Alþýðublaðið - 06.09.1944, Blaðsíða 5

3T‘'; il*úua£i:? ‘v se»t. 1944
ALi»r©UBLAÐ!0
5
Furðulegar tillögur rafmagnstjóra um stórkostlega
um — Grænmetisrækt við húsin fer vaxandi.
verðhækkun á rafmagni — Hættulegasta hornið í bæn-
BÆJARBÚI“« skrifar mér á
þessa leið: „Hvað hefur
gerst, sem réttlætir hina gífurlegu
hækkun á verði rafmagns, sem raf
magnsstjóri leggur til að bæjar-
stjórn samþykki? Þrátt fyrir ítrek
aðar fyrirspurnir hefur mér ekki
tekist að fá viðunandi svar við
þessari spurningu, en ég get full-
vissað þig um, að á sunnudags-
morguninn, þegar fólk sá blöðin
með þessum tillögum rafmagns-
stjóra þá rak það upp stór augu.“
„RAFMAGNSSTJÓRI leggur til
að nær allir taxtar hækki um 40
til 50 af hundraði. Einhver ástæða
hlýtur að vera fyrir þessari til-
lögu rafmagnsstjóra, því að mér
þykir það undarlegt, ef hann ber
■slíkar tillögur fram út í loftið og
án þess að þörf sé fyrir hækkun-
ina. Mér er það fullkomlega ljóst,
og það hygg ég að sé hægt að segja
um bæjarbúa almennt, að raf-
magnsveitan verður að bera sig
og sæmilega það, áii að hún eigi
að gerast okurstofnun og raka
saman fé á nauðsynjum almenn-
ings, það get ég ekki samþykkt
og mun aldrei samþykkja.“
„EF BÆJARSTJÓRN telur nauð
:synlegt að samþykkja tillögur raf-
magnsstjóra þá hækkar rafmagnið
um 40 til 50 af hundraði, eins og
áður segir. Það verður ægilegur
skattur og ekki nóg með það,
þæssi hækkun veldur því að ýms-
ír bæjarbúar verða að hætta að
nota rafmagn eftir brýnustu þörf-
um, eins og til dæmis þeir sem
verða að hita upp með raímagni.
Má því segja, að rafmagnsvand-
ræðin frá síðasta vetri gangi aft-
ur þrátt fyrir aukningu rafmagns-
ins og má þá telja að rafmagns-
stjóri geri það ekki endasleppt.“
ÉG SPURÐI fróðan mann, sem
er öllum þessum hnútum kunnug-
ur um þetta rafmagnsmál í gær.
Hann svaraði: „Mér komu tillögur
rafmagnsstjóra ekki síður ó óvart
en öðrum bæjarmönnum. Lánum
rafveitunnar hefur ekki verið sagt
upp, afborganir af þeim hafa ekki
hækkað, vextir af þeim hafa ekki
hækkað, og aukinn kostnaður
vegna kaupgjalds og mannahalds
kemur af sjálfu sér fram .í hækk-
uðu rafmagni er vísitalan hækkar.
Ég sé því ekki betur en að þessar
tillögur rafmagnsstjóra séu hrein
vitleysa og mig furðar á þeim, en
þetta mun nú verða rætt í bæjar-
stjórn á fimmtudaginn.“
ÞAÐ ER EITT horn í bænum,
sem ég þori varla að koma nærri.
Þetta er horn Laufásvegar, Þing-
holtsstrætis, Skothúsvegar og
Hellusunds. Þetta er ljótt horn og
hættulegra en flest önnur í bæn-
um. Hornið liefur nú um mjög
langan tíma verið upprifið og verk
ið lítið gengið, hvað sem veldur.
Það þarf að gjörbreyta þarna í
kring. Það þarf að taka af 'hornið
á garðinum við hús Hannesar
heitins Thorarensen, eins þarf að
taka hornið af Verzlunarskólagarð
inum. Hornið er algerlega blint
og stórhættulegt. Hvað veldur því
að þetta ei ekki lagað?
