Alþýðublaðið - 22.07.1944, Blaðsíða 2

-^LJÞYBUBLAÐiÐ
Laugardaginn 22. júlí 1944.
Formaður Alþýðu-
flokksins hylltur á
fimmlugsafmæll sínu
STEFÁN JÓH, STEF-
ÁNSSON, formaður Al-
þýðuflokksins var hylltur á
eftirminnilegan og glæsileg-
an hátt á fimmtugsafmæli
hans í fyrradag.
Allan daginn, frá því
snemma morguns og fram
undir miðnætti var straumur
manna til heimilis hans til
þess að iþrýsta hönd hans,
þakka honum störf hans og
árna honum allra heilla. Hon-
um bárust nokkur hundruð
heillaóskaskeyti frá allra stétta
mönnum, öllum Alþýðuflokks-
félögum landsins og mörgum
verkalýðsfélögum. Þá barst
honum mikill fjöldi fagurra
blómvanda og ágætra muna,
sem of langt yrði upp að telja.
Klukkan 2 um daginn heim-
sóttu nokkrir fulltrúar úr mið-
stjórn Alþýðuflokksins, þing-
flokknum og fulltrúaráðum
hans í Reykjavík og í Hafnar-
firði formanninn og færðu
honum skrautritað ávarp frá
þessum aðilum og undirritað
af þeim. Enn fremur færðu
þeir honum að gjöf brezku al-
fræðiorðabókina frá sömu aðil-
um. Hafði Haraldur Guð-
mundsson, varaformaður flokks
ins,. orð fyrir þeim. Þá kom
stjórn og framkvæmdastjórn
Byggingarfélags verkamanna
og hafði Guðm. í. Guðmunds-
son orð fyrir þeim. Afhentu
þeir honum ávarp og málverk
eftir Svein Þórarinsson. Al-
þýðubrauðgerðirnar í Hafnar-
firði og í Reykjavík færðu
honum málverk eftir Asgrím
Jónsson. Þá heimsóttu Stefán
forustumenn Alþýðuflokksins í
Hafnarfirði. Hafði Kjartan Ól-
afsson orð fyrir þeim. Til-
kynnti hann honum, að þeir
félagar hefðu fengið Gunn-
laug Blöndal listmál,ara til að
gera mynd af honum. Óskuðu
þeir þess, að myndin yrði í
eign þeirra hjóna meðan þau
lifðu, en gengi síðan til eigna
Alþýðuf lokksins.
Mun Stefán Jóhann áreiðan-
lega á þessum degi hafa fund-
ið hlýja strauma vináttu og
virðingar, sem hann nýtur
hvarvetna hjá félögum sínum.
Nýr bændaskóli á Suðurlandi:
ýður eina
Laugardæli í Hraungerðbhreppi með ölhim
hjáleigum, hásum og allri áhið
¥/■ AUPFÉLAG Árnesinga snéri sér bréflega í fyrra dag
l\
til ríkisstjórnarinnar og tilkynnti henni að það væri al-
búið að afhenda henni eina beztu og fegurstu jörðin aí Ár-
nessýslu, Laugardæli í Hraungerðishreppi, ásamt hjálegum,
öllum húsum, áhöfn og verkfærum, með því skilyrði að þar
yrði látinn rísa upp bændaskóli Suðurlands og að Kaupfé-
lagið yrði skattfrjálst í næ’stu 15 ár.
Fyrir nokkrum árum voru
lög samþykkt á alþingi um
stofnun bændaskóla Suður-
lands, en ekkert hefur orðið úr
framkvæmdum, þrátt fyrir
mikla þörf, sem er fyrir slikan
skóla hér sunnan lands. Nefnd
manna var skipuð á síðastliðnu
2 ári til að athuga og gera tillög-
ur um hvar skólinn skyldi risa
og var hún skipuð bændum og
forustumönnum ’bænda. Nefnd
þessi hefur skilað áliti til rík-
isstjórnarinnar og klofnaði hún.
