Alþýðublaðið - 05.07.1944, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 5. júlí 1944.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Rústir í Berlín.
Athygli vakin á nýútkominni lítilli bók, sem mikil þörf
var fyrir. — Stúdent skrifar róg nm stúdenta..
Á imynd þessari sjást skemmdir af völdiuim loftáraisa á húsuim við Asohaffentourgerstrasse í
sunnaniverðri Ber.línarborg. Myndin var siend frá Stokkbólmi vestur um haf.
,_______________________________\________
¥anfsr okkur siú þegar tiB a® bera
blaSIS á BaSdursgötá ©g
MiÖbæinn.
Sfpari greln:
FT VAR þrem mánuðum
varið til þess að skipu-
eggja mikilvægar framkvæmdir
eins og til dæmis eyðileggingu
útvarpsstöðvarinnar í París,
sem var stærsta útvarpsstöð
Frakklands. Leyniherinn sendi
tilmæli um það til Lundúna, að
honum yrðu látnar í té nákvæm
ar upplýsingar um það, hversu
mikið sprengiefni þyrfti til þess
að sprengja útvarpsstöðina í
loft upp. Bretar byggðu ná-
kvæma eftirlíkingu útvarps-
stöðvarinnar og sprengdu í loft
upp til þess að vera fullvissir
um4’það, hvaða upplýsingar þeir
skyldu láta Frökkum í té. Fjór-
ir menn úr franska leynihern-
wm voru svo valdir til að inna
starf þetta af höndum. Kvöld
nokkurt laumuðust þeir að út-
varpsstöðinni og komu sprengi-
efninu fyrir, en héldu því næst
brott. Tuttugu mínútum síðar
sprakk útvarpsstöðin í loft upp,
eh Þjóðverjum og Vichymönn-
um tókst aldrei að hafa upp á
mönnum þeim, er valdir voru
að verki þessu.
Annað dæmi um vendilega
skipulagningu og gtfÉulega fram
kvæmd áttt sér stað eftir að
Bandaríkj amenn höfðu gengið á
land í Afríku. Um þær mundir
var,jafnvel talið líklegt, að inn-
rás kynni að verða gerð í Suður-
Frakkland, svo að það var^mjög
mikilvægt að rjúfa sambandtó við
tzka herinn á Ítalíu ©g varna
í, að hann gæti sent liðsstyrk
til Suður-Frakklands með stutt-
um fyrirvara. Þetta skyldi gert
með því að rjúfa jái’nbrautir og
aðrar samgönguleiðir milli Suð-
ur-Frakklands og Ítalíu. Hópur
skemmdaverkamanna sprengdi
jarðgöng, er járnbraut lá um, í
loft upp. Annar hópur skemmda-
verkamanna sprengdi fjallshnúk í
loft upp með þeim afleiðingum,
að hann braut járnbrautarbrú,
sem var þar skammt frá. Þriðji
skemmdaverkahópurinn drap
verði á annarri járnbrautarbrw
og sprengdi hana því næst í loft
upp.
Þegar Þjóðverjar tóku að fiytja
matvæli frá Frakklandi til Þýzka-
iands, fundu lyffræðingar leyni-
hersins ráð til þess að eitra þær.
Því næst voru menn sendir inn í
járnbrautarvagnana á járnbraut-
arstöðinni í París og^ önnuðust
framkvæmd þessa. Árangurinn
varð, sá, að hundruð Þjóðverja
létu lífið. En leyniherinn átti
fulltrúa á öllum járnbrautar-
stöðvum, einkum járnbrautar-
verkamenn og aðra slíka starfs-
menn, svo að unnt var að halda
áfram að eitra matvælasending-
ar frá Frakklandi til Þýzkalands.
En leyniherinn lét ekki við það
sitja að eitra matvælasendingar í
járnbrautarvögnunum. — Hann
skipulagði og skemmdaiðju í
verksmiðjum víðs vegar um land.
Einkum var mikil áherzla lögð á
það að fremja skemmdaverk í
verksmiðjum þeim, er fram-
leiddu skriðdreka og vélar. Á-
rangur þessarar iðju varð slíkur,
áð um skeið voru níutíu af hverj-
um hundrað skriðdrekum, sem
framleiddir voru í verksmiðjum
á Frakklandi, sviknir.
Sömu sögu var að segja úr
flugvélaverksmiðjunum, skipa-
smíðastöðvunum og öðrum iðn-
verum Frakklands.
*
Þjóðverjar hafa barizt gegn
leynihernum af mildum móði og
beitt handtökum, morðum og
pyndingum í þeirri baráttu sinni.
