Alþýðublaðið - 06.09.1944, Blaðsíða 7

^VÍiðvpLudagnr 6. sept. 1944
AU»?PUBUÐie
7
I Bœrinn í dag. J
Næturlæknir er í Læknavarð-
stofunni, sími 5030.
Næturvörður er í Ingólfsapóteki.
Næturakstur annast Bifröst,
sími 1508.
ÚTVARPIÐ: ,
12.10-—13.00 Hádegisútvarp.
15.30—16.00 Miðdegisútvarp.
19.25 Þingfréttir.
20.00 Fréttir.
20.30 Útvarpssagan: Úr „Borg-
um“ eftir Jón Trausta, III.
(Helgi Hjörvar).
21.00 Hljómplötur: íslenzkir ein-
söngvarar og kórar.
21.20 Samtal: íslenzkur listmál-
ari í Vesturheimi (dr. Ed-
ward Thorlaksson og Emile
Walters málari. — Talplöt-
ur).
21.35 Hljómplötur: Dante-sónatan
eftir Liszt.
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
Innfcaupasamband
rafvirkja.
Frh. af 2. si6u
veri'ö það ljóst, að rafmagns-
rhál okkar eru |þá fyrst komin
i viðunandi horf, þegar innlent
. fyrirtæki getur tekið að sér að
.sjá um alla framkvæmd slíkra
yerka, svo sem uppmælingar,
áætlarúr, efnisútveganir og upp
setningu rafmagnsstöðva. Á síð
iiðastliðnum vetri varð það þvi
áð samkomulagi milli alls fjölda
íafvirkja að hrinda þessu nauð
synjamáli x framkvæmd. Bæði
var það að alþingi hafði þá ný
lega stigið stórt skref í þá átt
•að fara að nýta þær auðlindir,
sem við eigum í fossum okkar
og fallvötnum, og hjá þjóðinni
yirðist mikill áhugi vera að
vakna fyrir þessum málum, og
eins hitt, að í óefni virtist vera
komið með allan innflutning á
xxauðsynlegu efni til viðhalds
þeirra virkjana sem þegar vorh
fyrir hendi sökum ýmsra örð-
Ugleika af völdum stríðsips og
þar af leiðandi breyttra verzl-
unarsambanda.
Innkaupasamband rafvirkja
h. f. var því stofnað og er til-
gangur þess í stuttu máli sá, að
flyíja inn rafmagnsvörur til al-
menningsþarfa og gera auðveld
ara með allar framkvæmdir,
með þvi að taka að sér að öllu
leyti stærri og smærri virkjan-
ir. 1 þessu sambandi hefur fé-
lagið tryggt sér starfskrafta
hins unga og efnilega verkfræð
ings, Þorvaldar Iilíðdal, sem
nýlega er kominn heim, eftir að
hafa stundað nám í Englandi og
Ameríku undanfarin 7 ár og
ennfremur starfáð i þióm’^L'
þekki.ra fyrirtækja þar ytra
um tveggja ára skeið. Við er-
um því sannfærðir um að við
getuin boðið þeim aðilum, sem
ýmist hafa í huga eða eru þeg-
ar búnir að ákveða virkjanir,
upp á ólikt hagkvæmari við-
skipti ,en þeir hingað til hafa
átt kost á, og fer þar saman að
anðveld <ra ér að geta snúið sér
að einum aðila innlendum með
allt sem að vei'kinu lýtur, held
ur en að þurfa fyrst að leita til-
boða hjá ýmsum firmum út um
lönd, áður en nokkuð e rafráð-
ið, ásamt hinu að innkaupasam
"xandið hefur yfir að ráða
i! llkomlega samkeppnisfærum
starfskröftum, þar sem auk áð-
nrnefnds verkfræðings, hr. Þor
valds Hiíðdal eru flestir þeir
iðnlærðir menn sem þessa iðn-
grein stunda hér á landi.
í stjórn Innkaupasambands
rafvirkja h. f. eru þessir menn:
Holgeir Gíslason formaður, Jón-
as Ásgrímsson, Vilberg Guð-
mundsson, Kári Þórðarson og
Ingólfur Bjarnason.