ÉG HEFI tekið eftir því í sum-
ar, að margir, sem hafa garða við
heimili sín hafa skipt þeim, ef svo
má að orði komast. Þeir hafa sett
blóm í hluta af honum, en ýmis
konar matjurtir í hinn hlutann.
Þetta skemmir ekki útlit garðanna,
langt frá því, en þetta gefur heim-
ilunum matjurtir, sem hafa mikla
þýðingu fyrir heimilin. Fólk ætti
að athuga þetta og auka þetta, erf
vel þarf að gæta þess, að garðarn-
ir séu vel skipulagðir, áð ekki
verði of rriikið af matjurtunum til
þess að skemma útlit garðanna,
hafa þær mátulega miklar, ón þess
að blómafegurðin spillist.
OKRIÐ Á GRÆNMETINU í búð
unum er svo mikið og ægilegt,
að það er ekki nema von að fólk,
sem hefur nokkra möguleika á því,
reyni að búa að sínu — og það er
áreiðanlegt að mikið og gott græn
meti er einhver bezta fæðutegund
heimilanna.
Hanns á horninu.
Unglinga
vantar okkur nú þegar til að bera
blaðtð um
Grelfisgötu og Laugarnessveg.
Alþýiublaðið. — Sími 4900.
Bezl að augiýsa í Alþýðublaðinu.
I
Til árásar.
Myndir sýnir eina af hinum frægu, hraðfleygu Thunderbolt flugvélum Breta í skýjahafinu
á leið til meginlandsins til sprengjuárásir á einhverja hernaðar-bækistöð Þjóðverja. Undir
hvorum væng hefur hún 250 punda tundursprengju, en það getur líka í framtíðinni orðið
gassprengjur, ef naztstar skyldr á síðustu stundu byrja á gashernaði.
iga nazislar eflir að klykkja út
með eiturgashernaði ! Tl
EFTIRFARANDI GREIN hefir Alþýðublaðinu borizt frá
hinum ónafngreinda sérfræðingi sínum um hermál.
Er greinin skrifuð í tilefni af frétt, sem barst um það fyrir
stuttu síðan, að Þjóðverjar myndu vera að undirbúa eitur-
gashernað.
NÝLEGA var þess getið í
útvarpsfregnum, að Þjóð-
verjar hefðu í hyggju að fara
að nota eiturgas í styrjöldinni
og hefði eiturgasútbúnaður ver
ið fluttur til Belgíu í þessu
skýni.. Margar slíkar fregnir
hafa borizt í þessari styrjöld, en
þær hafa aldrei verið staðfestar.
Ekki verður unnt að vita, fyrr
en að ófriðnum loknum, hvort
nokkur hæfa. hafi verið í þess-
um fregnum eða hvort ófriðarað
ilar hafi skirrzt við að nota eit-
urgas af ótta við gagnráðstafan-
ir andstæðinganna.
í öðrum greinum í þessu blaði
hefir því ávalt verið haldið
fram, að notkun eiturgass í þess
ari styrjöld sé mjög ólíkleg.
Fyrir ári síðan sagði ég í einni
þeirra greina, að ef til eiturgass
notkunar kæmi, væri það aðeins
örþrifatiltæki. En nú er ,ef til
vill tímabært að ræða þetta mál
að gýju,-
*
Ástæðan fyrir því að eitur-
gasi hefir ekki verið beitt í 5
ára styrjöld er eingöngu sú, að
það er ekki nógu öflugt eyðilegg
ingarvopn. Eiturgasið var að-
eins áhrifamikið vopn í byrjun,
vegna þess, að það kom mönn-
um á óvart; þeir kunnu engin
ráð við því og fyrstu gasgrím-
urnar voru harla ófullkomnar.
Gasvopnið var heldur ekkert á-
hrifameira síðustu ár fyrri
heirastyrjald-arinnar, enda þótt
ófriðaraðilar hafi stöðugt tekið
í notkun sterkari og sterkari gas
tegundir; — jvert á móti. Her-
mennírnir vöndust þessu nýja
vopni, en þá var aðallega beitt
ga-s§prengjum, og rnenn hættu
að óttast það.
