Alþýðublaðið - 04.07.1944, Blaðsíða 2

Vitinuveitendafélagið misskildi
boð „Þróftar"
Verkfallið heldur áfram.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 4. júlá 1944.
Kaupsamningarnir á
Akureyri.
Almenn vinna hækk-
ar úr kr. 2,24 í kr. 2,50
Stór bókmenntaviðburður:
vönduð úfgáfa af Sturlungu
er í undirbúningi
EFTIRFARANDI upplýsingar hefur blaðið fengið hjá
Jóni Sigurðssyni, fram'kvæmdarstjóra Alþýðusam-
bandsins, varðandi vinnustöðvun bifreiðastjórafélagsins
„Þróttar.“
Samningar Vörubílstjórafélags-
ins „Þróttur“ við Vinnuveitenda-
félag íslands voru úútrunnir 28.
jum s.l.
Samkvæmt þeim samningum
var kaup fyrir vörubifreiðir í
akstri innanbæjar kr. 10,11, en
þar af reiknaðist sem grunnkaup
bifreiðarstjórans kr. 2,50 (sum-
arleyfi innifalið), og á það skyldi
koma full' dýrtíðaruppbót sam-
kvæmt vísitölu kauplagsnefndar
oíns og hún væri á hverjum
tíma.
Skömmu eftir að samningur
þessi var gerður setti „Þróttur“
sérstakan taxta fyrir bifreiðír
með svokölluðum vélsturtum og
var sá taxti allmiklu hærri en sá
taxti, sem fyrr er greindur, en
hefir þó almennt verið greiddur
2 s.l. ár.
Þær kröfur, sem bifreiðar-
stjórar gerðu nú, voru að fyrir
bifreiðir allt að tveggja tonna
væri greitt kr. 12,50 um klst., en
fyrir bifreíðir tveggja og tveggja
og hálfs tonns væri greitt kr.
15,20, enda hefðu þær vélsturtur.
Af þessu átti grunnkaup bifreið-
arstjóra að vera kr. 3,25. Einnig
var sú krafa gerð, að ef unnið
væri hjá sama atvinnurekanda
og ekið 100 km. eða meir, miðað
við 8 stunda vinnu eða skemmri
tíma, skyldi greitt viðbótargjald
samkvæmt langferðataxta „Þrótt
ar“ á hvern hlaupandi km., sem
fram yfir væri 100.
A þeim eina fundi, er stjórn
Vinnuveitendafélagsins og samn-
inganefnd „Þróttar“ áttu saman,
buðust atvinnurekendur til þess
að greiða hækkun á kaupi bif-
reiðarstjórans, sem næmi 16,6%,
og hærra gjaldið því aðeins að
vélsturtur væru notaðar.
Um þetta varð ekkert sam-
komulag og var málinu vísað til
aðgerða sáttasemjara ríkisins.
Samningaumleitanir fóru síðan
fram fyrir milligöngu hans, en
báru ekki árangur, og fékk þá
Tilefnið til þessara málaleit-
ana var það, að Strætisvagna-
félagið taldi sér ekki fært að
leggja í óhjákvæmilegan kostn-
að vegna rekstursins, svo sem,
kaup á nýjum vögnum, ef það
ætti yfir höfði sér, að rekstur-
inn yrði af því tekinn, og það
án þess, að félaginu væri tryggð
sala á eignum sínum.
Alþýðublaðið átti í gær stutt
samtal við franokvæmdastjóra
stjórn „Þróttar“ heimild til
vinnustöðvunar, ef samningar
hefðu ekki tekizt fyrir 1. júlí, og
var sáttasemjara, Vinnuveitenda-
félaginu, Reykjavíkurbæ og Al-
menna byggingafélaginu h.f. til-
kynnt sú ákvörðun.