Meirihluti hennar, en í honum
var m. a. Steingrímur Stein-
þórsson búnaðarmálastj., lagði
til að bændaskólanum yrði val
inn staður í hinu fornfræga
Skálholti, en lengi hefur verið
rætt um það, að þar risi upp
einhvers konar menningar-
stofnun. Minnihlutinn, en í hon
um var Guðmudur Þorbjarnar-
son á Hofi, lagði til að skólinn
yrði í Kálfholti í Holtum. Enn-
fremur mun hafa verið rætt
um að skólinn yrði að Sámsstöð
um í Fljótshlíð.
Hið höfðinglega boð Kaupfé-
lags Árnesinga skapar nýtt við-
horf í málinu. Laugardælir erú
rétt fyrir austan Selfoss-þorpið
og stendur Mjólkurbú Fíóa-
manna í landareign jarðarinnar.
Laugardælir eru mjög stór og
framúrskarandi kostarík jörð.
Þar er veiði og dúntekja, þar
' er jarðhiti, tvær laugar með 50
stiga heitu vatni og er nú verið
FyrsSa „órafóríó" elr íúmi
fónslífi kemur úf
- \ • *
Vsð kvæðaflokkinsi „Friður á jörðu"
Kemur
liér, í Esiglaiidi ©g
"0 INSTÆÐUR íslenzkur bókmenntaviðburður verðhr í
-*-i næstu viku. — Bók, sem er samin af tveim íslenzkum
höfundum kemur þá samtímis út í þremur löndum, íslandi,
Englandi og í Bandaríkjunum.
Hér er um að ræðn stórmikið
verk „óratóro“ (söngJrápa), sem
Björgvin . Guðmundsson, . tón-
skáld á Akureyri hefir samið
við ljóðafíokk Guðmundar Guð-
mundsson, skólaskálds „Friður
á jörðu.“
S’öngdrápan er í Iþremur
íköflum og er verkið samtals 176
blaðsíður að stærð í stóru broti.
Útgefandi er „Bókaútgáfan
Norðri á Akureyri og er bókin
prentuð í London. Textann,
ljóð Guðmundar Guðmundsscn-
ar, hetfir Arthur Goo'k á Atkur-
eyri þýtt á ensku.
í formála, eða skýrimgarrit-
gerð fyrir verkinu segir tón-
skáldið:
Þess má vænta, að ljóðaflokk
ur Guðmundar Guðmundssonar
„Friður á jörðu“ sé flestum svo
Frh. á 7. síðu.
að bora eftir heitu vatni til virkj
unar þar. Túnið er mikið flæmi
og gaf af sér í sumar, í fyrsta
slætti, 1100 hesta af töðu, áveitu
land jarðarinnar gefur af sér í
sumar 2000—3000 ’hesta, en mik
ið land er nú í ræktun. Áhöfn
jarðarinnar var um síðastliðin
áramót 69 nautgripir, þar af 40
mjólkandi kýr, 150 fjár, 127 svín
og 40 hross. Búinu fylgir mjög
mikið af fyrsta flokks jarðrækt
ar- og heyvinnslutækjum og alt
land jarðarinnar er girt 6 faldri
girðingu.
Heima á jörðinni eru hinar
myndarlegustu byggingar,
steyptar úr bezta efni: Nýbyggt
íbúðarhús, fjós fyrir 40 naut-
gripi, hlaða fyrir 2000 hesta,
vothey sgryf j ur fyrir um 500
hesta, hús fyrir 200 svín og
hesthús fyrir 18 hesta. Annar-
staðar á landi jarðarinnar, en
undir hana liggja ýmsar hjá-
leigur, þar á meðal Þorleifskot
og Reykjavellir, eru fjós fyrir
30 kýr, fjárhús og‘hesthús. Eins
og menn sjá, er hér um mikla
kostajörð að ræða og virðist að
minnsta kosti í fljótu bragði,
sem ríkisstjórnin þurfi ekki að
hugsa sig lengi um það hvort
hún eigi að taka tilboði Kaup-
félags Árnesinga. Bændaskól-
anum yrði mjög vel í sveit kom
ið að Laugaardælum og jörðin
virðist hafa alla þá kosti til að
bera, sém æskilegir verða að
teljast fyrir fræðslustofnun
handa hinum upprennandi
bændum Með því að setja skól
ann í Laugardæli yrði hann í
hjarta hinnar fjöíbýlustu og
gróðursælustu sveit landsins.