Þeir hafa lagt mikla áherzlu á
það að beita leyniherinn hvers
konar brögðum. Þjóðverjarnir
hafa t. d. gert mikið að því í bar-
•áttu sinni gegn leynihernum
franska <■ að handtaka einhvern
liðsmann hans, pynda hann nær
því til ólífis og skilja hann því
næst eftir á afviknum stað í von
um það, að einhverjir félagar
hans kæmu honum til hjálpar.
Það er erfitt að neita sér um það
að koma til liðs við félaga sinn,
þegar þannig stendur á, en eigi að
síður verða menn að gera það.
Þjóðverjar hafa gert mikið að
því að ráða kvennjósnara í þjón-
ustu sína, því að þeim er að sjálf-
sögðu mjög um það kunnugt, að
Frakkar eru vífnir vel. Laglegar
þýzkar stúlkur, sem tala frönsku
ágætlega, sitja inni í veitingahús-
um og nætui'skemmtistöðum í
þeirri von að geta aflað ein-
hverra upplýsinga af samræðum.
manna. En stúlkum þessum varð
lítið ágengt, því að leynihemum
lærðist brátt að koma í veg fyrir
hættu þá, sem af þeim stafaði. —
Meira að segja tókst fjölmörg-
um Frökkum að vinna ástir þess-
ara kvenna, en þar með var út-
séð um það, að þær gætu rækt
njósnarstarfann framar. Þjóð-
verjar hafa því mjög horfið frá
þessu ráði.
Eitthvert mesta vandamál
leynihersins er það, að hafa sam-
, band við hinar ýmsu deildir sínar
svo og England. LeynJetöðvarnar
| eru sterkustu stoðir hans í því
! sambandi.
| Þjóðverjar hafa tekið upp það
i ráð að fara um í bifreiðum með
I leitantæki. Þannig haf-a þeir haft
j upp á mörgum útvarpsstöðvmn
j og viðtækjum leynihersins og liðs
i manna hans. Útvarpsstöðvarnar
eru eyðilagðar, viðtækin gerð
uþptæk og afbiK)tamennirnir oft-
ast drepnir. En ieyniherinn hefur
efnt til gagnráðstafana. Iðulega
hefur hann lagt til atlögu við
Þjóðvejsja, er þeir hafa verið í leit
að útvarpsstöðvum hans og við-
tækjum liðsmanna hans og leikið
þá hart.
Leyniherinn hefur það fyrir sið
að senda ekki skrifleg skilaþoð,
heldur munnleg. Hinir ólíkleg-
ustu menn hafa þann starfa með
höndum að koma skilaboðum
þessum til réttra aðila. En sé hins
vegar um skrifk© skilaboð að
ræða, eru þau jafnaðarlega rituð
,á pappír gerðan úr hríegrj'ónum,
svo að sendiboðinn geti gleypt
hann, ef hann kann að verða
tekinn höndum.
Þó undarlegt megi virðast,
hafa menn í þjónustu Vichy
stjórnarinnar iðulega það starf
með höndum, að koma skilaboð-
Frh. á 6. síðu.
Síini 4906.
áskriffarsími Alþýðobiaðsins er 4900.
Er G VIL VEKJA athygli ykkar á
lítilli bók, sem lengi hefur verið
brýn þörf ó að samin væri og út gefin
— og nú er loksins komin. Þetta er
„Leiðsögn um Þingvelli“ eftir Guð-
mund Davíðsson kennara, fyrrverandi
umsjónarmann á Þingvelli. Þetta er
ekki stór bók, en í henni er geysi-
mikinn fróðleik að finna um helgasta
og sögufrægasta stað þjóðarinnar. I
henni eru nokkrar ágætar myndir, auk
úppdrátta efninu til skýringar.
EFNIÐ ER, eins og nafnið bendir til,
lýsing Þingvallar í örstuttu máli. Er
þar skýrt frá örnefhum, lýst stöðum
og staðháttum, sagt hvar búðir fom-
manna voru og aðrir merkir staðir, og
allt þetta er sýnt á uppdrætti, sem
fylgir. Lengi. hafa þeir, sem heimsótt
hafa Þingvöll fundið til vöntunar á
slíku kveri, sem þessu, en nú er úr
þessu bætt og skal Guðmundur hafa
þakkir fyrir útgáfuna. Er nú sjálfsagt
fyrir alla þá, sem til Þingvalla fara að
taka þetta kver með sér.
„STÚDENT“ skrifar mér bréf og
virðist vera sárreiður. Hann segir:
„Maður á mörgu misjöfnu að venjast
úr herbúðum kommúnista. Eitt af því
vil ég minnast á, og biðja þig að taka
í pistil þinn, næst, þegar þú hefur rúm.