Skömsnu áður en til vinnu-
stöðvunar kom, bar sáttasemjari
fram tilögu um, að samningsupp-
kast1 „Þróttar“ skyldi lagt til
grundvallar, með þeim breyting-
um, 1. að í stað kr. 12,50 kæmi
kr. 11,00 og í stað kr. 15,20 kæmi
kr. 14,95. 2) Að grunnkaup bif-
reiðarstjóra væri kr. 3,00 um
klst. í stað kr. 3,25, sem krafizt
var. 3) Að viðbótargjald fyrir
hvern hlaupandi km. fram yfir
100 skyldi vera kr. 0,80 fyrir
minni bifreiðir, en kr. 1,00 fyrir
þær stærri.
Fyrir sitt leyti vildi „Þróttur“
ganga að samningum á þessum
grundvelli, en Vinnuveitendafé-
lagið með þeirri breytingu, að
hærri taxtinn gilti aðeins þegar
vélsturtur væru notaðar.
Kl. um 12 á föstudagskvöld
sendi „Þróttur“ það boð til
Vinnuveitendafélagsins, að fél.
væri reiðubúið til að gera samn-
inga á 'grundvelli tillögu sátta-
semjara, með þeirri breytingu, að
gjald fyrir minni bifreiðir væri
kr. 12,00 og kr. 14,00 fyrir þær
stærri, enda hefðu þær vélsturt-
ur.
Þessu gátu atvinnurekendur
ekki svarað um kvöldið og hófst
því vinnustöðvun á laugardags-
morgun.
Um hádegi komu boð frá sátta-
semjara um að Vinnuveitendafé-
lagið hefði gengið að boði „Þrótt-
ar“, en þegar til' undirskrifta
kom, þóttust þeir hafa misskilið
tilboðið og haldið að hærri taxt-
inn ætti einungis að greiðast ef
vélsturtur væru notaðar, og varð
því ekkert. af samningum og
heldur því vinnustöðvunin á-
fram.
Strætisvagnafélagsins, Egil Vil-
hjálmsson. Hann kvaðst ekki
vilja fjölyrða um þetta mál á
því stigi, sem það væri nú.
Bæjarstjórn tæki nú endanlega
ákvörðun í þessu máli, sem
verið hefði helzt til lengi á döf-
inni hjá bæjarráði, og að því
búnu myndi Strætisvagnafé-
lagið gera nánari grein fyrir
afstöðu sinni.
EINS og frá var skýrt í blað-
inu á laugardaginn, náð-
ust samningar um kaupgjald á
Akureyri fyrir atbeina sátta-
semjara, Þorsteins M. Jónsson-
ar. Nánari upplýsingar um
samningana liggja nú fyrir og
eru sem hér segir:
Kaup i almennri vinnu 'hefur
hækkað úr kr. 2.24 í kr. 2.50.
Skipavinna var áður greidd með
kr. 2.46, en hækkar í kr. 2.60.
Vinna við kol, salt og sement
var áður greidd með kr. 2.70,
en hækkar í kr. 2.90. Kaffitím-
ar voru ekki greiddir á Akur-
eyri samkvæmt eldri samningn
um og verða það heldur ekki
framvegis.
Samningsaðilar á Akureyri
voru annars vegar Verkalýðsfé-
lag Akureyrarkaupstaðar og
hins vegar Vinnuveitendafélag
Akureyrar, félag byggingameist
ara og Kaupfélag Eyfirðinga.
fr.i wTja
Rússneska Ijósmynda-
sýningin opnuð í gær.
T GÆRDAG kl. 2 eftir há-
* degi var opnuð rússnesk
Ijósmyndasýning i. Lista-
mannaskálanum við Kirkju-
stræti.
Er þarna til sýnis fjöldi ljós-
mynda frá orustunum um Stal-
ingrad. og Leningrad, svo og
ýmsar aðrar rússneskar ljós-
myndír; einkum mannamyndir.
Eins og menn muna, voru
bardagarnir um áðurgreindar
borgir einir þeir hörðustu, sem
h'ingað til hafa verið háðir í
þessari styrjöld, en lauk loks
með því að borgirnar voru
leystar úr umsátri.
Gefur sýning þessi nokkra
hugmynd um það ástand, sem
ríkt hefir í þessum borgum
tíma þann, sem orusturnar
stóðu yfir og eyðileggingu þá,
sem þar hefir orðið.