méfi í frjálsn íþróff-
W| EISTARAMÓT í frjáls
T- um íþróttum hefst á
íþróttavellinum næstkom-
andi mánudagBkvöld kl. 8,30
emð boðhlaupi.
Fyrst keppa 8 sveitir í 4x100
metra boðhlaupi Sveitirnar eru
frá eftirtöldum félögum: Fjórar
frá K. R., tvær frá Glímufé-
laginu Ármanni og tvær frá í.
R.
Þá verður 4x400 metra boð-
hlaup, í því taka þátt tvær
sveitir frá K. R., ein frá Ár-
manni og ein frá í R.
Aðgangur að þessum hluta
mótsins er ókeypis, en um ram
hald þess verður getið síðar.
Glímufélagið Ármann sér
um meistaramótið að þessu
sinni.
Illa gerð brú veldur
slysi
Nánari fr@gnir af
sSysinu í Borgar-
I 7. þessa mán.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
AKRANESI í fyrradag.
NÁNARI FREGNIR eru nú
fyrir hendi um slysið í
Borgarfirði 7. þ. m.
Föstudaginn .7. júlí fór Guð-
mundur Egilsson, eig. Báru-
hússins hér, í einkabíl sínum
og með • honum starfsmaður
hans, Guðmundur Veturliði
Bjarnason, Suðurgötu 62 á
Akranesi. Ætluðu þeir til lax-
veiða í Reykjadalsá í Reykholts
dal. Þeir höfðu viðkomur á
nokkrum stöðum, en klukkan 3
um nóttina fóru þeir yfir svo-
nefndan Götuás. Þar eru vega-
mót., Liggur önnur leiðin að
Grímsárbrú hjá Fossatúni og
til Reykholtsdals; var það sú
leið, sem þeir ætluðu að fara,
en í þess stað taka þeir leiðina
inn í Lundareykjadai, sem er
beint framhald af þeirri ieið,
er þeir komu. Er þeir komu
móts við bæinn Gröf, urðu þeir
þess varir, að þeir voru á rangri
leið og snéru til baka. Voru þeir
þá nýbúnir að fara yfir timb-
urbrú, er liggur þar yfir iæk.
Voru plankar lagðir eftir henni
til hliðanna, en hún opin í
miðju. í þeirri leið varð það
þeim ekki að sök, en er að
henni kom innan frá, var þar
uppfyllingin að brúarendanum
lægri en brúin. Mun þó hægra
framhjólið þegar hafa runnið á
brúna, en hið vinstra verður
fyrir viðnámi af brúarendanum
Við það hrekkur hægra hjólið
ofan í auða bilið. í sama mund
hefur uppfyllingin raskast og
renna undan bílnum, enda tek-
ur hann að velta og stöðvast á
jafnsléttu. í veltunni hefur
hægri hurðin opnast af einhverj
um ástæðum, því þegar Guð-
mundur Egilsson fær ráðrúm tii
að líta í kring um sig, sér hann
að Guðmundur Bjarnason heí-
ur lent með höfuðið milli karms
og hurðar. Kom í ljós, að höf-
úðkúpan var brotin og hann
þegar örendur. Eftir rúma hálfa
klukkustund var læknir úr
Borgarnesi kominn á staðinn.
Guðmundur V. Bjarnason var
46 ára, fæddur á ísafirði 20.
apríl, 1898. Hann lætur eftir sig
konu og tvo sonu, 12 ára og 15
ára. Ennfremúr á hann á lífi
aldraða móður.
