Alþýðublaðið - 10.09.1944, Blaðsíða 7

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Surmudagur 10. sept. 1944.
1
Upprelsnin í Varsjá:
Svívirðileg fvöfeldni kommúnisla
Þökkum innilega auðsýnda hluttekningu við andlát og
jarðarför mannsins míns, föður okkar og tengdaföður
BJarna Grímssonar frá Óseyrarnesl.
Jóhanna Hróbjartsdóttir, börn og tengdabörn.
Innilega þökkum við öllum, er sýndu okkur vinsemd og
samúð við andlát og jarðarför konu minnar og móður okkar,
Hristínar Norðmanrc. .
Páll ísólfsson og börn.
i.s.i.
F.H.
i kvenna
Hraðkeppni kvenna í handknattleik verður í dag
klukkan 2 e. h. í Engidal við Hafnarfjörð.
Þátitakendur í mótinu eru:
KR - Haukar - F.H.
Spennandi
keppni!
Hver
sigrar!
NEFNDIN.
i
| Bœrinn í dag.
Næturlæknir er í nótt og aðra
nótt í Læknavarðstofunni, sími
5030.
Helgidagslæknir er Bergsveinn
•Ólafsson, Ránargötu 20, sími 4985.
Næturvörður er í nátt og aðra
nótt í Laugavegsapóteki.
Næturakstur annast Aðalstöðin,
sími 1383,
ÚTVARPIÐ:
8.30 Morgunfréttir. 11.00 Messa
í Hallgrímssókn (séra Sigurbjörn
Einarsson). 12.10—13.00 Hádegis-
útvarp. 14.00 Miðdegistónleikar
(plötur): a) kafli úr „Tónafórn-
:inni“.- eftir Bach. b) Septett eftir
Beethoven. c) Kipnis syngur rúss-
nesk lög. d) 15.30 Petroushka-ball
ettinn eftir Stravinsky. e) Jean-
ette McDonald syngur ýmis lög.
19.25 Hljómplötur: Violakonsert
eftir Handel. 20.00 Fréttir. 20.20
Einleikur á fiðlu (Þorvaldur Stein-
grímsson): a) Havanaise eftir Saint
Saens. b) Estrelida eftir Ponce-
Heifetz. c) La Capricciosa eftir
Franz Ries. 20.35 Ferðasaga: Vest-
urför forseta (Bjarni Guðmunds-
son blaðafulltrúi). 21.05 Hljómplöt
ur: íslenzkir kórsöngvar. 21.15
Upplestur: Úr kvæðum Páls Ólafs
sonar (Árni Jónsson frá Múla).
21.35 Hljómplötur: Gítarlög eftir
Ponce. 21.50 Fréttir. 22.00 Dans-
lög. 23.00 Dagskrárlok.
Á MORGUN:
Næturakstur annast B. S. R.,
sími 1720.
ÚTVARPIÐ:
8.30 Morgúnfréttir. 12.10—13.00
Hádegisútvarp. 15.30—16.00 Mið-
degisútvarp. 19.25 Þingfréttir. 19.45
Eréttir. 20.05 Útvarp frá alþingi:
Fyrsta umræða í neðri deild um
irumvarp ríkisstjórnarinnar um
ráðstafanir vegna dýrtíðar o. fl.
24.00 Dagskrárlok.
Bæjartjórn Ilafnarfjarðar
hefir varað menn við því að
kaupa hermannaskála í lögsagnar
umdæmi Hafnarfjarðar með það
fyrir augum að lát’a þá standa ó-
fram. Hyggst bæjarstjórnin að
miða að því að útrýma skálunum
algerlega í þeirri mynd sem þeir
eru og mættu sannarlega fleiri
taka sér það til fyrirmyndar.
Práræsi í Kringlumýri.
Eftir tillögum ræktunarráðu-
nauts bæjarins, Jóhanns Jónas-
sonar, hefur bæjarráð falið hon-
um að láta gera fráræsi í garða-
'hverfinu í Kringlumýri, svo og að
Fossvogi vestanverðum, sunnan
ræsa fram fyrirhugað garðastæði í
Reykj anesbrautar.
Tekið á móti flutningi til
ísafjarðar, Súðavíkur, Bol-
ungavíkur og Súgandafjarð-
ar árdegis á morgun (mánu-
dag).
„Esja“
austur um land til Siglu-
fjarðar og Akureyrar um
n Ui helgi. •— Tekið á
m ti flutningi til / hafna
frá Fáskrúðsfirði til Siglu-
fjarðar á þriðjudag og hafna
frá Hornafirði til Stöðvar-
fjarðar árdegis á miðviku-
dag.
