Alþýðublaðið - 14.09.1944, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBLADIÐ
Fimmíudaglir
14. sept. 194#
í svifsprengju regni á Suður-Englandi
Meðan, r&vii£sprengjuskotliríðin á London og Suður-England
var í algleýmingi fór Churchill kynnisför með fjölskyldu
sinni um hættusvæðið. Á myndinni sjást ýau hjónin og
dóttir jþeirra á þeirri flör þar sem þau eru að horfa á skot-
hríð Breta á eina af svifsprengjunum. Til hægri sést Ghurc-
hill roeð sjónauka og hinn venjulega vindi’l í munninum, til
hægri kona hans, og. í miðið dóttirin, Mary.
• í Sí>
HVAÐ SEGJAHIN BLOÐIN?
Frh. af 4. síðu.
verðinu nú ætti þess vegna
að geta orðið auðveldari en
ella.
læra menn bezt. Látum fylgis-
menn þeirra fá hana!
*
Einar Olgeirsson er orðinn
að almennu athlægi fyrir út-
varpsræðu 'sína á alþingi á
mánudagskvöldið, því að meiri
heilaspuna hefir enginn hlust-
að á hér á landi. Vísir skrifar
í gær með þessa dæmalausu
ræðu í huga: .
,,Þegar hnxnið er''skdllið yfir
ætla kommúnistar að tvöfallda
fiskiílotann, byggja hús og mann-
virki og búa hér til sérkennilegt
fyrirmyndarríki, þar sem allt er
rekið með halla, — eða réttara
sagt þar, sem afkoman skiptir
engu máli í nþtíð eða framtíð. Þar
gala gaukar og þar spretta laukar,
að maður tali nú ekki um smjör-
ið, sem drýpur af hverju strái.
Hverju máli skiptir það, þótt við
íslendingar séum ekki samkeppn-
isfærir og getum því ekki selt vör
ur okkar á erlendum markaði?
Einhvers staðar úti í övissunni
eiga kommúnistar von á nýju al-
heimskerfi, þar sem íslendingar fá
allt, sem þeir þurfa, enda þótt
énginn hlutur beri sig heima fyr-
ir. Og svo lifum við í voninni og
hallarekstrinum, — stofnum banVa
með hallanum og kaupum inn allt,
sem við þörfnumst. ÞaC vérðúr
ekki amalegt að lifa einhvers stað
ar úti í óvissunni þegar þar að
kemur“
— og nærast andlega á froðu-
mælgi Einars Olgeirssonar!
Ræða Emils Jénsscnar
Frh. &f 4. síðu.
búnaðarafurða vcrið tiltölu-
lega miklu hærra en það
befði áít að vera, jafnveí
samkvæmt sex-mannanefnd
arútreikningnum, að vísu
áður en hann gekk í gildi,
og gefur það tilefni til að
ætla, að einhver tilslökun á
Eg vil því ætla, að á þessu
sviði, Iandbúnaðarvöruverð-
inu, sem raunar hefur allra
mest áhrif á framfærsluvísitöl-
una af öllu, séu einnig mögu-
leikar til samkomulags á þeim
grundvelli, sem ég hef hér
minnst á. Af öllu þessu vil ég
svo draga þá ályktun, að hv.
ríkisstjórn sé á rangri braut
með frumvarp sitt, þar sem í
megin atriðum er farið inn á
að lögbjóða kauplækkun. Hin
aðferðin sé réttari og vænlegri
til varanlegs árangurs, að
ná samningum um að festa það
sem er, fyrst um sinn, á meðan
séð er, hverja stefnu og hverja
þróun okkar atvinnuvegir geta
tekið, í ná.nustu framtíð.
t
Kapphlaupið mikla
Frh. af 3. síðu.
SÓKN bandamanna úr vestri
verður að ýmsu leyti að telj
ast öllu áhrifameiri og lík-
legri til að stytta ófriðinn,
þegar þess er gætt, að í vest-
urjaðri Þýzkalands eru mestu
iðnaðarhéruð landsins, í
Ruhr- og Rínarbyggðum.