Sýslumaðurinn í Borgarnesi
rannsakaði slysstaðinn nokkiru
síðar. Bifreiðin mun hafa
beiglast, en lítið eða ekkert
brotnað.t
Bein orsök slyssins er talin að
vera sú, hvernig gengið var frá
brúnni, og að ekkert hættu-
merki hafði verið sett við hana
þrátt fyrir hin óafsakanlega íi á-
gang hennar.
Þingstúka Reykjavíknr
fer í skemmtiferð með Esjunni
til ísafjarðar um verzlunarmanna
helgina; Lúðrasveit Reykjavíkur
verður með í förinni.
Bókaútgáfa
ftHenngngarsjóðs
Úrvalsljóð Hannesar
Hafsieins, Egilssaga
og fleiri merkar
bækur
ÓKAÚTGÁFA Menningar-
sjóðs og Þjóðvinafélagsins
hefir nú ákveðið hvaða bækur
verði gefnar út á næstunni.
Þessar bækur koma út hjá
Menningarsjóði:
Anna Karenina, IV. og sein-
asta bindið, í þýðingu Karls
Isfelds ritstjóra. í því mun
verða ritgerð um höfundinn og
skáldsöguna.
Almanak fyrir árið 1945.
Það mun meðal annars flytja
ritgerðir um Kaj Munk og
Nordahl Grieg eftir Tómas
Guðmundsson skáld og yfirlits-
grein um íslenzk heilbrigðis-
mál.
Andvari fyrir 1944. í hon-
um birtist æfisaga Jóns bisk-
ups Helgasonar, yfirlitsgrein
um listir og bókmenntir á ár-
inu 1943 og greinar um fram-
tíð íslenzks sjávarútvegs og
landbúnaðar.
Úrvalsljóð Hannesar Haf-
stein með formála eftir Vil-
hjálm Þ. Gíslason skólastjóra.
Haldið verður áfram útgáfu
íslendingasagna. í ár verður
gefin út Egils saga, búin til
prentunar af Guðna Jónssyni
mag. art.
Nýtt bindi mun verða gefið
út af Sögu íslendinga. Fjallar
það um siðskiptaöldina og er
ritað af dr. Pláli E. Ólasyni.
Þetta bindi verður að sjálf-
sögðu selt gegn sérstöku gjaldi,
eins og þau tvö bindin, sem
þegar eru komin út.
Á næsta ári er ætlunin að
gefa út II. bindi af Sögu ís-
lendinga. Verður það um
tímabilið frá 1100—1264, og;
ritað af Árna Pálssyni, fyrrv.
prófessor.
Á árinu .1945 verður m. a.
gefin út skáldsagan „The
Moon and Sixpence“ eftir
enska skáldið W. Somerset
Maugham. Verður sú bók ís-
lenzkuð af Boga Ólafssyni yfir-
kennara.
i
rbs ■ r r
YRIR nokkru var lokið
niðurjöfnun útsvara á
Akranesi. Alls var jafnað niður
kr. 1.075.933.00 á 692 gjaíd-
endur.
Útsvör 10 þúsund krónur og
hærrf eru þessi:
Alþýðubrauðgerðin h.f. kr.
10.000. Bjarni Ólafsson & Co.
kr. 31.000. Fríða Pro pé —
Akranes Aþótek kr. 15.000.
Guðmundur Sveinbjörns.'on —
Hótel Akranes kr ÍO.hOO. Har-
aldur Böðvarsson . r. j 0.506.
Haraldur Böðvarsson & Co. kr.
65.000. Hraðfrystihús Akraness
kr. 25.000. Kaupfélag Suður-
Borgfirðinga kr. 12.000. Olíu-
verzlun íslands h.f. kr. 17.000.
Shell h.f. kr 22.000. Sigurður
Hallbjarnarson kr. 22.343. Sig-
urfari s.f. lcr. 17.324. Sturlaug-
ur Haraldsson kr. 10.228. Víð-
ir h.f. kr. 48.000. Þorgeir &
Ellert vélsmiðja kr. 12.000.