Alþýðublaðið - 03.08.1944, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 3. ágúst 1944. _________ALÞYÐUBLAÐiS*_______ _____ ____ ____5
Sagan, sem mér var sögð — og ekki er eins dæmi —
Eyðileggja líf sitt í einni svipan — Þingvöllur sama-
staður siðlauss framferðis — Þar vantar strangt lög-
reglueftirlit.
Um borð í spítaiaskipi.
Myndin er tekin utm borð í einu af spítalaskipum Bandaríkjahersins. Á þilfarinu er perum
með rauðum Ijósum bomið fyrir iþannig, að þær mynda rauðan kross, svo að sjá rnegi úr
þ lci'ti að skipið er spítalaskip.
Hrun og endurreisn Fr
GREIN ÞESSI, sem er eftir hinn fræga ameríska blaða-
mann, William Henry Chamberlin, og þýdd er úr viku-
blaðinu The New Leader, fjallar um hrun og endurreisn
Frakklands. Höfundurinn dvaldist á Fíakklandi, þegar hrun
þess har að höndum og kann því glögg skil á þeim viðhorf-
um. Ilann spáir því, að baráttan á Frakklandi muni krefj-
ast mikilla fórna, en að unnum sigri væntir hann þessr að
frönsku þjóðinni verði skipað þar á bekk meðal frjálsra og
fulivalda ríkja, sem henni heri.
því að Ihatfa áhuga tfyrir vél-
kklands
EG VARÐ fyrir mikilli óham- .
ingju“, sagði gamall kunn-
ingi minn við mig í fyrradag, en
ég hafði ekki séð hann í nokkur
ár. „Upppldisdóttir mín lennti í
„ástandinu“ þriðja stríðsárið. Það
var ungur piltur, sem kynntist
henni. Ég reyndi að afstýra þessu
eins og mér var frekast unnt, en
þegar ég sá að mér gat ekki orð-
ið neitt ágengt reyndi ég að gera
það næstbezta að leyfa þeim að
hittast heima hjá okkur.“
„PILTURINN var hinn myndar-
legasti og virtist vera gæðin ein,
þau trúlofuðust, svo varð hún barns
hafandi. Hann kvaðst myndi, ef
hann færi burtu, skilja eftir fé
handa henni og koma svo að sækja
hana og barnið eftir stríðið. Svo
hvarf hann einn daginn. Ég fór að
reyna að hafa upp á honum. Hann
var horfinn af landinu og svo kann
aðist enginn við nafn haris. Hann
hafði verið svo „óvarkár“ að skilja
eftir mynd af sér og með henni
tókst að hafa upp á honum. En
hann neitaði þegar til kom að
þekkja stúlkuna eða kannast við
hana.“
ÞESSI SAGA er ekki eins dæmi.
Áhrifin af ástandinu eru mjög far-
in að koma í ljós. Margir hermenn
eru horfnir, sumir eru fallnir, aðr
ir koma í staðinn. Stúlkurnar sitja
eftir hér heima eyðilagðar með líf
sitt í rústum, eða þ ær sitja í
Bandaríkjunum eða í Bretlandi um
komulausar. — íslenzkar stúlkur
halda áfram uppteknum hætti.
Þær sjást ekki fyrir. Það er furðu-
legt að þær, sem eru epn ungar
skuli ekki skilja það, að þær eiga
allt lífið fyrir sér. í einni svipan
geta þær eyðilagt líf sitt og hafa
gert.
ÉG HEF HEYRT slæmar sögur
frá Þingvelli. í gær fékk ég bréf
frá Ó. S. um ,,éstandið“ þar. Krafa
lians um að lögreglueftirliti sé kom '
ið upp á Þingvelli er fullkomlega
rétfmæt. Þar verður að koma upp
lögreglustöð yfir sumartímann að
minnsta kosti. Þar Verður að vera
íslenzk lögreglumiðstöð og önnur
erlend. íslenzkur almenningur á
kröfu á þessu, eins og bréf Ó. S.
