Alþýðublaðið - 03.09.1944, Blaðsíða 3

Siuutudag'ur 3. september 1&44.

3
Hvers vegne!
UNDANFARNAR VIKUR hafa
menu í öllum frjálsum lönd-
um heims fylgzt af athygli
með hinni þrautseigu bar-
áttu pólska heimahersins,
einkum Varsjárbúa, sem nú
heyja grimmilegt stríð fyrir
frelsi sínu og mannréttind-
um undir forystu Bohrs hers
höfðingja. Vörn hinna að-
■þrengdu og sveltu borgara
vekur hvarvetna aðdáun, að
dáun sem er blandin hryll-
ingi, er menn heyra getið
um bænir þeirra um mat og
nauðsynlegustu lyf. Ástand-
ið í borginni er sagt óskap-
legt, skortur á frumstæðum
lífsnauðsynjum og hjúkrun-
argögnum, hvarvetna blasa
við sundurskotin hús og
sprengjugígirnir gína við
mönnum. á götum og torg-
um, en samt er barizt, og
barizt til hins ítrasta, því
Vársjárbúar vilja heldur
þola raunirnar, sem eru sam
fara hinni ójöfnu baráttu en
verða enn á ný að þola á-
nauð árásarlýðsins.
ÝMISLEGT ER Á HULDU úm
■ uppreisnina í Varsjá og erfitt
að gera sér glögga grein
fýrir, hvernig þeim málum
er, háttað. Margar fregnir
hafa borizt að undanförnu,
er benda til þess, að ekki sé
allt með feldu, einhvers stað
ar hljóti eitthvað að vera,
sem er næsta grunsamlegt.
Svo er að sjá, ef trúa má
fregnum síðustu daga, sem
Rússar hafi látið í ljós þá
skoðun, að Varsjárbúar hafi
byrjað uppreisnina of
snemma og kenni pólsku
stjórninni í London - um
hverinig komið er. Á hinn
bóginn segja ýmsir þeir, er
bezt kunna skil á þessum
málum, eins og t. d. Vernon
Bartlett þingmaður í enska
blaðinu ,,News Chronicle*4,
að Rússar h'afi sí og æ hvatt
Pólverja til uppreisnar og
verður þessu tæplega mót-
mælt.
ÞAÐ ER VÆGAST SAGT ó-
sennilegt, að Varsjárbúar
hafi flanað út í uppreisn. ef
þeir hefðu elcki eitthvað fyr
ir sér, þegar af þeirri ástæðu,
að samhandið milli leyní-
starfsemi Pólverja heirrfa
fyrir og Rússa hefir, að því
er ságt er, verið mjög náið
og pólska stjórnin í London
hefir hvatt forvígismenn
hennar til þess að aðstoða
rússnesku herina eftir megni,
eftir þvi, sem þeir sækja
fram. Má því álykt,a, að Var-
sjárbúar hefðu ekki byrjað
uppreisn, ef þeir hefðu ekki
ástæðu til að ætla, að hjálp
Rússa væri á næstu grösum
og að þeir myndu aðstoða
þá á allan hátt. Það er því
eitthvað bogið við afstöðu
Rússa til Varsjárbúa þessa
dagana.
ÞAÐ VAKTI TALSVERÐA at-
hygli á dögunum er iþað sáist
í erlendum blöðum, að Rúss-
ar hefðu neitað Bretum og
v Frh. á 7. síðu
Finnar Eeifa nú fyrir sér um fri5:
ra með allan her úr Fínnlandi
Á ieið tii fangabúðanna
Bandamenn taka á degi hverjum aragrúa þýzkra hermanna til fanga í hardögunum í Norð-
ur-Frakklandi. Sókn þeirra er svo hröð, að oft gefst þeim ekki timi til að kasta tölu á fang-
ana, sem streyma að, en alls hafa bandamenn tekið yfir 200.000 fanga. Þessi mynd sýnir
þýzka fanga um borð í amerísku strandvarnaskipi, sem er á leiðinni til Englands með þá.
Þeir virðast ekkert hnuggnir yfir hlutskipti sínu.
Vesfurvígstöðvarnan
Austar á vígsfððnmem eru Bandaríkjamenn
aðeins 13 km frá landamærum Þýzkalands
., *»•
SÓKN bandamanna norður á bóginn er jafnhröð og áð-
ur. í gær tilkynntu þeir, að 'borgirnar Laon og Douai
væru á þeirra valdi. Jafnframt sóttu þeir áfram inri í Belgíu
og eru n.ú í rúmlega 60 km. fjarlægð frá Briissel suðaustur
af borginni Tournai. Harðir bardagar geisa við Metz og
Thionville, en þaðan eiga bandamenn aðeins 13 km. ófarna
til þýzku landamæranna. Við Longwy hefir einnig komið
til átaka, en Þjóðverjar hrökkva undan.
Vestar á vígstöðvunum hafa brezkar sveitir tekið Vimyhæðir,
sem mikið var barizt um í síðasía stríði og sækja hratt fram í átt-
ina tii LiIIe. Borgirnar Fécamp og St. Valery á Ermarsundsströnd
eru á valdi þeirra. Þjóðverjar eru byrjaðir að eyðileggja allt nýti-
legt í þeim höfnum, sem enn eru á valdi þei.rra. Miklar sprenging-
ar hafa heyrzt frá Boulogne, þar sem Þjóðverjar eru að sprengja
í loft upp hafnarmannvirki. Bandamenn þrengja enn hringinn
um Le Havre og hafa gert skæðar árásir á skip þar á höfninni og
valdið miklu tjóni.
