Alþýðublaðið - 26.08.1944, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laiigardagur 26. ágýst : 4H4;
Forsefi íslands og
föruneyfi hans
snæðir hvöldverð í
Hvíta húsinu
Afimmtndags-
KVÖLDDE) var Forseti
íslands, utanríkissáðherra og
annað föjruneyti gestir for-
seta Bandaríkjanna í kvöld-
verði í Hvítahúsinu.
Meðal boðsgestanna voru
ráðherrar, hæstaréttardómar
ar, ýmsir helztu þingmenn,
forstjórar sjálfstæðra stjórn-
ardeilda, Steítinius varautan
ríkisráðherra, fulltrúar fyrir
her og flota og ýmsir ráð-
gjafar, ennfremur voru meðal
boðsgestanna sendiherra Is-
lands í Washington Thor
Thors og Henrik Sv. Bjöms-
son, sendiráðsritari.
Roosevelt Bandaríkjafor-
seti ávarpaði Forseta íslands
með hlýjum orðum í garð Is-
lands og Sveinn Bjömsson
forseti þakkaði með stuttri
ræðu.
Möguieíkar til að fá
GRÆHMETI ALLT ARIÐ
Reykvíkingar farnir að reisa
gróðurhús í og við hús sín
Viðíal við Sigurð Svebuson, garðyrkju-
ráðunauf Reykjavíkur
T9
ALGJÖRLEGA NÝTT viðhorf skapast í rækt-
unarmálum bæjarins við afnot þau, sem nú
eru hafin af hinu heita uppsprettuvatni frá Reykjum.
Smátt og smátt fá fleiri og fleiri hús afnot heita vatns
ins, en þá skapast alveg ótrúleg skilyrði fyrir ræktun
mat- og blómjurta. Nú þegar hafa nokkur lítil gróður
hús, sem einstakir menn hafa byggt við hús sín eða
í görðum, risið af grunni og nokkur eru í byggingu.
Iþróttabandalag
Reykjavíkur siofaiað
í fyrrakvöld
IFYRRADAG var; haldirat
hér í Reykjavík stofnfundL
ur íþróttabandalags Reykjavík-
ur. Samþykkt var uppkast að
lögum fyrir bandalagið, en síð
an var fundinum frestað.
Stjórn ibandalagsins verður
þannig skipuð, að íþróttafélög-
in ó bandalagssvæðinu tilnefn®
ihvert í sínu lagi einn‘ mann í
stjórnána,- en aðalfundur banda-1
lagsins kýs formanninn. Síðam
kýs bandalagssstjórnin f jóra
menn úr sínum hópi, sem ásamt.
formanni mynda framkvæmda-
ráð 'bandalagsins.
Á stofnfundinum voru mætfc-
ar stjórnir flestra íþróttafélag-
anna í bænum og meðlimir í-
þróttaráðs bæjarins.
Þetta sagði Sigurður Sveins-
son garðyrkjuráðunautur bæj-
arins í viðtali við Alþýðu-
blaðið í gær.
— Leyfir byggingarnefnd
bæjarins slíkar byggingar?
„Ekki er annað vitað en lítil
Ungir Reykvíkingar efna fil há*
i fíðar að Kolviðarhóli
íþroftatélag Reykjavíkur hefur iorusluna og
verða margar íþróttir sýndar og ýms skemmti-
airiði um hönd höfð
I
FYRRA SUMAR tók I- um, undir forustu Davíðs Sig-
urðssonar íþróttakennara I.R.
þróttafélag Reykjavikur
upp þann sið, að halda eina
helgi sumarsins sérstaklega
hátíðlega, og nefndi í. R-
dag, eða í. R - daga, því þá
stóð hátíðin yfir í tvo daga
og fóru félagarnir upp að Kolv
viðarhóli, en hann hefir ver-
ið eign í. R. frá því árið
1938, og héídu þeir þar há-
tíðahöld sín.
Að þessu sinni efnir félagið
til hátíðahalda sinna um þessa
helgi, og hefjast þau síðari
hluta dagsins í dag og halda
áfram á morgun.
Af tilefai þessu átti Alþýðu-V
blaðið tal við formann Í.R.,
Þorstein Bernharðsson, og
spurðist fyrir um Í.R.-dagana.
„Við tókum þessa nýbreytni
upp í fyrrasumar á sama tíma-
og nú,“ segir Þorsteinn. „Frá
því að í. R. eignaðist Koivið-
arhól árið 1938, hefur félagið
haldið þar uppi starfsemi að
vetrinum fyrir skíðafólkið, en
hugmyndin er að frjálsíþrótta-
starfið aukist þar til muna,
enda eru skilyrði þar góð frá
náttúrunnar hendi til ýmis
konar íþróttaiðkana og íþrótta-
móta.