sýnir. Það er svohljóðandi:
„MARGIR ERU ÞEIR orðnir
sem senda þér _ línur um eitt og
annað, sem þeim finnst miður fara
eða öðru vísi mætti vera. Það er
eins með mig og margan manninn,
að maður kvartar ekki fyrr en
manni ofbýður og heyksiast og þá
veit maður ekki hvert rhaður á að
snúa sér annað en til ykkar, sem
eruð sífellt tilbúnir að leysa hvers
manns vandræði eftir beztu getu
og eigið þakkir skilið fyrir.“
„ÉG VIL NÚ biðja þig að koma
þessum fáu línum á framfæri fyrir
mig, ef það mætti verða til þess
að gefa fólki örlitla hugmynd um
skemmtanalíf unga fólksins, þó
einkum ungu stúlknanna. Ég veit
vel að það er að bera í bakkafull-
an lækinn að fara að ávíta stúlk-
urnar svo mjög sem það hefir
verið gert, en aldrei er það of vel
brýnt fyrir þeim, að minnsta kosti
vissri tegund .stúlkna að gæta
fyllsta velsæmis a. m. k. í návist
heiðarlegs fólks.“
„ÉG VAR NÚNA fyrir nokkr-
um dögum í sumarfríi og hafði
eins og fleiri ákveðið að fara út
úr bænum eitthvað út í ríki náttúr
unnar til hvíldar og skemmtunar,
og ákvað því að fara til Þing-
valla, tjaldaði ég þar á góðum stað
og hugðist lifa rólegu og ánægju-
legu lífi. Margt var þarna af
fólki og tjöldum. Þetta var um
helgi. Fljótt varð ég þess áskynja,
að ég mundi ekki hafa það éins
rólegt eins og ég hafði búist við.
Þarna voru 2 tjöld, ekki alllangt
frá og í þeim kornungar, sprell-
fjörugar stúlkur með hermönnum.“
„ÉG LÉT þetta ekki á mig fá
heldur festi tjald mitt fast niður
og fór svo niður að Valhöll og
fékk mér hressingu. Dvaldist ég
þar nokkuð lengi, ásamt ferðafé-
laga mínum, en er við komum aft
ur var búið' að rífa tjaldið niður
og alls ekki glæsilegt um að litast.
Komin voru 2 tjöld önnur og í
þeim voru stúlkur og sjóliðar.
Gekk ég til þeirra og spurði, hvort
þær vissu hvernig stæði á því að
tjaldið okkar væri svona. Svör-
uðu þær okkur mjög kuldalega
að þær væru ekki hér til að gæta
tjalda óviðkomandi fólks. Stúlkur
þessar voru allar drukknar og lá
brennivínsflaska og amerískar
bjórflöskur allt í kringum þær.“
„VIÐ TÓKUM tjald okkar upp
og færðum það nokkuð austar,
voru þar mörg tjöld fyrir og bar
mest á kornungum stúlkum í þeim
Voru þær ýmist éinar eða í fylgd
með hermönnum eða margar sam-
an. Mér fór að detta í hug að Þing-
völlur væri orðin einhver sælustað
ur fyrir hermenn og stúlkur, en
það gladdi mig, er ég sá að í sum-
um tjöldunum voru hjón með
börn sín.“
AÐ er næsta athyglisvert,
að hrun og endurreisn
Frakklapds skuli bera upp á
sama mánuð. Sú virðist þó
muni verða raunin, því að hrun
Frakklands átti sér stað í júní-
mánuði árið 1940, eins og al-
kunna er, og innrás banda-
manna í Frakkland hófst svo í
júnímánuði 1944, en það mun
flestra manna mál, að hún sé
stærsta og merkasta átakið til
endurreisnar Frakklands.
Nú er sú tíð liðin, þegar véla
'hersveitir og fallhlífarher-
menn Þjóðverja unnu hvern
sigurinn öðrum frækilegri. Það
hefur nú orðið hlutskipti þýzku
herstjórnarinnar að verða að
efna til varnarstríðs á landi því,
þar sem herskarar Þjóðverja
þreyttu hina miklu sókn sína
árið 1940, svo að enginn fékk
viðnám veitt.
