefir verið vandað til undirbún-
ings hans af kostgæfni.
Mestu áhugamál sjómanna hafa
verið á undanförnum árum, að
koma sér upp skólahúsi fyrir
hina ungu, verðandi sjómenn, og
sömuleiðis dvalarheimili fyrir þá
öldnu, sem eytt hafa blómaárum
sínum á öldum hafsins, en hafa
nú lagt inn árar eftir langan og
strangan vinr.udag.
Einmitt fyrir þessurn tveim
mikilsverðu málefnum heíir sjó
Hjartanlega þakka ég öllum, sem á einn eða annan hr.ttj
\\
'sýndu mér samúð við fráfall konunnar minnar,
HÓLMFRÍÐUR PÉTURSÐÓTTÍR
Héðinn Jónsson, Borgarnest
Faðir okkar,
Stefáta ErynséSfsson frá Belalæk
verður jarðsunginn frá Fríkirkjunni miðvikudaginn 31. þ. m. og,
hefst með bæn á heimili híns látno. Fjclnisveg 4 kl. IV2 e. h.
Jarðsetí verður í gamia kirkjugarðinum. Kransar afbeðtár*.
Böm hms láína.
Maðurinn minn,
Gn'éién alristsnn Sveinssozi
andaðist að heimili okkar, Brautarholti, Hafnarfirði, í gærkvöldh,
Jarðarförin ákveðin síðar.
Kristensa Arngrímsdóttir og böm.
líði á löngu þar til svo verður.
Hefir máleíni þetta mætt góðum
skiiningi almennmgs, sem sézt
bezt á því, að gjafh' til heimilis-
ins nema nú um 60Ö þúsund
krónum, auk þessa ren. ur allur
ágóði af starfsemi Sjómannadags-
ins, eins og áður er getið, til
dvalarheimilisms.
Þarf ekki að efa, að almenn-
ingur taki virkan þátt i hátíða-
höldum Sjómannadagsins 4. júnf
n.k.
um slinaSarfflálI
Frh. af 2 stðu.
Islendinga ríiá taka sem greini-
legt dæmi um eðli siálfstæðis.
Frjálsir geta þeir einungis vérið
í frjálsum heimi. Veldi þau, er
ráða lög og lofti um Atlanzhaf
hljóta að ráða fyrir íslandi og
nota landið, ef á þau er ráðizt.
Enda þótt nú sé landið með sam-
þykki þjóðarinnar notað fyrir
hernaðar- og flotabækistöð,
mynai mótrnæli eigi hafa stöðvað
þau afnot. ísland átti milli her-
náms nazista og bandamanna að
velja.
Vér hljótum að óska íslenzka
lýðveldinu friðar og farsældar,
en þær óskir eru undir því kornn-
ar, að friður vinnist og farsæld
fyrir allan heiminn.“
„The Economist“ birtir 20. maí
grein um sjálfstæðismál íslands.
Er greinin rituð af góðum skiin-
mgi, en aðalefni hemtar er á
þessa leíð:
„Eitt af athyglisverðustu fyrir-
bærum í stjórmnálum og milli-
ríkjamálum Norður-Evrópu er
samband það milli íslands og
Danmerkur, sem nú á að binda
enda á ssmkvæmt uppsögn af
íslands hálíu. Það hefir ekki
komið fyrir síðan 1305, er Nor-
egur skildi við Svíþjóð, að tvö
ríki skildu skiptum á svo frið-
viðurkenning á þeim metnaði, er
íslendingar ala eftir fullu sjáK-
stæði og á því hversu óhjákvæmi-
legt það væri að ríkin skiidu, ef
ófriðarhætla héldist milli stór-
velda.
Reynsla Napóleonsstyrjaldanna
o.g tveggja stórstyrjalda á þessari.