Garirækf Reykvíkinga
Frh. af 2. síðu.
Aftur á móti hefir borið mik
ið á stöngulsýki í nokkrum görð
um eixxkum þar, sem lítil gróska
yar í grasveztinum. Það er lík-
legt, að þétta óhapp dragi nokk
uð úr uppskerunni, að minnsta
kosti í þeim görðum, sem verst
eru farnir, en hins vegar mun
frostið hafa dregið úr eða stöðv-
að mygluna, þar sem hennar
hefir orðið vart.
Uppskeruhorfur munu vera
með bezta móti að þessu sinni
og voru margir farnir að taka
upp kartöflur til matar gíðast
í júlí. Kartölfurnar eru yfirleitt
stórar en nokkuð fáar undir
hverju grasi. Þó er þetta mis-
jafnt eftir afbrigðum.
Nýju garðarnir.
Eins og ég gat upa í upphafi
var úthlutað á þessu ári um 180
nýjum görðum. Af þeim eru
125 við Tungu en hínir í Foss
vogi og vestur af Grímsstaða-
holtinu.
Garðar þessir voru vel undir
búnir, grafin i þá lokræsi með
10 m. millibili þar, sem því var
við komið, aúk nauðsynlegra
opinna skurða. Landið var
plægt og herfað aftur í vor áð-
ur en sett var niður.
I sambandi við Tungugarð-
ana víl ég geta þess, að stofn-
að var félag, sem allir, er garða
hafa á þessu svæði, eru félagar
i. Tilgangur félags þessa er m.
a. að gera félögunum hægara
fyrir t. d. um útvegun verk-
færa, áburðar, útsæðis o. fl. Þá
er einnig ætlast til, að félagið
sjái um sameiginlega vinnslu
allra garðana á hverju vori.
Með tilliti til þess hafa garðarn
ir verið skipulagðir þannig, að
hver maður hefir til frjálsra
afnota undir hús, grasblett, tré
rabarbara og aðrar fjölærar
jurtir, nokkurn blett af garðin
um næst götunni. Hitt verður
svo unnið sameiginlega með
vélknúnum jarðvinnslutækjum.
Með þessu fæst bæði ódýrari
og betri vinna heldur en ef hver
garðleigjandi færi að kaupa
plægingu á sínum garði, enda
varla hægt að koma við slíkum
verkfærum á svo litlum bletti.
Þá er einnig ætlun félagsins,
er fram líða stundir og því vex
fiskur um hrygg, að veita ár-
lega verðlaun þeim, er bezf
hirða garða sína, og er það mjög
mikils um vert, ef hægt væri að
vekja heilbrigðann metnað
manna í þessu efni.
Fram með Laugarnesveginr
um lét bærinn planta trjáplönt
um, aðallega víðiplöntum, í vor
og er ætlast til, áð þarna verði
komið upp skjólbelti til að
skýla görðunum fyrir norðan
næðingnum frá sjónum. Víðir-
inn hefir þrifist fremur vel í
sumar, en vegna skorts á trjá-
plöntum í vor vantar nokkuð
á' að beltið sé fullgert, en úr því
verður bætt á vori komanda, ef
trjáplqntur verða þá fáanlegar.
Eins og frá hefir verið skýrt
í blöðum bæjarins, hefir bæjar
ráð fallist á tillögur frá mér um
endurbætur á framræslu í
Kringlumýi ásamt ýmsum fleiri
lagfæringum, á því svæði, og
auk þess um undibúning að
nýju garðlandi á bakkanum
norðan við Fossvog vestan
Rejrkjanesbrautar. Strax og á-
stæður leyfa . verður - hafist
hnda um lausn þessara verk-
efna en að svo stöddu verður
engu spáð um hvenær hægt
verður að úthluta görðum á
þessu svæði. —
Nýr kálsjúkdómiLr.
Að .endingu gat ráðunaut.ur-
inn um einn skæðann kálkvilla,
sem orðið hafði vart nú í sum
ar, og ér það Æxlaveiki í káli.