Af tölum þeim, sem hér fara
á eftir, geta menn séð, hve lítil-
virkt þetta vopn var, að frá-
teknum sálarlegum áhrifum,
sem það hafði: Samkvæmt sæmi
lega áreiðanlegum áætlunum
dóu um 60-—70.000 manns úr
gaseitrun í fyrri heimsstyrjöld.
annað hvort þegar í stað eða
nokkrum klukkustundum eftir
eitrunina. En af þeim, sem f-lutt
ir voru í sjúkrahús, létust að-
eins 2—4' í . Tölur þessar kunna
að virðast háar. En þær eru ó-
verulegar í samanburði við
þann íjölda, sem dó, eða særðist
alvarlega í fvrri heimsstyrjöld-
inni, eða ekki nema um l'/< af
þeirri tölu.
Nú kynnu menn að segja:
Þetta átti við um fyrri heims-
styrjöldina, en nú eru aðrir tím
ar. Verið getur að nýjar og fljót
virkari gastegundir hafi verið
fundnar upp síðan þá, sem eng-
in vörn er gegn. Ekki er unnt
að varpa frá sér þessari mót-
báru sem bábilju einni. Fjöldi
þeirra efnasambanda, sem til
greina koma, er óendanlega
mikill. Varla hafa öll þessi efna
sambönd verið reynd og eftir
lok heimsstyrjaldarinnar fyrri
hafa efnafræðingar heimsins
einbeitt kröftum sínum að nyt-
samlegri og betri viðfangsefn-
um.
Áður þekktu menn eiturgas-
tegundir, sem gasgrimur megn-
uðu ékki að vernda menn fyrir,
þar eð þær komust í gegnum
síurnar (filter). Meðal þeirra er
kolsýrungur (CO), sem ekki má
rugla s-aman við kolsýru (CO-),
þvi að hún er ekki eitruð. Báðar
þessar gastegundir myndast
nær alltaf við sprengingar. Kol-
sýringur hefir þó ekki verið not
aður í hernaði. Vel getur hins
vegar verið, að tæknilegir örð-
ugleikar hafi verið yfirunnir um
framleiðslu þessarar gastegund
: ar og að hún eða aðrar gasteg-
undir verði notaðar.
En hvernig yrðu þær þá not-
aðar? Að líkindum með svipuð-
um hætti og áður, í gassprengj-
um. Engin ný tæki myndi þurfa
til þess. Gassprengjum má
skjóta úr sömu byssum og venju
legum tundursprengjum. Hins
vegar væri sá munur á frá fyrra
stríðinu, að auðveldara vaei’i. að
verjast. Bandamenn ráða öllu í
lofti. Þeir gætu ekki aðeins skot
ið á sprengjustöðvar óvinanna
af fallbyssum sínum heldur
gætu þeir og ráðizt á þær úr
lofti. Þeir gætu varpað sprengj
um á gassprengjugeymslur, sam
gönguleiðir o. s. frv. og þeir
gætu líka ráðizt á verksmiðjurn
ar, sem framleiða eiturgasið, en
bað var ekki hægt í fyrra stríð-
inu.
Þá verður einnig að gera ráð
fyrir því, að sá, er fyrir gasá-
rás yrði, myndi grípa til hefnd
arráðstafana. Churchill lýsti yf-
ir því, fyrir tveim árum, að
bandamenn hefðu allan undir-
búning til þess. í stuttu máli:
Notkun eiturgass á vígvellinum
myndi aðeins hafa nokkur áhrif
um skamman tíma og á litlu
svæði, og það því fremur, sem
árásir eru nú mestmegnis gerð
ar í skriðdrekum, sem mikið
auðveldara er að verja fyrir gas
árásum en einstaka hermenn.
En annað gæti komið tij.
greina: Notkun eiturgass gegn
óbreyttum borgurum og þá
fyrst og fremst gassprengjuskot
hríð á London. Gassprengjun-
um mætti varpa úr flugvéium.
Frh. af 6. síðu.