Pantaðir farseðlar óskast
sóttir á miðvikudag.
TUS ÁLGAGN kommúnista hér
hefir um langt skeið
verið þekkt að því að liggja flatt
í duftinu fyrir öllu því, sem ráða
menn í Kreml, húsbændur
þeirra, segja og gera. Ef Rússar
ráðast á grandalausa smáþjóð
er það skiljanlegur og sjálfsagð
ur hlutur, en ef aðrir, eins og
t. d. nazistar gera slíkt hið sama,
er það svávirðilegur glæpur, að
minnsta kosti meðan þeir eru
ekki í bandalagi við þá. Sem
sagt, rússnesku kommúnistarn-
ir hafa eirikarétt á því að sölsa
undir sig lönd annarra þjóða. Á
hinn bóginn eru þeir, sem leyfa
sér að halda því fram, að frelsi
og sjálfstæði þjóða eigi ekki að
fara eftir höfðatölu, fjölda skrið
dreka eða flugvéla, smánað
ir og svívirtir með því ógeðslega
orðbragði, sem sorpriturum
,,Þjóðviljans“ er svo sýnt um að
nota, þeir eru „fasistar og vit-
skertir af ofstæki.“
Allt þetta vissu menn fyrir og
kom engum á óvart. En undan-
farna daga hefir „Þjóðviljinn"
birt hverja greinina á fætur ann
arri, sem verða að teljast há-
mark flærðar og óþokkaskapar,
þegar um er að ræða hlutskipti
hinnar bágstöddu pólsku þjóð-
ar. Að sjálfsögðu hefir ekki far
ið hjá því, að „Alþýðublaðið“
hefir fengið sinn skerf af óþverr
anum, enda gerist enginn sá at-
burður úti í heimi, sem nota má
til pólitísks áróðurs fyrir komm
unista, að „Alþýðublaðið" sé
ekki potturinn og pannan í hon-
ekki potturinn og pannan í hon-
um. Er þess til dæmis skemmst
að minnast, er séra Kaj
Munk var myrtur af hinum naz
istísku villimönnum, að „Þjóð-
viljinn“ taldi „Alþýðublaðið“
hafa haft hönd í bagga með þess
um hryllilega glæp, eða að
minnsta kosti gleddist það yfir
honum. Lengra vap varla hægt
að komast í skepnuskap. Að
reyna að nota sannleikann, þó
ékki sé nema stundum, eða beita
drengskap, það gæti „Þjóðvilja
mönnum“ ekki komið til hugar.
. í blaði kommúnista 6. þ. m.
birtist enn ein ritsmíðin um
uppreisnina í Varsjá og má
segja, að sú grein slái öll met
í ósvífni og óvönduðum mál-
flutningi, svo, notuð séu væg
orð. Þau sem réttara væri að
nota, eru tæpast prenthæf.
,,Þjóðviljinn“ vill ekki koma
auga á þá augljósu staðreynd,
að Rússum er innan handar að
aðstoða hrjáða verjendur Var-
sjár, en gera það ekki og koma
meira að segja í veg íyrir, að
Bretar og Bandaríkjamenn, sem
eiga miklu óhægara um vik,
geri það. En blaðsnepillinn reyn
ir að þyrla ryki í augun á lesend
um og segir meðal annars:
„Hinn svo kallaði „Bor“ hers-
höfðingi, sem stjórnaði leyni-
starfi pólsku hershöfðingjanna
og stendur í sambandi við aftu^
haldsklíku Sosnkowski hers-
höfðingja í London, fyrirskipaði
uppreisnina í Varsjá án sam-
ráðs við rauðaherinn, sem hann
hatar.“ (Leturbr. AÍþbl.) Sem
sagt: uppreisnin í Varsjá var
ekki tímabær, Rússar eða rétt-
ara sgat, Stalin og menn hans,
vildu ekki að uppreisnin
yrði hafin á þessu stigi málsins,
heldur hefst hún samkvæmt
skipan ódrengjanna Sosnkowks
is og Bors, sem eiga enga ósk
heitari en að leiða Varsjábúa út
í dauðann. Þessi er skoðun Þjóð
viljans.