öid hefir sýnt, að hvenær sem til
ófriðar dregur, rýfur landfræði-
legur aðskilnaður hið_ pólitíska
samband, enda hafa Island og
Danmörk jafnan neyðzt til að
fara sína leið hvort, þegar svo
stóð á. Danmörk getur ekki brot-
izt undán áhrifasyæði megin-
landsins, frémur en Island undan
áhrifum mesta sjóveldis þessá
stríðs. Enda fór svo, að þegar
Þjóðverjar ráðust inn í Dan-
mörku í apríi 1940, gat konungur
eigi rækt skyldur sínar hvað Is~
land snerti.“
Þá er getið í greininni hernáms
Breta og herverndar Bandaríkj-
anna, og um yfirlýsingu banda-
manna segir á þessa leið:
„Stjómir Bandaríkjanna og
Bretlands hafa einnig lýst yfir
fullu sjálfstæði og sjálfsforræði
íslands, enda lofað að beita fyllstu
áhrifum í þá átt að fá allsherjar
viðurkenningu fyrir sjálfstæði
þess við friðarsmaningana. Á
þennan ,hátt hefir afstaða Breta
og Bandaríkjamanna verið tryggð
til þeirra ráðstafana, er íslenzka
stjórnin hýggst að gera, og eins og
sakir standa skiptir fátt annað
miklu máli frá pólitísku sjónar-
miði.“
í greinarlok er síðan skýrt frá
þeirri breytingu kjördæmaskip-
* unar, er nýlega var gerð, svo og
frá stjórn og flokkaskiptingu.
mannastéttin barizt; ekki með há- 1 samlegan hátt. Svo stendur aft-
reysti og handaslætti, heldur
miklu fremur í kyrrþey og af
einbeittni.
Og nú sjá þeir hinn fyrrnefnda
draum sinn rætast. Sjómanna-
skólinn á Vatnsgeymishæð er að
rísa upp og verður væntanlega
kominn uridir þak seint í sumar,
eða haust, og verður hann ein
veglegasta bygging þessa bæjar.
Er Island verður fulvalda ríki,
skKar sjómannastétt landsins sín-
um hluta til hins unga lýðveldis;
skóla fyrir ájósöknara framtíðar-
innar, — því óeíað má þakka
■ samtökum sjómanna fyrst og
Stjórn NórfæhaféÍagsins var 1 fremst, *ð hafizt var handa við
öll ehdurkosin, en hana skipa:
Stefián Jóh. Stefánsson, forrnað-
ur, G'Uðl. Ró'sinkranz, rítari, Jón
Eyþórsson, Páll ísólfsson og Vil-
ihjálinur Þ. Gíslason.
byggingú Sjómannaskólans.
Þá er hinn draumurinn —:
Dvalarheimili aldraðra sjcmanna
— eldd orðinn að veruleika enn-
þá, en vafalaust iná telja, að ekki
ur a móti á um þessar mundir,
að kringumstæður valda því, að
erfitt er að skilja þróunina innan
Islands á liðinni Öld, því að ís-
land, sem nýtur amerískrar hör-
verndar og sjóherverndar Bret-
lands, myndi undir öllum kring-
umstæðum hafa fuilkomná og
rétímætá ástæðu til að slíta
tengsl við Danmörku, sem Iior-
numin ert af Þjóðverjum. Enda
eru einu rökin fyrir þvi að fresta
skilnaði eins og könungur hvatti
til, þau, að aðgerðir íslands
kynnu að valda misskilningi er-
lendis.11
Blaðið rekur síðan { síórum
dráttum sögu sjálfstæðisbaráttu
Islendinga og helztu ákvæði sam-
bandslaganna, þar á meðal upp-
sagnarákvæðin, og segir síðan:
„Uppsagnarákvæðin eru skyr
Frh. á 7. sífiu.
lega að hætta vegna þess að
heimilisástæður leyfðu ekki.
Búningar þeir, sem frú Grieg
leikur í, eru saumaðir í London,
og eru þeir mjög glæsiiegir. —
Vilhjáhnur Þ. Gíslason heiir þýtt
leikinn. — Ferd. Finne. norskur
listamaður í London, gerði upp-
drætti að leiksviðinu, en Lárus
Ingólfsson hefir unnið úr þeim
hér.
Þar sem nú er orðið svo áliðið,
•má gera ráð fyr'ir aðeins íáeinum
sýningum.
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberað trúlofun sína
ungfrú Kristfn ICrLstjánsdóttir frá ísa-
firði og Steingrímur Bjarnason stýrí-
maður frá Bolungavík.
Áætlunarbflar Hafnarfjarðar h.f.
hafa nýlega geíið Kvennadeild Slysa-
varnafélagsins i Hafnarfirði peninga-
gjöf að upphæð 250 krónur. Kærar
pakkir. — Stjórnin.