Fjöldi gesta var viðstaddur
opnun sýningarinnar, bæði er-
lendir og innlendir. Rússneski
sendiherrann, Krassilnikov,
bauð gestina velkomna og hélt
stutta ræðu af tilefni sýningar
þessarar.
Sýningin verður opin fyrir
almenning til 7. þ. m. frá kl. 1
til 11 síðdegis alla dagana.
7500 kr. gjöf til sfyrkf-
arsjóðs ekkna og mun
aðarlausra barna ís-
jenzkra lækna.
AUK þeirra 16500.00 króna,
sam Þ, Scheving Thor-
steinsson lyfsali gaf í minning-
arsjóð um föður sinn, í tilefni af
starfsafmæli sínu og áður hefur
verið getið, gaf hann 7 500.00
kr. til Styrktarsjóðs ekkna og
munaðarlausra barna íslenzkra
lækna, t'il minningar um 74
látna íslenzka lækna og eina
læknisfrú, móður sína, frú Þór-
unni Thorsteinsson. Læknarnir
eru taldir upp með nöfnum. —
Meðal þeirra er Bjarni Pálsson
landlæknir, en hann er eins og
kunnugt er, stoínandi Reykja-
víkur Apóteks.
Strætisvagnarnir
Bæjarráð vildi ekki fallasf ár að
bærinn (æki að sér reksfurinn
Og það vildi ekki heldur veita Strætisvagna-
félaginu 10 ára sérleyfi.
STRÆTISVAGNAFÉLAGIÐ fór fram á það í vetur, að gert
yrði annað af tvennu: Því veitt sérleyfi til reksturs síns
aæstu tíu árin eða bærinn keypti eignir félagsins, vagna, hús o.
fl. og tæki reksturinn að sér. Hvorttvegja þessari málaleitun var
hafnað á fundi bæjaráðs nú fyrir helgina.
Hún á að verða í tveimur bindum, prýdd sæg
mynda af sögustöðum og uppdráttum til
skýringar.
TVT Ý, vönduð útgáfa af''
* Sturlungu er nú í
undirbúningi og er það
Magnús Jónsson prófessor,
sem hafizt hefir handa um
að gera þetta fræga sögurit
fáanlegt á ný fyrir almenn-
ing, en með honum vinna að
útgáfu þess hinir ungu og
efnilegu fræðimenn Magnús
Finnbogason menntaskóla-
kennari og dr. Jón Jóhannes-
son prófessor.
Tíðindamaður Alþýðubláðsins
hitti í gær Magnús Jónsson pró-
fessor að máli og spurði hvað liði
hinni nýju útgáfu.
„Verið er nú að vinna að út-
gáfunni,“ segir Magnús Jónsson,
„og annast Magnús Finnbogason
menntaskólakennari undirbún-
ing textans. Verður hin vísinda-
lega, stafrétta útgáfa Kr. Kaa-
lunds lögð til grundvallar, en fyr-
irsagnir settar á hinar einstöku
sögur sáfnsins og reynt að greiða
úr textanum, þannig, að frásögn-
ig verði sem ljósust.
Dr. Jón Jóhannesson, hin al-
kunni sagnfræðingur og ættfræð
ingur, er gegndi prófessorsemb-
ættinu í sögu við Háskólann s.l.
vetur, hefur aðalumsjón með út-
gáfunni og gerir skrár um nöfn og
fleira, til þess að gera lestur sög-
unnar sem auðveldastan. Er það
trú mín, að af því sé mikils að
vænta, og engum núlifandi Is-
lendingi betur til þess trúandi að
vinna þetta verk betur. Þá gerir
hann og skrár um viðburði og
tímatal, er gera auðvelt að átta
sig sem bezt á frásögninni.“
— Hver er helzt tilgangurinn
með þessari útgáfu?
„Hann er sá, fyrst og fremst, að
fá verulega vandaða almennings-
útgáfu af þessu mikla sagnaverki.