En nú skulum við athuga,
hvort ráðamenn í Moskva séu
saklausir að því að hafa hvatt
Varsjárbúa og þar með Bor hers
höfðingja til uppreisnar, og
skyldi það nú koma í Ijós, að
þeir væru það engan veginn,
finnst mönnum þá ekki
nóg um ódrengskapinn og svik-
in, og hver á þá sökina, eins og
nú er komið fyrir Varsjárbú-
um? ,
Enska blaðið „The Manchest
er Guardian“ er talið pieð áreið
anlegustu stórblöðum heims og
þykir vanda til heimilda sinna
og varla reynir „Þjóðviljinn“ að
væna ritstjóra þess og blaða-
menn um fasisma. Þetta blað
ræðir nokkuð þessi mál fyrir
skömmu síðan, eða 25. fyrra
mánaðarí í grein, sem nefnist
The Rising in Warsaw, eða Upp
reisnin í Varsjá. í grein þessari,
sem varpar skýru ljósi á þetta
mál, Segir á þessa leið:
„Menn hafa nýlega haldið því
fram, að það hefði verið ómögu
legt að skipuleggja aðflutning
vista til Varsjár vegna þess, að
orrustan (uppreisnin) hófst sjálf
krafa (spontaneoúsly) — eða að
minnsta kosti var ekki sam-
ræmd hernaðaráætlun Rússa.
Slíkar staðhæfingar virðaú,
furðulegar með hliðsjón af
skipulegum óskorunum um
vopnaviðuám, sem útvarpað var
frá pólsku útvarspstöðinni
Kosciuszko í Rússlandi löngu
fyrir uppreisnina og á fyrsta
stigi orrustunnar um Varsjá.
(Leturbreiting Alþbl.). Það get-
ur tæplega hugsazt, að áskoran
ir þessar hafi farið fram hjá her
foringjum bandamanna.“
Síðan birtir „Manchester
Guardian“ nokkra úrdrætti úr
ávörpum þessum frá stöðinni
.Kosciuszko í Rússlandi, sem all
ir vita, að er þar á vegum Sovét
stjórnarinnar, og fara þeir hér
á eftir:
„2. júní, 1944: Viðnám (armed
resistance) bændanna í Lublin-
héraði hefir vakið aukna at-
hygli á orrustum skæruliða, sem
breiðast út frá þorpi til þorps
og flokki til flokks. Viðnáms-
hreyfingin hefir bjargað tugþús
undum manna frá dauða og hef
ir valdið Þjóðverjum miklu
tjóni. Orrustur þessar hafa leitt
í ljós, að vopnaviðnám almenn
ings er mögulegt og manntjón
er minna heldur en þegar menn
eru aðgerðarlausir gagnvart ógn
arvaldinu. í dag þorir enginn
að segja, að Pólverjar séu viti
sínu fjær. '
15. júni, 1944: Eftir að innrás
in er hafin, hefir baráttuviljinn
aukizt með heimahernum. Al-
mennt er talið, að nú sé kominn
tími til að hefjast handa.. Mikil
óánægja ríkir út af skipunum
Sosnkowski og Bors (þ. e. að
byrja ekki uppreisnina. Aths.
ritstjórnar Alþbl.).
29. júlí, 1944: (útvarpað af
Sambandi pólskra föðurlands-
vina í Moskva. (Union af Polish
patriots in Moscow). Vafalaust
heyýa Varsjábúar nú fallbyssu
drunurnar frá orrustunni,' sem
brátt mun færa þeim frelsið.
Þeir, sem aldrei lutu höfði fyrir
Hitlervaldinu, munu á ný, eins
og árið 1939, taka þátt í orrust
unni gegn Þjóöverjum, að þessu
sinni úrslitaorrustunni.
Pólski herinn, sem nú heldur
inn í Pólland og æfður hefir ver
ið í Rússlandi sameinast þjóð-
hernum til þess að mynda sam-
eiginlegan pólskan her, hinn
vopnaða arm þjóðar okkar í
sjálfstæðisbaráttu hennar.
Á morgun (brátt) munu synir
Varsjár sameinast þeim. Þeir
munu allir, ásamt bandamanna
hernum, elta óvininn vestur á
bóginn, útrýma blóðsugum Hitl-
ers af pólskri grund og greiða
ófreskjum hinnar prússnesku
yfírgangsstefnu rothögg. Stund-
in til að hefjast handa er þegar
kominn fyrir Varsjá, sem aldrei
gafst upp, heldur barðist áfram.