í fyrrasumar héldum við þar
hátíð okkar, sem við nefnum
Í.R.-dagana. Meðal annars fór
þá fram þar nokkur hluti inn-
anfélagsmótsins og ýmislegt
fleira var til skemmtunar.
Nú hefst hátíðin seinnipart-
inn í dag og mun standa yfir
þangað til annað kvöld.
Frá því um miðjan júlí hef-
ur staðið yfir íþróttanámskeið
hjá félaginu í frjálsum íþrótt-
Þeir, sem tekið hafa þátt í
þessu námskeiði, munu koma
fram ásamt fleiri íþróttamönn-
um á hátíðinni og sýna listir
sínar.
í fyrra létum við lítið yfir
þessum hátíðahöldum okkar og
voru þau þá eingöngu fyrir fé-
laga I.R. og gesti. Nú verður
það með svipuðum hætti, að-
eins fyrri I.R.-inga og gesti
þeirja.
Við höfum ekki aðstöðu til
þess ennþá, að 'hafa meir um
okkur en þetta, en hins vegar
er framtíðardraumur okkar sá,
að Í.R.-dagarnir að Kolviðar-
hóli verði síðar meir þjóðhátíð
Reykvíkinga, á líkan hátt og
íþróttamenn í Vestmannaeyjum
hafa haldið uppi þjóðhátíð
Vestmannaeyinga.“
— íþróttir Í.R.-daganna?
„Aðallega munu fara fram
frjálsar íþróttir, svo sem
hlaup, stökk og köst að þessu
sinni. Annars á Í.R. nú orðið
knattspyrnuflokk, sem ef til
vill að þessu sinni skorar á þá
félaga til keppni, sem utan
hans standa, en hafa iðkað
knattspyrnu áður. Og komið
getur að sjálisögðu til mála
síðar meir að knattspyrnu-
keppni fari þarna fram milli
félaga, enda þöfum við þarna
ágæta landseta, þar sem eru
Valur og Víkingur, og væri
ekki illa til fundið að efna til
keppni við þá.
Eitt vil ég drepa á,“ segir
Þorsteinn að endingu, „að upp-
fyllíst sá draumur okkar, að
Í.R.-dagarnir geti orðið þjóð-
hátíðardagar Reykvíkinga, tel
gróðurhús í görðum eþa 'við
íbúðarhús verði leyfð, enda
væri annað hreinasta firra í
bæjarfélagi, sem er að fá þá
sérstöðu, að verða fyrirhafnar-
lítið sjálfu sér nógt um allt
grænmeti og blómjurtir, án
tillits til hita eða kulda lofts-
ins. Það væri bókstaflega að
ala á vaneldissjúkdómum þeim,
sem nú þjaka bæjarbúa. Því
það mun mála sannast, að
margir*þeir sjúkdómar, sem nú
ber mest á með almenningi,
munu stafa af vaneldi, einhæfni
fæðunnar og grænmetisskorti.“
— Hver er stærð þéirra
gróðurhúsa, sem þegar hafa
reist verið og hvað kosta þau?
„Stærð sú, sem ég tel vera
heppilegasta fyrir slík hus, er
4x4 metrar eða 4 metrar á
lengd og aðrir 4 á breidd.
Þessi stærð er talin heppileg-
ust með Dönum, þegar um hús,
ætluð einni fjölskyldu, er að
ræða.
Eftir því sem næst verður
komizt kosta slík hús uppkom-
in hér í bænum tæpar 4000
krónur. Væri gróðurhúsið
byggt áfast við íbúðarhúsið,
yrði það mun ódýrara, en gera
verður ráð fyrir því, að hér
verði aðallega reist sérstæð
hús, í görðum úti, og er ofan-
greint verð miðað við það.“
— Er vatnið, sem nota má í
þessu skyni, nógu heitt til þess
að rækta megi grænmeti og
blóm allt árið?
„Þar stendur nú aðal-þránd-
urinn í götunni. Sem stendur
má aðeins nota hið svokallaða
frárennslisvatn til hitunar í
gróðurhúsum, en það er aðeins
ca. 30—40 gráða heitt, víðast
hvar að minnsta kosti, og
verður þá að leggja meira en
J tvöfaldar lagnir vatnspípna,
miðað við það, sem tíðkast
annars staðar, þar sem hvera-
hiti hefur verið tekinn í þjón-
ustu ræktunarinnar. Hefur
þetta að sjálfsögðu aukinn
kostnað í för með sér.
Hitt er algerlega óvitað mál,
hvað yfirvöld bæjarins hugsa
sér fyrir um afnot hveravatns-
ins í þessu skyni, en ákvarð-
ana er nú þegar full þörf, svo
menn fái að vita hvað þeir
mega eða mega ekki á þessu
sviði, eða réttara sagt, hvað
þeim kann að verða leyft að
haldnir fyrr 'að sumrinu, helzt
í síðari hluta júní, því um
þetta Ieyti er orðið allra veðra
von, og má þá búast víð að há-
tíðin verði ekki jafnfjölsótt og
skemmtileg
Lítil gróðurhús
gera eða þeim meinað.