Með töku borga eins og til
dæmis Essen, • Dússeldorf,
V/ uppertal, Dortmund og
Krefeld væri verulegur hluti
hins þýzka þungaiðnaðar úr
sögunni, en án hans er að
sjálfsögðu ekki hægt að
heyja styrjöid. — Sókn
Rússa hefir ef til vill mest
hernaðargildi að því ieyti, að
hún bindur gífurlegan mann
afla Þjóðverja, sem annars
mætti nota til varnar gegn
sókninni úr vestri, hún tákn
ar það, sem Þjóðverjar hafa
jafnan óttast mest, styrjöld á
tvennum vígstöðvum.
Þeflar innrásin vsr gerð
Erih. af- 5. siðu.
flugherinn telur sig geta innt
sinn þátt innrásarinnar af
hendi, ætti ekki að þurfa að
óttast það, að flotinn láti sinn
hlut eftir liggja.“
Eisenhower brosti við. Þetta
var hin mikla stund, sem þjóð-
ir bandamanna höfðu lengst
þráð og mest lagt í sölurnar
fyrir. Hann leit af félögum sín-
um hverjum af öðrum og gerð-
ist alvarlegur í bragði. Því
næst mælti 'hann rólega: „Jæja,
sé þá teningnum kastað.“
Mennirnir, sem við borðið
sátu, risu á fætur og hröðuðu
sér út, til þess að gefa fyrir-
skipanir sínar. ,,Géða ferð,“
kallaði Éisenhower á eftir
þeim.
Því næst tók Eisenhower að
ganga um gólf fram og aftur.
Þeir, sem sáu hann á þessari
stundu, eru sammála um það,
að hann hafi verið þungstígur
og alvarlegur í bragði. Þar
kom þó, að hann hélt aftur til
herflutningabifreiðar sinnar.
MANNI virtist yfirmaður
innrásarhersins svo sem
ekki þurfa að leggja hart að
sér síðustu dagana áður en inn
rásin hófst. Daginn fyrir inn-
rásina hafði Eisenhower ekkert
annað þarfara að gera en heim
sækja hersveitir sínar. Hann
ók um morguninn til hafnar-
borgar í grennd við bækistöð
sína og spjallaði við brezka
hermenn, sem þar voru fyrir.
Um kvöldið ók hann svo til
flugvalla, þar sem menn úr
flugher Bandaríkjamanna unnu
að því að ferma flutningaflug-
vélar sínar. Hann ók frá einum
flugvellinum til annars. Og alls
staðar gaf hann sig á tal við
menn sína.
Þegar áhafnir flugvélanna
klifruðu upp í farkosti sína,
kallaði hershöfðinginn til
þeirra: ,‘Góða ferð.“ Vissulega
var það örlagarík ákvörðun, er
hann afréð, að sveitir fallhlífar-
hermanna -skyldu svífa tíl
larðar handan Átlantshafsveggj-
arins alllöngu áður en innrásin
hæfist. Margir undirmenn Eis-
enhowers, brezkir og amerísk-
ir, voru eindregið andvígir
þeirri ráðstöfun. Ef svo skyldi
fara, að landgangan mistækist,
þýddi þetta að sjálfsögðu það,
að nokkrar sveitir sefðra og
mikilhæfra hermanna væru
glötuninni ofurseldar. En Eis-
enhower tók á sig ábyrgð
þessa. Han gerði sér það að
sjálfsögðu ljóst, að með þessu
sendi hann margan vaskan
dreng í opinn dauðann. Það
gerðu þeir sér og ijóst, sem
hetjuför þessa fóru.
Síminn hringdi í skrifstofu
Eisenhowers klukkan sjö inn-
rásardaginn, hinn sjötta júní.
Harry Butcher, vinur og að-
stoðarmaður Eisenhowers, varð
fyrir svörum. Þetta var Leigh-
Malloi’y, sem tilkynnti, að fall-
hlífarhersveiif.rnar hefðu lent
mun greiðlegar en jafnvel hin-
ir bjartsýnustu hefðu dirfzt að
vona og að landganga fyrstu
hersveitanna hefði gengið að
óskum. Butcher hélt( þegar til
herflutningabifreiðar Eisen-
howers og hugði yfirhershöfð-
ingjann njóta enn náðar svefns-
ins. En Eisenhower sat uppi í
rúminu og kepptist við að lesa
reyfara. Butcher tjáði tíðindi
þau, er Leigh-Mailory hafði
haft að flytja: „Það gleður mig
ósegjanlega að heyra þetta,“
varð Eisenhower að orði.