Er sýki þessi svo mögnuð, að
hún getur lifað í görðum
minnsta kosti í 6 ár þótt ekkert
kálmeti sé sett í þá eða rófur,
en kartöflum er hún óskaðnæm.
Taldi í'áðunauturinn mjög áríð-
andi að þar sem sýki þessi
íaémi fram væri gætt fyllstu
varúðar svo hún breyddist ekki
út, og kvað beztu vörnina við
pvi að hafa ekki kálmeti í þeirn
görðum í átta ár svo að öruggt
vaeri með að sýklarnir væru út
dauðir. Veiki þessi lýsir sér á
xann hátt, að sveppar koma á
kálið og sömuleiðis á rófur, og
myndast rotnun í þeim. Er kál
sýki þessi nýtt íyrirbæri í leigu
görðum bæjarins, en hins veg-
ar hefir hennar orðið vart í Vest
mannaeyjum og i Hveragerði,
og í Gróðrarstöðinni hér, og er
vitað um tvö tilfelli, sem bor-
ist hafa í leigugarða hér, að þau
hafi komið með plöntum það-
an.
Jóhann Jónasson ræktunar-
ráðunautur bæjarins tók við
þessu - starfi 1942 og er
mjög áuhgasamur um að koma
matjurtagörðunum í sem bezt
horf hvað snertir ræktun og
hirðingu alla, enda hefir skipun
þessara mála, tekið' miklum
framförum undir hang umsjón.
Síðasta kappmótið.
Frh. «f 6. s«5u-
að skapa sigurnn með því að
skora mörkin, sem veikastir eru
í liði Vals, það voru þeir sem
ollu því að leikur Vals var fypir
neðan meðallag.
Anton og Stefán voru nýir
rpenn í framlinu Vals. Anton
lék miðh. og Stefán h.úth., og
það var hann sem skoraði mark
ið fyrir Val. Stefán Magnússon
er ungur piltur, og er þetta
fyrsta sinn, sem hann leikur
með meistaraflokki, hann er
bráðefnilegur og ötull leikmað-
ur, og má mikils góðs af hon-
um vænta í framtíðinni.
Anton lætur elcki að • leika
miðh. til þess hefir hann og
enga æfingu, en eftií að hann
og Alli v.innh. skiptu um stöð-
ur batnaði framlínan nokkuð,
því Anton er duglegur og dreif
spilið betur sem innh. en Alli
hafði gert, en honmn lætur oft
vel að skjóta kröftuglega til
marksins, þó ekki komi að gagni
að þessu sinni. En þegár fram
lína Vals er athuguð, og þess
er gætt að hún er skipuð ein-
staklingslega góðum leikmönn-
um og vönum leikmönnum, dett
ur manni í hug, hvort þeir innh.
Alli og Baddi og v.úth. Lolli,
séu of æfðir eða kærulausir um
gang leiksins og allar staðsetn
ingar t. d. v.úth. þvi leikur
hann ætíð sömu leiðina upp
með línunni, uppí horn, utan
verðu við bakverðina mótherj
ans, í stað þess að reyna að
brjótast innan við þá, stytztu
leið og markinu og því nota
þeir innh. Alli og Baddi, ekki
þá sjálfsögðu aðferð að gefa
knöttinn, fljótt fram á auðu-
svæði, í stað þess eilifa ,,plats“
fram og aftur, sem endar með
því að mótherjinn nær knettin
um, og fyrir hvern einn sem
þeir leika á koma tveir í vörn.
Þetta einskisverða ,,plat“ eyðir
orkunni til einskis, tefur léik-
inn 1 og skapraunar skynsömum
samherjum. En var eitt sem
innh. gerði sig hvað eftir ann
að seka um þegar þer sendu
knöttinn einhverjum, þá senda
þeir knöttinn oftast nxer
fyrir aftan þá, í stað þess rétt
fyrir íraman þá, en það er sá
regin munur sem hverjum knatt
spyrnumanni ætti að vorkunn-
ai'laust að gera greinarmun á
hvaða þýðingu hefir fyrir úth.
og sóknarinnar í heild.