Þá er og önnur hlið á máli
þessu, sem valdið getur tölu-
verðu hvað snertir kostnaðar-
hlið þess. Það er hugsanleg
leið til þess að hagnýta frá-
rennslisvatnið á, að leiða það
út í jarðveginn í lokræsum,
sem menn gætu hlaðið sjálfir.
Fengin er vissa fyrir því, að
flestar mat- og blómjurtir
myndu þrífast vel í jarðvegi,
sem hitaður væri á þennan
hátt. Einnig mætti og veita
vatninu í slíkum lokræsum út
í vermireitina í stað vatns-
leiðsluröra, og spara þannig
rörlagnirnar. ,
Hér í bænum hefur ekki
unnizt tækifæri til nánari at-
hugunar á þessum málum öll-
um og hefur þar aðallega
staðið í vegi sú óvissa, sem
hvílt hefur eins pg skuggi yfir
framtaki manna og tilraunum.
En fullur vilji, áhugi og geta
virðist vera með bæjarbúum
mjög mörgum, að láta til sín
taka um þessi mál og hefja
byggingu gróðurhúsa, væri
Frh. á 7. ttöhi.
Dilkakjöf ekki fyrr en
um miSjan sepiember
~
ENiGIN 1 sumarslátrun sauð-
fjár mun verða á þessil.
sumri, eins og áður hefir verið
vikið að hér í hlaðinu, enda þóft
í sumar hafi verið skortur á
dilkakjöti, svo að til vandræða
ihefir horft.
Mun slátrun dilka ekkd hef|
ast fyrr en um miðjan septena-
ber að þessu sinni, og verða.
hæjarbúar því að híða þolinmóð
ir en numi hríð eftir nýja kjöt-
inu.
Rafmagnsmálln
í bæjarráði í gær
Abæjarrádsfundi.
sem ihaldinn var í gær-
kveldi, var samiþykkt að halida
áfram rannsóknum á virkjun
Botnsár og Neðri-*Fossa í sam-
ráði við ríkisstjórnina.
Ennfremur var samþykkt a&
fela rafmagnsstjóra að leita tál~
hoða í eimtúrbínustöð annað
hvort méð kola- eða olíukynd-
ingu.
Dagsbrún boðar samúðarverk-
faii í iðnaðinum frá 4. n. m.
sem hún getur
_ . orðið, ef hún er haldin meðan
ég heppilegra að þeir verði \ dagur er lengstur."
Æíiar sér með jtví aS reyna að bjarga Iðju úr
faeirri sjáifheldu, sem jsað félag er í
VERKAMANNAFÉLAGIÐ DAGSBRÚN gerir tilraure
til að bjarga Iðju úr þeirri sjálfheldu, sem Björn Bjarna-
son formaður félagsins liefir sett það í.
Samþykkti stjórn og trúnaðarráð félagsins á fundi sínum £
fyrrakvöld að hefja samúðarverkfall í fyrirtækjum Félags ís-
lenzkra iðnrekenda, þar sem Dagsbrúnarmenn vinna.
Er hart til þess að vita, að
lítil klíka í e-inu félagi skuli
halda þannig á spilunum fyrir
hönd féiaga sinna, að stærra
félag, 'sem hefir gert þolanlega
saminga fyrir hörid sinna félaga,
neyðist til íþess að segja .þeim
að hætta að vinna til þess með
því að gera tilraun til þess aö
hjarga skjólstæðingum þessar-
ar klíku úr sjálfheldunni, semi
þeir hafa verið settir í.
Og er Dagsbrún sízt ámælis-
verð fyrir afstöðu sína — eins
og í pottinn er búið, því að
mesta nauðsyn samtakanna er
að verkafólkið styðji hvað ann
að.
Vafamiál er þó, að tilrauú
Dagsbrúnar til að bjarga félög-
um Iðju muni takast. Með sam
úðarverkfallinu stöðvast öll
vinna í Stáltunnugerðinni — og
einnig hætta þeir ■ verkamenn
úr Dagsbrún, sem nú vinna í
fyrirtækjum iðnrekenda.
Stjórn Dagsbrúnar mun hafa
tilkynnt Félagi íslenzkra iðnrek
enda ákvörðun sína í gær — og
hefst verkfallið mánudaginn 4.
september.
Verkakvennafélagið Fram-
sókn hefir enga ákvörðun tekið
um samúðarverkfall með Iðju,
enda er allt öðru máli að gegna
Frh. á 7. rlO*