Ramsay flotaforingi tilkynnti
brátt, að þátttaka flotans hefði
gengið í hvívetna að óskum og
væri tjónið lítt teljandi. Land-
gangan virtist hafa komið
Þjóðverjum mjög á óvænt. — j
Ramsay hafði sent herskipalest ‘
yfir Ermarsund kvöldið fyrir
innrásardaginn. Strandvarnar-
skyttur Þjóðverja hófu ákafa
skothríð á hana, en þegar hún
var horfin sýn, virðast þær
hafa gengið til náða, því að
þegar hin raunverulega innrás
hófst, varð lítt viðnáms vart
af þeirra hálfu.
Þegar Eisenhower snæddi
morgunverðinn, var hann glað-
ari í skapi en hann hafði verið
mánuðum saman. Hann ræddi
við Butcher um aðrar þær inn-
rásir, sem hann hafði skipu-
lagt og stjórnað. Hann ræddi
um herförina til N.-Afríku,
sem hann stjórnaði frá Gi-
braltar, innrásina á Panteller-
ia og Sikiley, sem hann stjórn-
aði frá Möltu og innrásina í
Ítalíu. Hann taldi, að innrásin í
Frakkland myndi hafa gengið
greiðlegast fyrir sig af öllum
þessum innrásum.
Hann hafði mestar áhyggjur
vegna veðursins og þegar áður
en Butcher kom, hafði hann
farið út og skyggnzt til veðurs.
Brátt rann sólin upp og stafaði
geislum ‘sínum á haf og hauð-
ur.
Tveim sólarhringum eftir að
innrásin var gerð, hafði innrás-
arherinn náð öruggri fótfestu í
Frakklandi. Og því fór alls
fjarri, að innrásin hefði kostað
þær hinar gífurlegu mann-
fórnir, sem menn höfðu spáð
og búizt við. Viku eftir að inn-
rásin hófst, hafði innrásarber-
inn náð á vald sitt fimm hundr-
uð fermílna iandsvæði á megin-
landi Evi’ópu. Orustunni var
að sönnu engan veginn lokið.
Margir hugprúðir og hraustir
drengir munu hníga í valinn
áður en úrslit hennar verða
ráðin. En bandamönnum hafði
auðnazt að ná á vald sitt
sporði brúarinnar inn í Frakk-
land.
Það, sem Filippusi Spánar-
konungi og Napoleoni mistókst
og Hitler áræddi aldrei að
reyna, þorðu og gerðu hersveitir
bandamanna undir forustu Eis-
enhowers hershöfðingja.
innkaupasamband
rafvirkja.
Frá stjórn Innkaupasam-
bands rafvirkja hef ur blað-
inu borizt eftirfarandi:
FJÓRAR heildverzlanir hér í
Reykjavík, sem virðast hafa
valið sér það hlutverk meðan
lítið er að gera við innflutnings
verzlunina, að leiðrétta þær
fréttir, sem blöðin hafa flutt
undanfarna daga af stofnun
Irxnkaupasambands rafvirkja
h+‘„ fara af stað með þetta verk
sitt í dagblaðinu Vísi og árétta
það í Alþýðublaðinu og í
Morgunblaðinu. Af því að
heildverzlanir þessar vilja láta
líta svo út, sam það, er sagt var
í frétt biaðanna um fjölda
þeirra rafvirkja, sem að -sam-
bandinu standa, sé stórkostlega
falsað, sjáum við okkur til-
neydda að gefa eftirfarandi upp-
lýsingar:
Að hlutafélaginu Innkaupa-
samband rafvirkja standa 24
rafvirkjafyrirtæki víðsvegar á
landinu, en ekki 12 eins og
heildverzlanirnar halda fram.
En hins vegar skrifuðu aðeins
12 af þessum aðilum undir
stofnsamninginn og var firm-
að tilkynnt þannig; þó það
stæði þar á eftir opið fyrir
nýjum meðlimum.