Það sem hér hefir verið sagt
um Val á í mörgum tilfellum
við um Fram liðið. Vörn Fram
míns, föður okkar og tengdaföður,
Jarðarför mannsins
Bjarsía Grímssöficir rra useyrranesi,
er ákveðin frá Fríkirkjunni fimmtudaginn 7. september n.k. dg
hefst að heimili hins látna, Barónsstíg 59, klukkan 3 s.d.
Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Jóhanna Hróbjartsdóttir, böm og tengdabörn.
Óskabék ungra
stúlkna:
Við, sem vinnum
eldhússtörfin.
Þessi vinsæla skemmtisaga
SIGRID BOO er nú komin
út í annarri útgáfu. Hún
kom fyrst út á íslenzku ár-
ið 1932 og seldist upp á
einum mánuði. Er hún nú
endurprentuð samkvæmt
f jölda áskorana.
Kvikmynd, gerð eftir þessari skáldsögu, hefur verið sýnd
mörgum sinnum hér á landi og hlotið frábærar vinsældir,
enda er það mála sannast, að hér er um að ræða óvenju-
lega snjalla skemmtisögu, er ungir sem aldnir lesa sér til
óblandinnar ánægju. En eindregnustum vinsældum á þessi
bók þó að fagna meðal ungra stúlkna, enda er hún sannnefnd
óskabók þeirra.
Spænskar smásögur.
Urval úr spænskum bókmenntum að fornu og nýju með
bókmenntasögulegum irmgangi eftir Þórhall Þorgilsson mag-
ister, sem einnig hefur þýtt sögurnar.
Bók þessi kom út fyrir nokkrum árum, en hefur ekki
verið á markaði ‘að undanförnu. -Nú hefur leifunum úf upp-
laginu verið safnað saman og látið í bókabúðir. Er bókin seld
með hinu upphaflega lága verði, sem er aðeins kr. 5.00.
TVÆR BARNABÆKUR:
Ólafur Liljurós.
Skrautútgáfa á þessu vinsæla þjóðkvæði með myndum
eftir Fanneyju Jónsdóttur.
Haus karlsson
/•
Ævintýri úr þjóðsögum Jóns Arnasonar með myndum
eftir Jóhann Briem listmálara.
Þetta eru þjóðlegar og góðar barnabækur, sem efla virð-
ingu og skilning barnanna yðar á hinum dýrmæta bók-
menntaarfi íslendinga.
Veljið þessar bækrn’ til lestrar handa þeim.
Bókaútgáfa Guójóns Ó. GuSjónssonar.
i Sími 4169.
f
var góð. Markmaðurinn hefir í
sumar sýnt að hann er ágætur
sömuleiðis eru bakverðir sterk
ir, og Karl Guðm. og Sæmund
ur útv. voru mjög góðir, en
framlínan með svipuðu marki
brennd og frammlína Vals. Og
er þar eins og í Vals liðinu mjög
góðir einstaklingar, eins og t.
d. Karl Torfason, Þórhallur o.
fl. Dómari var Rae, eins og áð-
ur er getið, dæmdi hann prýði-
lega, eins og við mátti búast
af svo reyndum dómara. Línu-
verðir voi-u þeir Óli B. Jónsson
og Haukur Óskarsson, auk
þeirra voru margir aðstoðar-
menn til þess að ná í knöttinn
þegar hann fór út fyrir vallar-
mörkinn, svo leikurinn tefð-
ist sem minnst.
Eins má ekki láta ógetið og
það er að engin læknir var til
staðar á vellinum að þessu sinni.
Slíkt má ekki koma fyrir. í þess
um leik komu að vísu ekki fyrir
nein stór meiðsli, en þó varð
Sæmundur Gíslason að yfirgefa
völlinn um stund vegna meiðsla
og enginn læknir kom honum
til aðstoðar.
' í kvöld kl. 7 verður leikur
þessara félaga endurtekinn og
væntanlega fást þá úrslit.
Ebé.
Félag íslenzkra rafvirkja
heldur fund í kvöld kl. 8.30 að
Hverfisgötu 21.
.Tarðarför frú Kristínar Norðmann
fór fram í gær frá Dómkirkj-
unni að viðstöddu miklu fjöl-
menni.
/