Þjóðverjar munu vafalaust
reyna að verjast í Varsja. Þess
vegna er það hundrað sinnum
nauðsynlegra en nokkru sinni
áður að minnast þess, að í eyði-
leggingarflaumi Hitlers ér allt
tapað, sem ekki er bjargað með
bernurn átökum, að með beinni
baráttu á götum Varsjár, hús-
um borgarinar, verksmiðjum
og verzlunum, flýtum við ekki
einungis fyrir endurlausnar
stundinni heldur er bjargað
eignum þjóðarinnar og lífi
bræðra okkar.
30. júlí, 1944: íbúarnir (Var-
sjár), sem eru yfir ein milljón,
ættu að verða milljón manna
her, sem berjast fyrir frelsi og
tortíma hinum þýzku innrásar
mönnum.“
Þetta var útdráttur úr út-
varpsáskorunum frá útvarpi
í Rússlandi. Ef til vill geta menn
nú betur áttað sig á því, hvers
konar verknað er verið að
fremja á hetjulegum íbúum Var
sjár og hverjum raunir þeirra
eru aðallega að kenna. Og svo
kemur snepillinn „Þjóðviljinn"
og leyfir sér að setja það fram
an í opið geðið á íslenzkum al-
menningi, að Varsjárbúar hafi
verið blekktir af afturhalds-
| kliku Sosnkowskis í London" til
| þess að byrja uppreisn, sem var
ótímabær og þess vegna sé sak
lausu blóði verið úthellt í Var-
sjá.
Það er rétt, að Varsjárbúar
hafa verið blekktir og svívirði-
legt níðingsverk hefir verið
framið á þeim, en það eru ráða-
menn kommúnista í Rússlandi
sem hafa beitt þá blekking-
um, það er fyrir þeirra verkn-
að, að almenningur í Varsjá býr
nú við þær þjáningar og hörm
ungar, sem raun ber vitni.
En „Þjóðviljinn“ getur samt
hellt úr skólpfötum sínum og
aftur og aftur svívirt þá og
smánað, sem verjast hetjulega
á götum Varsjár gegn ofurefli
í baráttu upp á líf og dauða við
morðingjalýð Hitlers, í trausti
þess, að þeim bærist hjálp frá
Rússum, sem þeir höfðu alla á-
stæðu til að ætla að mundi ber-
ast. Á máli „Þjóðviljans“ er Bor
hershöfðingi fasisti og þaðan af
verra, sem leiðir samborgara
sína út í opinn dauðann. En hitt
er vandlega dulið, að Bor og
menn hans gera ekki annað en
að verða við áskorunum, sem
til þeirra hefir verið beint aust-
an af Rússlandi, í von um hjálp,
sem þeim hafði í raun réttri ver
ið lofuð.
•
Og til þess að kóróna svívirð
inguna hafa kommúnistar í
Moskva þær ráðagerðir á prjón
unum, að leiða þá fyrir herrétt,
sem hafa staðið að uppreisn-
inni í Varsjá, sem þeir sjálfir
æstu til, eða að minnsta kosti
var svo sagt í norska útvarpinu
frá London fyrir nokkrum dög-
um.
Skrif ,,Þjóðviljans“ um frels-
isbaráttu Pólverja hafa oft ver
ið með ódæmum, andstyggileg
og ódrengileg, en nú hefir snep-
illinn gengið fram af sjálfum sér
,,Mórall“ Þjóðviljans virðist
vera þessi: Eitt ríki má vera
sjálfstætt og afskiptalaust, ef
Rússum er sama um það. Ef
Rússar vilja hins vegar afla sér
aukins landrýmis á kostnað
sjálfstæðis" annarra ríkja er það
sjálfsagðasti hlutur undir sól-
inni, en þeir sem telja það órétt
mætt, eru fasistar. Hins vegar
hafir Alþbl. leyft sér að hafa
þá skoðun, að árásir á önnur
ríki og hvers konar kúgun,
hvaðan sem hún kemur, sé and-
styggileg og óþolandi.
Kommúnistum, bæði hér á
íslandi og í Póllandi, finnst það
sjálfsagt ,,að hverfa þegjandi
og hljóðalaust inn f Sovétríkin“,"
en samt reyna þeir að nudda
sér upp við minningu sjálfstæð-
ishetja þjóðarinnar, Jóns Sig-
urðssonar hér og Kociuszkos í
Póllandi. Það er ekki aðeins fá-
dæma smekkleysi, heldur fyrir
litleg tilraun til þess að dylja
myrkraverk sín með nöfnum
þeirra, sem ávallt börðust fyfir
rétti og sjálfstæði þeirra, sem
minna máttu sín.