Alls munu vera á landinu 36
til 40 fyrirtæki, sem hafa þessa
atvinnu að aðalstarfi og hafa
rétt til þess. Við þessi 24 fyrir-
tæki, sem innan sambandsins
eru, starfa nú 78 iðnlærðir
menn. Við þau fyrirtæki, sem.
utan við sambandið standa,
starfa 29 menn, sem rétt hafa
til að kalla sig rafvirkja, og get-
ur svo hver, sem vill, reiknað
út, hvað mikill hluti rafvirkja-
stéttarinnar það er. sern að sam-
bandinu stendur. I Mgbl„ sem
fyrst blaðanna sagði frá stofnun
sambandsins, hafði að vísu
slæðzt með sú villað að að þvi
stæðu nálægt 80% starfandi
rafvirkjameistara, en átti að
vera 80% starfandi rafvirkja, og
leiðréttist það hér með. Að tekið
var svo til orða, að nálægt 80%
stéttarinnar stæði að þessu, —-
mun hafa stafað af því, að ekki
hefur verið búið að reikna það
út nákvæmlega; enda skiptir
það í sjálfu sér ekki svo miklu
máli.
í leiðréttingu sinni halda
heildverzlanirnar því fram,a<? af
145 löggiltum rafvirkj ameístur-
um á landinu séu aðeins 12 í
Innkaupasambandinu. Þarna er
mjög vikið frá réttu máli. Sann
leikurinn er sá, að hjá fyrir-
tækjum þeim, sem í samband-
inu eru, starfa, eins og áður er
tekið fram, 78 rafvirkyfír, þar-
af 41 með löggildingu, en 18
hjá þeim raftækjaverkstæðum,.
sem utan við sambandið eru.
33 rafvirkjar, sem fengið hafa>
löggildingu, vinna nú að ýms-
um öðrum störfum, svo sem hjá
rafveitum víðs vegar um land-
ið o. fl. og teljast því ekki með
þeim hluta stéttarinnar, sem
hér um ræðir. Það, sem vantar
á þær tölur, sem heildverzlan-
irnar gefa upp, sennilega eftir
fjögurra ára gömlum skýrslunl
frá Rafmagnseftirliti ríkisins,
eru þá 49 menn. Þar af munu
nokkrir vera dánir, nokkrir
vera erlendis og afgangurinn
ýmis konar menn, svo sem.
trésmiðir, bílstjórar og bænd-
ur, sem hlotið hafa leyfi til að
annast viðhald á sveitabæjunx
og smærri stöðum, vegna vönt-
unar á rafvirkjum.
Vir ðingarf yllst.
Stjóm Innkaupasam-
bands rafvirkja h.f.
Athugasemd.
Þessa athugasemd hefur
blaðið sýnt raftækjaverzl-
unum þeim, sem þar una-
ræðir, og hafa þær beðið
blaðið fyrir eftirfarandi at-
hugasemd við hana:
AÐ þarf í rauninni engu að
svara því, sem að framan
segir, því það fer fyrir ofan.
garð og neðan og snertir ekkert
fyrri grein okkar.
Stofnendur að hlutafélaginu
Innkaupasamband rafvirkja,
eru taldir með nöfnum í Lög-
birtingarblaðinu og getur þar
hver talið, sem vill, og reiknað
„nákvæmlega“ út. Um með-
limafjölda sambandsins var
aldrei talað.
Hvergi var sagt, að á síðasta
ársfjórðungi fyrra árs, og
'tveim fyrstu ársfjcrðungum
þessa árs, hafi enginn innflutn-
ingur verið á rafmagnsvörum
frá Bandaríkjunum. Þar, sem
talað er um ,,útf]utningsbann“'
er átt við, að engin framleiðslu
leyfi hafi verið veitt. Vörur,
sem veitt er framleiðsluleyfi
fyrir, koma hiijs vegar oft ekkl
til landsins, fyrr en mörgura
mánuðum síðar.
Aths. Alþýðublaðsins: Með
þessum orðaskiptum er um-
ræðum um þetta mál lokið hér
í blaðinu.
liibreiðið
Alþýðublaðið