Sturlunga mun nú ekki vera til á
bókamarkaðinum, og engin út-
gáfa hefur enn komið, er veru-
lega hentug geti talizt. Er þetta
mikill skaði, því að ekkert sagna-
verk íslenzkt hefur verið gert, er
jafnist á við Sturlungu á því sviði,
sem hún .er. Hér eru samtíma frá-
sagnir gerðar af meistarahönd-
um. Saga þriggja kynslóða líður
eins og sýning á tjaldi fyrir aug-
um lesandans.“
— Verður útgáfan í mörgum
bindum?
„Hún verður í tveim stórum
bindum, prentuð með skýru letri
og prýdd sæg mynda af sögu-
stöðum, en uppdrættir verða eft-
ir því, sem þarf til þess að við-
burðir verði ljósir og skiljanleg-
ir.“
— Hvenær er von á bókinni?
„Um það get ég ekki s^gt með
vissu enn, því að engu verður
hraðað svo, að vandvirkni rýrist
við það. Hins vegar verður eng-
inn dráttur á prentun eða slíku,
og býst ég við að ekki verði langt
að bíða þess, að fyrra bindi komi
og hitt bráðlega í kjölfarið.
Ég er ekki í vafa um,“ segir
Magnús Jónsson að lokum, „að
Sturlunga verður mikið lesin,
þegar hún kemur í þessari nýju
útgáfu, og ég hef þá trú, að fáir
muni/lesa hana án þess að heill-
ast af þeim lestri. Eg veit menn,
sem lesa Sturlungu ávallt upp aft
ur og aftur, jafnvel árlega. Og
þegar góðir Sturlungumenn hitt-
ast, þurfa þeir ekki að vera í
vandræðum með samtalsefni. Sú
náma er ótæmandi."
Þjóðhétíðardagur
Bandaríkjanna í dag.
Dagskrá í Ríkisút-
varpinu í tilefni af
deginum.
JÓÐHÁTlÐARDAGUR
Bandaríkjanna er í dag
og verður hans minnzt í ríkis-
útvarpinu. Dr. Richard Beck
prófessor flytur ræðu, Magnús
Jónsson prófessor ávarp og
leikinn verða tónverk eftir
Bandaríkjatónskáld. í kvöld
hefir hershöfðingi Bandaríkj-
anna hér boð inni í tilefni af
deginuin. ■4V i
Þjóðhátíðardagurinn er haldt
inn í minningu um sjálfstæðis-
yfirlýsingu Bandaríkjanna 1776
Gja Ideyrisráðslefnan í
Bretton hafin.
A LÞJÓÐA gjaldeyrismála-
ráðstefnan í Bretton
Woods í New Hampshire kom
saman á laugardag.
Morgenth fjármálaráðherra
Bandaríkjanna var kjörinn for-
seti ráðstefnunnar. 44 þjóðir
taka þátt í ráðstefnunni, sem
um 500 manns sitja. 4 nefndir
hafa verið kjörnar og á fulltrúi
íslands á ráðstefnunni sæti í
einni þeirra.
FjölfflennS lýðveldis-
og íþróttamól að
Ferjukott.
HIÐ árlega íþróttamót, sem
Borgfirðingar eru vapir að
halda að Ferjukoti við Hvítá, fór
fram þar á laugardag og sunnu-
dág s.l. og nefndist lýðveldis- og
íþróttamót Borgfirðinga.
Nokkuð af íþróttakeppnunum
fór fram á laugardag, en sjálft
lýðveldismótið fór fram á sunnu-
dag. Voru þar fluttar ræður og
kvæði lesin, ennfremur lék
lúðrasveit á milli, og.Karlakór
Borgarness. söng undir stjóm
Halldórs Sigurðssonar.
Prófessor Richard Beck talaði .
á mótinu, ennfremur alþingis-
mennirnir Bjarni Ásgeirsson og
Pétur Ottesen. Þá lásu upp kvæði
þeir Guðmundur Böðvarsson og
Guðmundur Sveinbjörnsson. Þá
fóru og fram íþróttir þær, sem
eftir voru frá deginum áður.
Éjöldi íþróttamanna tók þátt í
mótinu, þar á meðal 30 manna
flokkur frá Akranesi og um
fimmtíu manns frá ýmsum félög-
um í Borgarfirði og U.M.F.
Skallagrími í Borgarnesi.
Frti. 6 7.