Það er ekki að ástæðulausu,
þótt ég freisti þess að bera
saman viðhorfin á Frakklandi
árið 1940 og nú, þegar sóknin
gegn Evrópuvirki Hitlers er
hafin, vegna þess, að ég kynnt-
ist hruni Frakklands af eigin
raun. Eg dvaldist sem sé í Par-
ís um þær mundir, en hvarf
þaðan ibrott tveim dögum áður
en Þjóðverjar héldu innreið sína
í höfuðborgina og lagði leið
mína yfir landamæri Spánar
sama dag og vopnahléssamn-
ingurinn var undirritaður. Það
var merkilegt og aðdáunarvert
hversu rólegir og æðrulausir
Parísaribúar voru, unz öll sund
höfðu lokazt. Frakkar reyndu
að telja sér trú um það, að
kraftaverk myndi enn gerast
eins og þegar Þjóðverjar voru
stöðvaðir við Marnefljót í
heimsstyrjöldinni fyrri.
Franska þjóðin var alls ófús að
trúa því, hversu vonlaus aðstaða
herja hennar á vígvöllunum
var orðin.
. Hinn 9. júní — en hinn 14.
júní héldu Þjóðverjar innreið
sína í París — sltrifaði ég það
í dagbók mína, að ég hefði ver-
ið sjónarvottur að því, að fólk
skemmti sér við það, að gefa
svönum í Bois de Boulogne,
hinum mikla skemmtigarði
I Parísarborgar. Söngleikahallir
höfuðborgarinnar voru meira
að segja fjölsóttar dag hvern,
enda þótt Þjóðverjar héldu
uppi linnulausri skothríð á hana
og flugvélar þeirra gerðu harð-
fengilegar árásir á hana.
Að kvöldi hins 9. júní voru
staðir þeir, sefn nefndir voru í
frönsku herstjórnartilkynning-
unni, svo skammt frá París, að
borgarbúar tóku óðum að búa
brottför sína. Fréttin um það,
að stjórnin væri farin til Tours
barst um borgina eins og eldur
í sinu. Og brátt komu svo til
sögunnar1 hópar landflótta-
manna, sem nú vissu vart, h'var
þeir áttu að leita athvarfs.
Öli farartæki voru tekin í
notkun. Það var ógerlegt að fá
bifreið keypta eða leigða, þótt
stórfé væri í bcði. Fjöldi fólks
sem ekki átti bifreiðir, flýði á
reiðhjólum eða fótgangandi, og
allir þeir, sem hurfu brott frá
París, lögðu leiðir sínar í suður-
átt. Fjölmargar bændafjöl-
skyldur tóku sig upp frá búum
sínum og fluttu eignarmuni þá,
sem þær máttu með komast,
með sér á vögnum.
Um tíma leit helzt út fyrir
það, að ég nryndi verða inn-
lyksa í París. Eg hafði aldrei
numið þá list'að stjórna bifreið,
enda er ég gersneyddur
fræði. Það var ógerlegt að
komast brott með járnbraut-
um, og bifreið var hvergi fáan-
leg.
| *
JAPANSKUR fréttaritari,
sem ég hafði kynnzt í Tok-
íó, lét mér og konu minni í té
far til Tours, hins nýja aðset-
ursstaðar frönsku ríkisstjórnar-
innar, þótt mjög væri þröngt
á þingi í bifreið hans. — Við
vorum ekki fyrr komin til
Tours, en ríkisstjórnin flutti til
Bordeaux eftir að forsætisráð-
herra Frakka, Paul Reynaud, og
forsætisráðherra Breta, Win-
ston Churehill, sem hafði- kom-
ið loftleiðis til Tours, höfðu
setið ráðstefnu saman. Við
slógumst 1 för með ríkisstjórn-
inni og fengum far í járnbraut-
arlest, sem upplýsingamála-
ráðuneytið hafði tekið í þjón-
ustu sína.
Svo að segja allir íbúar Par-
ísar flykktust um þessar mund
ir til þessarar fornu og sögu-
frægu borgar. Enn sem komið
var, gætti þar ekki teljandi
matarskorts, en'það var miklum
erfiðleikum háð að fá máltíðir,
vegna þess, að öll veitingahús
og kaffihús voru yfirfull af
fólki öllum stundum. Við
fengum inni í húsi fjölskyldu
nokkurrar, sem fyrrum hafði
verið í góðum efnum og átti
Framhald á 6. síðu.
Framhalds á 6. síðu.
Ungliitga
vantar okkur nú þegar t3B
bera út í nokkur iiverfi
í bænum.
Hátt kaup.
álþfHyblali. — Sími 4900.