í dag, föstudaginn 30. júni, birtist í
blaði kommúnista forystugrein, minna
mátti ekki gagn gera, sem heitir: „ís-
lenzkan skrílmál." Er þar sagt, að ný-
léga hafi íslenzkur stúdent, sem nám
stundar í Bandaríkjunum haldið því
fram, að móðurmál okkar, íslenzkan,
væri skrílmál. Er síðan lopinn spunn-
inn út af þessu og belgir blaðið sig út
af þjóðrækni og ást á íslenzkunni og
heimtar viðnám þjóðarinnar og kallar á
andstöðu hennar.“
„EG SKIL tilganginn með þessum
skrifum. Hann er sá, að reyna að koma
því inn hjá íslenzku þjóðinni, að slík
sé menntun sú, sem íslenzkir æsku-
menn, sem nú dveljast vestan hafs svo
hundruðum skipti við nám, fái. Þannig
séu áhrifin, sem þeir verði fyrir, er
þeir dvelja meðal bandarísku þjóðar-
innar. Þetta er í fullu samræmi við
það móðursjúka hatur, sem nú sést
dags daglega í dálkum kommúnista-
blaðsins til Bandaríkjaþjóðarinnar.11
„ÞARF EKKI að ræða það, hversu
svívirðileg skrif þessi eru yfirleitt, þar
sem bandaríska þjóðin hefur sýnt okl#-
ur Islendingum meiri vináttu en nokk-
ur önnur þjóð, þó að undan sé skilin
í öll sú hjálp, sem þjóðin hefur veitt
okkur á sama tíma, sem hún sjálf berst
fyrir lífi sínu og verður að færa ægi-
legar fórnir í þeirri baráttu á fjölda
vígstöðvum.“
„SKÝRING hlýtur að vera á þess-
um skrifum. Hér er um nýja línu
að ræða. Hún er þó svo illa hulin, að
allir sjá hana og fyrirlitning okkar ís-
lendinga á jbessum mönnum, jafnvel þó
að við höfum haft samúð með þeim
einhverntíma, vex við hverja einustu
línu, sem þeir skrifa í þessum dúr. En
nú vil ég leggja beina spurningu fyrir
ritstjóra blaðsins, og hún er þessi: ■—
Hvaða stúdent er það, sem heíur látið
sér þessi orð um munn fara? Eg krefst
þess, að ritstjórar blaðsins segi nafn
hans. Ef þeir gera það ekki, þá skulu
þeir stimplaðir sem ærulausir róg-
berar og lygarar."
„ÞAÐ VILL SVO TIL, að ég þekki
mikinn fjölda þeirra ágætu æsku-
manna, sem nú dvelja vestan hafs, og
meðal þeirra er enginn, hvorki piltur
né stúlka, sem ekki er stoltur af því
að vera íslendingur. Allir elska þeir
þjóð sína og hlakka til að koma heim
að námi loknu, til þess að leggja
, hönd á plóginn fyrir hið endurreista
lýðveldi. Eg trúi því ekki, að nokkur
þeii-ra hafi haft þessi ummæli, enda
bendir allt til þess, að þau séu upp-
login í skrifstofu Þjóðviljans eða á
einhverjum sellufundi kommúnista."
„ÞJÓÐVILJINN er að stimpla unga
Islendinge, sem dvelja erlendis sem
þjóðníðinga. Hann skal ekki komast
upp með það. Við, sem heima erum
skulum sjá til þess. Eg heiti á unga
íslendinga að láta þetta sorpblað
finna fyrirlitningu sína. Eg veit af
samtölu-m við kommúnista, að þeir
óttast þann hóp ungra íslendinga,
sem dvelja nú vestan hafsins. Þeir ótt-
ast þá, þegar þeir koma heim. Vestur-
för sumra manna, sem voru í komm-
únistaflokknum hefur ekki gefizt svo
vei. Þeir hafa komið heim andsnúnir
línudansi, mannhatri og þröngsýni
kommúnismans. Þetta er líka skýring
á níði Þjóðviljans."
| MÉR FINNST að Þjóðviljinn ætti að
i birta nafn þessa stúdents, ef hann er
þá annað en uppdikt. Blaðið hlýtur að
skilja það, að ef það gei'ir það ekki,
þá munu orð bréfritarans míns bitna
illa á því sjálfu, því að óneitanlega
var grein þessi rógur um alla íslenzka
stúdenta, sem nú stunda nám vestra.
Hvorki þeir né aðstandendur þeirra
hár heima vilja þola þennan róg.
Hannes á horninu.