Öllum fregnum frá Norður-
Frakklandi ber saman um, að
mótspyrna Þjóðverja sé nú brot
in á bak aftur og fari nú banda
menn fram hverju sem þeír
vilja. Á einum sólarhring sóttu
Bandaríkjamenn fram um 55
km. frá Verdun að Moselfljóti
og í gærkveldi var svo komið,
að þeir áttu ekki nema tæpa 13
Þýzkalands. Þjóðverjar eru
ságðir flýja eins hratt og unnt
er til varnarvirkja Siegfried-
línunnar, en þar hefir mikill
mannafli unnið að því að und-
anförnu að treysta varnirnar
sem bezt.
í tilefni af því að bandamenn
höfðu farið inn yfir landámæri
Belgíu í gær, voru oft leikin
km. ófarna til landamæra i belgisk hergöngu- og þjóðlög í
brezka útvarpið. Bandaríkja-
menn fóru inn yfir landamær-
in norður af Douai og voru suð
austur af Tournaí í Belgíu í
gærkveldi, um 60 km .frá höf-
uðborginni Brússel.
SÓKN BRETA.
Brezkar og kanadiskar
vélahersveitir hafa einnig sótt
mjög hratt fram og verða fyr-
ir lítilli mótspyrnu af hálfu
Þjóðverja. Einkum er getið
um sérstaklega hraða sókn 51.
Háskotaherfylkisins frá Kan-
ada, sem hefir tekið bæinn St.
Valery, sem er norður af Abbe
ville, úti við Ermarsunds^trönd.
Vinna þeir að því að eyðileggja
svifsprengjustöðvar Þjóðverja
og verður vel ágengt. Hefir
dregið til muna úr svifsprengju
árásunum undanfarna sólar-
hringa, eftir því sem banda-
menn sækja fram með strönd-
inni og ná á • sitt vald svif-
sprengjustöðvunum. Þjóðverjar
reyna að eyðileggja öll mann-
virki, sem bandamönnum
mættu að gagni koma. Var
þess getið í fréttum í gærkveldi
að fólk í Folkestone á Bretlands
strönd, hefði heyrt miklar
! sprengingar frá Boulogne hand
an sundsins og munu Þjóðverj
Hafa þegar lofað að
verða við kröfu finnsku
stjórnarinnar u i hað
Rússar sagóir krefj-
ast, aS Finnar slíti
stjórnmálasambandi
vió Þýzkaland
|1J ACKZELL, forsætisráð-
11 herra Finna flutti út-
varpsræðu í gær, þar sem
hann skýrði frá því, að Finn-
ar hefðu leitað hófanna um
frið við Itússa. Hefðu Finnar
rætt þessi mál við fulltrúa
Rússa í Stokkhólmi, og hefðu
Rússar þá krafizt þess, að
Finnar slitu stjórnmálasam-
bandi við Þjóðverja og að
Þjóðverjar hyrfu á brott með
her sinn úr landinu innan 15.
þessa mánáðar. Finnska
stjórnin hefði farið þess á
leit við þýzku herstjórnina,
að þýzki herinn yrði fluttur
úr landi og hefðu Þjóðverjar
fallizt á það.
í gærkvöldi voru haldnir
tveir lokaðir fundir í finnska
þinginu og rætt um væntanlega
friðar- eða vopnahléssamninga
Finna og Russa og hefir enn
ekkert frétzt, hvað þar fór
fram.
í útvarpsræðu sinni sagði for
sætisráðherra Finna meðal ann
ars, að hernaðarlega og stjórn-
málaleg nauðsyn krefðist þess,
að reynt yrði að semja frið,
Hann kvað finnsku þjóðina.þrá
frið og það væri skylda finnsku
stjórnarinnar að komast að frið
arskilmálum. Þá sagði hann, að
Ryti, fyrrverandi forseti Finn-
lands bæri aðalábyrgðina á sam
komulaginu við Þjóðverja, sem
Finnum hafi verið nauðugur
einn kostur að standa að.
Hackzel forsætisráðherra gat
þess, að fyrir nokkru hefði
finsk sendinefnd átt tal við full
trúa Rússa í Stokkhólmi og að
rætt hefði verið úm möguleika
á vopnahléi eðá friðarsamning-
um. Kvað ráðherrann skilyrði
Rússa ekki óaðgengileg eins og
áður hefði verið. Ilann skýrði
frá því, að Bretar og Banda-
ríkjamenn væru sammála Rúss
um um, að þýzki herinn yrði að
hverfa úr landinu og, að slitið
yrði stjórnmálasambandi við
Þjóðverja innan 15. september.
Að lokum sagði ráðherrann, að
'Finnar yrðu að færa þungar
fórnir, en engin fórn væri af
mikil fyrir föðurlandið.
ar vera í þann veginn að
sprengja í loft upp hafnarmann
virkin áður en þeir hörfa úr
borginni. Virkið í eyjunni und-
an St. Malo, sem Þjóðverjar
hafa varið til þessa, gafst upp í
gær, eftir að orrustuskipið
,,Malya“ hafði skotið á það.